Μιά ξεχωριστή «Ἱεροπραξία»!
Ἡ εὐλογία τοῦ σίτου στίς μεγάλες
γιορτές
τῆς Μονῆς Πάτμου.
τοῦ κ. Ματθαίου
Μελιανοῦ
ἀποκλειστικά γιά τά ΠΑΤΜΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ
Κατά τίς μεγάλες γιορτές τοῦ Μοναστηριοῦ μας, δηλαδή τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου
τοῦ Θεολόγου (26 Σεπτεμβρίου κσί 8 Μαΐου) καί τοῦ Ὁσίου Χριστοδούλου
(16 Μαρτίου καί 21 Ὀκτωβρίου), πρίν ἀπό τήν ἀπόλυση τῆς Θείας Λειτουργίας
καί συγκεκριμένα μετά τόν ὕμνο «Εἴη τό Ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον», ἐξέρχεται
ὁ Ἡγούμενος μετά τῶν συλλειτουργούντων Κληρικῶν, στόν Ἐξωνάρθηκα τῆς
Μονῆς, ψάλλοντας τό Ἀπολυτίκιον καί τό Κοντάκιον τοῦ ἑορτάζοντος Ἁγίου καί τό
Θεοτοκίον «Τῇ πρεσβείᾳ Κύριε πάντων τῶν Ἁγίων..» καί ἀναγινώσκει τήν εὐχή
«ἐπί τῶν Κολλύβων τῶν Ἁγίων».
Στή συνέχεια ὁδεύει «ἐν πομπῇ», μέ τούς Πατέρες, ψἀλλοντας τά
«ἰδιόμελα» τῶν Ἁγίων (τό «Ποταμοί Θεολογίας» στήν Ἑορτή τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη καί τό
«Ὁ κλεινός καί στερρός Χριστόδουλος» στήν ἑορτή τοῦ Ὁσίου), προκειμένου νά
εὐλογήσει τίς ἀποθῆκες πού ὑπάρχουν στήν αὐλή τοῦ Μοναστηριοῦ, δηλ. τίς
ἀποθῆκες τῶν δημητριακῶν, τοῦ κρασιοῦ, τοῦ λαδιοῦ καί τῶν λοιπῶν ἀγαθῶν.
Στήν εἴσοδο τῆς κεντρικῆς ἀποθήκης ἕνας ἀπό τούς Μοναχούς κρατάει στά χέρια
του ἕναν δίσκο, μέσα στόν ὁποῖο ὑπάρχει «σῖτος» (στάρι). Ἀφοῦ τό εὐλογήσει
ὁ Ἡγούμενος, τό διασκορπᾶ καί πρός τίς ἄλλες ἀποθῆκες («ἐλαίου, οἴνου» κλπ)
καί πρός τούς πιστούς. Ἡ πομπή ἐπανέρχεται στόν Ἐξωνάρθηκα, ὅπου
ἀκολουθεῖ ἡ εὐλογία τῶν κολλύβων «εἰς τιμήν καί μνήμην τῶν κτιτόρων,
εὐεργετῶν, συνδρομητῶν καί τῶν προαναπαυσαμένων Πατέρων καί Ἀδελφῶν τῆς Μονῆς».
Ἀκολουθεῖ ἡ διανομή τοῦ Ἀντιδώρου καί ἡ ἀπόλυση (ἕπεται βέβαια καί τό
Μοναστηριακό «καφέδισμα» στό Ἡγουμενεῖο - Ἀρχονταρίκι τῆς Μονῆς).
Γιατί γίνεται αὐτή ἡ πρόσθετη Ἱεροπραξία;
Πρόκειται γιά αἰωνόβια
πράξη του Μοναστηριοῦ μας, προκειμένου νά «εὐλογοῦνται» τά ἀγαθά τά ὁποῖα ἦταν
ἀπαραίτητα, ὄχι μόνο γιά τή διατροφή τῶν Μοναχῶν, ἀλλά καί γιά τήν κάλυψη τῶν
ἀναγκῶν τῶν «πενήτων» καί τῶν ἀναξιοπαθούντων γενικά (οἱ παλαιότεροι δέν
λησμονοῦμε ὅτι κουβαλοῦσαν οἱ ἀγωγιάτες μέ τά ζῶα τους τά στάρια, τά κριθάρια,
τό κρασί (μέ τά τουλούμια) καί τά ἄλλα προϊόντα καί τά «ξεφόρτωναν» στίς
ἀποθῆκες. Κρατοῦσαν οἱ Μοναχοί τά χρειαζούμενα καί τά ὑπόλοιπα τά μοίραζαν
στούς πτωχούς, κυρίως κατά τίς μεγάλες γιορτές. Στήν αὐλή τοῦ Μοναστηριοῦ
ὑπάρχει μέχρι καί σήμερα ἡ «γούρνα» πού ἔπιναν νερό τά ζῶα καί τὀ «κρουκέλι»
πού τά ἔδεναν). Βέβαια σήμερα οἱ ἀποθῆκες αὐτές, δέν ἔχουν τήν
«λειτουργικότητα» καί τήν ἀποστολή πού εἶχαν πρίν ἀπό «κάμποσα» χρόνια,
ὡστόσο ἡ παράδοση τηρεῖται καί θά πρέπει νά τηρεῖται. Ποιός μπορεῖ
νά ξέρει ἄν αὔριο, δέν ξαναζήσουν τίς παλιές τους δόξες ..).
«Ὁ σῖτος» (τό στάρι)
παίζει ἕναν ἀπό τούς πιό βασικούς κανόνες τῆς διατροφῆς μας. Γἰ αὐτό κατέχει
ὑψηλή ἀναγνώριση ἀπό τόν λαό καί συνδέεται μέ τή λατρεία προχριστιανικῶν
θρησκειῶν, ἐθνικῶν, ἠ ἀνατολικῶν θρησκευμάτων, οἱ ὁποῖες χρησιμοποιοῦσαν τόν
σῖτον στίς λατρεῖες τους. Ὁ Χριστιανισμός ἔδωσε μιά ἄλλη διάσταση στή χρήση τοῦ
σίτου (ἄρτου), τοῦ οἴνου καί τοῦ ἐλαίου. Χρησιμοποιεῖ τά δύο πρῶτα, ὡς
συστατικά τῆς Θείας Κοινωνίας, ἐνῶ μέ τό ἔλαιον «παρέχει» τό φῶς της στούς
πιστούς. Μέ ἁπλά λόγια, πέρα ἀπό τήν διατροφική ἀξία τους, τά ἀγαθά αὐτά, ἔχουν
μεγάλη πνευματική σημασία γιά τήν Ἐκκλησία μας καί τά Μέλη Της.
Ἡ μικρή αὐτή ἀναφορά στά δρώμενα τῆς Μονῆς μας, ἄς γινει ἀφορμή, γιά τήν
ἀνάδειξη καί ἄλλων στοιχείων καί περαιτέρω ἑρμηνείας καί συζήτησης.
«Καί τοῦ Χρόνου τοῦ Ὁσίου μας»!
21 Ὀκτωβρίου 2017
ΠΗΓΗ: http://www.patmostimes.gr/
ΦΩΤΟ: Μουλιάτη Μάγδα
