Κυριακή Αγίων Πάντων

Νέφος Μαρτύρων 

Μητροπολίτης Σερβίων & Κοζάνης Διονύσιος Ψαριανός (+)

Χριστιανός είναι ο άνθρωπος, που κάθε ημέρα δίνει «την μαρτυρίαν Ιησού Χριστού», για την οποία λέγει ο ευαγγελιστής Ιωάννης στην Αποκάλυψη. Αυτό βέβαια δεν είναι ανθρώπινο κατόρθωμα, αλλά γίνεται με την προαίρεση και τη θέληση του ανθρώπου και με τη χάρη και τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος, «δι ’ ου προφήται άπαντες και Θεού Απόστολοι μετά Μαρτύρων εστέφθησαν», καθώς ψάλλομε στον ύμνο της Πεντηκοστής. Αυτή η μαρτυρία είναι στ’ αλήθεια ένας αγώνας και μια πάλη, καθώς γράψει ο Απόστολος, όχι «προς αίμα και σάρκα», εναντίον δηλαδή φυσικών εχθρών και εναντιοτήτων, αλλά «προς τας αρχάς… του σκότους», ένας αγώνας και, μια πάλη πνευματική. Γι’ αυτό και τα όπλα, που μεταχειρίζεται ο Χριστιανός για τη μαρτυρία του Ιησού Χριστού είναι όπλα πνευματικά. Αυτό εννοεί ο Απόστολος, όταν γράφει- «ων ουκ ην άξιος ο κόσμος». Όσα υπέφεραν κι όσα κατόρθωσαν οι Άγιοι για τη μαρτυρία Ιησού Χριστού δεν ήταν και ποτέ δεν είναι άξιος να τα κατορθώσει ο κόσμος, με όλες τις φυσικές δυνάμεις και τα μέσα που μπορεί να διαθέσει. Αυτά είναι παθήματα και κατορθώματα, που ξεπερνάνε τα ανθρώπινα μέτρα, και οι Άγιοι τα κατόρθωσαν μόνο με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος. Έτσι, ως αποτέλεσμα της θείας δύναμης, που χορηγείται (τους ανθρώπους ανάλογα με την προαίρεση και την πίστη τους, τα παθήματα και τα κατορθώματα των Αγίων αξίζουν περισσότερο απ’ όλο τον κόσμο. Και πραγματικά ό,τι θα μείνει και θα σταθεί κάποτε μπροστά στο Θεό, σαν πολύτιμο και ένδοξο έργο μέσα σε όσα πράττουν οι άνθρωποι θα είναι μόνο η μαρτυρία Ιησού Χριστού, το αίμα και το δάκρυ κι ο ιδρώτας των Αγίων «εν ονόματι Ιησού Χριστού».

Αλλά στο γεγονός της μαρτυρίας συμβαίνει μεγάλο μυστήριο του Θεού, που είναι μυστήριο αγάπης και δεσμού μεταξύ όλων των Αγίων, και εκείνων που μαρτύρησαν και εκείνων που μαρτυρούν. Εκείνοι που μαρτύρησαν και βρίσκονται τώρα «εν χειρί Θεού», «ουκ εκομίσαντο την επαγγελίαν», δεν είδαν να εκπληρώνεται η υπόσχεση του Θεού, δεν άκουσαν ακόμα το «Δεύτε οι εύλογημένοι», γιατί περιμένουν εκείνους που μαρτυρούν τώρα στη γη. Ο Θεός πρόβλεψε κάτι καλύτερο για μας· δεν θέλησε να είναι χωριστή η τελείωση εκείνων, που ο αγώνας τους ήταν κοινός με τον δικό μας. Όλοι μαζί θα δοξασθούν οι Άγιοι που δίνουν τη μαρτυρία Ιησού Χριστού, κι αυτό είναι το μέγα μυστήριο του Θεού, το μυστήριο της αγάπης και του δεσμού των πιστών μέσα στην Εκκλησία, την ’Εκκλησία που είναι τώρα στον ουρανό κι εκείνη που βρίσκεται ακόμα στη γη. Δεν θα ήσαν τέλειοι οι Άγιοι, αν δεν περίμεναν να φτάσουμε κι εμείς στη δική τους τελειότητα- «του Θεού περί ημών κρείττόν τι προβλεψαμένου, ίνα μη χωρίς ημών τελειωθώσιν». Ο Θεός κάτι καλύτερο πρόβλεψε για μας, να μας περιμένουν δηλαδή οι Άγιοι, για να λάβουμε όλοι μαζί το βραβείο.

Το μεγάλο αυτό μυστήριο του Θεού είδε και άκουσε ο ευαγγελιστής Ιωάννης, όπως το γράψει στην Αποκάλυψη. Είδα, λέγει, κάτω από το ουράνιο θυσιαστήριο τις ψυχές εκείνων που σφάχθηκαν «διά τον λόγον του Θεού και διά την μαρτυρίαν του αρνίου». Και άκουσε ο Ευαγγελιστής τη φωνή των αθώων θυμάτων, που φώναζαν κι έλεγαν προς το Θεό· «έως πότε, Δέσποτα άγιε και αληθινέ, δεν κάνεις κρίση και δεν εκδικείσαι το αίμα των μαρτύρων που χύθηκε και χύνεται στη γη από τους εχθρούς σου;». Και στο δίκαιο αυτό παράπονο των αγίων Μαρτύρων δόθηκε η απάντηση του Θεού· να αναπαυθούν ακόμα και να περιμένουν λίγο, ώσπου να συμπληρωθεί ο αριθμός των αδελφών μαρτύρων, όλων εκείνων που μέλλουν μέχρι τη συντέλεια των αιώνων να δώσουν την καλή ομολογία και τη μαρτυρία του Ιησού Χριστού.

Η φωνή των Μαρτύρων βοά προς το Θεό, καθώς βοούσε η φωνή του δικαίου Άβελ και η απάντηση του Θεού προς τους δικαίους στον ουρανό είναι να αναπαύονται και να περιμένουν. Από το άλλο μέρος η παραγγελία του Αποστόλου προς τους δικαίους στη γη είναι να αγωνίζονται και να υπομένουν να μη λησμονούν το σύννεφο των μαρτύρων, που πριν από αυτούς έδωκαν την καλή ομολογία· να πετάνε από πάνω τους κάθε μάταιο κοσμικό βάρος· να φυλάγονται από την αμαρτία, που ενεδρεύει σε κάθε περίσταση· και να τρέ-χουν τον αγώνα του βίου τους με υπομονή· «… τοσούτον έχοντες περικείμενον ημίν νέφος μαρτύρων, όγκον αποθέμενοι πάντα και την ευπερίστατον αμαρτίαν δι’ υπομονής τρέχωμεν τον προκείμενον ημίν αγώνα».

Και δεν είναι μόνο το σύννεφο των μαρτύρων που πριν από μας αγωνίσθηκαν κι έδωκαν την μαρτυρία Ιησού Χριστού, αλλά πρώτος απ’ όλους ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός, ο αρχηγός και θεμελιωτής της πίστεώς μας· εκείνος που πήγε μπροστά απ’ όλους, τελείωσε νικητής τον αγώνα και μας δείχνει τον τρόπο και μας δίνει την δύναμη να τον τελειώσουμε κι εμείς το ίδιο. Επάνω του να είναι τα μάτια μας και στ’ αχνάρια του να περπατάμε. Ο ίδιος καλεί τους ανθρώπους να τον ακολουθήσουν, ελεύθερα και με τη θέλησή τους, όταν λέγει· «όστις θέλει…». Κι ο ίδιος τους προτρέπει να τον μιμούνται, όταν τους διδάσκει· «…ίνα, καθώς εγώ εποίησα υμίν, και υμείς ποιήτε».

Πρέπει να προσέξουμε πως αυτό, που η θεία Γραφή λέγει μαρτυρία κι αυτό, που η Εκκλησία ονομάζει μαρτύριο, είναι το ίδιο. Η μαρτυρία Ιησού Χριστού φτάνει ως το μαρτύριο· μαρτύριο του σώματος, που σφραγίζεται με αίμα και μαρτύριο της συνειδήσεως χρονιώτερο και επιπονώτερο, που ποτίζεται με ιδρώτα και δάκρυ. Η πείνα και η δίψα για τη δικαιοσύνη είναι πείνα και δίψα των αγίων, εκείνων που κάθε ημέρα μαρτυρούν και δίνουν την καλή ομολογία. Γι’ αυτούς είναι γραμμένο «ώδε έστιν η υπομονή και η πίστις των αγίων», γιατί οι άγιοι δεν κάνουν επανάσταση και δεν γκρεμίζουν για να φτιάξουν τον κόσμο, αλλά εργάζονται και χτίζουν για να γίνει καλύτερος ο κόσμος. Ο κόσμος δεν γίνεται καλύτερος με τη δική μας αδικία επάνω στους άδικους, αλλά με περισσότερη δικαιοσύνη και υπομονή των αγίων. Γιατί σκοπός δεν είναι να γίνει καλύτερος ο κόσμος, αλλά να γίνει πρώτα καλύτερος ο άνθρωπος, για να μπορέσει έτσι να φτιάξει τον κόσμο. Δεν είναι τα πράγματα που φτιάχνουν τον άνθρωπο, αλλά ο άνθρωπος που φτιάχνει τα πράγματα. Μέσα σ’ έναν κόσμο άδικο και βρώμικο, η φωνή του Θεού λέγει• «ο δίκαιος δικαιοσύνην ποιησάτω έτι, και ο άγιος αγιασθήτω έτι». Όλο πιο δίκαιοι κι όλο πιο άγιοι, για να μπορέσουμε να φτιάξουμε τον κόσμο. Εδώ βέβαια ο λόγος δεν έχει τελειωμό. Υπάρχει τόση αντίθεση και σύγχυση στις γνώμες των ανθρώπων, που ό,τι και να πεις κινδυνεύεις να δεχθείς σφοδρή επίθεση από κάθε πλευρά. Όμως εμείς δεν λέμε δική μας γνώμη, αλλά ό,τι λέγει ο Θεός· «ο άγιος αγιασθήτω έτι».

Ο κόσμος παρουσιάζει την εικόνα της Αποκάλυψης· είναι η αμαρτωλή γυναίκα, που πίνει και μεθά «εκ του αίματος των αγίων και εκ του αίματος των μαρτύρων Ιησού…». Και η Εκκλησία μέσα στον κόσμο, που παλέβει να τον προσλάβει και να τον μεταμορφώσει, εορτάζει σήμερα τη χριστιανική αγιοσύνη• την αγιοσύνη όχι σαν μια αφηρημένη έννοια και θεωρητική ιδέα, αλλά ως ζωντανή αρετή και προσωπική πείρα όλων των Αγίων. Αυτοί οι Άγιοι, οι με κάθε τρόπο «πεπελεκισμένοι διά την μαρτυρίαν Ιησού», είναι ένα ολόκληρο σύννεφο, μέσα στο οποίο ζούμε και αναπνέουμε. Είναι ο ιερός κόσμος της Εκκλησίας, με τη ζωή και την παράδοσή της, μέσα στην οποία γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε και γινόμαστε «κατά δύναμιν Θεού» μάρτυρες των παθημάτων και της ανάστασης Ιησού Χριστού, καθώς και ελπίζουμε να γίνουμε «και της μελλούσης αποκαλύπτεσθαι δόξης κοινωνοί». Και ο κόσμος αυτός δεν είναι διανοητικό κατασκεύασμα, φτιαχτός και ιδεολογικός, αλλά πραγματικός και ζωντανός· ένα ολόκληρο «περικείμενον ημίν νέφος μαρτύρων». Αμήν.

(+Διονυσίου Λ. Ψαριανού, Μητρ. Σερβίων και Κοζάνης, Ο Λόγος του Θεού, τ. Β΄, σσ. 642-646)

ΠΗΓΗ: https://www.pemptousia.gr/2019/06/nefos-martiron-kiriaki-agion-panton/

Παραμύθι!

 Ένας πολύ αγαπητός φιλοξενούμενος 

στο Κατηχητικό

Πηνελόπη Μωραΐτου, Δρ. Αγγλικής Λογοτεχνίας, συγγραφέα, δημιουργός κατηχητικών βοηθημάτων

Το παραμύθι αποτελεί την παγκόσμια γλώσσα της ανθρώπινης φαντασίας και μια από της πρώτες μορφές λόγου στον ανθρώπινο πολιτισμό. Διηγείται το έπος και τις περιπέτειες του ανθρώπου επί της γης, τους φόβους, τους καημούς, τις ελπίδες και τα οράματα και μέσα του διασώζεται η σοφία και η γνώση χιλιετιών.

Λειτουργώντας μέσω των συναισθημάτων και ενός κόσμου φανταστικού το παραμύθι προσφέρει στο παιδί έναν ασφαλή, πολύχρωμο, οικείο και προσφιλή μικρόκοσμο μέσα στον οποίο μπορεί με ασφάλεια και καλλιεργώντας την κριτική του ικανότητα να αποκωδικοποιήσει και να κατανοήσει τον αβέβαιο και δυσνόητο μακρόκοσμο των μεγάλων.

Το Παραμύθι είναι ένας ευπρόσδεκτος αλλά και πολύ αγαπητός και δημοφιλής φιλοξενούμενος στο Κατηχητικό. Η επιτυχία του παραμυθιού ως μέσο προσέγγισης εννοιών της Χριστιανοσύνης αλλά και του Ορθόδοξου τρόπου ζωής έγκειται στο γεγονός ότι η σχέση του παιδιού με το παραμύθι δεν είναι αποσπασματική διακρίνεται από διάρκεια και το κυριότερο είναι βιωματική διαδικασία. Κατά την διάρκεια αυτής της διαδικασίας οι μαθητές του κατηχητικού σχολείου αναπτύσσουν την φαντασία τους, βελτιώνουν την κριτική τους ικανότητα, κοινωνικοποιούνται και εντάσσουν τον εαυτόν τους ομαλά στην κοινωνία μέσα από την ανακάλυψη, την υιοθέτηση και την χρήση θεμελιωδών αξιών του Λόγου του Κυρίου. Επιπλέον αποσυνδέουν το βιβλίο από την μέχρι τώρα γνωστή χρήση του ως σχολικού εγχειριδίου και μέσα από την αισθητική απόλαυση και τις πλούσιες και δυνατές συγκινήσεις και εκπλήξεις της πλοκής απορροφούν ευκολότερα τις γνώσεις που προσφέρονται και ταυτόχρονα εκφράζουν ευκολότερα τους προβληματισμούς, τις απόψεις αλλά και τις προτάσεις τους. Ένα ακόμη λόγος που ενισχύει την χρήση του παραμυθιού στο κατηχητικό σχολείο είναι ότι προωθεί το πνεύμα της συνεργασίας και ανταλλαγής απόψεων ανάμεσα στα μέλη της ομάδας μέσω της επικοινωνίας. Τούτο συμβαίνει γιατί το παραμύθι στην χρήση του στο κατηχητικό παραπέμπει σε ομαδική ανάγνωση μέσα στην αίθουσα του κατηχητικού και αναπτύσσει ένα σημαντικό και ιδιαίτερο είδος επικοινωνίας αυτήν ανάμεσα στους αναγνώστες του ιδίου βιβλίου. Η επικοινωνία αυτή στηρίζεται και αναπτύσσεται από την κοινή έκθεση του συνόλου των παιδιών σε ένα κοινό θέμα για το οποίο τους δίνεται η δυνατότητα να ανταλλάξουν απόψεις, να εκφράσουν συναισθήματα και προβληματισμούς αλλά και να προτάξουν λύσεις. Με αυτόν τον τρόπο αναπτύσσεται ή γλωσσική και γνωστική ικανότητα, δημιουργείται κριτική σκέψη, ενισχύεται η συνεργασία και η δημοκρατική συνύπαρξη όλων και περιορίζεται ο κοινωνικός αποκλεισμός των αδυνάτων ή συνεσταλμένων παιδιών.

Σε πρακτικό επίπεδο η επιτυχία της χρήσης του παραμυθιού στο κατηχητικό σχολείο εξαρτάται ουσιαστικά από την επιλογή του κατάλληλου βιβλίου για την συγκεκριμένη στιγμή αλλά και θέμα που ο κατηχητής/τρια θέλει να αναπτύξει στα παιδιά. Επειδή η χρήση επηρεάζει την επιλογή θα πρέπει οι κατηχητές να λάβουν υπόψη τους ορισμένους παράγοντες που καθορίζουν την επιτυχή χρήση του παραμυθιού όπως είναι η ηλικία των παιδιών, οι γνωστικοί στόχοι και οι δεξιότητες, το ύφος, η γλώσσα αλλά και το μέγεθος και η εικονογράφηση του παραμυθιού.

Μετά την επιλογή ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην παρουσίαση του παραμυθιού στα παιδιά. Η αφήγηση αποτελεί τον καταλληλότερο τρόπο καθώς έτσι επιτυγχάνεται άμεση επαφή με τα παιδιά, ενισχύεται η αισθητική απόλαυση, αναπτύσσεται η φαντασία και δημιουργείται κλίμα ενθουσιασμού.

Στα προγράμματα των Κατηχητικών το παραμύθι αποτελεί το ερέθισμα. Τα παιδά παρακολουθούν την εξέλιξη του παραμυθιού και εκτίθενται σε καταστάσεις παρόμοιες με την πραγματικότητα. Παρακολουθούν την δράση των ηρώων και αναλύουν στάσεις και πρακτικές. Στην συνέχεια και αφού ακολουθήσει η επαναφορά των παιδιών στην πραγματικότητα, εκείνα ενεργοποιούνται για να αναγνωρίσουν και να υιοθετήσουν μεγάλες αξίες και στάσεις ζωής όπως η πίστη στο Θεό, η αγάπη προς τον συνάθρωπο, η ελεημοσύνη, η δικαιοσύνη, η ισότητα, η ελευθερία κ.α.

Τέλος τα παιδιά μπορούν να επιστρέψουν στο φανταστικό κόσμο του παραμυθιού και να τον χρησιμοποιήσουν ενεργοποιώντας την ευαισθησία και τα συναισθήματα τους για να εκφράσουν τις διαμορφωμένες απόψεις τους για τον κόσμο γύρω τους είτε μέσα από την δημιουργία ενός δικού τους παραμυθιού είτε μέσα από άλλες δραστηριότητες και τέχνες όπως τα εικαστικά, η μουσική κ.α. Σε αυτές τις νέες του δημιουργίες τα παιδιά επηρεασμένα από το συναίσθημα αλλά πάντα μέσα από την ασφάλεια που τους παρέχει ο κόσμος της φαντασίας συνήθως κάνουν τολμηρές τομές και γίνονται συνήγοροι και προστάτες προτείνοντας λύσεις και την ενεργό συμμετοχή των ενηλίκων.

Βιβλιογραφία

1. Κατσίκη – Γκίβαλου, Α.: «Η Παιδική Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο- Έρευνα και Διδασκαλία» στο Παιδική Λογοτεχνία – Θεωρία και Πράξη, Καστανιώτη, Αθήνα 1995. τόμος Α, σελ. 151-159,

2. Σακελλαρίου, Χ. Το Παραμύθι Χθες και Σήμερα – Η Ψυχοπαιδαγωγική και Κοινωνική Λειτουργία του, Πατάκης, Αθήνα 1995

3. Δελώνης, Α. Στοιχεία Παιδικής Λογοτεχνίας, Δαρδάνος, Αθήνα 2000.

4. Ροντάρι, Τ. Γραμματική της Φαντασίας – Εισαγωγή στην τέχνη να επινοείς ιστορίες, Μεταίχμιο, Αθήνα 2001.

ΠΗΓΗ: https://www.pemptousia.gr/2019/06/paramithi-enas-poli-agapitos-filoxenoumenos-sto-katichitiko/

Ο Εσπερινος της Γονυκλισιας

 Ὁ Ἑσπερινός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος 

στό Μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, 

στήν Πάτμο!

Κατά τό ἀρχαῖον Μοναστηριακόν Τυπικόν, ἡ Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς Γονυκλισίας τελέσθηκε στό Καθολικό τῆς Μονῆς, στίς 11 π.μ. (16 Ἰουνίου), Χοροστατοῦντος τοῦ Ἁγίου Καθηγουμένου καί Πατριαρχικοῦ Ἐξάρχου Πάτμου κ. Κυρίλλου. Στό φιλμάκι ἀκούγεται τό Μέγα Προκείμενο: "Τίς Θεός Μέγας..." ἀπό τούς Πατέρας τῆς Μονῆς, ἀπό τόν Ἱεροψάλτη τῆς Μονῆς κ. Κυριᾶκο Λεούση καί ἀπό τόν Ἐκκλησιάρχη π. Θωμᾶ (άριστερό Ἀναλόγιο). καί οἱ πρῶτες Εὐχές τίς ὁποῖες ἀνέγνωσε ὁ Ἅγιος Καθηγούμενος.