Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2019

Δοξολογία, ἦχος πλ. α΄.

 Αργή Δοξολογία ήχος πλ. α'
πεντάφωνος εναρμόνιος (μέλος Γεώργιος Βιολάκης)
Παναγιώτης Νεοχωρίτης και Δήμος Παπατζαλάκης

Ι. Ν. Αγ. Ιωάννου Προδρόμου Νεαπόλεως, Θεσσαλονίκη
19.10.2014

Εωθινόν Γ΄

Εωθινόν Γ΄ Πέτρου Λαμπαδαρίου,

Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Αγ. Γρηγορίου Παλαμά

Θεσσαλονίκη
 Ψάλλει ο Ιωάννης Λιάκος
 Κυριακή 25 Ιουνίου 2017

Το κήρυγμα της Κυριακής, (22 Σεπτεμβρίου 2019)


Το θείο προσκλητήριο (Α΄Λουκά)

Οι ευαγγελικές περικοπές που όρισε η Εκκλησία μας να διαβάζονται στην θεία Λειτουργία από τα τέλη Σεπτεμβρίου, και συγκεκριμένα από την επόμενη Κυριακή μετά την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού μέχρι τα Χριστούγεννα, είναι παρμένες από το ευαγγέλιο του Λουκά. Η πρώτη αυτής της σειράς περιέχει την κλήση των πρώτων τεσσάρων μαθητών του Ιησού στο αποστολικό έργο, του Πέτρου, Ανδρέα, Ιακώβου και Ιωάννου. Το γεγονός αυτό διηγούνται όλοι οι ευαγγελιστές. Ο Λουκάς αφηγείται συγχρόνως και το εκπληκτικό ψάρεμα που έγινε από τους παραπάνω μαθητές κατόπιν υποδείξεως του Ιησού, ψάρεμα το οποίο προκάλεσε «θάμβος» στον Πέτρο και τους συντρόφους του και τον οδήγησε στην παράκληση – ομολογία: «Έξελθε απ’ εμού, ότι ανήρ αμαρτωλός ειμι, Κύριε».
Εάν διηγούνται οι ιεροί ευαγγελιστές το προσκλητήριο που απηύθυνε ο Χριστός στους πρώτους μαθητές του, δεν είναι γιατί ενδιαφέρονται να μας περιγράψουν σαν ιστορικοί το ξεκίνημα του Μεσσία στο επί γης έργο του και στην στρατολόγηση των συνερ¬γατών του· άλλα γιατί στον τρόπο που δέχθηκαν οι τέσσερες ψαράδες την πρόσκληση και ανταποκρίθηκαν αμέσως σ’ αυτήν βλέπουν το τυπικό παράδειγμα και πρότυπο για το πως πρέπει να δέχεται ο άνθρωπος το θείο κάλεσμα. Μ’ αυτό το πρίσμα βλέποντας την διήγησή μας μπορούμε να σταματήσουμε στα ακόλουθα σημεία.

Πρώτα-πρώτα πρέπει να προσέξουμε ότι το προσκλητήριο απευθύνεται στους τέσσερες υποψήφιους αποστόλους την ώρα ακριβώς που αυτοί βρισκόταν στις εργασίες τους, στο τέλος μιας κοπιαστικής νύχτας χωρίς αποτελέσματα. Αυτό μπορεί να μας οδηγήσει στη σκέψη ότι δεν χρειάζεται να απομακρυνθεί ο άνθρωπος από τον κόσμο και την ζωή για να τον συναντήσει ο Θεός. Τέτοια φυγή μάς διδάσκουν ορισμένα φιλοσοφικά συστήματα που είναι διαποτισμένα με την αντίληψη ότι ο κόσμος και η ύλη είναι εκ φύσεως κακά στοιχεία και ότι ο άνθρωπος για να βρει την σωτηρία του πρέπει να φύγει μακριά απ’ αυτά. Κατά την Αγία Γραφή, ο κόσμος παρ’ όλη την φθορά και την πτώση του στο κακό και στην αμαρτία είναι έργο του Θεού· κι’ ο Θεός με δική του πρωτοβουλία συναντά τον άνθρωπο μέσα σ’ αυτό τον κόσμο, μέσα στην κοινωνία, μέσα στην εργασία για να του προσφέρει την σωτηρία.
Το προσκλητήριο για άλλους ήδη εσήμανε, για άλλους θα σημάνει οπωσδήποτε κάποτε: Θάναι ένα συναρπαστικό κήρυγμα; Θάναι ένα συγκλονιστικό βίωμα; Θάναι μια ξαφνική αφύπνιση από τον λήθαργο της αδιαφορίας; Θάναι η πρόσκληση του ιερέα; Θάναι κάτι άλλο; Ο Θεός γνωρίζει πολλούς τρόπους για να επικοινωνεί με το πλάσμα του και να το σώζει. Ας μη ξεχνούμε ότι ο Χριστιανισμός δεν είναι το αποκορύφωμα της προσπάθειας του ανθρώπινου πνεύματος να βρει τον Θεό, αλλά είναι η φανέρωση των ενεργειών που κάνει ο Θεός για να συναντήσει και να λυτρώσει τον άνθρωπο και που η σπουδαιότερη των οποίων είναι η ενσάρκωση, η σταύρωση και η ανάσταση του Χριστού.

Ένα δεύτερο σημείο που θέλει να τονίσει η διήγηση είναι η εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του Χριστού και η προθυμία υπακοής στα λόγια του. Αποτέλεσμα της εμπιστοσύνης και προθυμία των τεσσάρων προσώπων της διηγήσεώς μας υπήρξε η θαυματουργική αλιεία. Το θαύμα βέβαια αυτό δεν το κάνει ο Χριστός για να εντυπωσιάσει τους απλούς ανθρώπους στη λίμνη Γεννησαρέτ, αλλά για να δείξει προκαταβολικά πόσους καρπούς θα αποφέρει η υπακοή τους στο πρόσταγμά του και η ολοπρόθυμη αφοσίωση τους σ’ αυτό. Πραγματικά, η αλιεία της οικουμένης από τους μαθητές του Χριστού αργότερα δεν υπήρξε λιγότερο εκ¬πληκτική και θαυματουργική. Γιατί δεν κόπιασαν μόνοι τους αλλά με συμπαραστάτη τον Χριστό και καθοδηγητή το Άγιο Πνεύμα.
Ένα τρίτο σημείο που δεν πρέπει να διαφύγει της προσοχής μας είναι η ομολογία του Πέτρου ότι είναι «ανήρ αμαρτωλός». Το θάμβος της παρουσίας του Χριστού και του θαύματός του τον οδηγεί στην συναίσθηση της μηδαμινότητας και της γύμνιας του. Να το πρώτο βήμα για να συναντήσει κανείς τον Θεό. Η υψηλή ιδέα που έχουμε για τον εαυτό μας, η οίηση, δημιουργεί ένα τείχος που εμποδίζει τη χάρη του Θεού να μας εγγίσει. Η συναίσθηση της αμαρτωλότητας κάνει πιο επιτακτική την ανάγκη της παρουσίας και ενέργειας της χάρης του Θεού.
Ένα μήνυμα αφυπνίσεως μας απευθύνει η σημερινή διήγηση. Να συνειδητοποιήσουμε την αμαρτωλότητά μας, να δεχθούμε με εμπιστοσύνη το θείο κά¬λεσμα, να ακολουθήσουμε αμέσως τον Χριστό, οπουδήποτε κι αν βρισκόμαστε, μέσα στη ζωή, μέσα στην εκτέλεση του καθήκοντος και της εργασίας μας. Και το θαύμα θα ακολουθήσει αμέσως· ας μη περιμένουμε να προηγηθεί για να πεισθούμε.

(Ιωάν. Δ. Καραβιδόπουλου, Οδός Ελπίδας, εκδ. Ι. Μ. Αττικής, Αθήνα 1979, σσ. 9-12)

Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2019

Η προσευχή ...


......του Γιώργου Σεφέρη
 ( † 20 Σεπτεμβρίου)

Η Ιωάννα Τσάτσου γράφει για τον αδελφό της Γιώργο Σεφέρη:
… H μάνα, χωρίς ποτέ να μας διδάξει, μας άφησε ανυπολόγιστη κληρονομιά: την πίστη στην παρουσία του Θεού. Τ’ αγόρια, με την αντρίκεια τους αιδώ δεν εκφράζονταν εύκολα, δεν πήγαιναν συχνά στην εκκλησιά. Όμως λίγο να τους γνώριζες, ένιωθες ν’ αναπνέουν αυτήν την παρουσία, να ζουν την ορθοδοξία ολόκληρη.
Αυτή η πίστη παραστάθηκε το Γιώργο ώς το τέλος. Κι η προσευχή που γνώρισε παιδάκι ήταν έτοιμη να βρει το δρόμο της. Στις ώρες της κρίσιμες, τις ώρες τις γόνιμες, την έβλεπα αυτή την εκ βαθέων έκκληση ν’ ανεβαίνη στα μάτια του.
Μόνο εκείνο το ιερό: «Δοσμένα» λέει πολλά. Τόλεγε και τόγραφε ο Γιώργος σε κύριο τίτλο για τους στίχους του.
 – Τι καλό ποίημα, «ο Βασιλιάς της Ασίνης»
– Αυτά είναι από το Θεό.
Χαμογέλασε σαν μου χάρισε τη μετάφρασή του της Αποκάλυψης:
– Βλέπεις, Ιωάννα, καθένας έχει το δικό του τρόπο να κάνει την προσευχή του.
Και στο τέλος, στην αρρώστια του, ακίνητος στο δωμάτιο της ανάνηψης, κι εγώ καθισμένη στο πλαϊνό του σκαμνάκι, μ’αγκάλιαζε με το δεμένο του χέρι, όλο μάτια. Όταν ακόμη μπορούσε να μιλήσει:
– Άναψε το κεράκι σου για μένα
Από το έργο της Ιωάννας Τσάτσου, Ο αδερφός μου Γιώργος Σεφέρης, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Ι.Δ. Κολλάρου & Σία, Αθήνα χ.χ., 4η έκδ., σ. 16-7.
 ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ:https://www.pemptousia.gr/

Ο δάσκαλος ...


Ο δάσκαλος μπορεί να «αλλάξει» ένα παιδί. Αρκεί να προσέξει την ψυχή του!

Ο Νίκος κάθεται σιωπηλός στην τάξη.. Η παρουσία του απουσία.. “Δεν τραβάει .. Δεν διαβάζει” λέει  συχνά  πια  ο δάσκαλος στους γονείς του και εκείνοι αρχίζουν να ντρέπονται που ο μικρός δεν τα καταφέρνει..

Μα τον Νίκο δεν τον σηκώνει ο δάσκαλος να πει μάθημα και εκείνος εδώ και καιρό δεν τολμάει να σηκώσει το χέρι του. Αν το κάνει οι άλλοι θα τον κοροϊδέψουν..
Ο δάσκαλος θα του φωνάξει και για άλλη μια φορά θα του πει: “Να διαβάζεις Νίκο. Πάλι αδιάβαστος ήρθες”..
Και το παιδί βουλιάζει όλο και πιο πολύ σε χαμένα γνωστικά αντικείμενα που δεν μπορεί να κατανοήσει.
Η Σταυριανή κοιτά σαν χαμένη. Ακόμα συλλαβίζει και ας πάει Ε τάξη, αργεί να αντιγράψει και δεν μπορεί να ακολουθήσει την τάξη…Προέρχεται από οικογένεια που τα παιδιά τη χαρακτηρίζουν «φτωχή». Μένει σε ένα σπίτι έξω από την πόλη, χωρίς άλλα παιδιά στην οικογένεια, χωρίς φίλους και οι γονείς της γεωργοί στηρίζονται από την σύνταξη του παππού που μένει μαζί τους. Τα ρούχα της φθαρμένα, παλιά αλλά καθαρά είναι αδύνατο να συναγωνιστούν τα ρούχα των συμμαθητριών της. Δυο κορίτσια την κάνουν παρέα μα και αυτή δεν θέλει ελεημοσύνη. Ετσι νιώθει.. Έχει κλειστεί στον εαυτό της και πια δεν μιλάει και δεν χαμογελάει.. Μα κανείς δεν το βλέπει.
Η Σταυριανή απλά περιθωριοποιήθηκε. Ο Χρήστος και ο Πάνος “σκοτώνονται” συνεχώς. Ο ένας αντιμετωπίζει ως αντίπαλο τον άλλο. Πρώτοι σε όλα θέλουν να είναι.. Στα μαθήματα, στους φίλους, στις σκανταλιές, στα πειράγματα.. Μόνο που τα πειράγματά τους πολλές φορές είναι επικίνδυνα. Ποιος να τολμήσει να τα βάλει μαζί τους; Συνέχεια βρίσκονται έξω από το γραφείο του Διευθυντή και οι γονείς πάντα δίπλα να προσπαθούν να καταλάβουν τι τρέχει..” Η τάξη αυτή είναι ανάγωγη και κακομαθημένα όλα τα παιδιά”, “Δεν είναι τάξη αυτή..Είναι βάσανο”..
“Δύσκολη τάξη για το δάσκαλο που θα τα πάρει. Πρέπει να έχει Άγιο για να τη βγάλει καθαρή”. Και ένας δάσκαλος ή μια δασκάλα αναλαμβάνει την τάξη, του χτυπάνε φιλικά την πλάτη..”Άντε και καλό κουράγιο..¨Και εκείνος ξεκινά..Δεν βιάζεται. Τα μαθήματα μπορούν να περιμένουν λίγο.. Ξέρει εξάλλου τι έχει σημασία για τα παιδιά. Γνωρίζεται μαζί τους. Παρατηρεί την ώρα που διδάσκει. Περπατάει ανάμεσα στα παιδιά και δίνει ευκαιρίες σε όλα να μιλήσουν.. Ξεχωρίζουν από μακριά οι μαθητές που ήταν οι πιο δημοφιλείς και ..αγαπημένα παιδιά για μαθητές και δασκάλους.. Ο Νίκος κρύβεται μα ο δάσκαλος τολμά να του κάνει μια ερώτηση. Καταλαβαίνει πως ο Νίκος δεν μπορεί να κατανοήσει τι τον ρώτησε. Απλοποιεί την ερώτηση. Τον υποβοηθά κιόλας. Πετάγονται οι μαθητές να συμπληρώσουν. Κάποιοι γελούν. Και σίγουρα δεν είναι η πρώτη φορά.. Σταματάει την εξέταση.. Σοβαρεύει..
Αφήνει το βιβλίο και όρθιος στην μέση της τάξης στρέφει το βλέμμα του σε έναν έναν τους μαθητές.. Δεν κοροϊδεύει κανείς μαθητή του, δεν έχει κανείς δικαίωμα να προσβάλλει τον άλλο επειδή “δεν ξέρει”. Μιλάει για τα αισθήματα αυτού του παιδιού, για το πως νιώθει το παιδί, δίνει δικά του παραδείγματα, βάζει ένα “αστέρι” της τάξης να νιώσει όπως νιώθει ο Νίκος..Χρειάζεται τρόπος και κόπος να καταλάβουν τα παιδιά.. Χρειάζεται δουλειά να μάθουν να νιώθουν τι σημαίνει μαθησιακές δυσκολίες και πως νιώθει ένα παιδί όταν δεν το αποδέχονται..
Ο δάσκαλος βοηθά το Νίκο αλλά και τα άλλα τα παιδιά. Το Νίκο ώστε να ενταχθεί στην τάξη και τους συμμαθητές του να τον αποδεχτούν. Κάνει ομάδες, εντάσσει το Νίκο, δίνει εργασίες, χρησιμοποιεί χρώματα για να επισημαίνει ο Νίκος τα βασικά, κάνει ερωτήσεις, δείχνει εικόνες, κάνει σχεδιαγράμματα, υπογραμμίζει, συζητά με το Νίκο και επειδή διαφαίνεται πως οι μαθησιακές του δυσκολίες δείχνουν πιθανή δυσλεξία τον απαλλάσσει από τα γραπτά. Πλέον ο Νίκος και χωρίς χαρτί από το ΚΕΔΔΥ εξετάζεται προφορικά στις ίδιες ερωτήσεις με τα παιδιά. Πάνω από όλα το παιδί και όχι τα χαρτιά. Και πραγματικά ο Νίκος “φορτσάρει”. Ο γονείς το βλέπουν. Ο Νίκος άλλαξε. Έχει πια αυτοπεποίθηση. Μα ο δάσκαλος δεν μένει μόνο στο μάθημα. Δίνει ευκαιρίες για να εργαστούν σε διάφορες εργασίες και αποκαλύπτεται μπροστά τους ένα μικρό ταλέντο στη φωτογραφία. Και αυτό το ταλέντο δεν μένει ανεκμετάλλευτο έτσι οργανώνεται στο τέλος της χρονιάς ένας διαγωνισμός φωτογραφίας για όλο το σχολείο και ο Νίκος με τη βοήθεια που του παρέχει παραδίδει μαθήματα για το διαγωνισμό..
Ο μικρός μαθητής πια, έχει τις ίδιες ευκαιρίες και ας μη περάσει ο δρόμος του από το Πανεπιστήμιο.. Το μέλλον κανείς όμως δεν το ξέρει. Μα αυτός σήμερα είναι πια ένα χαρούμενο παιδί.
Η Σταυριανή είναι ένα παιδί που μεγαλώνει μοναχικά. Στερημένα .. Δεν έχει τις ίδιες παραστάσεις με τους συμμαθητές της.. Κάποιοι οριοθέτησαν το παιδί ως παιδί με οριακή νοημοσύνη.. Μα πως μπορείς να το λες όταν δεν ξέρεις; Όταν δεν ξέρεις το σπίτι του, το χώρο του; Το πως ζει; Ίσως είναι αργά για παρέμβαση μα η Σταυριανή το μόνο της μειονέκτημα είναι το ότι δεν έχει εμπειρίες, δεν έχει φίλους, παρέες..
Ο δάσκαλος βλέπει πως προσπαθεί. Σίγουρα δεν θα μπορέσει να καλύψει όλα τα κενά της.. Αλλά είναι παιδί που μπορεί με τη βοήθειά του να καλύψει κάποια απόσταση. Συζητά με τους μαθητές..Κάποιοι πραγματικά κοιτούν τη Σταυριανή με μια “κατώτερη” ματιά. Κάποιοι άλλοι όμως απλά δεν ήξεραν.. Δεν προσβάλλει το παιδί. Φέρνει απλά στο τμήμα μια ιστορία, μια ταινία και μετά συζητούν..
Η ενσυναίσθηση πάλι γίνεται μέσο για να πλησιάσουν την Σταυριανή.. Αποφασίζουν οι μαθητές να τη βοηθήσουν. Κάθονται μαζί της κάθε μέρα και άλλος. Της δείχνουν τα μαθήματα. Τη βοηθούν σε ό,τι δεν καταλαβαίνει. Οι δικές της ασκήσεις είναι διαφορετικές πιο κοντά στις δικές της παραστάσεις μα το θέμα είναι ότι αυτό που πρέπει να παρουσιαστεί παρουσιάζεται..
Ακόμα και το συντακτικό και η γραμματική παρουσιάζονται μέσα από παραδείγματα από τη δική της ζωή. Διαβάζουν παραμύθια στο χώρο της βιβλιοθήκης και η Σταυριανή τα αφηγείται στην τάξη και τα ζωγραφίζει. Απλά μεν αλλά τα ζωγραφίζει.. Δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο αλλά τουλάχιστον πια δεν είναι μόνη. Μια φορά κάθε βδομάδα μετά τη συνεννόηση του δασκάλου πρώτα με τους γονείς της Σταυριανής και μετά με τους άλλους γονείς, μένει στο σπίτι των κοριτσιών που είναι φίλες της.. Δεν είναι πια μόνη..
Το μέλλον της κανείς δεν το ξέρει. Αλλά για τη Σταυριανή πια το ότι την αποδέχονται είναι το πιο σημαντικό. Για αυτό είναι ευτυχισμένη.
Η τάξη του Χρήστου και του Πάνου είναι η πιο ζωηρή. Όλοι να μιλήσουν, όλοι να ναι πρώτοι, όλοι να κάνουν το δικό τους. Σκοτωμοί, παρεξηγήσεις, προβλήματα ..Και ο Θεός βοηθός.
”Είναι από τις τάξεις που κάνεις το Σταυρό σου και περιμένεις πότε θα πάνε στο..Γυμνάσιο(;;;)” (αυτό λέγεται από πολλούς. Είτε γονείς, είτε από όσους εμπλέκονται με την τάξη)
Είπαμε πρώτα τα παιδιά κάτι υπάρχει για να ναι τόσο ζωηροί.. Πρέπει ο δάσκαλος να κάνει ένα πλάνο.. Να βρεθεί ένας τρόπος να ελεγχθεί η κατάσταση πριν τραυματιστεί κανείς. Πρώτο σχέδιο.. Εφημερία.. Ο κάθε εκπαιδευτικός έχει εφημερία κάθε βδομάδα. Και ο δάσκαλος εξηγεί στα παιδιά τι σημαίνει εφημερία.
Και ήρθε η ώρα να βάλει τη φαντασία στη μέση. Περνάει στους μαθητές του πως είναι κάτι σαν..δύναμη SWATT που σημαίνει ¨Ομάδα άμεσης επέμβασης σε προβλήματα”. Και έτσι τους κάνει..βοηθούς “ελέγχου”. Κάθε φορά που έχει εφημερία, αναλαμβάνουν και οι δυναμικοί μαθητές του τα “δικά τους πόστα”. Άλλοι στις πόρτες, άλλοι στις εξώπορτες, άλλοι στους διαδρόμους..
Υπάρχει καθηκοντολόγιο και κάθε φορά επαναλαμβάνεται η ίδια εντολή: “Εσείς απλά εντοπίζετε το πρόβλημα και ενημερώνετε πως αν συνεχίσουν αυτό που κάνουν (κυρίως διαπληκτισμούς) θα ενημερώσετε τους εκπαιδευτικούς εφημερίας”. Ο Πάνος και ο Χρήστος είναι σε κάθε μία από τις δύο πόρτες..
Απλά σταματούν τους μαθητές να ανεβαίνουν στις τάξεις. Την επόμενη βδομάδα ο δάσκαλος τους έχει μαζί στην …περιπολία. Το καλύτερο είναι να τους φέρει κοντά με αυτό τον τρόπο καθώς συζητούν ήρεμα. Δεν τους αντιμετωπίζει ως ..δημιουργούς φασαρίας αλλά ως μαθητές με ανησυχίες…
Την επόμενη είναι μόνο οι δυο τους. Παρεμβαίνουν στους μαθητές που διαπληκτίζονται και τον φωνάζουν όταν έχουν θέμα συνέχισης της παραβατικής συμπεριφοράς των μαθητών…Το σχέδιο “εφημερία” αποδίδει καθώς τα δύο παιδιά συνεργάζονται. Όσο για την “φασαρία” της τάξης αυτή μετατρέπεται σε δημιουργικότητα. Μαθήματα προς διδασκαλία παρουσιάζονται από τα παιδιά προγράμματα για την βία επίσης και για κάθε παγκόσμια ημέρα. Ομάδες αντι-bulling αναλαμβάνουν να εξηγήσουν στους μικρότερους τι δεν πρέπει να κάνουν μέσα σε αυτούς και ο Πάνος και ο Χρήστος που έχουν αλλάξει.
Ο Πάνος πια έχει μάθει να μετράει μέχρι το 10 πριν ξεσπάσει και πολλές φορές χρησιμοποιεί μια ελαστική μικρή μπάλα εκτόνωσης που κρύβει μέσα στα χέρια του. Τον βοηθάει όχι μόνο να μη θυμώνει εύκολα, αλλά και να συγκεντρώνεται περισσότερη ώρα..Τώρα πια βοηθά και ως μαθηματικό μυαλό τους υπόλοιπους. Από την άλλη ο Χρήστος αναλαμβάνει να βοηθάει στα μαθήματα της γλώσσας και να οργανώνει ομάδες και επιτέλους κάθονται μαζί. Βέβαια κάποιες φορές διαπληκτίζονται αλλά το παρελθόν δεν μοιάζει με το παρόν…
Αυτή η τάξη έχει ακόμα φασαρία. Ο δάσκαλος κάθε μέρα βγαίνει… “κουφός” από τις φωνές τους και με πονοκέφαλο από τις ερωτήσεις τους αλλά πια η “φασαρία” έχει μετατραπεί σε δημιουργικότητα και κάτι μοναδικό συμβαίνει!!! Τα παιδιά επιτέλους παίζουν μαζί. Έχουν γίνει ομάδα. Μη μου πείτε ότι σε όλους μας δεν έχει τύχει μια τέτοια τάξη, ή δεν είχατε τέτοιους μαθητές.
Το θέμα είναι ο δάσκαλος να ναι εκεί.
Λίγο ψυχολόγος, λίγο εφευρέτης, λίγο θεωρητικός, πολύ πρακτικός, πάντα υπομονετικός και πάνω από όλα δημιουργικός σε όλα τα επίπεδα.
Η γνώση δεν έχει σημασία όταν οι μαθητές μας έχουν άλλα να αντιμετωπίσουν και κυρίως τον εαυτό τους. Πρέπει κάποια παιδιά να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και κάποια άλλα να τιθασεύσουν τον εγωισμό τους για να μπορέσει ο δάσκαλος και οι μαθητές να λειτουργήσουν ως ομάδα για να προχωρήσουν στη γόνιμη γνώση…
Πρέπει ο δάσκαλος να μπορεί να αναγνωρίζει τις ιδιαιτερότητες, να στηρίζει αλλά και να βοηθάει το κάθε παιδί ανάλογα με ό,τι αυτό κουβαλάει στην πλατούλα του από το περιβάλλον του, αλλά και ανάλογα με το χαρακτήρα και την προσωπικότητά του.
Να κοιτάξει να βγάλει προς τα έξω τα καλά στοιχεία και να τιθασεύσει τα αρνητικά.. Και κάθε παιδί που ο δάσκαλος θα βοηθήσει, κάποια στιγμή στο μέλλον το παιδί αυτό θα καταφέρει πολλά περισσότερα από όσα του πρόσδιδε ο περίγυρός του.
Ο δάσκαλος έχει τη δύναμη να δώσει φτερά σε ένα παιδί. Αρκεί να προσέξει την ψυχή του..

Εκπαιδευτικός Βασιλική Μηρτσέκη
Πηγή: infokids.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Νηπιαγωγεῖο...


Κάντε το Παιδί να λατρέψει το Νηπιαγωγείο
Πώς θα το βοηθήσετε να ξεπεράσει τον φόβο του
Οι πρώτες μέρες στο νηπιαγωγείο είναι διαφορετικές για κάθε παιδί και τίποτα δεν μπορεί να εγγυηθεί πως όλα θα πάνε καλά. Συνήθως, ένα μεγαλύτερο αδελφάκι ή η φοίτηση του παιδιού σε έναν παιδικό σταθμό κατά τα προηγούμενα έτη είναι υπεραρκετά για να το κάνουν όχι απλώς να μην φοβάται, αλλά και να ανυπομονεί για αυτή την επόμενη βαθμίδα με τα «μεγάλα παιδιά». Αν, όμως, το μικρό σας δεν δείχνει και τόσο ενθουσιασμένο με την προοπτική, υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να διευκολύνετε τη μετάβασή του.

Πριν την πρώτη μέρα
Αν δεν έχει πατήσει ακόμη το ποδαράκι του στο νέο του σχολείο, έχετε την ευκαιρία να προετοιμάσετε το έδαφος κατάλληλα.
  • Βρείτε ενισχύσεις: Προτιμήστε ένα νηπιαγωγείο στο οποίο ήδη πηγαίνουν άλλα παιδάκια που κάνει παρέα, ώστε να αισθανθεί οικεία.
  • Μείνετε μακριά του: Για να μην πανικοβληθεί από την απουσία σας σε συνδυασμό με όλες αυτές τις αλλαγές της πρώτης μέρας, κατά τις μέρες που θα προηγηθούν αφήστε το κάποιες φορές σε αξιόπιστα άτομα και πηγαίνετε μια βόλτα. Έτσι θα συνηθίσει στην ιδέα ότι ακόμη και αν λείψετε για λίγο, πάντα στο τέλος θα επιστρέφετε κοντά του.
  • Πηγαίνετε μαζί για ψώνια: Αφήστε το να διαλέξει μόνο του την τσάντα του και ό,τι άλλο χρειαστεί για το σχολείο. Όσο περισσότερο του αρέσουν τα πράγματά του, τόσο περισσότερο θα θέλει να τα χρησιμοποιήσει.
Την πρώτη μέρα
Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός. Αυτή η μέρα έχει πολλή μεγάλη σημασία για την εύκολη προσαρμογή του μικρού σας.
  • Κάντε τη μέρα διασκεδαστική: Φτιάξτε του το αγαπημένο του πρωινό, στολίστε την κουζίνα με κάποιου είδους θεματική διακόσμηση και τραβήξτε πολλές φωτογραφίες. Αν νιώσει πως είστε χαρούμενοι και περήφανοι για την εξέλιξή του, είναι πιο πιθανό να θελήσει να σας βγάλει ασπροπρόσωπους!
  • Οι σωστές συστάσεις: Όταν φτάσετε στο νηπιαγωγείο, πηγαίνετε μαζί του μέχρι τη νηπιαγωγό και συστήστε το σε εκείνη. Έπειτα κάντε λίγα βήματα πίσω και αφήστε το να τη χαιρετήσει από μόνο του. Αυτή η κίνησή σας θα του δείξει ότι την εμπιστεύεστε.
Σε ολόκληρο το πρώτο διάστημα
Ακόμη και αν δεν έγιναν όλα σωστά – ή αν οι χειρισμοί σας δεν απέδωσαν καρπούς – αυτό δεν σημαίνει πως τα πράγματα δεν μπορούν να βελτιωθούν, και σίγουρα δεν θα πρέπει να σας ανησυχεί για τη μελλοντική πορεία του μικρού σας στο σχολείο.
  • Ηρεμήστε: Τα παιδιά αντιλαμβάνονται τη συναισθηματική μας κατάσταση, ακόμη και χωρίς να ακούσουν τίποτα σε σχέση με αυτή. Όσο περισσότερο αγχώνεστε, τόσο του δημιουργείτε ένταση που δυσκολεύει τα πράγματα ακόμη παραπάνω.
  • Αφήστε του περιθώρια επιλογής: Η αίσθηση ελέγχου βοηθά τα περισσότερα παιδιά. Επιτρέψτε του να διαλέγει μόνο του τα ρούχα του για το σχολείο. Είναι καλύτερο να πάει ντυμένο μπάτμαν, παρά να μην θέλει να πάει καθόλου.
  • Συζητήστε το: Ρωτήστε το τι είναι αυτό που το κάνει τόσο απρόθυμο. Αν σας εξηγήσει, ίσως διαπιστώσετε πως είναι εύκολο να το βοηθήσετε.
  • Χρονομετρήστε το «αντίο»: Αν το αφήνετε στο νηπιαγωγείο και φεύγετε όταν έχει στραμμένη την προσοχή του αλλού, εντείνετε τους πιθανούς φόβους εγκατάλειψης που το ταλαιπωρούν. Αν το κρατάτε αγκαλιά για πάρα πολλή ώρα και συγκινείστε που το αποχωρίζεστε, το κάνετε να νιώθει ότι αυτό που συμβαίνει εκείνη τη στιγμή είναι σημαντικό και ανησυχητικό. Προτιμήστε μια ζεστή αλλά σύντομη αγκαλιά και πείτε του πως φεύγετε αλλά σύντομα θα είστε και πάλι κοντά του.
ΠΗΓΗ:vita.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου 2019

Σχέσεις Ορθοδοξίας και Επιστημών

 Ο π. Ειρηναίος Δεληδήμος 
περί της σχέσης Επιστημών και Ορθοδοξίας 

Συνέντευξη του π. Ειρηναίου Δεληδήμου στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος "Επιστήμες και Ορθοδοξία ανά τον Κόσμο" του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Ο π. Ειρηναίος μιλά για τη σχέση επιστήμης-θρησκείας και καταθέτει τις δικές του απόψεις στη γενικότερη συζήτηση. Συνέντευξη στην Δρ Ευδοξία Δελλή (Κέντρο Έρευνας της Ελληνικής Φιλοσοφίας, Ακαδημία Αθηνών)
Interview of Rev. Eirinaios Delidimos for Project "Science and Orthodoxy around the World", implemented by the Institute of Historical Research, National Greek Research Foundation 2016-2019. Father Eirinaios speaks about the science-religion relationship and his involvement in the discussion. Interviewer: Dr Evdoxie Delli (Research Center for Greek Philosophy, Academy of Athens)

Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου 2019

Παιδί καί ... περιέργεια..


Γιατί πρέπει να ενισχύετε
 την Περιέργεια του Παιδιού
Όσο κουραστικά και αν γίνονται,
τα διαρκή «γιατί» του θα πρέπει να σας γεμίζουν χαρά 
Η φαινομενικά ατέλειωτη αλληλουχία ερωτήσεων των παιδιών μπορεί να μας εξαντλεί, όμως υπάρχουν πολλοί καλοί λόγοι όχι απλώς να κάνουμε υπομονή, αλλά και να χαιρόμαστε με αυτή τους τη συνήθεια. Οι ερωτήσεις τους είναι σημαντικές για την ανάπτυξη του εγκεφάλου τους, τα βοηθούν να ερμηνεύσουν τον κόσμο και μπορούν να σταθούν πολύτιμες για τη σχέση μας μαζί τους. Δείτε τους βασικότερους λόγους που πρέπει να μάθετε να τις απολαμβάνετε και πώς μπορείτε να τις εκμεταλλευτείτε για να ενισχύσετε ακόμη περισσότερο την εξέλιξή τους.
Το γιατί των «γιατί»
Όσο παράλογη και αν σας ακούγεται η ερώτηση «Γιατί υπάρχουν σγουρά μαλλιά;» υπάρχουν πραγματικοί λόγοι να αντιδράσετε θετικά στη διατύπωσή της.
  • Πάθος για γνώση: Τα παιδιά χαρακτηρίζονται από τεράστια περιέργεια, καθώς μέσω των ερωτήσεων προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τον κόσμο που τα περιβάλλει. Ενισχύοντας τη φυσική τους βούληση για γνώση, αυξάνουμε τις πιθανότητες στο μέλλον να αγαπήσουν τη μάθηση.
  • Ανάγκη για επικοινωνία: Άλλο ένα μεγάλο προσόν αυτών των ερωτήσεων, είναι το γεγονός ότι τραβούν την προσοχή των γονιών, οδηγώντας σε συζητήσεις που τα παιδιά βρίσκουν ενδιαφέρουσες. Αυτό σημαίνει ότι όσο πιο θετικά αντιδράτε σε αυτές, τόσο περισσότερο θα τις δέχεστε, αλλά και ότι το μικρό σας διεκδικεί με αυτόν τον τρόπο ποιοτικό χρόνο μαζί σας. Γιατί να μην του τον προσφέρετε;

Πώς να το διαχειριστείτε
Η αξία των ερωτήσεών του είναι αδιαμφισβήτητη, όμως και η δική σας στάση έχει εξίσου μεγάλη σημασία, καθώς αν αντιδράτε αρνητικά ή και χλιαρά σε αυτές ενδέχεται να καταστείλετε άθελά σας τη δίψα του να μάθει καινούρια πράγματα.
  • Να είστε λεπτομερείς: Όσο πληρέστερες είναι οι απαντήσεις σας, τόσο περισσότερο οξύνεται η περιέργεια του παιδιού. Ακόμη και αν κάνετε κάποιο λάθος, δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία. Το κυριότερο είναι να το κάνετε να αισθανθεί πως οι ερωτήσεις του είναι πάντα ευπρόσδεκτες.
  • Να ζητάτε τη γνώμη του: Ένα «τρικ» που ωφελεί το παιδί ενώ παράλληλα σας επιτρέπει να κάνετε ένα διάλειμμα από τις διαρκείς απαντήσεις, είναι να του αντιστρέψετε την ερώτηση. Ρωτώντας το γιατί πιστεύει εκείνο ότι η γη είναι στρογγυλή, προωθείτε την κριτική του σκέψη και το προετοιμάζετε για το σχολείο, όταν πλέον θα βρίσκεται εκείνο στη θέση του αποδέκτη των ερωτήσεων.
  • Να μην ντρέπεστε να ψάξετε: Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τα πάντα και αυτό είναι κάτι που τα παιδιά πρέπει να μάθουν από νωρίς. Αντί να εφευρίσκετε δικές σας απαντήσεις ή να δηλώνετε απλώς την άγνοιά σας, χρησιμοποιήστε το διαδίκτυο για να βρείτε τη λύση στην απορία του. Η «έρευνα» που θα κάνετε μπροστά του, αποτελεί ένα μάθημα από μόνη της!
vita.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου 2019

Απολυτίκιο Αγ. Σοφίας,

 Απολυτίκιο Αγ. Σοφίας, Πίστης, Αγάπης και Ελπίδας 

Η Αγία Σοφία (17 Σεπτεμβρίου)


Βίος Αγίας Σοφίας και των Θυγατέρων της Πίστεως, Ελπίδος και Αγάπης
Χήρα με τρεις θυγατέρες στη Ρώμη
Στα χρόνια πού βασίλευε στην κοσμοκράτειρα Ρώμη ο Αδριανός, σε μια πόλη της Ιταλίας, ζούσε η ευσεβής και πιστή στον Θεό Σοφία. Καταγόταν από σπουδαία οικογένεια, αλλά σχετικά νωρίς έμεινε χήρα με τρεις θυγατέρες. Για λόγους πού δεν είναι γνωστοί, αργότερα η Σοφία πήρε τις τρεις κόρες της και πήγε στη Ρώμη, όπου συνέχισαν την ενάρετη ζωή τους.
Δεν επέλεξε συμπτωματικά και τα ονόματα των τριών θυγατέρων της, αφού τους έδωσε τα ονόματα πού συνοψίζουν τις τρεις βασικές αρετές του χριστιανού, τις οποίες επισημαίνει ο απόστολος Παύλος στον «ύμνο της αγάπης» (Α 7 Κορ. 13,13): νυνί δε μένει πίστις, ελπίς, αγάπη. Και τόσο με το παράδειγμά της όσο και με την ανατροφή πού τους έδωσε, οι τρεις θυγατέρες της επιβεβαίωναν στην πράξη ότι όντως βίωναν και την πίστη και την ελπίδα και την αγάπη. Ήταν αντάξια προς τη ρίζα και τον κορμό κλαδιά!
Συλλαμβάνονται και οδηγούνται στον αυτοκράτορα
Δεν άργησε να γίνει γνωστή στη Ρώμη η άφιξη της Σοφίας και των θυγατέρων της, όχι μόνο γιατί ήταν αυτό σπουδαία οικογένεια, αλλά κυρίως από το γεγονός ότι μία χήρα γυναίκα με τρεις ωραιότατες κόρες ζούσαν με σύνεση και αρετή, σε μια κοινωνία κατά βάση έκφυλη και αμαρτωλή. Ο Αντίοχος, πού ήταν διοικητής της Ρώμης, ενημέρωσε τον αυτοκράτορα Αδριανό, ότι οι τέσσερις αυτές ψυχές πιστεύουν στον Θεό των χριστιανών και περιφρονούν τούς δικούς τους θεούς. Ο αυτοκράτορας εξοργίστηκε. Και έδωσε αμέσως εντολή στον επικεφαλής των σωματοφυλάκων του να σπεύσουν να συλλάβουν τη Σοφία και τις τρεις θυγατέρες της, προκειμένου να τις οδηγήσουν ενώπιον του.
Ομολογία πίστεως και μητρικές παραινέσεις
Στη συνέχεια, αφού διέταξε να απομακρύνουν τις τρεις θυγατέρες από τη μητέρα τους και να τις φυλάνε σε άλλο μέρος. Την προέτρεψε να θυσιάσει στα είδωλα και η αγία με αποφασιστικότητα ομολόγησε την Χριστιανική της πίστη. Αφού είδα την Σοφία να επιμένει στην ομολογία της έδωσε εντολή να την φυλακίσουν.
Έτσι η μητέρα τους Σοφία βρήκε την ευκαιρία και το χρόνο να απευθύνει στις κόρες της τις απαραίτητες παραινέσεις, λέγοντας τα έξης:
«Εγώ, παιδιά μου αγαπημένα, ως μητέρα πού σας έφερα στον κόσμο, σας ανέθρεψα εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Επειδή λοιπόν οι περιστάσεις σας καλούν σε πνευματικούς
αγώνες, δείξτε ποιά από σας είναι ο άξιος καρπός των λόγων μου. Τη δε αρετή, στην οποία εδώ και χρόνια έχετε ασκηθεί, ας μη την καταβάλει το κακό πού προσωρινά θα εκδηλωθεί εναντίον σας. Ούτε η αδύναμη πλάνη να υπερισχύσει της χριστιανικής αλήθειας, πού είναι από καθετί πιο ισχυρή. Δεν σας κρύβω, βέβαια, ότι η νεαρή ηλικία σας μου προκαλεί μικρό φόβο. Γι’ αυτό δείξτε προσοχή και μη δειλιάσετε μπροστά στην απειλή, αφού ακατάβλητη δύναμη σας θα έχετε τη συμμαχία του Χριστού μας. Κάνετε ώστε με τον αγώνα σας να σκιρτήσουν από χαρά τα γηρατειά μου. Κρατήστε ανυποχώρητη την ομολογία της πίστεώς σας στον Κύριο, για να σας στεφανώσει με τα ίδια τα χέρια του. Και τότε θα είστε για πάντα μαζί του, θα απολαμβάνετε την άφθαρτη και αιώνια χαρά και θα είστε μαζί με τούς αγγέλους και όλους τούς αγίους του. Άλλωστε, γνώρισμα των συνετών είναι να θυσιάζουν τα μικρά για τα μεγάλα, τα ασταθή για τα διαρκή, τα πρόσκαιρα για τα αιώνια. Διότι το πιο πολύτιμο πράγμα είναι το να εξαγοράσει ο άνθρωπος με το αίμα τού μαρτυρίου του, πού θα χύσει υπέρ τού Χριστού, την ουράνια βασιλεία του».

Ενώ μ’ αυτά τα λόγια ενίσχυε τις τρεις θυγατέρες της η μητέρα τους Σοφία, οι αντάξιες κόρες έτσι της απάντησαν: «Εσύ, σεβαστή μας μητέρα, να μας στηρίξεις με τις παραινέσεις σου, πού τις θεωρούμε αγαθό φυλαχτό. Αλλά και ο Κύριος μας, πού μας παρότρυνε να μη μεριμνήσουμε πώς ή τι θα πούμε όταν μας οδηγήσουν ενώπιον ηγεμόνων και βασιλέων (πρβλ. Ματθ. 10, 18-19), εκείνος, όντας αξιόπιστος, δεν θα διαψευσθεί. Και ως παντοδύναμος πού είναι θα τηρήσει την υπόσχεσή του και θα μας χαρίσει σοφία, με την οποία θα μπορέσουμε να νικήσουμε τη σοφία των ειδωλολατρών πού είναι ανόητη».
                                    Ο δικαστής κολακεύει, υπόσχεται και απειλεί

Ο αυτοκράτορας με κολακείες και υποσχέσεις και μετά με απειλές προσπάθησε να αλλάξει τις αγνές κόρες, αλλά αυτές, παρόλο το νεαρό της ηλικίας τους, με αποφασιστικότητα ομολόγησαν την πίστη τους και επιζητούσαν τα αιώνια αγαθά και τον ουράνιο Νυμφίο τους Χριστό. Οι τρεις θυγατέρες της άγιας Σοφίας είπαν στο δικαστή: «Σε πληροφορούμε πώς αν τυχόν λυπηθείς το κάλλος της νεότητάς μας, πού όπως είπες θεωρείς κάτι το εξαιρετικά σπουδαίο, και δεν μας υποβάλεις σε σκληρά βασανιστήρια, θα μας στενοχωρήσεις περισσότερο. Γιατί στην περίπτωση αυτή θα μας βλάψεις πραγματικά, αφού θα γίνεις αίτια να στερηθούμε την ανταπόδοση των μεγάλων και άφθαρτων αγαθών».
Η γενναιόφρονη στάση των τριών νεανίδων εξέπληξε το δικαστή. Έτσι άποφάσισε να τις χωρίσει και να εξετάσει την κάθε μία ιδιαίτερα, ελπίζοντας να τις αποδυναμώσει και να
επιτύχει στο σκοπό του. Στην αρχή φώναξε τη μητέρα τους Σοφία και τη ρώτησε για το όνομα και την ηλικία των θυγατέρων της. Εκείνη απάντησε πώς η πρώτη ονομάζεται Πίστις και είναι δώδεκα χρονών, η δεύτερη Ελπίς και είναι δέκα και η τρίτη Αγάπη και είναι εννέα χρονών.
Βασανίζεται και τελειούται η Πίστις
Τότε πρόσταξε να οδηγηθεί μπροστά του η μεγαλύτερη από τις τρεις, η Πίστις. Οργισμένος της είπε: « Θυσίασε, νεαρή μου, στη θεά Άρτεμη, όπως εδώ και πολλά χρόνια κάνουμε όλοι μας». Με έκπληξη του όμως διαπίστωσε ότι η εντολή του έπεσε στο κενό.
Έτσι πρόσταξε να αρχίσουν τα βασανιστήρια. Με πρώτο αυτό του ραβδισμού. Της αφήρεσαν την εσθήτα, της έδεσαν πισθάγκωνα τα χέρια και οι δήμιοι την έδειραν με χοντρές ράβδους. Αλλ’ ώ του θαύματος. Η τρυφερή δωδεκάχρονη μάρτυς του Χριστού φαινόταν όχι ραβδιζόμενη, αλλά έδειχνε σα να ραίνεται με ρόδα, ενώ στο σώμα της δεν υπήρχε ούτε ίχνος μωλωπισμού! Τότε διέταξε να προχωρήσουν σε ωμότερες πράξεις· να αποκόψουν τούς μόλις σχηματιζόμενους μαστούς της Πίστεως. Και τότε συνέβη το πρωτοφανές και εξαίσιο γεγονός: από τις τομές αντί για αίμα έτρεξε σαν από βρύση γάλα! Μετά έβαλαν την μάρτυρα του Χριστού να ξαπλώσει σε πυρακτωμένη σχάρα. Όσο όμως εκείνος επινοούσε βασανιστήρια, άλλο τόσο και ο Θεός των χριστιανών προστάτευε την πιστή του δούλη και τη δόξαζε. Επόμενο μαρτύριο ήταν να τη ρίξουν σε ένα τεράστιο τηγάνι πού ήταν πάνω από αναμμένη φωτιά, γεμάτο πίσσα και άσφαλτο. Η Πίστις πρόφτασε να επικαλεστεί την εξ ύψους βοήθεια. Η φωτιά και η πίσσα πού κόχλαζε μεταβλήθηκαν σε δροσιά.
Το γεγονός προκάλεσε το θαυμασμό πολλών παρευρισκομένων, πού δόξαζαν τον Θεό των χριστιανών, όχι όμως και τού δικαστή, ο οποίος φανερά εκνευρισμένος και για να προλάβει την προσχώρηση ειδωλολατρών στη χριστιανική πίστη, αποφάσισε τον διά ξίφους θάνατο της αγίας μάρτυρος.
Όταν εξήγγειλε την απόφασή του αυτή, η Πίστις χάρηκε. Και η χαρά της διακρινόταν καθαρά στο πρόσωπο της. Αμέσως δε παρεκάλεσε την μεν μητέρα της να προσευχηθεί για να μείνει σταθερή ως το τέλος, τις δε δύο μικρότερες αδελφές της παρότρυνε να μη δειλιάσουν και χάσουν το βραβείο της άνω κλήσεως. Συγκεκριμένα είπε: « Γνωρίζετε καλά ποιόν ακολουθήσαμε στη ζωή μας και με ποιού τη σφραγίδα σφραγιστήκαμε κατά τη βάπτισή μας. Ας μείνουμε λοιπόν ακλόνητες στην πίστη μας έως τέλους. Ας μη φοβηθούμε και υποχωρήσουμε. Κόρες μιας μητέρας είμαστε. Αυτή μας γέννησε, μας έθρεψε σωματικά και πνευματικά. Το ίδιο φρόνημα και το ίδιο τέλος ας έχουμε και οι τρεις αδελφές. Η πρώτη ας είναι παράδειγμα και για τις άλλες δύο».
Τα λόγια αυτά της Πίστεως γέμισαν θάρρος και δύναμη την Ελπίδα και την Αγάπη, πού με τη σειρά τους έδωσαν κουράγιο στην αδελφή τους, ενώ την παρεκάλεσαν να προσευχηθεί
και για κείνες στο Σωτήρα Χριστό να μείνουν σταθερές και ακλόνητες για να αξιωθούν το στεφάνι της αιώνιας ζωής. Στη συνέχεια η Πίστις, έσκυψε τον αυχένα και ο δήμιος κατεβάζοντας με δύναμη το ξίφος του, της έκοψε το κεφάλι, ενώ η ψυχή της στεφανωμένη ανήλθε προς το νυμφίο της Χριστό, την κεφαλή όλων.
Η άθληση και το τέλος της Ελπίδος
Έδωσε εντολή και έφεραν μπροστά του τη δεύτερη, την Ελπίδα. Χωρίς περιστροφές της είπε: «Άκουσέ με, νεαρή μου, και πέσε να προσκυνήσεις τη μεγάλη θεά Άρτεμη. Κι αφού το κάνεις αυτό, φύγε ελεύθερη και χαρούμενη». Η Ελπίς όμως δεν δίστασε να του απαντήσει: «Καθώς πίστεψες πώς είμαι αδελφή της προηγούμενης, έτσι να πιστέψεις και στην απόφασή μου να δείξω και στην πράξη πώς είμαι όντως αδελφή της. Και θέλω να ξέρεις ότι τίποτα απολύτως, ευχάριστο ή δυσάρεστο, δεν θα με κάνει να αλλάξω γνώμη, ούτε την πίστη μου στο Χριστό και Θεό μου».
Έδωσε εντολή ν’ αρχίσουν τα βασανιστήρια. Της αφήρεσαν τα ρούχα και τη μαστίγωσαν με ωμά βούνευρα. Η Ελπίς έδειχνε ακατάβλητη υπομονή και καρτερία, γεγονός πού
εξόργισε ακόμα περισσότερο το δικαστή. Γι’ αυτό διέταξε να τη ρίξουν μέσα σε πυρωμένο καμίνι. Ενώ οι φλόγες υψώνονταν, την ίδια δεν την άγγιζαν. Ο δικαστής πρόσταξε να κρεμάσουν την Ελπίδα σε ένα ξύλο και οι δήμιοι να ξεσκίσουν το παιδικό σώμα της με τα ειδικά σιδερένια νύχια. Η ίδια, επιστρατεύοντας ουράνια δύναμη και ένα μειδίαμα στα χείλη της είπε στο δικαστή! «Νομίζεις πώς με τα βασανιστήρια θα με κάμψεις· εγώ όμως αντλώ θάρρος από το Χριστό, ο οποίος θα σε αποδυναμώσει γιατί κήρυξες αδυσώπητο πόλεμο σε μια νεαρή κόρη, πού μόνο στήριγμά της έχει τον αληθινό Θεό».
Η παρρησία της νεαρής χριστιανής εξόργισε ακόμα περισσότερο τον δικαστή, ο οποίος έδωσε εντολή να ετοιμάσουν ένα λέβητα και αφού τον γεμίσουν με πίσσα και ρετσίνι να τον βάλουν πάνω σε δυνατή φωτιά ώσπου να κοχλάσουν τα υλικά αυτά κι υστέρα να ρίξουν μέσα την Ελπίδα. Ο Θεός όμως για μια ακόμα φορά έσωσε την καλλίνικη μάρτυρα: Πριν τη ρίξουν στο μείγμα πού κόχλαζε, ο λέβητας διαλύθηκε, το δε μείγμα χύθηκε τριγύρω, με αποτέλεσμα να κάψει πολλούς ειδωλολάτρες πού παρακολουθούσαν με περιέργεια τα όσα συνέβαιναν. Αποφάσισε να θανατωθεί η μάρτυς Ελπίς διά τού ξίφους.
Καθώς ή Ελπίς άκουσε την τελική απόφαση τού δικαστή, ως τελευταία επιθυμία ζήτησε από τη μητέρα της να προσευχηθεί για κείνη, ενώ η ίδια παρότρυνε με λόγια θερμά τη μικρότερη αδελφή, την Αγάπη, να μη υποκύψει στις υποσχέσεις η απειλές τού δικαστή, αλλά να ακολουθήσει το παράδειγμα των δύο μεγαλύτερων αδελφών της.
Όταν την οδήγησαν στο σημείο όπου θα μαρτυρούσε για τον Ιησού Χριστό, η σορός της αδελφής της Πίστεως, κείτονταν ακόμα, ακέφαλη, στο χώμα. Έπεσε στα γόνατα, το αγκάλιασε και το φιλούσε, τιμώντας το ως λείψανο μιας αγίας μάρτυρος, αλλά και σε εκδήλωση μεγάλης αδελφικής αγάπης. Έτσι, ήρεμη και με ακλόνητη πίστη και αποφασιστικότητα, έκαμψε τον αυχένα της, το δε ξίφος τού δημίου απέκοψε τη νεανική κεφαλή της, για να προστεθεί και η μάρτυς τού Χριστού Ελπίς στο νέφος των άγιων του.
Το μαρτύριο της Αγάπης
Μετά το φρικτό μαρτύριο της Πίστεως και της Ελπίδος ο δικαστής, εξουθενωμένος διέταξε να φέρουν την Αγάπη. Αύτη ήταν μόλις εννέα χρονών. Ασφαλώς και θα την έπειθε. Πιθανόν να είχε τρομάξει από το θάνατο των δύο μεγαλύτερων αδελφών της.
Αφού τη ρώτησε διάφορα και την κολάκεψε με καλά λόγια και υποσχέσεις, περίμενε πώς θα είχε πεισθεί να θυσιάσει, αλλά είχε κάνει λάθος στις εκτιμήσεις του, γιατί η Αγάπη τού
είπε με θάρρος τα έξης: «Μη ξεγελιέσαι από τη νεαρή ηλικία μου και νομίζεις πώς θα με εξαπατήσεις και θα με παρασύρεις. Σύντομα θα διαπιστώσεις ότι κι εγώ, η μικρότερη, είμαι βλαστάρι από την ίδια ρίζα και τον κορμό. Από την ίδια μάνα είμαι γεννημένη, όπως και οι δύο αδελφές μου πού μαρτύρησαν για το Χριστό. Γι’ αυτό κι εγώ δεν θα ντροπιάσω τη μητέρα και τις δύο αδελφές μου. Είμαι μάλιστα αποφασισμένη και να τις ξεπεράσω στην άθληση και την καρτερία, διότι ξέρω από τα όσα συνέβησαν μ’ αυτές ότι θα έχω αμέριστη τη βοήθεια τού Κυρίου και Θεού μου».
Διέταξε να την κρεμάσουν και να την τεντώσουν με χοντρά σχοινιά τόσο πολύ, πού να σπάσουν οι αρθρώσεις των χεριών και των ποδιών της. Η προστασία όμως τού Θεού ήταν
και εδώ άμεση. Τη διαφύλαξε σώα και άβλαβή. Έπειτα ετοιμάστηκε πυρακτωμένο καμίνι.
Πόση όμως ήταν η έκπληξη όλων όταν είδαν τη νεαρή μάρτυρα τού Χριστού να πηδάει μόνη της στο καμίνι, πριν προλάβουν να το κάνουν οι δήμιοι. Αλλ’ ώ τού θαύματος και πάλι!
Αντί να γίνει παρανάλωμα τού πυρός, εκείνη στεκόταν ανάμεσα στις φλόγες και ένιωθε σα να βρίσκεται σε ευχάριστο λουτρό. Και το πιο αξιοθαύμαστο; Οι φλόγες σε λίγο διασκορπίστηκαν και άρχισαν να καίνε τούς ειδωλολάτρες γύρω από το καμίνι! Ακόμα και στον δικαστή προκάλεσαν εγκαύματα.
Έτσι με τα εγκαύματα στο σώμα του, έδωσε νέα εντολή: Να τρυπήσουν τα μέλη τού σώματος της καλλίνικης μάρτυρος με περόνια. Όταν έγινε κι αυτό και επειδή η Αγάπη λίγο νοιαζόταν για τα φρικτά βασανιστήρια, αφού είχε «βοηθό και σκεπαστή» της τον Θεό, ο δικαστής έβγαλε την τελική του απόφαση, όμοια με των δύο άλλων αδελφών: τον διά τού ξίφους αποκεφαλισμό της τρίτης.
Την απόφαση άκουσε η Αγάπη με γενναιότητα και ανδρεία, θεωρώντας την ως την ασφαλή σφραγίδα και επιδοκιμασία της πίστεως και ομολογίας της προς τον Θεό, γι’ αυτό και τού απηύθυνε από τα βάθη της καρδιάς της την ακόλουθη προσευχή: «Σε ευχαριστώ, Παναγία Τριάδα, πού είσαι μία θεότητα, μία δόξα και μία δύναμη, διότι και μένα την ελάχιστη με ανέδειξες άξια για τον ουράνιο νυμφώνα σου και με συναρίθμησες με τις δύο αδελφές μου, οι οποίες μαρτύρησαν για σένα. Και σε παρακαλώ, πανάγαθε Θεέ μου, μετά το μαρτυρικό μου τέλος, να ευδοκήσεις να επιζήσει η μητέρα μου, για να επιτελέσει για μας τις δούλες σου όσα είναι καθιερωμένα και αρμόζουν στους κεκοιμημένους».
Φθάνοντας η μακαριστή Αγάπη στο τόπο τού αποκεφαλισμού, έσκυψε πρόθυμα τον αυχένα της και ο δήμιος εκτέλεσε την εντολή τού δικαστή. Έτσι ολοκληρώθηκε η τριπλή θυσία των αγίων και καλλινίκων παρθένων Πίστεως, Ελπίδος και Αγάπης.
Η μητέρα τους Σοφία παρακολουθούσε από κάποια απόσταση την τελευταία πράξη τού μαρτυρίου. Κι αφού έφυγαν οι δήμιοι και οι ειδωλολάτρες πού έβλεπαν τα γινόμενα,
έσπευσε και αγκάλιασε το άψυχο σώμα της κόρης της Αγάπης. Το φιλούσε με μητρική αγάπη, αλλά και σεβασμό, αφού αυτό ανήκε σε μια μάρτυρα τού Χριστού. Στη συνέχεια,
εκτελώντας όσα αρμόζουν στους κεκοιμημένους, ράντισε με μύρο το σώμα, το τύλιξε με πολυτελή σάβανα και το έβαλε δίπλα στις σορούς των λειψάνων των δύο άλλων θυγατέρων της, για τις οποίες είχε πράξει προηγουμένως τα ίδια. Κατόπιν εναπέθεσε και τα τρία σε μικρό ναό πού είχε χτίσει με δαπάνη της. Με τον τρόπο αυτό η φιλόχριστη μητέρα Σοφία έκανε σε όλους τούς χριστιανούς τη μεγάλη πνευματική δωρεά, να έχουν στους αιώνες έναν ανεκτίμητο πλούτο και έναν αδαπάνητο θησαυρό: τρεις άγιες μάρτυρες, κατά σάρκα και πνεύμα αδελφές, την Πίστη, την Ελπίδα και την Αγάπη. Με τις πρεσβείες τους θεραπεύονται ψυχικά και σωματικά πάθη, ενισχύονται οι πιστοί στον πνευματικό τους αγώνα, γνωρίζουν τον Θεό, σώζονται.
Η εν ειρήνη κοίμηση της αγίας Σοφίας
Τρείς ημέρες μετά το μαρτυρικό τέλος της Αγάπης και τον ενταφιασμό της, η μητέρα της Σοφία πήγε στο ναίσκο για να τελέσει τα καθιερωμένα ιερά μνημόσυνα των τριών καλλινίκων μαρτύρων θυγατέρων της. Εκεί ακριβώς και πάνω από τη λάρνακα πού είχαν εναποτεθεί τα ιερά σώματα των αγίων, έκανε γονατιστή την ακόλουθη προσευχή:
«Τίμια σφάγια, πού βρίσκεσθε πλέον κοντά στον Θεό, θυσίες πού γίνατε ευπρόσδεκτες από τον Ιησού Χριστό, δεχθείτε τη μητέρα σας ως συγκάτοικο στην ίδια σκηνή, στην ουράνια κατοικία σας». Αυτά είπε με πίστη η γενναία και εξαίρετη αυτή μητέρα. Και ήταν τέτοια η επιθυμία της καρδιάς και του νου της, πού εισακούσθηκαν τα λόγια της και «κοιμήθηκε τον ύπνο πού αρμόζει στους δικαίους», γράφει ο άγιος Συμεών ο Μεταφραστής και συναξαριστής της. Έτσι ετελειώθη και πήγε να συναντήσει τις τρεις θυγατέρες της πού μαρτύρησαν για το Χριστό.
Κάποιες ευσεβείς γυναίκες πού ήταν μαζί της επιτέλεσαν και για την άγια Σοφία τα καθιερωμένα και αρμόζοντα, τοποθέτησαν δε τη σορό της στην ίδια λάρνακα όπου ήταν
εναποτεθειμένα και τα λείψανα των τριών θυγατέρων της.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Σοφίᾳ ἐκθρέψασα, κατὰ τὴν κλῆσιν σεμνή, τὰς τρεῖς θυγατέρας σου, ταύτας προσάγεις Χριστῷ, ἀθλήσεως σκάμμασιν· ὅθεν τῆς ἄνω δόξης, σὺν αὐταῖς κοινωνοῦσα,
πρέσβευε τῷ Σωτῆρι, καλλιμάρτυς Σοφία, δοῦναι τοῖς σὲ τιμῶσι, χάριν καὶ ἔλεος.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Ὡς ἐλαία κατάκαρπος ἀνεβλάστησας, ἐν ταῖς αὐλαῖς τοῦ Κυρίου Σοφία Μάρτυς σεμνή, καὶ προσήγαγες Χριστῷ καρπὸν ἡδύτατον, τοὺς τῆς νηδύος σου βλαστούς,
δι’ ἀγώνων ἱερῶν, Ἀγάπην τε καὶ Ἐλπίδα, καὶ τὴν θεόφρονα Πίστιν· μεθ’ ὧν δυσώπει ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.

Κοντάκιον. Ἦχος α’. Χορὸς Ἀγγελικός.
Σοφίας τῆς σεμνῆς, ἱερώτατοι κλάδοι, ἡ Πίστις καὶ Ἐλπίς, καὶ Ἀγάπη δειχθεῖσαι, σοφίαν ἀπεμώραναν, τῶν Ἑλλήνων ἐν χάριτι, καὶ ἀθλήσασαι, καὶ νικηφόροι φανεῖσαι,
στέφος ἄφθαρτον, παρὰ τοῦ πάντων Δεσπότου, Χριστοῦ ἀνεδήσαντο.

Μεγαλυνάριον.
Μήτηρ ἐπὶ τέκνοις Δαβιτικῶς, ὤφθης τερπομένη, ὦ Σοφία πανευκλεής· σὺ γὰρ τῇ Τριάδι, τὰς τρεῖς σου θυγατέρας, ὥσπερ γυνὴ ἀνδρεία, ἄθλοις προσήγαγες.