"24 χρόνια μια ζωή ολόκληρη από τότε που έφυγε από τη ζωή ο Ανδρέας Γιαννόπουλος, ο Ανδρέας μου. Είναι πολύ δύσκολο μερικές φορές να μπορέσω να ισορροπήσω μέσα μου την επιτυχία του Ανδρέα αλλά και την απώλειά του..." Κώστας Γιαννόπουλος, μπαμπάς του Ανδρέα
Σάββατο 9 Νοεμβρίου 2019
Ο Ανδρέας μου!
Η Παραβολὴ τοῦ καλοῦ Σαμαρείτη (Λουκ ι΄25-37)
Κήρυγμα στὶς 30/11/1997
Anthony Bloom (Metropolitan of
Sourozh (1914- 2003))
Εἰς τὸ Ὄνομα
τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ Τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Ἐν συντομίᾳ, τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο ἐμπεριέχει ὅλα ὅσα ἀποτελοῦν τὸν τρόπο ζωῆς τοῦ χριστιανοῦ.
Ἡ πρώτη ἐντολὴ εἶναι ὅτι θὰ πρέπει ν’ ἀγαπᾶμε τὸ Θεὸ μὲ ὅλη μας τὴν καρδιά, μὲ ὅλη μας τὴ διάνοια, μὲ ὅλη μας τὴ δύναμη, μὲ ὁλόκληρη τὴν ὕπαρξή μας καὶ τὸν πλησίον μας ὡς τὸν ἑαυτὸν μας. Τὸ ν’ ἀγαπᾶμε σημαίνει νὰ προτιμοῦμε ὅλα ὅσα εἶναι ἀγαπητὰ στὸ ἀγαπώμενο πρόσωπο, ἀπ’ αὐτὰ ποὺ εἶναι ἀγαπητὰ σέ μᾶς. Τὸ ν’ ἀγαπᾶμε τὸ Θεὸ σημαίνει ὅτι θὰ πρέπει νὰ ζήσουμε, καὶ νὰ εἴμαστε ἀληθινὰ ἔτσι ὥστε Αὐτὸς νὰ μπορεῖ νὰ εἶναι εὐχαριστημένος ἀπ’ αὐτὸ ποὺ εἴμαστε, ὅτι δὲν θὰ πρέπει νὰ ὑπάρχει τίποτα ξένο σὲ Αὐτὸν στὶς ζωές μας.
Καὶ τότε ἔρχεται ἡ δεύτερη ἐντολή, τὴν ὁποία δὲν κατανοοῦσε ὁ νομικός: ὅτι θὰ πρέπει ν’ ἀγαπᾶμε τὸν πλησίον μας ὅπως τὸν ἑαυτό μας. Νὰ ξανα-ἀγαπήσουμε τὸν πλησίον μας, ξεχνώντας τὸν ἑαυτό μας. Πολὺ συχνὰ νομίζουμε ὅτι εἴμαστε ἄξιοι χριστιανοί, ἂν αἰσθανόμαστε μία ζεστασιὰ στὴν καρδιά μας, νομίζουμε ὅτι ἀγαπᾶμε τὸ Θεό. Ὅμως αὐτὸ δὲν εἶναι ἀρκετό. Ἡ δοκιμασία αὐτῆς τῆς ἀγάπης εἶναι ἡ μοιρασιὰ τῆς μοναδικῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ μὲ τὸν καθένα ἀπὸ τοὺς συνανθρώπους μας.
Θυμᾶμαι μιὰ θλιβερὴ στιγμὴ στὴ ζωή, ὅταν ὁ πατέρας μου μὲ ρώτησε ποιὸ εἶναι τὸ ὄνειρο τῆς ζωῆς μου, ἤμουν νέος τότε, κι ἐγὼ εἶπα: «Νὰ εἶμαι μόνο μὲ τὸ Θεό», καὶ αὐτὸς μὲ κοίταξε λυπημένα καὶ μοῦ εἶπε: Δὲν ἔχεις ἀρχίσει ἀκόμη νὰ γίνεσαι χριστιανός. Ἐπειδὴ ἂν ἀγαπᾶμε τὸν Θεὸ πρέπει νὰ μοιραζόμαστε μαζί του ὅλες τὶς φροντίδες του γιὰ ὁλόκληρο τὸν κόσμο καὶ γιὰ κάθε πρόσωπο ξεχωριστὰ σ’ αὐτὸ τὸν κόσμο.
Ἂς λάβουμε ὑπόψη μας λοιπὸν σὰν γνώμονα αὐτὸ τὸ σύντομο γεγονὸς στὴ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ καὶ στὴν παραβολή. Δὲν θὰ μπορέσουμε νὰ καταλάβουμε ποτὲ πόσο πολὺ ἀγαπᾶμε τὸ Χριστό. Εἶναι δύσκολο, γιατί εἶναι τόσο εὔκολο νὰ ξεγελάσεις κάποιον. Ἀκόμα κι ὅταν λέμε ὅτι ἀγαπᾶμε κάποιον, μπορεῖ νὰ ἔρθει μία στιγμὴ ἐγωισμοῦ, διαφωνίας, ἕνας καυγᾶς μπορεῖ νὰ τελειώσει, τουλάχιστον γιὰ λίγο, μία κοινή μας φιλία καὶ ζεστασιὰ.
Ὑπάρχει ὡστόσο ἕνα ἀντικειμενικὸ κριτήριο. Πῶς συμπεριφέρεσαι στὸν πλησίον; Τί σημαίνει αὐτὸς γιὰ σένα; Ἂν δὲν σημαίνει τίποτα, ἂν εἶναι ἕνας περαστικός, ἂν εἶναι ἁπλὰ κάποιος στὸ δρόμο σου, ἢ ἂν εἶναι κάποιος ποὺ μπορεῖ νὰ τραβήξει τὴν προσοχή σου, ὅταν ἐσὺ εἶσαι σὲ καλὴ διάθεση, τότε δὲν ἀρχίσαμε ν’ ἀγαπᾶμε τὸ Θεὸ καὶ τὸν κόσμο μαζὶ μ’ Αὐτόν.
Ἂς τὸ ἀναλογιστοῦμε λοιπόν, ἂς κάνουμε στοὺς ἑαυτοὺς μας σχετικὲς ἐρωτήσεις, καὶ ἂς διορθώσουμε τὴ ζωή μας. Ἀμήν.
(Ἀπόδοση στὴν νεοελληνικὴ www.agiazoni.gr)
ΠΗΓΗ:
https://www.agiazoni.gr/article.php?id=38573534616261428097
Γράφω τό όνομά μου!
να μάθει πώς να γράφει το όνομά του
Πώς μπορείτε να μάθετε στο νήπιο να γράφει το όνομά του;
Όταν μαθαίνουν να γράφουν το όνομά τους, τα νήπια εξασκούν τη λεπτή τους
κινητικότητα. Παράλληλα, προετοιμάζονται για το σχολείο – όχι μόνο πρακτικά,
αλλά και ψυχολογικά. Βλέπετε, από τη στιγμή που τα περισσότερα έχουν μάθει να
το κάνουν πριν την πρώτη δημοτικού, όσα δεν έχουν κατακτήσει ακόμη αυτή τη
δεξιότητα θα δυσκολευτούν να ακολουθήσουν τους ρυθμούς των υπολοίπων, με κίνδυνο
να απογοητευτούν από τις επιδόσεις τους. Ευτυχώς, υπάρχουν τρόποι να το
βοηθήσετε να μάθει να γράφει το όνομά του χωρίς να νιώσει ότι του κάνετε
μάθημα!
Κάντε το περίγραμμα
Πάρτε ένα χαρτόνι και γράψτε με μεγάλα γράμματα το όνομά του. Έπειτα,
αφαιρέστε τα με ένα κοπίδι, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μένει το περίγραμμα (θα
χρειαστεί να αφήσετε κάποιες συνδετικές γραμμούλες σε ορισμένα σημεία). Απλώστε
το πάνω σε ένα άλλο μεγαλύτερο χαρτόνι και δώστε στο μικρό σας μαρκαδόρους σε
πολλά χρώματα. Έτσι θα μάθει να παραμένει μέσα στις γραμμές που σχηματίζουν το
όνομά του.
Λερωθείτε
Γεμίστε έναν δίσκο με ζάχαρη, αλάτι ή και αφρό ξυρίσματος και δείξτε στο μικρό σας πώς να σχηματίζει το όνομά του με το δάχτυλό του. Με αυτό τον τρόπο θα μάθει την κίνηση που απαιτείται χρησιμοποιώντας την ήδη ανεπτυγμένη μεγάλη κινητικότητά του. Επίσης, στα περισσότερα νήπια αρέσει πολύ να λερώνονται. Επομένως το πιθανότερο είναι να θέλει να συνεχίσει την εξάσκηση για πολλή ώρα!
Γεμίστε έναν δίσκο με ζάχαρη, αλάτι ή και αφρό ξυρίσματος και δείξτε στο μικρό σας πώς να σχηματίζει το όνομά του με το δάχτυλό του. Με αυτό τον τρόπο θα μάθει την κίνηση που απαιτείται χρησιμοποιώντας την ήδη ανεπτυγμένη μεγάλη κινητικότητά του. Επίσης, στα περισσότερα νήπια αρέσει πολύ να λερώνονται. Επομένως το πιθανότερο είναι να θέλει να συνεχίσει την εξάσκηση για πολλή ώρα!
Γράψτε στον δρόμο
Ή μάλλον στο πεζοδρόμιο
ή την παιδική χαρά. Προμηθευτείτε χοντρές κιμωλίες πεζοδρομίου ώστε να μπορεί
να τις πιάσει με ευκολία και γράψτε το όνομά του με μεγάλα γράμματα. Ζητήστε
του να σας μιμηθεί. Όταν τα καταφέρει, δοκιμάστε την ίδια διαδικασία σε
μικρότερο μέγεθος. Σταδιακά θα πρέπει να φτάσετε περίπου σε εκείνο που
ταιριάζει σε μια κόλλα χαρτί.
Υπογραμμίστε το
Γράψτε το όνομά του με
ένα ανοιχτόχρωμο μαρκαδοράκι υπογράμμισης σε μια κόλλα χαρτί. Και σε αυτή την
περίπτωση, τα γράμματά σας θα πρέπει να είναι μεγάλα. Έπειτα δώστε του τους
μαρκαδόρους του και ζητήστε του να ακολουθήσει τις γραμμές.
Σβήστε και ξαναγράψτε
Προμηθευτείτε με έναν παιδικό πίνακα – δεν αποκλείεται να έχετε ήδη έναν.
Τα παιδιά λατρεύουν να τους χρησιμοποιούν, ενώ μακροπρόθεσμα αποτελούν την πιο
οικονομική και… οικολογική λύση! Στο ίδιο πινακάκι μπορεί να συνεχίσει τα
διασκεδαστικά μαθήματα μέχρι και το δημοτικό.
imommy.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι
imommy.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι
1821....!!!
Σπανουδάκης:
«Κρίμα Νέα δημοκρατία, κρίμα κύριε
πρωθυπουργέ, κρίμα πρόεδρε τῆς παρ’ ὀλίγον δημοκρατίας, κρίμα καὶ λοιπὲς
πολιτικές, ἀδύναμες δυνάμεις»
Γράφει ὁ Σταμάτης Σπανουδάκης, μουσικοσυνθέτης
Δὲν θὰ
ἔγραφα αὐτὰ τὰ λίγα λόγια, ἂν δὲν ἔβλεπα καὶ ἄκουγα τί, ἀλλὰ κυρίως ποιοὶ μᾶς
ἑτοιμάζουν τὶς γιορτές, γιὰ τὸ 1821. Πόσο ἀπροκάλυπτα πιά, δυστυχῶς ὅλες
ἀνεξαιρέτως οἱ κυβερνήσεις μας καὶ τὰ ὑπάκουα παρακλάδια καὶ παπαγαλάκιά τους,
μὲ τὸ πρόσχημα τῆς ἑορτῆς τῶν 200 χρόνων, προσπαθοῦν καὶ ἐκ’ δεξιῶν πιὰ τώρα,
νὰ πληγώσουν καὶ νὰ γκρεμίσουν, ὅλα ὅσα εἴμαστε, πιστεύουμε καὶ ἀγαπᾶμε.
Καλύτερα νὰ ἀνέθεταν τὶς γιορτές τους, στὸ Τουρκικὸ ὑπουργεῖο πολιτισμοῦ, ἂν
βέβαια ὑπάρχει κάτι τέτοιο.
Οἱ Τοῦρκοι
τουλάχιστον, θὰ σεβόντουσαν νομίζω αὐτὴν τὴν ἡρωικὴ χούφτα ἀνθρώπων, ποὺ
γονάτισε «γιὰ τοῦ Χριστοῦ τὴν πίστη τὴν ἁγία», τὴν «παντοδύναμη» αὐτοκρατορία
τους. Κρίμα Νέα δημοκρατία, κρίμα κύριε πρωθυπουργέ, κρίμα πρόεδρε τῆς παρ’
ὀλίγον δημοκρατίας, κρίμα καὶ λοιπὲς πολιτικές, ἀδύναμες δυνάμεις. Μὰ ποῦ πῆγαν
οἱ Ἕλληνες; Πάντως ὄχι στὴν βουλή. Αὐτὰ τὰ λίγα περὶ τῶν ἑορτῶν καὶ τῶν
ἀνθρώπων ποὺ θὰ μᾶς «διδάξουν» τὴν «πραγματικὴ» ἱστορία μας.
Πῶς βρὲ παιδιά μου, θὰ καταφέρετε νὰ βγάλετε ἀπὸ τὸ αἷμα μας, τὴν Ἑλλάδα πού κυλάει; Τοὺς ἥρωες, τοὺς ἀγωνιστές, τοὺς.... Ἁγίους, καὶ τελικὰ τὸν ἴδιο τὸν Χριστό; Τὸ Α καὶ τὸ Ω; Ποιοὶ εἶστε; Ποιὸν ἀντιπροσωπεύετε;
Αὐτὰ γι’ αὐτοὺς λοιπόν, ποὺ ἕνα γλυκὸ γαλανόλευκο ἀεράκι θὰ στείλει κάποια στιγμή, στὸ ἔρημο καὶ μοναχικὸ σπίτι τους, νὰ ἀναλογίζονται τὰ «περασμένα μεγαλεῖα» τους καὶ ἐλπίζω, τὸ τί «προσέφεραν» στὴν πατρίδα τους.
Στὰ δικά μας τώρα. Ἐγὼ ὅπως ξέρετε γράφω γιὰ τὸ 1821. Σᾶς ἔπαιξα καὶ ἕνα ἀπόσπασμα τὸν Ὀκτώβριο στὸ Ἠρώδειο. Γράφω καὶ γιὰ νὰ ἀπαντήσω σὲ ὅλους αὐτοὺς καὶ πολλοὺς ἄλλους, μὲ τὸ μόνο ὅπλο ποὺ διαθέτω. Τὴν μουσική. Κυρίως ὅμως, γιὰ νὰ τιμήσω πραγματικὰ τὸ 1821. Ὅπως κάνω χρόνια τώρα γιὰ τὸν Ἀλέξανδρο, τὸν Ἰωάννη, τὸν Κῶν/νὸ Παλαιολόγο, τὸν Πλαστήρα, τὴν Πόλη, τὴν Σμύρνη, τὴν Ἠλιοποτισμένη, καὶ βέβαια τὴν Δέσποινα καὶ τὸν Χριστό.
Καὶ μὲ τὴν ματαιοδοξία τοῦ καλλιτέχνη, ἀλλὰ καὶ τὴν σιγουρία τοῦ μουσικοῦ μου παρελθόντος, ἐλπίζω ὅτι ὅταν ἡ σκόνη κατακαθήσει καὶ ἕκαστος κατεργάρης ἐπιστρέψει στὸν πάγκο του, αὐτὴ ἡ μουσικὴ θὰ μείνει στὰ αὐτιὰ καὶ τὶς ψυχές σας. Καὶ τῶν παιδιῶν σας.
Σὰν προσευχή, σὰν γαλάζια κυματιστὴ ἀνεπαίσθητη αὔρα, ἑλληνικοῦ δειλινοῦ.
Πάντα Θεοῦ θέλοντος.
Πῶς βρὲ παιδιά μου, θὰ καταφέρετε νὰ βγάλετε ἀπὸ τὸ αἷμα μας, τὴν Ἑλλάδα πού κυλάει; Τοὺς ἥρωες, τοὺς ἀγωνιστές, τοὺς.... Ἁγίους, καὶ τελικὰ τὸν ἴδιο τὸν Χριστό; Τὸ Α καὶ τὸ Ω; Ποιοὶ εἶστε; Ποιὸν ἀντιπροσωπεύετε;
Αὐτὰ γι’ αὐτοὺς λοιπόν, ποὺ ἕνα γλυκὸ γαλανόλευκο ἀεράκι θὰ στείλει κάποια στιγμή, στὸ ἔρημο καὶ μοναχικὸ σπίτι τους, νὰ ἀναλογίζονται τὰ «περασμένα μεγαλεῖα» τους καὶ ἐλπίζω, τὸ τί «προσέφεραν» στὴν πατρίδα τους.
Στὰ δικά μας τώρα. Ἐγὼ ὅπως ξέρετε γράφω γιὰ τὸ 1821. Σᾶς ἔπαιξα καὶ ἕνα ἀπόσπασμα τὸν Ὀκτώβριο στὸ Ἠρώδειο. Γράφω καὶ γιὰ νὰ ἀπαντήσω σὲ ὅλους αὐτοὺς καὶ πολλοὺς ἄλλους, μὲ τὸ μόνο ὅπλο ποὺ διαθέτω. Τὴν μουσική. Κυρίως ὅμως, γιὰ νὰ τιμήσω πραγματικὰ τὸ 1821. Ὅπως κάνω χρόνια τώρα γιὰ τὸν Ἀλέξανδρο, τὸν Ἰωάννη, τὸν Κῶν/νὸ Παλαιολόγο, τὸν Πλαστήρα, τὴν Πόλη, τὴν Σμύρνη, τὴν Ἠλιοποτισμένη, καὶ βέβαια τὴν Δέσποινα καὶ τὸν Χριστό.
Καὶ μὲ τὴν ματαιοδοξία τοῦ καλλιτέχνη, ἀλλὰ καὶ τὴν σιγουρία τοῦ μουσικοῦ μου παρελθόντος, ἐλπίζω ὅτι ὅταν ἡ σκόνη κατακαθήσει καὶ ἕκαστος κατεργάρης ἐπιστρέψει στὸν πάγκο του, αὐτὴ ἡ μουσικὴ θὰ μείνει στὰ αὐτιὰ καὶ τὶς ψυχές σας. Καὶ τῶν παιδιῶν σας.
Σὰν προσευχή, σὰν γαλάζια κυματιστὴ ἀνεπαίσθητη αὔρα, ἑλληνικοῦ δειλινοῦ.
Πάντα Θεοῦ θέλοντος.
ΠΗΓΗ: http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/
Πέμπτη 7 Νοεμβρίου 2019
ΡΟΗΝ ΜΟΥ ΤΩΝ ΔΑΚΡΥΩΝ
Pοήν μου των δακρύων ηχ πλ β΄
Σωτηρίου Bλαχοπούλου (με το Kράτημα) 15'.02".
Από το Σώμα Δεύτερο «Καλοφωνικοί Ειρμοί» της σειράς «Μνημεία Εκκλησιαστικής Μουσικής», του Μανόλη Κ. Χατζηγιακουμή.
Ψάλλει ο αείμνηστος Πρωτοψάλτης του Πρωτάτου του Αγίου Όρους π. Διονύσιος Φιρφιρής.
Ο Μ. Χατζηγιακουμής, σημειώνει για τον συγκεκριμένο Καλοφωνικό ειρμό:
Ως κείμενο πρόκειται για τροπάριο – Θεοτοκίο της θ’ ωδής του Μικρού Παρακλητικού Κανόνα: "Ροήν μου των δακρύων μη αποποιήσης η του παντός εκ προσώπου παν δάκρυον αφηρηκότα, Παρθένε, Χριστόν κυήσασα."
Ως μέλος είναι πολύ ενδιαφέρον, σε Κείμενο και Κράτημα. Μέλος εξαιρετικά εκτενές, εξαιρετικά έντεχνο, εξαιρετικά ηδυπαθές, στο ιδιάζον αφαιρετικό ηχόχρωμα του πλαγίου δευτέρου ήχου με μεγάλη επίσης ψαλτική παράδοση στο Άγιον Όρος. Η ερμηνεία του πατρός Διονυσίου στο δύσκολο, και ιδιότυπο, αυτό μέλος, αναδεικνύει έξοχα, για άλλη μια φορά, την εκφραστική του τέχνη, αισθητήν ήδη στο αυτοσχέδιο, εκτενές απήχημα, κυρίως όμως στον καθαυτό Ειρμό, αλλά και στο ταχύρυθμο Κράτημα. Η σημασία της ερμηνείας αυξάνει ακόμη περισσότερο, αν ληφθεί υπόψη ότι σ’ αυτήν καταγράφεται ασφαλώς και η πλουσιότροπη επεξεργασία από τη μακρόχρονη ψαλτική παρουσία του Ειρμού αυτού στο Άγιον Όρος. Μια ερμηνεία πράγματι μοναδική και ανεπανάληπτα ιστορική.
Τρίτη 5 Νοεμβρίου 2019
"ΨΑΛΤΕΣ ΤΗΣ ΚΩ"
ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΝΟΛΗ ΧΑΤΖΗΓΙΑΚΟΥΜΗ
Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Σχεδόν ταυτόχρονα με την μνημειώδη σειρά «Πατριαρχικά Μουσικά Αρχεία», με
«Ζωντανές Ηχογραφήσεις στον Πατριαρχικό Ναό και σε άλλους Ναούς της
Κωνσταντινούπολης (1956-1966)», το Κέντρον Ερευνών και Εκδόσεων μας
δίνει και έναν άλλο, πολύ ιδιαίτερο τόμο, με τον τίτλο «Ψάλτες της Κω» της Σειράς «Τόποι και
Ψάλτες» (Αθήνα 2019).
Ο υπεύθυνος και η ψυχή του Κέντρου και του όλου εκδοτικού έργου Δρ Μανόλης
Χατζηγιακουμής, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κω, στο ιστορικό αυτό νησί των Δωδεκανήσων
που υπάγεται εκκλησιαστικά απευθείας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο,
και θέλησε να εγκαινιάσει τη νέα αυτή σειρά, με ψάλτες της ιδιαίτερης πατρίδας
του.
Μια πρωτοβουλία πολύ σημαντική, διότι αποτελεί πρότυπο για ανάλογες εργασίες
στο μέλλον, που θα αφορούν στην Εκκλησιαστική Μουσική στην Περιφέρεια.
Αξίζει να σημειώσουμε εδώ κι ένα άλλο επίτευγμα του Κώου Μανόλη
Χατζηγιακουμή. Το παραδοσιακό χωριό Ασφενδιού στην Κω, ακολούθησε κι
αυτό μέσα στο πέρασμα του χρόνου τη μοίρα της εγκατάλειψης. Όμως, την ομορφιά
και την ανεκτίμητη αξία του οικισμού αυτού διέγνωσε από πολύ νωρίς ο Μανόλης
Χατζηγιακουμής και επειδή ήταν το χωριό της μάνας του, αγόρασε σιγά σιγά
εγκαταλελειμμένα σπίτια, χαλάσματα, ερείπια και προέβη στην αποκατάσταση όχι
ενός, αλλά του συνόλου των σπιτιών αυτών, μ’ άλλα λόγια σχεδόν του μισού
χωριού!
Σε μία και μοναδική μεγάλη συνέντευξή του (στο BHMagazino), ο Μ. Χατζηγιακουμής είπε πως έχει
έτοιμο για δημοσίευση ένα πάρα πολύ σημαντικό βιβλίο για το
Ασφενδιού, με πλουσιότατο φωτογραφικό υλικό των ετών 1979-1982, πλήρεις
αποτυπώσεις, και εξαιρετικά ενδιαφέρον κείμενο. Επίσης έχει έτοιμη για
δημοσίευση μια σπάνιας σημασίας Συλλογή 14 CD, με εκτενές
ειδικό βιβλίο, για την μουσική παράδοση της Κω. Είναι μια ηχογραφημένη
καταγραφή που έγινε από τον ίδιο, από το 1963 ως το 1968. Περιλαμβάνει σκοπούς
και τραγούδια, του γάμου, μοιρολόγια, κάλαντα και θρήνους, σατυρικά,
αποκριάτικα, παιδικά, στιχοπλακιές, άσματα αφηγηματικά, τον Ερωτόκριτο, και
καλύπτει γεωγραφικά όλο το νησί. Πρόκειται για καθαρά φωνητικό υλικό -ένα CD
μόνο οργανικό-, ανυπολόγιστης σήμερα σημασίας που παραπέμπει σε μεγάλο βάθος
χρόνου, ως το ύστερο Βυζάντιο. Άρα, η Κως για τον Χατζηγιακουμή είναι ρίζα και
διάρκεια, μνήμη και αλήθεια.
Επομένως, και οι «Ψάλτες της Κω» περιέχουν έντονο βιωματικό στοιχείο, εκτός
από την σοβαρή καταγραφή των σημαντικότερων από αυτούς.
Γράφει σχετικά ο Μ. Χατζηγιακουμής:
«Οι ηχογραφημένοι στον παρόντα τόμο «Ψάλτες της Κω» της Σειράς «Τόποι και
Ψάλτες» είναι τέσσερεις, όλοι από τους παλαιότερους και τους πιο γνωστούς:
Γιάννης Βαρκάς, Γιάννης Μαύρος, Γιώργος Σακέλλης, Γιώργος Καματερός (και από
τους οποίους οι δύο πρώτοι δεν υπάρχουν πια). Ψάλτες οι οποίοι υπηρετούν και οι
τέσσερεις τους συντεταγμένους ερμηνευτικούς κανόνες της εκκλησιαστικής
ψαλμωδίας, αλλά και ο καθένας με τον ιδιαίτερο, ειδικό τρόπο ψαλτικής εκφοράς
και τις ειδικές υφολογικές του αποχρώσεις. Ο Γιάννης Βαρκάς, ηπιόφωνος,
ανεπιτήδευτος, ρυθμικός, χωρίς δεξιοτεχνικές εμφάσεις, με προσήλωση στην απλή
φυσική απόδοση του μουσικού και ποιητικού κειμένου. Ο Γιάννης Μαύρος, ηδύφωνος
και μεστός, ο περισσότερο «παραδοσιακός» εδώ, με βαθειές ρίζες στην λαϊκή και
επιχώρια ψαλτική παράδοση, και με εντυπωσιακή αντιστοιχία προς εκείνην της
Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας (Οικουμενικού Πατριαρχείου). Ο Γιώργος Σακέλλης,
έντεχνος και εξίσου ηδύφωνος, με ιδιαίτερη έμφαση στην τονική, διαστηματική,
και δεξιοτεχνική απόδοση, λιγότερο στην κατά παράδοση ποικιλματική, ένας από
κάθε άποψη ενδιαφέρων επικαιροποιημένος σύγχρονος ψάλτης. Ο Γιώργος Καματερός,
στο ίδιο ύφος και στον ίδιο ψαλτικό τρόπο, με ήπιο, διαυγές ηχόχρωμα, και με
φανερή την απόκλιση προς τον τρόπο ψαλτικής εκφοράς του Καθεδρικού Ναού των
Αθηνών (του άλλοτε γνωστού πρωτοψάλτη Σπυρίδωνα Περιστέρη). Ψάλτες και οι
τέσσερεις ιδιαίτερα ενδιαφέροντες, με βαθειά πίστη και αφοσίωση στο ιερό δια
βίου ψαλτικό τους λειτούργημα».
Η έκδοση που μας δίνει ο Μ. Χατζηγιακουμής περιέχει τέσσερεις ψηφιακούς
δίσκους - κάθε δίσκος και ψάλτης - αλλά και τομίδιο με σχόλια του Χατζηγιακουμή
και τα μουσικά κείμενα.
Πρόκειται για μία ακόμη έκδοση – συμβολή στην σπουδή της Εκκλησιαστικής μας
Μουσικής από τον Μανόλη Χατζηγιακουμή. «Με λογισμό και μ’ όνειρο»!
Θυμίζουμε ότι ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπης
Παυλόπουλος απένειμε, στις 26 Σεπτεμβρίου 2018, το Παράσημο του Ταξιάρχη του
Τάγματος της Τιμής στον Μ. Χατζηγιακουμή «για το κορυφαίο φιλολογικό του έργο
και στην αρχαία γραμματεία, και στον Διονύσιο Σολωμό, και στη μετάφραση του
Ομήρου, αλλά συνάμα και για το μοναδικό μουσικολογικό ερευνητικό και συγγραφικό
του έργο, πραγματικό θησαυρό της εκκλησιαστικής παραδοσιακής μας μουσικής».
Επίσης, για το σύνολο του έργου του ο Μ. Χατζηγιακουμής βραβεύτηκε, τον
Μάρτιο του 2017, από την Ακαδημία Αθηνών με το Αριστείο των Γραμμάτων.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ "ΠΑΤΜΙΟ": Ὁ κ. Γεώργιος Σακέλλης τοῦ Μιλτιάδη, ἀπό τήν Ἀντιμάχεια τῆς Κῶ, εἶναι ἀπόφοιτος τῆς Πατμιάδας Ἐκκλησιαστικῆς Σχολῆς. Διδάχθηκε στή Σχολή τήν Βυζαντινή Μουσική καί τήν καλλιέργησε ὡς Ψάλτης τοῦ Ἱεροῦ Σπηλαίου τῆς Ἀποκαλύψεως, κατά τή διάρκεια τῆς μαθητείας του.
... «εἰς γυναῖκα λεχώ»
Η ευχή «εἰς γυναῖκα λεχώ»
την πρώτη ημέρα από τη
γέννηση
Η ανύστακτη μέριμνα της Εκκλησίας για τα ευσεβή μέλη
της καλύπτει κάθε πτυχή του βίου τους, από την έλευση στον παρόντα κόσμο έως
και την εκδημία από αυτόν. Η σημασία της πρώτης ημέρας της ζωής του παιδιού
είναι εμφανής στη σύντομη ακολουθία του Ευχολογίου, η οποία φέρει τον τίτλο:
«Εὐχὴ εἰς γυναῖκα λεχώ, τῆ πρώτῃ ἡμέρᾳ τῆς γεννήσεως τοῦ παιδίου αὐτῆς», αλλά
κυρίως απευθύνεται στη μητέρα. Ο χαρακτηρισμός της ακολουθίας στα έντυπα
ευχολόγια ως «ευχής» είναι εύλογος, αφού είναι σύντομη και κυριαρχούν οι υπέρ
της γυναίκας και του βρέφους ευχές.
Η ακολουθία-ευχή δεν γίνεται στο ναό, αλλά στον τόπο,
όπου έλαβε χώρα ο τοκετός, αφού ο ιερέας ενδυθεί το επιτραχήλιο. Η διάταξη του
Ευχολογίου στην εισαγωγή της ακολουθίας αναφέρει ότι τελείται στον οίκο. Η
σύγχρονη πρόοδος της υγειονομικής περίθαλψης και η ανάπτυξη ειδικευμένων
μαιευτικών ιδρυμάτων καθιστά σπάνια τη διενέργεια τοκετού στην οικία, οπότε οι
ευχές αναπέμπονται στο μαιευτήριο. Ο ιερέας δεν εισέρχεται στο χώρο του
τοκετού, αλλά «ἵσταται πρὸ τοῦ πυλῶνος». Η στάση αυτή μαρτυρά την ιουδαϊκή
επιρροή από τις περί καθαρών και ακαθάρτων πράξεων διατάξεις, σύμφωνα με τις
οποίες ο κληρικός θα σπιλωθεί προσεγγίζοντας τη λεχώνα και δεν θα μπορεί να
ιεροπρακτεί, εάν πρώτα δεν καθαρθεί τελετουργικά.
Η τελετή εκκινά με τη συνήθη εναρκτήρια εκφώνηση του
ιερέα: «Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν». Μετά το Τρισάγιο ψάλλονται το απολυτίκιο και το
κοντάκιο της ημέρας, εφόσον είναι δεσποτική ή θεομητορική εορτή, ή τα τροπάρια
«Ἐλέησον ἡμᾶς, Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς», «Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς· ἐπὶ σοὶ γὰρ
πεποίθαμεν» και «Τῆς εὐσπλαγχνίας τὴν πύλην ἄνοιξον ἡμῖν». Στην προαίρεση του
ιερέα επαφίεται, εάν θα ψάλλει στη συνέχεια τα απολυτίκια της Χριστού Γεννήσεως
και του Γενεθλίου της Θεοτόκου. Ακολούθως αναγινώσκονται οι τρεις ευχές και η
απόλυση.
Η πρώτη ευχή «Δέσποτα Κύριε, Πακτοκράτορ» απευθύνεται
ικετευτικά. Ο ιερέας δέεται υπέρ της μητέρας και του βρέφους, ζητώντας από τον
Κύριο να αποθεραπεύσει σύντομα τη γυναίκα από τις συνέπειες του τοκετού, να την
εγείρει από την κλίνη των ωδινών και να την καθαρίσει από τους ρύπους του
τοκετού, σύμφωνα με τη φράση του Ψαλμωδού: «ἰδοὺ γὰρ ἐν ἀνομίαις συνελήφθην,
καὶ ἐν ἁμαρτίαις ἐκίσσησέ με ἡ μήτηρ μου» (Ψαλμ. 50,7). Έπειτα επικαλείται τη
σκεπαστική πρόνοια του Κυρίου, που θα τη διαφυλάξει αβλαβή καθ’ όλη την
υπόλοιπη επίγεια ζωή της, μαζί με τις πρεσβείες της Θεομήτορος.
Η δεύτερη ευχή «Δέσποτα Κύριε, ὁ Θεὸς ἡμῶν», η οποία
είναι η εκτενέστερη, αρχίζει με παραβολή του τόκου της γυναίκας με το σωτήριο
γεγονός της έλευσής του Κυρίου στον κόσμο ως βρέφος από την Παρθένο και
την ανάκλισή Του σε φάτνη. Ο ιερέας παρακαλεί να την ελεήσει, να τη συγχωρήσει
για τα ακούσια και εκούσια αμαρτήματά της και να τη διαφυλάξει από κάθε
δαιμονική επήρεια, όπως και το βρέφος, το οποίο γέννησε. Ζητά με επίταση και με
επάλληλες χαρακτηριστικές εκφράσεις να αποκαταστήσει την υγεία της, να της
αποδώσει σωματική και ψυχική ευρωστία και να απομακρύνει κάθε πονηρή επιβουλή,
χορηγώντας της αγίους Αγγέλους ως φρουρούς και παραστάτες του βίου της.
Η ευχή αναφέρεται άμεσα στον εκκλησιασμό του βρέφους,
την τεσσαρακοστή ημέρα από τη γέννησή του. Ο ιερέας δέεται στον Κύριο να
αξιώσει το αρτιγέννητο παιδί να προσκυνήσει τον επίγειο ναό Του, που
καθιερώθηκε ως τόπος δοξολογίας Εκείνου, όπως συνέβη και με τον
τεσσαρακονθήμερο Χριστό την ημέρα της Υπαπαντής του από τον θεοδόχο
Συμεών.
Η τρίτη ευχή «Κύριε, ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ εὐδοκήσας
κατελθεῖν ἐκ τῶν οὐρανῶν» είναι συγχωρητική υπέρ της μητέρας, αλλά και όσων
ήλθαν σε επαφή με εκείνη. Ο πυρήνας της ευχής έχει ως υπόβαθρο τις ιουδαϊκές
δοξασίες περί ακαθαρσίας της λεχώνας. Παρακαλεί να συγχωρηθούν τα πταίσματα
όλων των εμπλεκομένων στον τοκετό, να καθαρισθούν τόσο η μητέρα, όσο και όλοι
οι άλλοι. Υπενθυμίζει επίσης ότι η τεκνογονία είναι θεία εντολή και ότι
ευλογήθηκε εξαιτίας τους ασθενούς της ανθρώπινης φύσης.
Το περιεχόμενο των ευχών, συμπερασματικά, διέπεται από
δύο ζητήματα, για τα οποία δέεται ο κληρικός προς τον Κύριο: α) Η γυναίκα και
το βρέφος να εξαγνισθούν και να μείνουν αλώβητοι από οιαδήποτε αντίθεη
προσβολή. Η γυναίκα, κυρίως, αλλά και όσοι ήταν παρόντες στον τόκο να
καθαρισθούν από το ρύπο της γέννας, να συγχωρηθούν για τα αμαρτήματά τους και
να καταστούν το γρηγορότερο δυνατό άξιοι της μετοχής τους στην εκκλησιαστική
ζωή. β) Η επάνοδος της σωματικής υγείας, η αποκατάσταση της κανονικής
λειτουργίας του οργανισμού της μητέρας και η διαφύλαξη εκείνης και τους βρέφους
εύρωστους και σθεναρούς είναι εξίσου σημαντική με την πνευματική υγεία και
καθαρότητα.
Η ευχή της πρώτης ημέρας είναι σχετικά άγνωστη στην
πλειονότητα των ανθρώπων. Η ιδιαιτερότητα των γεγονότων του τοκετού, οι
ετοιμασίες και οι μέριμνες πριν και μετά από αυτόν, αλλά και ο αποχωρισμός της
γέννας από την οικία συνιστούν παράγοντες, που αρχικά μετέθεσαν την ακολουθία
στη τρίτη ημέρα από τη γέννηση ή αργότερα και σταδιακά την έθεσαν σε λήθη. Ο
ευσύνοπτος χαρακτήρας της, αλλά και η ευλογία, την οποία λαμβάνουν η μητέρα και
το βρέφος, είναι θετικά στοιχεία για την τέλεσή της. Παρά τις δυσκολίες που
ανακύπτουν η απόδοση της ευχής είναι ωφέλιμη για τη λεχώνα, αλλά και για το
σταδιακό εκκλησιασμό του βρέφους και την ένταξή του στο Σώμα του Χριστού.
Δευτέρα 4 Νοεμβρίου 2019
"ΑΝΑΚΆΛΥΨΗ"...
Την πρώτη πολύπλοκη κοινωνία
στα πουλιά ανακάλυψαν επιστήμονες με επικεφαλής μια Ελληνίδα ζωολόγο της
διασποράς
Επιστήμονες στη Γερμανία, με επικεφαλής μια νεαρή
Ελληνίδα ζωολόγο-ορνιθολόγο, ανακάλυψαν την πρώτη πολύπλοκη κοινωνία στα
πουλιά. Η ανακάλυψη μιας κοινωνίας με πολλά επίπεδα σε ένα μη θηλαστικό ζώο
δείχνει ότι οι μεγάλοι εγκέφαλοι δεν είναι απαραίτητοι για να υπάρξουν
πολύπλοκες κοινωνίες στη φύση.
Τέτοιες κοινωνίες μέχρι σήμερα ήσαν γνωστές μόνο σε
θηλαστικά με μεγάλο εγκέφαλο, όπως οι άνθρωποι, οι πίθηκοι, οι ελέφαντες, οι
καμηλοπαρδάλεις και τα δελφίνια. Τώρα, επιστήμονες από το Ινστιτούτο
Συμπεριφοράς των Ζώων Μαξ Πλανκ και το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντίας, με
επικεφαλής τη Δανάη Παπαγεωργίου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο
περιοδικό βιολογίας «Current Biology», ανακοίνωσαν την ανακάλυψη μιας τέτοιας
κοινωνίας και στα πουλιά, συγκεκριμένα σε ένα είδος φραγκόκοτας (vulturine
guineafowl – Acryllium vulturinum).
Οι ερευνητές παρακολούθησαν για αρκετό καιρό τις κοινωνικές
σχέσεις σε ένα πληθυσμό άνω των 400 ενήλικων πουλιών σε μια περιοχή στην Κένυα,
έχοντας μαρκάρει κάθε πουλί ξεχωριστά, έτσι ώστε να καταγράφουν με λεπτομέρεια
τι ακριβώς έκανε το καθένα. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν με αυτό τον τρόπο ότι ο
πληθυσμός απαρτιζόταν από 18 διακριτές κοινωνικές ομάδες με 13 έως 65 πουλιά η
κάθε μία. Οι ομάδες παρέμεναν σταθερές -πράγμα που εξέπληξε τους επιστήμονες-
και επιπλέον σχετίζονταν μεταξύ τους όχι μέσω τυχαίων επαφών, αλλά με βάση ένα
σύστημα προτιμήσεων.
«Από όσο γνωρίζουμε, είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια
κοινωνική δομή έχει περιγραφεί στα πουλιά. Είναι αξιοσημείωτο να παρατηρεί
κανείς εκατοντάδες πουλιά να βγαίνουν από το μέρος όπου κούρνιαζαν και να
διαχωρίζονται τέλεια σε απολύτως σταθερές ομάδες κάθε μέρα. Πώς το κάνουν αυτό;
Προφανώς δεν έχει να κάνει μόνο με την εξυπνάδα τους», δήλωσε η Δ.
Παπαγεωργίου.
Οι φραγκόκοτες είναι ένα είδος που δεν έχει μελετηθεί
ιδιαίτερα, αλλά η νέα μελέτη δείχνει ότι αξίζουν μεγαλύτερης προσοχής, θέτοντας
το ερώτημα τι επιτρέπει στο εν λόγω πουλί να έχει εξελίξει ένα κοινωνικό
σύστημα που είναι από πολλές απόψεις συγκρίσιμο περισσότερο με εκείνο των
πιθήκων παρά άλλων πουλιών.
Ένα βασικό γνώρισμα των πολυεπίπεδων κοινωνιών είναι
ότι τα ζώα σχηματίζουν ομάδες τουλάχιστον δύο ατόμων, οι οποίες στη συνέχεια
αναπτύσσουν προτιμησιακές σχέσεις με άλλες ομάδες. Αυτό προϋποθέτει ότι τα ζώα
έχουν ένα τρόπο να αναγνωρίζουν τα άλλα μέλη του είδους τους, τόσο μέσα στη
δική τους ομάδα όσο και στις άλλες, προκειμένου να μη γίνει κάποιο μπέρδεμα,
όσον αφορά το ποιο ζώο σχετίζεται με ποιο.
Οι επιστήμονες είχαν υποθέσει ότι αυτό μπορεί να γίνει
μόνο σε είδη με αρκετή εξυπνάδα (άρα και μεγάλο εγκέφαλο) για να ανταπεξέρχεται
στην πολυπλοκότητα των κοινωνικών σχέσεων. Πολλά είδη πουλιών ζουν σε ομάδες,
αλλά αυτές είναι είτε ανοικτές χωρίς σταθερότητα σε βάθος χρόνου, είτε
αποκλειστικές χωρίς σχέσεις με άλλες ομάδες.
Όμως οι φραγκόκοτες -παρά τον μικρό εγκέφαλο τους-
φαίνεται πως αποτελούν μια εντυπωσιακή εξαίρεση, καθώς συμπεριφέρονται
περισσότερο σαν θηλαστικό παρά σαν πουλί, τουλάχιστον όσον αφορά την
κοινωνικότητα τους. Ίσως επειδή έχουν μια μακρά εξελικτική προέλευση που
ανάγεται περισσότερο στους δεινόσαυρους παρά στα πουλιά.
«Φαίνεται πως διαθέτουν τα σωστά χαρακτηριστικά για να
σχηματίσουν πολύπλοκες κοινωνικές δομές και παρόλα αυτά τίποτε δεν ήταν γνωστό
γι’ αυτές έως τώρα», ανέφερε η Παπαγεωργίου. Η Ελληνίδα ερευνήτρια σπούδασε στο
Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, όπου έκανε τα μεταπτυχιακά της στην
επιστήμη της Εφαρμοσμένης Οικολογίας και από το 2016 πραγματοποιεί το
διδακτορικό της στο Ινστιτούτο Ορνιθολογίας Μαξ Πλανκ και στο Πανεπιστήμιο της
Κωνσταντίας στη Γερμανία, με κεντρικό άξονα της έρευνας της τη συλλογική
συμπεριφορά των ζώων και ειδικότερα των πουλιών.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ: https://dasarxeio.com/2019/11/04/72591/
Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2019
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)