Πάτμος

Το «Αποκάλυψη Ακόμα, Αποδοχή Κληρονομιάς», του Χρ. Γόδα στον Καθεδρικό της Αγ. Τριάδας

Του Βασίλη Βούλτσου 

Ο σκηνοθέτης Χρήστος Γόδας, απαντά στις ερωτήσεις του κοινού μετά την προβολή της ταινίας στον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Τριάδας.

Φωτογραφία «Ε.Κ.»/ Βασίλης Βούλτσος

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Υπό την αιγίδα της Ελληνορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Αμερικής, προβλήθηκε την Παρασκευή 7 Δεκεμβρίου, στις 7:30 το βράδυ, το ντοκιμαντέρ του σκηνοθέτη Χρήστου Γόδα (Christos Godas) «Αποκάλυψη Ακόμα, Αποδοχή Κληρονομιάς» (Apocalypse Again: Acceptance of Inheritance) στον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Τριάδας.

Η αρχική πρόθεση του σκηνοθέτη να δημιουργήσει μια σειρά νέων ντοκιμαντέρ με αντικείμενο τον θρησκευτικό τουρισμό, άλλαξε εξ ολοκλήρου ρότα, όταν βρέθηκε στο Νησί της Αποκάλυψης, την Πάτμο. Μια σειρά από νέες αποκαλύψεις, αντιφατικά νοήματα και ενδιαφέροντες χαρακτήρες τον ενέπνευσαν να καταπιαστεί με ένα θέμα κατά πολύ μεγαλύτερο, από αυτό που είχε αρχικά υπολογίσει.

Κεντρικοί άξονες της ταινίας, είναι πρώτα η απαράμιλλη γοητεία και η φυσική ομορφιά του βορειότερου νησιού των Δωδεκανήσων. Εκεί κατά τον 1ο μ.Χ. αιώνα, εξόριστος για δύο χρόνια ο Ιωάννης ο Θεολόγος, μαθητής του Ιησού, συνέγραψε την «Αποκάλυψη». Μετά το θάνατο του Ευαγγελιστή Ιωάννη, η Πάτμος πέφτει στην αφάνεια για οκτώ αιώνες.

Η αλλαγή επέρχεται πολλούς αιώνες μετά, τη στιγμή που ο Οσιος Χριστόδουλος έλαβε την άδεια από τον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Αλέξιο τον Κομνηνό, να ιδρύσει στην Πάτμο, τη Μονή Ιωάννου του Θεολόγου στο σημείο που βρισκόταν παλαιότερα ο αρχαίος βωμός της θεάς Αρτέμιδος.

Σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ, πάνω στους τέσσερις κίονες που στηριζόταν στον αρχαίο κόσμο ο ναός της θεάς Αρτέμιδος, στηρίζεται ακόμα και σήμερα ο σταυροειδής μετά τρούλου Ελληνορθόδοξος ναός. Και σε αυτό το σημείο, μέσα από το βυζαντινό κάστρο της Μονής, που βρίσκεται στην κορυφή του νησιού, περνά ο επόμενος ιδεολογικός άξονας της ταινίας.

Γιατί εκεί στην πλούσια βιβλιοθήκη της Μονής του Ευαγγελιστή Ιωάννη, αντιγράφηκαν και περισώθηκαν από τους μοναχούς κείμενα του Αριστοτέλη, του Αριστοφάνη, και άλλων σπουδαίων συγγραφέων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας.

Σκηνή από το ντοκιμαντέρ/ Ευγενική παραχώρηση, Χρήστος Γόδας.

Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, δεν είναι άγνωστο ιστορικά φαινόμενο κατά την εξάπλωση μιας νέας θρησκείας να σημειώνονται και ακραία γεγονότα φανατισμού. Από τέτοιες ζοφερές ιστορίες δε γλύτωσε κατά περιπτώσεις ούτε ο Χριστιανισμός, κατά τη σύγκρουσή του με τον ειδωλολατρικό κόσμο.

Μα η Πάτμος αποτελεί μια φωτεινή εξαίρεση συγκερασμού των δύο φαινομενικά αντιθετικών ιδεολογιών. Γιατί ήταν αυτοί ακριβώς οι χριστιανοί μοναχοί που περιέσωσαν τα γραπτά μνημεία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού που αργότερα τόσο αγάπησε η Δύση. Και εκεί ακριβώς βρίσκεται η μεγάλη νέα «Αποκάλυψη», η οποία δεν είναι τίποτα άλλο παρά ο σεβασμός της διαφορετικότητας και της δυνατότητας «ποικιλόμορφων» στοιχείων μέσα σε μια κοινωνία, να μην αλληλοκαταστρέφονται αλλά να συνυπάρχουν.

Μέσα από τις ιδέες της συνύπαρξης, της συγχώρεσης (συν + χωρώ, δηλαδή χωρώ μαζί με τους άλλους) και της ποικιλότητας δημιουργείται, σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, το μεγαλείο ενός πολιτισμού. Και εκεί έγκειται και η αδυναμία του σημερινού νεοέλληνα, να αναλάβει τις ευθύνες του για τα κακώς κείμενα δίχως να επιρρίπτει αλλού ευθύνες. Η μόνη λύση που βλέπει ο σκηνοθέτης στα σημερινά αδιέξοδα είναι να κάνει κανείς το καθήκον του και να αποδεχτεί τη βαριά του κληρονομιά.

Τα ογδόντα και κάτι λεπτά της ταινίας διέπουν οι ιδέες του φιλοσόφου Κορνήλιου Καστοριάδη και ακούγονται οι εμπεριστατωμένες απόψεις της ιστορικού-βυζαντινολόγου Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ και του καθηγητή Κοινωνιολογίας στο Κουίνς Κόλετζ της Νέας Υόρκης (Queens College), Νίκου Αλεξίου.

Στην προβολή της ταινίας παρευρέθηκε και ο Αρχιεπίσκοπος Γέρων Αμερικής Δημήτριος, ο οποίος μιλώντας για την ταινία και τον σκηνοθέτη Χρήστο Γόδα είπε: «Η ταινία είναι ένα επίτευγμα. Ο σκηνοθέτης με έναν πολύ έξυπνο τρόπο, χρησιμοποιεί τα σύγχρονα μέσα για μια δημόσια εξομολόγηση. Η μουσική είναι επίσης απόλυτα ταιριαστή με το κείμενο. Η ταινία έχει ακόμα το στοιχείο της αγωνίας χωρίς να γίνεται βαρετή. Μπορώ και εγώ καταθέτοντας την προσωπική μου εμπειρία να πω, ότι είναι αξέχαστη εμπειρία να προσεύχεται κανείς μέσα στο μοναστήρι της Πάτμου».

Φωτογραφία ευγενική παραχώρηση, Χρήστος Γόδας

Ο Χρήστος Γόδας, ο οποίος εκτός από σκηνοθέτης είναι και ο παραγωγός της ταινίας, παρευρέθηκε στην προβολή του ντοκιμαντέρ και απάντησε σε ερωτήσεις. Σχολίασε μάλιστα σχετικά: «Η ταινία είναι ένας μονόλογος που χρησιμοποιεί τη γλώσσα των εικόνων. Είναι επίσης μια ταινία για τη μνήμη, πράγμα που έχει ιδιαίτερη σημασία στην εποχή μας που όλα είναι τόσο εφήμερα. Στην ελληνική γλώσσα έχουμε μια λέξη για το αντίθετο της μνήμης και είναι η λήθη. Η μη λήθη στη γλώσσα μας δεν είναι άλλη από την αλήθεια», εννοώντας ότι όποιος θυμάται και γνωρίζει το παρελθόν του, ξέρει και την αλήθεια. «Κρατώντας τη μνήμη ζωντανή μπορούμε να πάμε μπροστά» συμπλήρωσε.

Την ταινία εκτός από το Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ. Δημήτριο, παρακολούθησαν ανάμεσα σε άλλους, ο π. Ιωάννης Βλάχος, η πρόεδρος της Atlantic Bank, Νάνσυ Παπαϊωάννου, ο Διευθυντής Τύπου και Επικοινωνίας της Μόνιμης Αποστολής της Ελλάδας στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, Ιωάννης Μπουμπούκης, ο Νεκτάριου Αντωνίου και η ηθοποιός Αννα Τσουκαλά.

Το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε πρόσφατα με επιτυχία στο New York Greek Film Festival στη Νέα Υόρκη, και στο Travel Film Festival της Μόσχας. Εχει επίσης αγοραστεί και προβληθεί από την Ελληνική Δημόσια Τηλεόραση.

Για περισσότερες πληροφορίες για την ταινία ή για όποιον οργανισμό ενδιαφέρεται να την προβάλλει για εκπαιδευτικούς ή ενημερωτικούς σκοπούς, απευθυνθείτε στο προφίλ της ταινίας στο Facebook, https://www.facebook.com/apocalypseagain/

Σκηνοθέτης – κείμενα: Χρήστος Γόδας

Διευθυντής Φωτογραφίας: Δημήτρης Πολυδωρόπουλος

Μουσική: Παντελής Θαλασσινός

Sound Design: Che Πανουσόπουλος

Μοντάζ : Μιχάλης Καλλιγέρης

Παραγωγή: 2017, Ελλάδα/ Η.Π.Α.

Εταιρεία Παραγωγής: Nostalgia Blue Διάρκεια: 84’:20’’

ΠΗΓΗ: https://www.ekirikas.com/