"ΠΑΡΕΛΑΒΕΝ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ"

 Η Μεταμόρφωση του Κυρίου

ΔΟΞΑΞΑΣΤΙΚΟ ΤΩΝ ΑΙΝΩΝ

 ΨΑΛΛΕΙ  Ο ΧΡΙΣΤΟΣ Δ ΠΑΙΚΟΠΟΥΛΟΣ

Υμνοι της Εορτης της Μεταμορφώσεως του Κυρίου

 "Προτυπών την Ανάστασιν"

 Δοξαστικό των Στιχηρών της Δεσποτικής εορτής 

της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.

Μέλος Πέτρου Λαμπαδαρίου, Ήχος Πλ. β΄.

Ψάλλει ο Πρωτοψάλτης του Πανίερου Ναού Ευαγγελιστρίας Τήνου Στυλιανός Κοντακιώτης.

Πηγή: Προσωπικό Αρχείο Στυλιανού Κοντακιώτη

"Σπόρια ...."

Οι καταπληκτικές ιδιότητες του κολοκυθόσπορου και του ηλιόσπορου

Τα κολοκυθόσπορα (ή Κολοκυθόσπορος) είναι τα γνωστά σε όλους μας άσπρα σπόρια ή αλλιώς Πασατέμπος! Τρώγονται ψημένα και αλατισμένα ή ακόμα και ωμά. Όπως και να προτιμάτε τα κολοκυθόσπορα, είναι ένα φυσικό, νοστιμότατο snack, κατάλληλο ακόμα και υγιεινή διατροφή. 

Περιέργως, εμείς οι Έλληνες, εκτός από τη δική μας λέξη <σπόρια>, χρησιμοποιούμε και τη λατινικής προέλευσης λέξη <πασατέμπος>, που σημαίνει <περνάω τον καιρό μου> (τρώγοντας σπόρια…).

Θρεπτικά συστατικά του κολοκυθόσπορου

Τα κολοκυθόσπορα προέρχονται από την οικογένεια cucurbita (cucurbita pepo) και είναι ένα φυσικό και πολύ θρεπτικό προϊόν. Είναι το πιο θρεπτικό κομμάτι της κολοκύθας. 

Το λάδι, που περιέχουν, μεταξύ 40-50%, είναι πλούσιο σε ακόρεστα λιπαρά οξέα. Ο πασατέμπος περιέχει πολύτιμα λιπαρά οξέα, ω-6 και κυρίως λινολεϊκό οξύ. 

Το ποσοστό πρωτεϊνών τους κυμαίνεται στα 30-40%, ενώ παρουσιάζουν την υψηλότερη περιεκτικότητα σε σίδηρο από οποιοδήποτε άλλο είδος σπόρων. Περιέχουν επίσης, ψευδάργυρο, χαλκό, μαγνήσιο, μαγγάνιο και φώσφορο. Επιπλέον περιέχουν βιταμίνες E, C, Κ, ορισμένες από τις Βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως το φυλλικό οξύ και Βιταμίνη Α. 

Στην Κίνα μάλιστα θεωρείται ότι μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Οι σπόροι είναι μία από τις καλύτερες πηγές μαγνησίου, που βοηθά στη χαλάρωση και την ελάττωση της πίεσης, καθώς και ψευδαργύρου. Τέλος περιέχουν Φυτοστερόλες.

Όταν οι σπόροι γίνουν καφέ έχουν ταγγίσει. Οι κολοκυθόσποροι διατηρούνται σε γυάλινο δοχείο στο ψυγείο, ενώ αν αλεστούν διατηρούνται στο ψυγείο για μία εβδομάδα. Η μάσησή τους πρέπει να είναι σχολαστική γι’ αυτό τους μουσκεύουμε από το βράδυ, πράγμα που μας βοηθά στην απορρόφηση των συστατικών τους. Αλέθονται μόνο όταν είναι στεγνοί.

Θεραπευτικές ιδιότητες του κολοκυθόσπορου
Μασάτε πασατέμπο. Οι παραδοσιακές ιατρικές πρακτικές, τα γιατροσόφια, που είχαν καθιερωθεί με την πείρα πάρα πολλών ετών, ξαναζούν τις παλιές τους δόξες. Ο κόσμος αναζητεί τις λύσεις που προσφέρει η Φύση, λύσεις συγκεκριμένες, σίγουρες, σωστές. 

Οι κολοκυθόσποροι έχουν από καιρό αποδείξει την αξία τους, κερδίζοντας μια θέση με τις απλές πλην αποτελεσματικές θεραπείες στο οπλοστάσιο της <ιατρικής> του σπιτιού. 

Το καλύτερο φάρμακο ήταν οι φρέσκοι σπόροι που έβγαζαν από τη νεροκολοκύθα και αφού τους καβούρδιζαν, τους τσιμπολογούσαν τις χειμωνιάτικες νύχτες, διώχνοντας τις αρρώστιες. 

Μπορείτε να τον δοκιμάσετε άφοβα, αν δεν τον έχετε απολαύσει μέχρι σήμερα. Και αυτό γιατί είναι αποδεδειγμένο ότι διαθέτει ευεργετική δράση και επιπλέον προσφέρει ευχάριστη απασχόληση σε όσους αναζητούν μια ασχολία, ένα υποκατάστατο δράσης ή λίγη λιχουδιά. 

Το τσιμπολόγημα ίσως δεν είναι εντελώς αθόρυβο, αλλά δεν υπάρχουν κρούσματα υπερβολικής δόσης πασατέμπου. Συνδυάστε το τερπνό με το ευχάριστο! Απίστευτο, αλλά αληθινό: οι κολοκυθόσποροι έχουν σημαντικό ρόλο στην υγιεινή διατροφή, όπως: 
Υπερτροφία του προστάτη
Ίσως έχετε παρατηρήσει ότι η προστατίτιδα και η υπερτροφία του προστάτη αποτελούν όλο και πιο συχνό πρόβλημα. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται ίσως στην κακή διατροφή. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάποτε ο κόσμος έτρωγε πολύ περισσότερους σπόρους ή φαγητά που περιείχαν σπόρους, οι οποίοι με τον καιρό εξαφανίστηκαν από τη διατροφή μας, όπως συνέβη και με τους κολοκυθόσπορους. 

Όσο τους έτρωγαν τακτικά, οι ασθένειες αυτές εμφανίζονταν πολύ σπανιότερα. Έχει διαπιστωθεί ότι τα κολοκυθόσπορα επιδρούν καταπραϋντικά σε προβλήματα του προστάτη, ενώ εξομαλύνουν τη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος. 

Μια χούφτα κολοκυθόσπορων αποδίδει 154 θερμίδες. 

Μελέτες έδειξαν οι κολοκυθόσποροι επιδρούν καταπραϋντικά σε προβλήματα του προστάτη, ενώ εξομαλύνουν τη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος. 

Λόγω των υψηλών ποσοστών λινολεϊκού οξέος (45%) και φυτοστερόλης είναι γνωστό προπαντός σαν φάρμακο των παθήσεων της ουροδόχου κύστης και του προστάτη. 
Επίσης ο ψευδάργυρος, που έχουν βοηθά στα προβλήματα του προστάτη.
O ψευδάργυρος τους καθιστά ευεργετικούς στα προβλήματα της ανδρική στειρότητας.

Οι κολοκυθόσποροι είναι διουρητικοί, ενώ όταν αναμειχθούν αλεσμένοι με ίση ποσότητα μελιού, 6 κουταλιές του γλυκού από το μείγμα, πριν το πρόγευμα μας, βοηθούν να αποβάλλουμε τα σκουλήκια από το έντερο σε 3 εβδομάδες. Επίσης, έχουν υπακτική δράση.
Η υψηλή περιεκτικότητα σε ουσιώδη λιπαρά οξέα προσφέρει αυξημένη προστασία και κατά της εμφάνισης εμφράγματος.
Επιπλέον, περιέχει σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Ε και σεληνίου, που δρουν σαν αντιοξειδωτικά ή αντιφλεγμονώδη στον οργανισμό.
Οι κολοκυθόσποροι περιέχουν ακόμη αναστολείς πρωτεάσης που εμποδίζουν την δραστηριοποίηση των ιών και μικροβίων στον εντερικό σωλήνα. (Το πρασινίζον λάδι που εξάγεται με έκθλιψη από τους ωμούς κολοκυθόσπορους είναι εκλεκτό και αρωματικό. Το 57% των λιπαρών του αποτελούνται από πολυακόρεστα). 
Καρκίνος
Οι φυτοστερόλες, που περιέχουν ανταγωνίζονται την χοληστερόλη στην απορρόφηση από το έντερο. Οι φυτοστερόλες υπάρχουν στους ξηρούς καρπούς και σπόρους, στα έλαια τους, στα δημητριακά και τα λαχανικά. 

Οι φυτοστερόλες αναστέλλουν την ανάπτυξη του καρκίνου στο έντερο, τους μαστούς και τον προστάτη. 
Τα υψηλά επίπεδα των ουσιωδών λιπαρών οξέων, του ψευδαργύρου και των φυτοστερολών καταπολεμούν την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη.
Λόγω των ω-3 λιπαρών οξέων που περιέχουν έχουν αντιφλεγμονώδη δράση και προστατεύουν τις αρθρώσεις, όταν ασκούμαστε.

Κολοκυθόσποροι, ανανεώνουν την επιδερμίδα: 
Θρέφουν την επιδερμίδα, τη διατηρούν σφριγηλή, ενώ τα κύτταρα του δέρματος αναπλάθονται γρηγορότερα. Έτσι κι αλλιώς, τα λιπαρά οξέα αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο όλων των κυτταρικών μεμβρανών του σώματος, ενώ αυτά βοηθούν στην ενυδάτωση της επιδερμίδας αλλά και στην αποβολή όλων των άχρηστων συστατικών. 
Ποδάγρα
Οι κολοκυθόσποροι οφείλουν την αιμοκαθαρτική δράση τους στην περιεκτικότητά τους σε ουσιώδη λιπαρά και για τον λόγο αυτό αποτελούν εξαιρετικό φάρμακο για την ποδάγρα.

Κολοκυθόσπορα σαν snack
Εκτός από την αδιαμφισβήτητη θρεπτική τους αξία, τα ψημένα και αλατισμένα κολοκυθόσπορα είναι και ένα εξαιρετικό snack, πολύ δημοφιλές σε χώρες όπως η Ελλάδα (φυσικά), η Τουρκία, τα υπόλοιπα Βαλκάνια, η Ισπανία, η Ιταλία, οι χώρες της Κεντρικής Αμερικής, και αλλού. 

Οι Δυτικοευρωπαίοι και οι Αμερικάνοι σχετικά πρόσφατα ανακάλυψαν τη νοστιμιά των κολοκυθοσπόρων σαν snack, τα οποία γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλή. Τα Κολοκυθόσπορα αποφλοιωμένα μπορούν επιπλέον να χρησιμοποιηθούν και σε αρτοσκευάσματα (ψωμί, πίτες, κτλ.), σε δημητριακά (cereals), σε σαλάτες, ακόμα και σε γλυκά. 
Ποικιλίες κολοκυθοσπόρων: 

Σήμερα διακινούνται όλες οι ποικιλίες των κολοκυθοσπόρων, με βασικότερες τις εξής: χονδρά-shine skin (κίτρινα), νυχάκια-lady nail (κίτρινα), χιονάτα-snow white (άσπρα) και αποφλοιωμένα-pepitas (πράσινα).

Ο ηλιόσπορος ή ηλιανθόσπορος

Στην κατηγορία των ξηρών καρπών από τα πλέον θρεπτικά και υγιεινά προϊόντα είναι οι ηλιόσποροι. 
Το φυτό ηλίανθος δεν μας είναι άγνωστο, αφού το βρίσκουμε σε πολλά μέρη του κόσμου και σχεδόν παντού στην Ελλάδα. Από τους σπόρους του παράγεται και ηλιέλαιο, που χρησιμοποιείται στη μαγειρική. 

Μεγαλύτερη όμως είναι η χρήση των σπόρων σαν ξηρός καρπός. Οι ηλιόσποροι για πολλούς είναι ένα σνακ το οποίο συνοδεύει τον χρόνο μπροστά στην τηλεόραση, αλλά τους βρίσκουμε και σε διάφορα είδη ψωμιού (πολύσπορο). Ωστόσο παράλληλα μας προσφέρουν ποικίλα και σημαντικά οφέλη για να έχουμε καλύτερη υγεία.

Θρεπτικά συστατικά του ηλιόσπορου
Είναι μια τροφή πλούσια σε φυτοστερόλες και επομένως είναι ευεργετική για την καρδιά. Περιέχει τα απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό λιπαρά οξέα, ω-3 και ω-6. Από τα συνολικά τους λιπαρά περίπου το 70% είναι πολυακόρεστα, το 20% μονοακόρεστα και μόνο το 10% είναι κορεσμένα. 
Οι φυτικές στερόλες είναι μια κατηγορία χημικών ενώσεων των φυτών οι οποίες μειώνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης και βελτιώνουν την καρδιακή λειτουργία. 
Ειδικότερα, σε έρευνα που πραγματοποίησαν επιστήμονες διαπιστώθηκε ότι οι ηλιόσποροι και τα φιστίκια Αιγίνης περιέχουν τις υψηλότερες τιμές φυτικών στερολών. 
Είναι πολύ πλούσιοι σε φυλλικό οξύ, χαρακτηριστικό δε είναι ότι τα 100 γραμμάρια μας δίνουν περισσότερη ποσότητα φυλλικού οξέος, από αυτή που χρειαζόμαστε καθημερινά. Αποτελούν μια από τις πλουσιότερες πηγές βιταμίνης Ε στη φύση.
Η βιταμίνη Ε αποτελεί βασική αντιοξειδωτική βιταμίνη προστατεύοντας τα κύτταρά του δέρματος, της καρδιάς κ.α. από τη γήρανση και την οξείδωση. 
Μόλις 12 γραμμάρια ηλιόσπορου καλύπτουν σχεδόν το 30% των ημερησίων αναγκών μας σε βιταμίνη Ε. Ακόμη, περιέχουν σημαντικότατα ποσά από Βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως βιταμίνη Β1, παντοθενικού οξέος και φυλλικού οξέος. 

Οι βιταμίνες αυτές είναι εξαιρετικής σημασίας για τον οργανισμό, καθώς συμμετέχουν στη λειτουργία του νευρομυικού μας συστήματος, του εγκεφάλου και συμβάλουν στην καλύτερη καρδιαγγειακή λειτουργία. Είναι πλούσιοι σε Πρωτεΐνες και Φυτικές ίνες, αλλά και σε μαγνήσιο, σίδηρο, φώσφορο. Αποτελούν τέλος σημαντική πηγή και άλλων αντιοξειδωτικών συστατικών όπως το σελήνιο. Το σελήνιο δεν βρίσκεται εύκολα στις τροφές και αποτελεί συστατικό που ισχυροποιεί την αντιοξειδωτική άμυνα και το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού.

Οι ιδιότητες του ηλιόσπορου
Καταπολεμούν το άσθμα και την υπέρταση.
Οι ταπεινοί ηλιόσποροι βρέθηκαν να είναι ο καλύτερος σύμμαχός μας για τη μείωση των επιπέδων της κακής χοληστερόλης. Συμβάλλουν στη μείωση της χοληστερόλης αίματος, αυξάνοντας την απομάκρυνσή της από τον οργανισμό.
Προλαμβάνουν τις ημικρανίες
Περιορίζουν τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις. Η κατανάλωση ακόρεστων λιπαρών και ο περιορισμός των κορεσμένων είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να προληφθεί η στεφανιαία νόσος και οι ηλιόσποροι αποτελούν για το λόγο αυτόν ιδανική τροφή.
Χτίζουν γερά οστά.
Προάγουν την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος.
Μια χούφτα ηλιόσπορων αποδίδει 85 θερμίδες (kcal).

Διαβάστε επίσης: Γιατί αξίζει να τρώτε ηλιόσπορους κάθε μέρα
ΠΗΓΗ:https://hamomilaki.blogspot.gr/2

Η Μεταμόρφωση του Κυρίου (6 Αυγούστου)

Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

 Μία από τις μεγάλες Δεσποτικές εορτές είναι η Μεταμόρφωση του Κυρίου: εκεί που στο όρος Θαβώρ ο Κύριος, έχοντας πάρει μαζί Του τους «προκρίτους των μαθητών», τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, «μετεμορφώθη έμπροσθεν αυτών», δηλαδή το πρόσωπό Του έλαμψε σαν τον ήλιο, τα ενδύματά Του έγιναν λευκά σαν το φως, δίπλα Του φάνηκαν οι προφήτες Μωϋσής και Ηλίας, ενώ ακούστηκε άνωθεν, από τον ουρανό, η φωνή του Θεού Πατέρα, η οποία έλεγε «Ούτός εστιν ο Υιός μου ο αγαπητός, αυτού ακούετε». Όλη αυτή η θεοφάνεια, η οποία βεβαίως θυμίζει και το «σκηνικό» της Βάπτισης του Κυρίου, πραγματοποιήθηκε μέσα σε ένα νέφος το οποίο περιέλαμψε τους μαθητές, οι οποίοι μη αντέχοντας το θέαμα έπεσαν πρηνείς, ενώ κάποια στιγμή ο Πέτρος, «μη ειδώς ο ελάλει», βλέποντας και τους Μωϋσή και Ηλία να συνομιλούν με τον Κύριο, είπε σ’ Αυτόν: «Κύριε, καλόν εστιν ημάς ώδε είναι». Μετά από λίγο, το συγκλονιστικό αυτό θέαμα και άκουσμα τελείωσε, κι ο Κύριος παίρνοντας τους έκθαμβους μαθητές τούς είπε να μην ειπούν τίποτε, έως ότου αναστηθεί εκ των νεκρών, προλέγοντας ταυτοχρόνως και τα γεγονότα του Πάθους Του.

Θα έλεγε κανείς ότι σ’ αυτό το γεγονός έχουμε συμπυκνωμένη τη θεολογία της Εκκλησίας μας, περί της φύσεως του Ιησού Χριστού, περί του σκοπού της ενανθρωπήσεώς Του, περί της ανακαινίσεως του σύμπαντος κόσμου, περί της σχέσεώς Του με την Παλαιά Διαθήκη, θέματα με τα οποία ασχολήθηκαν οι Πατέρες μας ιδίως του 14ου αι., και μάλιστα ο μεγάλος Πατέρας και Διδάσκαλος άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, όταν δόθηκε η αφορμή από αιρετικούς, οι οποίοι αναφάνηκαν και αλλοίωσαν τη θεολογία της Εκκλησίας, και τα οποία η Εκκλησία μας πάντοτε τα ζει και τα προβάλλει στην πνευματική της ζωή. Ορισμένα από αυτά θα σχολιάσουμε στη συνέχεια:

1. Καταρχάς θα πρέπει να διευκρινίσουμε αυτό που τονίζει η Πατερική μας παράδοση: Η Μεταμόρφωση του Χριστού στην πραγματικότητα είναι Μεταμόρφωση των ίδιων των μαθητών: ο Χριστός, ων πάντοτε Θεός και άνθρωπος, έχοντας ενωμένες τις δύο Του φύσεις «ασυγχύτως, ατρέπτως, αδιαιρέτως, αχωρίστως» στη μία Του θεϊκή υπόσταση-προσωπικότητα, δεν αλλάζει ποτέ: παραμένει πάντοτε ο Ίδιος. Στο γεγονός της Μεταμορφώσεως λοιπόν δεν προσλαμβάνει κάτι που δεν το είχε, αλλά αυτό που ήταν, το δίνει «κατά μέρος», να το δουν και να το νιώσουν και οι τρεις μαθητές Του. Κι αυτό που τους αποκαλύπτει είναι η θεϊκή Του δόξα. Μέχρι τότε οι μαθητές ζούσαν τον Κύριο ως άνθρωπο, ενώ ελάχιστα διαισθάνονταν τη θεϊκή Του προέλευση. Στο όρος Θαβώρ ικανώνονται από το Πνεύμα του Θεού, το Οποίο ως νέφος τους περιέλαμψε και τους άνοιξε τους πνευματικούς οφθαλμούς – έχουμε και πνευματικές αισθήσεις που λειτουργούν ή όχι ανάλογα με τη σχέση που έχουμε με τον Θεό – να δουν με «μετασκευασμένους» οφθαλμούς τη θεϊκή λάμψη, το «άκτιστον φως» του Χριστού. Η Μεταμόρφωση λοιπόν είναι Μεταμόρφωση των μαθητών, που με άλλα μάτια είδαν τα συγκλονιστικά του όρους Θαβώρ, δηλαδή τον Χριστό, αλλά και στη θεϊκή Του διάσταση. Την πραγματικότητα αυτή η Εκκλησία μας διαρκώς τη διαλαλεί, καθημερινά, όταν μεταξύ των άλλων μας επισημαίνει: «Εν τω φωτί Σου, Κύριε, οψόμεθα φως». Μόνον όταν ο άνθρωπος λάβει το φως του Θεού, μπορεί τότε να δει το φως του Θεού. Ο άνθρωπος «βλέπει» ανάλογα με ό,τι έχει μέσα του.

2. Όπως είπαμε, αυτά που είδαν οι μαθητές για τον Χριστό ήταν ό,τι μπορούσαν να αντέξουν. Κατά το κοντάκιο της εορτής, «Επί του όρους μετεμορφώθης, και ως εχώρουν οι μαθητές Σου, την δόξαν Σου, Χριστέ ο Θεός, εθεάσαντο». Κι είναι ευνόητο: Ο άνθρωπος είναι πεπερασμένος και ο Θεός είναι άπειρος. Επομένως ο άνθρωπος, όπως και όλη η δημιουργία, ακόμη και οι άγγελοι, όχι μόνον δεν μπορεί να δει και να μετάσχει στην ουσία του Θεού – αυτό είναι μόνο για την αγία Τριάδα – αλλά μπορεί να δει και να μετάσχει σ’ αυτό που λέμε ενέργεια του Θεού, αλλιώς στη χάρη ή τη δόξα ή το φως Του, μόνον εκ μέρους, όσο αντέχει. Αυτό που λαμβάνει όμως από τον Θεό ως παροχή της χάρης Του είναι ό,τι ανώτερο για εκείνον. Κάτι παραπάνω θα τον «διέλυε» και θα τον «σκότωνε». «Κανείς δεν μπορεί να δει τον Θεό και να ζήσει».

3. Γιατί ο Κύριος θέλησε να τους δώσει αυτήν τη χάρη, να δουν τη θεϊκή Του δόξα; Διότι μετά από λίγο ακολουθούν τα γεγονότα του Πάθους, άρα έπρεπε οι μαθητές να κατανοήσουν ότι το Πάθος ήταν εκούσιο, ότι ήταν η επιλογή του ενανθρωπήσαντος Θεού, για να σώσει το ανθρώπινο γένος, αίροντας την αμαρτία του επί του Σταυρού. Όπως το επισημαίνει το κοντάκιο και πάλι: «ίνα όταν Σε ίδωσι σταυρούμενον, το μεν πάθος νοήσωσιν εκούσιον, τω δε κόσμω κηρύξωσιν ότι συ υπάρχεις αληθώς του Πατρός το απαύγασμα». Ο Χριστός «έδει παθείν», διότι η αμαρτία του ανθρωπίνου γένους ήταν τέτοια, που μόνον ο λόγος, το κήρυγμα δεν ήταν ικανό να σώσει τους ανθρώπους. Έπρεπε να πάθει ο Ίδιος ο Θεός εν σαρκί, γεγονός που φανερώνει την τραγικότητα στην οποία είχε περιέλθει η ανθρωπότητα, αλλά και το άπειρο μέγεθος της αγάπης του Θεού απέναντι σ’ αυτήν.

4. Στη μέσα στο φως της λάμψης του Θεού θέα του προσώπου του Χριστού, οι μαθητές συνειδητοποιούν και την προοπτική του ανθρώπου, μετά τον ερχομό Εκείνου. Όπως φανερώθηκε ο Χριστός, σαν ήλιος πρωϊνός, έτσι θα φανερωθούμε κι εμείς κατά τη Δευτέρα Του Παρουσία, όταν ακολουθούμε τον Χριστό. Μη ξεχνάμε ότι ο Χριστός ενσωμάτωσε τον άνθρωπο στον ίδιο Του τον εαυτό, κάτι που ενεργοποιείται έκτοτε δια του αγίου βαπτίσματος και βιώνεται αυξητικά μέσα στην Εκκλησία διά των μυστηρίων και της εφαρμογής των εντολών Του, κι αυτή η ενσωμάτωση τον έκανε μέλος Του, δηλαδή δική Του προέκταση, επομένως ό,τι Εκείνος ζει, αυτό αποτελεί και θα αποτελέσει ζωή και των πιστών ανθρώπων. Όταν ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και οι Πατέρες των Συνόδων του 14ου αι. τόνιζαν την πραγματικότητα μετοχής στο άκτιστο φως του Θεού, κατά αναλογία με ό,τι συνέβη στο όρος Θαβώρ με τους τρεις μαθητές, ήδη από τη ζωή αυτή, ας φανταστούμε την ασύλληπτη μέθεξη του πιστού σ’ αυτό το φως μετά τον ερχομό Του για δεύτερη φορά, όταν ο άνθρωπος όχι μόνον ως ψυχή, αλλά και με το σώμα του θα μετέχει σ’ Εκείνον. Τότε θα λάμψουν οι άγιοι ως ήλιος, όπως έλαμψε κι ο Χριστός. Με τη Μεταμόρφωση λοιπόν αποκαλύπτεται και το μεγαλείο της προοπτικής του ανθρώπου, αυτό που οι άγιοί μας το ονομάζουν «θέωση».

5. Σ’ αυτήν την ένθεη κατάσταση μετοχής στο φως του Χριστού βλέπουμε ότι ανακαινίζεται μαζί με τον άνθρωπο και η ίδια η φύση. Πώς το βλέπουμε αυτό; Μέσα από τα ενδύματα του Χριστού. Και αυτά έλαμψαν και έγιναν λευκά σαν το χιόνι. Δηλαδή, η χάρη του Χριστού μεταγγίστηκε κατά κάποιο τρόπο και στα υλικά πράγματα, σημείο μετοχής και της φύσεως, όπως είπαμε, στη δόξα του Θεού. Και τούτο γιατί η φύση δεν είναι κάτι κακό ή κατώτερο και συνεπώς αποβλητέο, αλλά στη χριστιανική πίστη αναβαθμίζεται και αυτή, βρίσκοντας την πραγματική της θέση: να είναι βοηθός του ανθρώπου στη σωτηρία του. Η φύση ανήκει στον Θεό και την έδωσε στον άνθρωπο για να είναι ο χώρος κατοικίας του, που σημαίνει ότι η φύση προσέβλεπε στον άνθρωπο ως τον βασιλιά της. Ξέπεσε στην αμαρτία ο άνθρωπος λοιπόν, ξέπεσε και η φύση. Και με την αποκατάσταση του ανθρώπου εν Χριστώ, αποκαθίσταται και αυτή. «Η προσμονή της φύσεως, μας λέει ο απόστολος Παύλος, είναι να σωθεί ο άνθρωπος, ώστε με τη σωτηρία αυτού να σωθεί και εκείνη». Έτσι η Μεταμόρφωση είναι μία ισχυρή απάντηση σ’ όλους εκείνους που ήθελαν και θέλουν να βλέπουν τον χριστιανισμό ως μία πνευματοκρατία ή ως ένα ιδεαλισμό, με υποτίμηση και άρνηση της φύσεως.

6. Φάνηκαν όμως ο Μωϋσής και ο Ηλίας στο όρος Θαβώρ, πρόσωπα της Παλαιάς Διαθήκης, που έζησαν αιώνες πολλούς προ Χριστού. Τι σημαίνει τούτο; Πρώτον, ότι ο Κύριος είναι Κύριος της ζωής και του θανάτου. Το γεγονός ότι οι μαθητές βλέπουν αυτούς τους αγίους, κεκοιμημένους  ή απόντες από τον κόσμο αυτό από τόσο παλιά, είναι μία ισχυρότατη απόδειξη ότι αυτοί ζουν εν Θεώ. Ο θάνατος δεν είναι το τέλος της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο άνθρωπος εναποθέτει το σώμα του, αλλά η ψυχή του, με τη χάρη του Θεού, συνεχίζει να ζει. Κι αυτό το σώμα, όπως η δυναμική της αναστάσεως του Κυρίου έφερε, θα αναστηθεί για να ενωθεί με την ψυχή και πάλι. Ο θάνατος λοιπόν με τον Χριστό έγινε μία απλή δίοδος, που μας οδηγεί μέσα στην αγκαλιά του Χριστού, πολύ πιο έντονα και άμεσα όμως: «πρόσωπον προς πρόσωπον». Μία προεικόνιση αυτού του γεγονότος είναι και η παρουσία των προφητών αυτών στο Θαβώρ. Κι από την άλλη: ο Κύριος φανερώνεται ότι αποτελεί το κέντρο και της Παλαιάς Διαθήκης. Η Παλαιά Διαθήκη, που συγκεφαλαιώνεται στον Νόμο και τους Προφήτες – τον Μωϋσή και τον Ηλία – συνιστά την πρώτη αποκάλυψη του Χριστού, με αποκορύφωση τον ερχομό Του στην Καινή. Παλαιά και Καινή αποτελούν ένα ενιαίο γεγονός, που δεν μπορεί κανείς να ξεχωρίσει, χωρίς να διαστρεβλώσει και τα δύο. Η Μεταμόρφωση λοιπόν δίνει απάντηση και στο θέμα αυτό. Η Παλαιά Διαθήκη έχει χριστοκεντρικό χαρακτήρα. Ο Κύριος συνιστά το νόημα και εκείνης.

Η θεολογία της Μεταμορφώσεως του Κυρίου είπαμε από την αρχή ότι συγκεφαλαιώνει όλη την πνευματική ζωή της Εκκλησίας. Αποκαλύπτει εκτός από τον Χριστό και τον άνθρωπο στην προοπτική του. Αλλά προϋποθέτει αυτό που προϋποθέτουν όλα τα πνευματικά γεγονότα στην Εκκλησία: την ετοιμότητα του ανθρώπου αποδοχής του πλούτου που περιέχει. Ποτέ δηλαδή κανένα πνευματικό γεγονός δεν προσφέρεται στον άνθρωπο, χωρίς αυτός να μπορεί πνευματικά να το αντέξει. Όπως ένα πλουσιότατο γεύμα δεν μπορεί να προσφερθεί σε ένα βρέφος, κατά τον ίδιο τρόπο ο πλούτος της χάριτος του Θεού, που τονίζεται στη Μεταμόρφωση απαιτεί τον «ενηλικιωμένο» χριστιανό. Γι’ αυτό και η Εκκλησία μας «τρέμει» μπροστά σε φαινόμενα νεανικού ενθουσιασμού, δηλαδή όταν νεαροί που ακούνε για «άκτιστον φως», νομίζουν ότι μπορούν χωρίς κόπο, εύκολα, να το αποκτήσουν. Και δυστυχώς τα αποτελέσματα είναι τραγικά. Τα λεγόμενα «νεανικά ναυάγια» δεν είναι μόνο σε θέματα ηθικής, αλλά δυστυχώς και σε θέματα πνευματικά. Κι εκείνο που πολύ καθαρά μας δίνει τις προϋποθέσεις βιώσεως της χορηγίας χάρης της Μεταμορφώσεως είναι ο ύμνος που λέει: «καὶ ἡμεῖς ἀστράψωμεν, ταῖς θείαις ἀλλοιώσεσιν, αὐτὴν κατασπαζόμενοι (την θείαν Μεταμόρφωσιν). Ὄρος ὑψηλότατον τὴν καρδίαν, κεκαθαρμένην ἐκ παθῶν, ἔχοντες ὀψόμεθα, Χριστοῦ τὴν Μεταμόρφωσιν, φωτίζουσαν τὸν νοῦν ἡμῶν». Δηλαδή: Ας αστράψουμε κι εμείς από τις θείες αλλοιώσεις (της Μεταμορφώσεως), καταφιλώντας την (μέσα στην αγκαλιά μας). Έχοντας την καρδιά μας ως υψηλότατο όρος, καθαρισμένη από τα πάθη, θα δούμε τη Μεταμόρφωση του Χριστού να φωτίζει τον νου μας. Η κάθαρση της καρδιάς μας, δια της μετανοίας και της τηρήσεως των εντολών του Χριστού, είναι η προϋπόθεση για να δούμε κι εμείς το φως του Χριστού να λάμπει μέσα μας. Γένοιτο.

Η Μεταμόρφωση του Κυρίου

Ο δρόμος προς το φως 

Ο Ευαγγελιστής, όταν είναι να μας περιγράψει την ένδοξη Μεταμόρφωση του Κυρίου, πρώτα απ’ όλα κατευ­θύνει την προσοχή του, και την δική μας, στην προσευχή. «Και ανέβη εις το όρος προσεύξασθαι». Και επα­ναλαμβάνει ξανά ότι η Μεταμόρφωση του Κυρίου έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της προσευχής. «Και εγένετο εν τω προσεύχεσθαι». Θέλει να μας υπο­δείξει την προσευχή, ως την οδό προς το φως του Θαβώρ, ως το κλειδί των πνευματικών μυστηρίων, την δύναμη της θείας αποκαλύψεως. Εάν ο θεϊκά εμπνευσμένος Ευαγγε­λιστής βρήκε τόσο απαραίτητο να συνδέσει την ιδέα της προσευχής με την περιγραφή της δόξας του Θαβώρ, τότε ασφαλώς δεν θα σφάλουμε κι εμείς από την μεριά μας, αν συνδέσουμε έναν οσοδήποτε σύντομο διαλογι­σμό για την δύναμη και την αποτελεσματικότητα της προσ­ευχής, με την ανάμνηση της ενδόξου Μεταμορφώσεως του Κυρίου μας.

Έχει η προσευχή κάποιο αποτέλεσμα; Η ερώτηση αυτή απαντάται από τον κοινό νου των ανθρώπων. Από τον χριστιανό που τον φωτίζει το καθαρό φως της πίστεως μέχρι τον ειδωλολάτρη που τον σκοτίζει η πιο βαθειά δεισιδαιμονία, όλοι αναγνωρίζουν την υποχρέωση της προσευχής. Και το μεγαλύτερο και καλύτερο μέρος της ανθρωπότητας πράγματι εκπληρώνει αυτή την υποχρέωση, αν και όχι ακριβώς με τον ίδιο τρόπο ούτε και με την ίδια επιτυχία. Όμως, γιατί συνιστούμε ή προσφεύγουμε στην προσευχή, αν δεν αναγνωρίζεται σ’ αυτήν κάποια δύ­ναμη, ή δεν αναμένεται να την συνοδεύει κάποιο αποτέλεσμα;

Με όποιον τρόπο ζητήσουμε να εξηγήσουμε μια εκδήλωση προσευχής οσοδήποτε ατελή, η πηγή της προέλευσής της θα βρεθεί πάντοτε στη δύναμή της. Και οι εθνικοί προσεύχονται, είτε επειδή ο Θεός, αν και εγκαταλειμμένος από τα πλάσματά Του, δεν τα εγκαταλείπει, αλλά αφήνει ακόμη και στις σκοτεινιασμένες καρδιές τους μερικές ακτίνες του φωτός Του. Ένα φως που ξυπνά, ακόμη και στη σάρκα, ένα συγκεκριμένο αίσθημα πνευματικής στερήσεως, παρέχει ένα ορισμένο προαίσθημα πιθανής ικανοποιήσεώς του, και έτσι διεγείρει μια επιθυμία να επικαλεστούν έναν άγνωστο Θεό για μια άγνωστη βοήθεια, είτε προσεύχονται επειδή, έστω και έξω από το βούρκο της φιληδονίας, στον οποίο βυθίστηκε ο παγανισμός, μερικές φορές αναδύονται κάποιες φτερωμένες ψυχές, που έχοντας συνείδηση της αχρειότητας και της ακαθαρσίας της καταστάσεώς τους, μέσω μιας ειλικρινούς επιθυμίας και προσπάθειας να γνωρίσουν τις δυνάμεις του πνευματικού κόσμου κατόρθωσαν κάποια επικοινωνία μαζί τους, και εν συνεχεία δίδαξαν άλλους να κατορθώσουν το ίδιο, μέσω μιας ειλικρινούς και ισχυρής επι­θυμίας, δηλαδή μέσω της προσευχής. Προσεύχονται πάλι διότι από τις εποχές εκείνες που η αληθινή λατρεία του Θεού επικρατούσε ακόμη σε ολόκληρη την ανθρωπότητα, και γι’ αυτό το λόγο η δύναμη και η αποτελεσματικότητα της αληθινής προσευχής της ήταν πολύ γνωστή, παρέμεινε ακόμη, παρά τη φθορά της θείας λατρείας που επακολούθησε, ανεξίτηλη η γενική πεποίθηση για την αναγκαιότητα της λατρείας και για τα πλεονεκτήματα της προσευχής, δηλαδή για την δύναμη και την αποτελεσματικότητά της.

Υπάρχουν μερικοί χριστιανοί, πού καταλαβαίνουν και εκτελούν την πράξη της προσευχής μάλλον με έναν εξω­τερικό τελετουργικό τρόπο, παρά με έναν τρόπο εσωτερικό και πνευματικό, οι οποίοι, ενώ καθόλου δεν αμφιβάλλουν κατά την γενική πεποίθηση ότι η προσευχή είναι ισχυρή και αποτελεσματική, σφάλλουν, ή κάνουν πέρα για πέρα λάθος στην εφαρμογή αυτής της αλήθειας στον εαυτό τους και στην προσευχή τους.

Προσευχόμενοι επανειλημμένα, και μη βλέποντας καν­ένα αποτέλεσμα από τις προσευχές τους, είτε στον εαυτό τους είτε γύρω τους, αντί να αμφιβάλλουν για την ειλικρί­νεια και την αξία των δικών τους προσευχών, τείνουν να εμποτιστούν με την ιδέα που διαπνέεται από ένα πνεύμα νωθρότητας και αυταπάτης, ότι η ισχυρή και ωφέλιμη προσ­ευχή πρέπει κατ’ ανάγκην να είναι κάποιο περίεργο δώρο της χάριτος, προορισμένο για κάποιους εκλεκτούς του Θεού, και μόνο για ορισμένες εξαιρετικές περιπτώσεις… Σ’ αυτούς λέμε χωρίς δισταγμό, ότι δεν υπάρχει άνθρωπος του οποίου η προσευχή να μην μπορεί να γίνει αποτελεσματική, αν το επιθυμεί σταθερά και με καθαρή καρδιά, με πίστη και ελπίδα στο Θεό, και δεν υπάρχει περίπτωση η προσευχή του να μην γίνει δεκτή, αν το αντικείμενό της δεν είναι αντίθετο στη σοφία και στο έλεος του Θεού, ή στην πραγματική ευζωία του ικέτη. Αυτό λέγει πολλά. Πιστεύουμε, ωστόσο, ότι δεν εξαπατούμε τους αληθινούς εραστές της προσευχής.

Ο άγιος Ιάκωβος, παροτρύνοντάς μας να προσευχόμαστε «υπέρ αλλήλων», και επιθυμώντας να μας υποκινήσει προς τούτο, λέγει ότι «πολύ ισχύει δέησις… δικαίου ενεργουμένη», και επιβεβαιώνει αυτή την γενική αρχή κι αυτό το πειστικό κίνητρο με το παράδειγμα εκείνου του εξαιρετικού ανθρώπου, τον οποίο πα­ρουσιάζει σαν έναν άνθρωπο όμοιο με μας: «Ηλίας άνθρω­πος ην ομοιοπαθής ημίν, και προσευχή προσηύξατο του μη βρέξαι, και ουκ έβρεξεν επί της γης ενιαυτούς τρεις και μήνας εξ. Και πάλιν προσηύξατο, και ο ουρανός υετόν έδωκε και η γη εβλάστησε τον καρπόν αυτής». Γιατί μας λέ­γει εδώ, ότι ο εργάτης των θαυμάτων Ηλίας «άνθρωπος ην ομοιοπαθής ημίν»; Ακριβώς για να μην αποθαρρυνθούμε, νομίζοντάς τον εξαιρετικό άνθρωπο, από το να τον μιμηθούμε και από το να αποκτήσουμε δύναμη στην προσευχή.

Για να μπορέσουμε και πάλι να καταλάβουμε με πόση ευκολία το κλειδί της προσευχής ανοίγει πνευματικούς και θεϊκούς θησαυρούς, ας κοιτάξουμε ακόμη μια φορά προς το Όρος Θαβώρ, το οποίο προσπαθήσαμε να πλησιάσουμε με τους παρόντες στοχασμούς μας. Ας θεωρήσουμε σο­βαρά ακόμη μια φορά την Μεταμόρφωση του Κυρίου όπως μας δίνεται από τον Ευαγγελιστή: «Και ανέβη εις το όρος προσεύξασθαι. Και εγένετο εν τω προσεύχεσθαι αυτόν το είδος του προσώπου αυτού έτερον». Αν τολμήσουμε απ’ αυτά τα λίγα γνωρίσματα να μαντεύσουμε τους καρδια­κούς λογισμούς του Θείου Ιησού, τότε φαίνεται ότι κατευθυνόμενος προς το Όρος Θαβώρ, ο άμεσος και αποκλειστικός σκοπός Του ήταν όχι η Μεταμόρφωση, αλλά απλώς η προσευχή: «Και ανέβη εις το όρος προσεύξα­σθαι». Φαίνεται ωσάν σε εκείνο το βουνό, ακόμη και τη στιγμή της Μεταμορφώσεως, μοναδικός του σκοπός ήταν η προσευχή: «Και εγένετο εν τω προσεύχεσθαι». Κανέ­νας που στοχάζεται πάνω σε αυτό δεν μπορεί να υποθέσει ως απίθανη την εικασία ότι ο σκοπός της προσευχής του Σωτήρα μας πρέπει να ήταν η προετοιμασία του Ίδιου και των μαθητών Του για το επερχόμενο Πάθος Του και τον Θάνατό Του στο Σταυρό, που δεν είχε παρά πρόσφατα αποκαλύψει, και για τα οποία, στη διάρκεια της ίδιας της Μεταμορφώσεως, ο Μωυσής και ο Ηλίας του μίλησαν. Πώς λοιπόν, μέσα σε αυτή την προσευχή της οδύνης, αποκαλύφτηκε η δόξα; Αυθόρμητα, μπορούμε να πούμε, σαν το άνθος και τον καρπό της προσευχής της πεπληρωμένης ζωντανής δυνάμεως.

Το πνεύμα της προσευχής, ενω­μένο με το Πνεύμα του Θεού, γέμισε την ψυχή του Ιησού με φως. Η υπεραφθονία αυτού του φωτός, που δεν μπορούσε πλέον να περικλείεται μέσα στην ψυχή Του, διαχύθηκε σε ολόκληρο το σώμα Του, έλαμψε στη μορφή Του, και μη βρίσκοντας επαρκή χώρο για να το περικλείσει, φώτισε και μεταμόρφωσε ακόμη και τα ίδια του τα ενδύματα. Εκτεινόμενο ακόμη μακρύτερα, απλώθηκε στις ψυχές των Αποστόλων, αντανακλώμενο στο επιφώνημα του Πέτρου: «Επιστάτα, καλόν έστιν ημάς ώδε είναι!» Υπεισέρχεται στο βασίλειο του αόρατου κόσμου, και τραβά από εκεί τον Μωυσή και τον Ηλία, φτάνει στο ίδιο το στήθος του ουράνιου Πατρός, και κινεί την αγάπη Του σε μια επίσημη μαρτυρία για τον αγαπημένο Του: «Ούτος έστιν ο υιός μου ο αγαπητός!» Ω θαύμα της προσευχής, που αγκαλιάζει με μια πράξη τον ουρανό, τη γη, και τη θεότητα την ίδια! Κανείς να μην πει ότι αυτό το παρά­δειγμα προσευχής δεν μας αφορά, όταν μια πράξη του Θε­ανθρώπου μας αφορά κι εμάς. Διότι σε μας, μολονότι όχι στον ίδιο βαθμό, πρέπει να υπάρξει ό,τι υπήρξε και στον Χριστό: «Τούτο γαρ φρονείσθω εν υμίν», λέγει ο Απόστολος, «ο και εν Χριστώ Ιησού».

Προσευχήσου, θερμά και με όλη τη δύναμη της ψυχής σου, προσευχήσου σταθερά και επίμονα, προσ­ευχήσου σωστά και καθαρά. Και αν δεν θεωρείς τον εαυτό σου άξιο γι’ αυτό, προσευχήσου για την προσευχή την ίδια, και διά της προσευχής θα αποκτήσεις πρώτα την αληθινή και αποτελεσματική προσευχή, και κατόπιν η προσευχή αυτή θα καταβάλει όλα τα πράγματα μέσα σου και θα τα αποκτήσει όλα για σένα· θα σε οδηγήσει στο Όρος Θαβώρ ή θα δημιουργήσει ένα Θαβώρ εντός σου· θα κατεβάσει τον ουρανό στην ψυχή σου και θα ανεβάσει την ψυχή σου στον ουρανό. Αμήν.

(Πηγή: Αγίου Φιλαρέτου Μόσχας, Η Θεολογία της Καρδιάς, εκδ. Ίνδικτος 2008, σσ. 173-185, αποσπάσματα)
ΠΗΓΗ:http://www.pemptousia.gr/

Σημαία καί Παρελάσεις

Τῆς πατρίδας μου ἡ σημαία...

Γράφει ο Δημήτρης Νατσιός ,δάσκαλος-Κιλκίς

Πριν από 5 περίπου χρόνια έγραψα κάτι για τις παρελάσεις και την σημαία. Τώρα που τούτοι οι καντιποτένιοι αλλάζουν το σύστημα επιλογής σημαιοφόρων στο Δημοτικό, προφανώς για να παραδώσουν την σημαία σε μωαμεθανούς και να ρίξουν την χαριστική βολή στο τελευταίο υγιές κίνητρο για μελέτη, κάποτε μιλούσαμε για ευγενή άμιλλα των μαθητών, αποσπώ κάποιες παραγράφους από εκείνο το άρθρο:

Οἱ παρελάσεις τῶν  ἐθνικῶν ἐπετείων τὰ τελευταῖα χρόνια ἔγιναν πεδίο διχογνωμιῶν καὶ ἰδεολογικῆς τριβῆς. Ὡς συνήθως ἡ κρατικοδίκαιη, ἀριστεροφανὴς ἱστοριογραφία -τὸ νεοταξικὸ κηφηναριό- καὶ ἡ λοιπὴ.....

προοδομανὴς συνοδοιπορία, ἀμφισβητεῖ:

Πρῶτον: τὴν ἱστορικότητα τῶν παρελάσεων

Δεύτερον: Τὴν χρησιμότητα τῶν παρελάσεων, τὶς ὁποῖες θεωροῦν μεταξικὸ κατάλοιπο καί, ἑπομένως, εἶναι ἐθνικιστικὴ ἐκδήλωση.

Τρίτον: Τὸ ζήτημα τῆς σημαίας. Πρέπει ἢ ὄχι νὰ τὴν φέρουν καὶ ἀλλοδαποὶ μαθητές;

 Ὡς πρὸς τὴν ἱστορικότητα τῶν παρελάσεων. Μία ἐλάχιστη νύξη στὴν «προϊστορία» τοῦ θεσμοῦ. Στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα οἱ παρελάσεις γίνονταν σὲ διάφορες γιορτὲς πρὸς τιμὴν θεοτήτων. Στὰ Παναθήναια, γιὰ παράδειγμα, ἐν ἐπισήμῳ πομπῇ, παρελαύνουσα «ἡ πόλις», συνόδευε τὸ πέπλο καὶ τὸ ἔθετε ἐπὶ τοῦ ξοάνου τῆς θεᾶς Ἀθηνᾶς-«τοῦ ἀρχαίου ἔδους»-στὸν Παρθενώνα. Στὴν πομπὴ ἔπαιρναν μέρος καὶ στρατιωτικοί: ὁπλίτες, ἁρματοδρόμοι καὶ ἱππεῖς, οἱ ὁποῖοι ἔκαναν ἐπιδεικτικὴ παρέλαση, ὅπως αὐτὸ διαπιστώνεται καὶ ἀπὸ τὴν ἀριστουργηματικὴ ζωφόρο τοῦ Φειδία. Στὸ Βυζάντιο εἴχαμε τοὺς θριάμβους. Θρίαμβος ὀνομαζόταν ἡ μεγαλοπρεπὴς ὑποδοχὴ τῶν νικητῶν αὐτοκρατόρων ἢ στρατηγῶν, κατόπιν περιφανοῦς νίκης. Κατὰ τὸν «θρίαμβο», παρήλαυνε ὁ τροπαιοῦχος στρατός, ἀκολουθούμενος ἀπὸ τοὺς δορυάλωτους, αἰχμαλώτους ἐχθροὺς καὶ τὰ λάφυρα.

        Τὴν περίοδο τῆς Ἐθνεγερσίας. Ὁ Παπαφλέσσας μὲ τοὺς ἀντρειωμένους του σπεύδει πρὸς ἀπελευθέρωση τῆς Τριπολιτσᾶς. Καθ’ ὁδὸν περνᾶ μέσα ἀπὸ χωριά, γιὰ νὰ δώσει θάρρος στὸ αἱματοβαμμένο Γένος. «…Καθὼς ἔβλεπαν οἱ Ἕλληνες τὰς σημαίας καὶ τοὺς στρατιώτας, ἐσήμαινον τῶν ἐκκλησιῶν τὰ σήμαντρα καὶ οἱ μὲν ἱερεῖς ἔβγαινον ἐνδεδυμένοι τὰ ἱερὰ ἄμφια καὶ μὲ τὸ Εὐαγγέλιον ἀνὰ χεῖρας, οἱ δὲ Χριστιανοὶ ἄνδρες, γυναῖκες καὶ παιδία ἐπαρακαλοῦσαν τὸν Θεὸν νὰ τοὺς ἐνδυναμώνει. Ὁ Ἀρχιμανδρίτης (σ.σ. ὁ Παπαφλέσσας) μάλιστα ἐφοροῦσε μίαν περικεφαλαίαν καὶ διὰ τοῦτο τὸν ἐκκύταζαν μὲ πολλὴν περιέργειαν οἱ ἄνθρωποι καὶ τὸν ἐδέχοντο μὲ μεγάλην ὑποδοχήν. Εἶχε δὲ σημαιοφόρον ἕνα καλόγηρο θεόρατο, πάπα-Τούρταν ὀνομαζόμενον, ὁ ὁποῖος ἐκράτει ἕνα μεγάλο σταυρὸν ὑψηλὰ εἰς τὰ χέρια καὶ ἐπήγαινε μπροστὰ εἰς τὸ στράτευμα. Ὁ κόσμος ἐγένετο τοῖχος καὶ ἔκαμαν τὸν σταυρό τους, καθὼς ἐπέρνα ὁ καλόγηρος μὲ τὸ σταυρό». (Ἠλ. Οἰκονόμου, «Κείμενα Πίστεως καὶ Ἐλευθερίας», Ἀθήνα 1985, σελ. 206. Τὸ περιστατικὸ διασώζει, ὁ Φωτάκος στὰ «Ἀπομνημονεύματά» του). Ἐδῶ ἔχουμε μία κανονικὴ περιγραφὴ παρέλασης, μὲ σημαιοφόρο καὶ τὸν λαὸ «νὰ κάμει τοῖχος», ὅπως ἀκριβῶς γίνεται καὶ σήμερα στὶς παρελάσεις.

Παραπέμπω καί στὸ ἐξαιρετικό, δίτομο ἔργο τοῦ συμπολίτη μας Θ. Βαφειάδη, «Χρονικό τοῦ Κιλκὶς 1913-1940», ὁ ὁποῖος κυριολεκτικὰ «χτένισε τὶς πηγές», ποὺ γράφει στὸν α´ τόμο, σελ. 232-233: «Ἀθήνα 21 Ἰουνίου 1914. Μετὰ τὸ πέρας τῆς δοξολογίας ἄρχισε ἡ παρέλαση τῶν διαφόρων σωμάτων τοῦ στρατοῦ πρὸ τοῦ βασιλέως: “Μελαμψοί, δυνατοί, νευρώδεις περνοῦν οἱ στρατιῶται ἐνῶ ἡ μουσικὴ τῆς φρουρᾶς παίζει διάφορα ἐμβατήρια καὶ τὸν βασιλικὸν ὕμνον. Ἐμπρὸς ἀπὸ ἕνα τῶν προχωρούντων λόχων ὁ πρίγκηψ Ἀλέξανδρος βαδίζει ὑπερήφανα μὲ τὸ κεφάλι ψηλά, σκονισμένος, κοκκινισμένος, ἱδρωμένος, χαλκόχρους”. Μετὰ τὴν παρέλασι ὁ βασιλιάς, ἀφοῦ συνεχάρη ἐκ νέου τὸν ἐπικεφαλῆς τῆς Γαλλικῆς ἀποστολῆς Στέφανο Βιλλαρὲ καὶ χαιρέτισε τὸν Μητροπολίτη καὶ τὸ ὑπουργικὸ συμβούλιο, ἀναχώρησε κάτω ἀπὸ τὶς ζωηρὲς ἐπευφημίες τοῦ συγκεντρωμένου πλήθους». Άρα δέν είναι μεταξικό κατάλοιπο.

         Γιὰ τὴν παιδαγωγικὴ χρησιμότητα θὰ γράψω αὐτὸ ποὺ βλέπω στοὺς μαθητές μου. Ἂν μιλήσεις στὰ παιδιὰ γιὰ τοὺς πατρικοὺς ἀγῶνες καὶ τὶς θυσίες, γιὰ τὰ κόκκαλα τῶν Ἑλλήνων τὰ ἱερά, μετέχουν στὴν παρέλαση μὲ καμάρι. Ἐξ ἄλλου οἱ παρελάσεις εἶναι φανέρωση τοῦ «ἐμεῖς», τῆς αἴσθησης τοῦ «συνανήκειν», εἶναι τὸ ὡραιότερο μάθημα φιλοπατρίας -καὶ τὰ ἔθνη λέγονται ἔθνη «ὅταν εἶναι στολισμένα μὲ πατριωτικὰ αἰστήματα». Οἱ παρελάσεις εἶναι προσανάμματα μνήμης τῶν ἀγώνων γιὰ πατρίδα ἑλληνικὴ καὶ ὄχι πολυπολιτισμικό… παστίτσιο. Ἀκόμη καὶ ἡ ἐνδυματολογικὴ ὁμοιομορφία ὑποδηλώνει τὴν ἐν Ἐπιδαύρῳ διακήρυξη τῶν προγόνων μας ὅτι «ὅλοι οἱ Ἕλληνες εἰσὶν ἴσοι ἐνώπιον τῶν νόμων, ἄνευ τινὸς ἐξαιρέσεως».

.         Τὴν σημαία τοῦ Παπαφλέσσα, μὲ τὸν σταυρό, τὴν κρατοῦσε ἕνας καλόγερος, ὁ Παπατούρτας, πολεμιστής, φόβητρο τῶν Τουρκαλβανῶν. Κατὰ τὰ ἄλλα ἡ Ἐκκλησία δὲν θυσιάστηκε στὸν Ἀγώνα, ἀλλὰ συνεργάστηκε μὲ τὸν κατακτητή. «Ἀφάνισαν ὅλως διόλου τὰ μοναστήρια καὶ οἱ καϊμένοι οἱ καλόγεροι, ὅπου ἀφανίστηκαν εἰς τὸν ἀγώνα, πεθαίνουν τῆς πείνας μέσα στοὺς δρόμους, ὅπου αὐτὰ τὰ μοναστήρια ἦταν τὰ πρῶτα προπύργια τῆς ἀπανάστασής μας… Καὶ θυσίασαν οἱ καϊμένοι οἱ καλόγεροι· καὶ σκοτώθηκαν οἱ περισσότεροι εἰς τὸν ἀγώνα», γράφει ὁ Μακρυγιάννης.

.         Τὴν σημαία, τὸ ἐθνικὸ σύμβολο πρέπει νὰ τὸ κρατοῦν μαθητὲς μὲ ἰθαγένεια, χέρια Ἑλλήνων. Ἐρώτηση: ἂν αὔριο-μεθαύριο μαθητής, μουσουλμάνος στὸ θρήσκευμα, ἀριστεύσει, τί θὰ συμβεῖ; Ἴσως ἀπαιτήσει νὰ παρελάσει χωρὶς τὴν σημαία καὶ θὰ προσφύγει -μὲ τὴν συνδρομὴ τῶν Γραικύλων τοῦ πολυπολιτισμοῦ– σὲ κάποιο διεθνὲς καφενεῖο-δικαστήριο καὶ μᾶλλον θὰ δικαιωθεῖ. Τὰ περὶ ρατσισμῶν τὰ ἀκούω… βερεσέ.  

 Νὰ μὴν λησμονοῦμε ὅτι τὸ ἑξαμελὲς ἄγημα τῶν μαθητῶν ποὺ προπορεύεται καὶ ξεχωρίζει ἀπὸ τὸ ὑπόλοιπο σχολεῖο, «συνοδεύει» καὶ τιμᾶ τὴν σημαία, τὸ σύμβολο τοῦ ἔθνους καὶ ὄχι τὸν σημαιοφόρο. Ἡ λέξη σημαία παράγεται ἀπὸ τὴν ἀρχαία «σῆμα» ποὺ σημαίνει τάφος. «Ἀνδρὸς μὲν τόδε σῆμα πάλαι κατατεθνηῶτος», «ἄνδρα ποὺ σκοτώθηκε παλιὰ εἶναι αὐτὸς ὁ τάφος», λέει ὁ Ἕκτορας στὴν ραψωδία Η, 89. Καὶ σ’ αὐτοὺς τοὺς τάφους ἀναπαύονται τὰ λευκασμένα κόκκαλα ὅσων ἔδωσαν τὴν ζωή τους γιὰ τὴν Ἐλευθερία μας, ποὺ πῆραν τ’ ἅρματα ὑπὲρ πίστεως καὶ πατρίδος, ὅπως βροντολαλεῖ ὁ Κολοκοτρώνης.

ΠΗΓΗ: http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/

Η Μεταμόρφωση του Κυρίου (6 Αυγούστου)

Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ

π. Δημητρίου Μπόκου

Α΄.

Στὶς ἰ­δι­αί­τε­ρα λαμ­πρὲς ἑ­ορ­τὲς τοῦ κα­λο­και­ριοῦ ἀ­νή­κει καὶ ἡ Με­τα­μόρ­φω­ση τοῦ Σω­τῆ­ρος, στὶς 6 Αὐ­γού­στου. Ὁ ἑορτασμός της ἀρχίζει μὲ προεισαγωγικοὺς ὕμνους (καταβασίες καὶ κοντάκιο) ἀπὸ τὶς 27 Ἰουλίου καὶ ἐκτείνεται μέχρι καὶ τὶς 13 Αὐγούστου (ἀπόδοση τῆς ἑορτῆς). Εἶ­ναι ἑ­ορ­τὴ τοῦ Χρι­στοῦ, Δε­σπο­τι­κή, γι’ αὐ­τὸ καὶ κατὰ τὴν κύρια ἡμέρα της (6 Αὐγούστου) ἐπιτρέπεται κατάλυση ἰχθύος, νὰ τρῶ­με δηλαδὴ ψά­ρια, ἂν καὶ βρι­σκό­μα­στε μέ­σα στὴν αὐ­στη­ρὴ νη­στεί­α τῆς Πα­να­γί­ας.

Πότε καὶ γιατί συνέβη;

Ἡ Με­τα­μόρ­φω­ση συ­νέ­βη λί­γο πρὶν ἀ­πὸ τὸ πά­θος τοῦ Κυ­ρί­ου, τὴ Σταύ­ρω­ση δη­λα­δὴ καὶ τὴν Ἀ­νά­στα­ση. Ἐ­πει­δὴ ἀ­κρι­βῶς ἐ­πρό­κει­το νὰ δο­κι­μα­σθεῖ σκλη­ρὰ ἡ πί­στη τῶν ἀ­πο­στό­λων καὶ νὰ ἐξανεμισθοῦν ἐντελῶς οἱ ἐλπίδες ποὺ εἶχαν στηρίξει πάνω στὸν δάσκαλό τους ὅ­ταν θὰ τὸν ἔ­βλε­παν νὰ πε­θαί­νει μὲ τὸν χει­ρό­τε­ρο τρό­πο, ὁ Χρι­στὸς θέ­λη­σε νὰ τοὺς στε­ρε­ώ­σει κα­λά, «πλη­ρο­φο­ρῶν αὐ­τοὺς» ὅ­τι δὲν εἶ­ναι μό­νο ὅ,τι φαι­νό­ταν, ἄν­θρω­πος δη­λα­δὴ ἁ­πλός, ἀλ­λὰ καὶ Θε­ὸς τέ­λει­ος, «Κύ­ριος καὶ Βα­σι­λεὺς τῶν αἰ­ώ­νων». Ὥ­στε οἱ μα­θη­τὲς βλέ­πον­τας «τὰ θαυ­μά­σιά του», νὰ μὴ δει­λιά­σουν ἐμπρὸς στὰ πα­θή­μα­τά του.

Πῶς ἔγινε;

Ἔ­τσι λοι­πὸν λίγο πρὶν ἀπὸ τὴ Σταύρωσή του (σαράντα μέρες, κατὰ τὴν παράδοση), πα­ρα­λαμ­βά­νει ὁ Ἰ­η­σοῦς «τοὺς προ­κρί­τους τῶν μα­θη­τῶν», Πέ­τρο, Ἰ­ά­κω­βο καὶ Ἰ­ω­άν­νη, καὶ ἀνεβαίνει μαζί τους «εἰς ὄ­ρος ὑ­ψη­λόν», τὸ Θα­βώρ, γιὰ νὰ προσευχηθεῖ. Καὶ ἐνῶ προσευχόταν, «μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν». Τὸ πρό­σω­πό του ἄλλαξε μορφή, ἔ­λαμ­ψε «ὡς ὁ ἥλιος» καὶ τὰ ἐν­δύ­μα­τά του ἔ­γι­ναν ἀστραφτερά, «λευ­κὰ λίαν ὡς χιὼν» καὶ «ὡς τὸ φῶς». Κανένας βαφέας πάνω στὴ γῆ δὲν θα μποροῦσε νὰ τὰ λευκάνει τόσο πολύ. Ταυ­τό­χρο­να, μέσα σὲ λαμπρὸ φῶς, ἐμ­φα­νί­στη­καν οἱ δύο θεόπτες προφῆτες Μω­υ­σῆς καὶ Ἠ­λί­ας καὶ συ­νο­μι­λοῦ­σαν μα­ζί του, προ­λέ­γον­τας τὴν ἐπικείμενη ἔ­ξο­δό του ἀπὸ τὸν κόσμο, δη­λα­δὴ τὸν σταυ­ρι­κό του θά­να­το, τὴν Ἀ­νά­στα­ση καὶ τὴν Ἀνάληψή του, ποὺ κατὰ τὰ λεγόμενα τῶν προφητῶν θὰ συνέβαιναν στὴν Ἱερουσαλήμ.

Οἱ τρεῖς μαθητές, κυριευμένοι ἀρχικὰ ἀπὸ βαρειὰ νύστα, κατάφεραν νὰ τὴν ἀποτινάξουν καὶ νὰ ἔλθουν σὲ ἐγρήγορση. Εἶδαν τότε τὴ δόξα του, καθὼς καὶ τοὺς δύο ἄνδρες ποὺ τὸν παράστεκαν. Τὴ στιγμὴ ποὺ οἱ δύο προφῆτες ἐπρόκειτο νὰ χωρισθοῦν ἀπὸ τὸν Χριστό, χω­ρὶς νὰ κα­τα­λα­βαί­νει κα­λὰ-κα­λὰ ὁ Πέ­τρος τί γί­νε­ται, συ­νε­παρ­μέ­νος ἀ­πὸ τὸ θέ­α­μα, εἶ­πε: «Κύ­ρι­ε, κα­λὰ εἶ­ναι νὰ μεί­νου­με ἐ­δῶ γιὰ πάν­τα. Νὰ κά­νου­με, ἂν θέ­λεις, τρεῖς σκη­νές, μί­α γιὰ σέ­να, μί­α γιὰ τὸν Μω­υ­σῆ καὶ μί­α γιὰ τὸν Ἠ­λί­α».

Μὰ ἐ­νῶ μι­λοῦ­σε ἀ­κό­μα, μί­α νε­φέ­λη, ἕ­να σύν­νε­φο φω­τει­νὸ τοὺς ἐπισκίασε. Οἱ τρεῖς μαθητὲς φοβήθηκαν ὅταν ὁ Χριστὸς καὶ οἱ δύο προφῆτες μπῆκαν μέσα στὴ νεφέλη. Ἀ­κού­στη­κε τότε ἀπ’ τὴ νεφέλη μιὰ φωνὴ νὰ λέ­ει: «Αὐ­τὸς εἶ­ναι ὁ Υἱ­ός μου ὁ ἀ­γα­πη­τός. Αὐ­τὸν νὰ ἀ­κοῦ­τε». Οἱ τρεῖς μα­θη­τὲς τρό­μα­ξαν τό­σο πο­λύ, ποὺ ἔ­πε­σαν πρη­νεῖς, μὲ τὸ πρό­σω­πο στὴ γῆ. Μετὰ τὴ φωνὴ ὅμως ἐκείνη ὁ Ἰησοῦς τοὺς πλη­σί­α­σε, τοὺς ἄγ­γι­ξε καὶ τοὺς εἶπε: «Ση­κω­θεῖ­τε! Μὴ φο­βά­στε». Οἱ μα­θη­τές του σή­κω­σαν τὰ μά­τια, μὰ δὲν εἶ­δαν κα­νέ­να ἄλ­λον, πα­ρὰ μο­νά­χα τὸν Ἰ­η­σοῦ.

Καὶ ὅταν κατέβαιναν ἀπὸ τὸ ὄρος, ὁ Χριστὸς τοὺς ἔδωσε ἐντολὴ λέγοντας: Ὅ,τι εἴδατε δὲν θὰ τὸ πεῖτε σὲ κανέναν, μέχρις ὅτου ἐγώ, ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου, ἀναστηθῶ ἐκ νεκρῶν (Ματθ. 17, 1-9· Μάρκ. 9, 2-9· Λουκ. 9, 28-36).

Ὁ Χριστὸς καὶ ἐδῶ, ἀκολουθώντας τὴ συνήθη τακτική του, φανερούμενος κρύπτεται. Πολὺ μακρὰν ἀπὸ πειρασμὸ αὐτοπροβολῆς καὶ ἀνθρώπινης δόξας, περισσότερο ἀποκρύπτει, παρὰ φανερώνει τὴ θεϊκή του δύναμη. Στὴν πλειονότητα τῶν θαυμάτων του περισσότερο κόπο καταβάλλει νὰ τὰ ἀποκρύψει παρὰ νὰ τὰ δημοσιοποιήσει. Καὶ τώρα, σχίζοντας ἐλάχιστα τὸ πέπλο ποὺ καλύπτει τὴν ἀνέκφραστη δόξα του, παραγυμνώνει ἀμυδρὰ τὴν ὑπερκόσμια μορφή του. Μεταμορφώνεται μπροστὰ σὲ τρεῖς μόνο μαθητές του. Ἀλλὰ καὶ σ’αὐτοὺς δίνει ρητὴ ἐντολὴ νὰ μὴ μιλήσουν καθόλου μέχρι τὴν Ἀνάστασή του.

Μὰ δὲν ἔπρεπε νὰ ἐπιδιώκει τὸ ἀντίθετο; Νὰ προσπαθεῖ νὰ πείσει, εἰ δυνατόν, τοὺς πάντες ὅτι εἶναι καὶ Θεός, ὥστε νὰ μὴν κλονισθοῦν ἀπὸ τὸ ἐπικείμενο ἐπώδυνο «τέλος» του;

Ὁ Χριστὸς δὲν διακατέχεται ἀπὸ τὴ συνήθη δική μας, ἀνθρωπίνως δικαιολογημένη, σὲ παρόμοιες περιπτώσεις ἀνυπομονησία. Δὲν βιάζεται γιὰ πρόωρα ἀποτελέσματα. Καὶ ἐφόσον «οὔπω ἐληλύθει ἡ ὥρα αὐτοῦ», καὶ «οὔπω πάρεστιν ὁ καιρός» του, περιμένει (Ἰω. 7, 6· 30).

Ὅσο τὰ αὐτιὰ τῶν ἀνθρώπων δὲν ἔχουν ἀκόμη ἀσκηθεῖ ἐπαρκῶς στὸ «ἀκουέτω», καὶ τὰ μάτια τους ἀτενίζουν χωρὶς νὰ βλέπουν, χωρὶς νὰ κατανοοῦν, ὁ Χριστὸς παραδίδει κρυφὰ τὸ μυστήριό του, μιλώντας σιγανὰ «πρὸς τὸ οὖς», ψιθυρίζοντας μόνο σὲ ἔμπιστα αὐτιά. Δὲν εἶναι ἡ ὥρα νὰ κηρυχθεῖ «ἐπὶ τῶν δωμάτων» τίποτε ἀκόμη (Λουκ. 12, 3). Δὲν ρίχνει «τοὺς μαργαρίτας ἔμπροσθεν τῶν χοίρων» (Ματθ. 7, 6). Γνωρίζει τὴν κατάλληλη στιγμὴ γιὰ ὅλα. Τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου. «Καιρὸς τῷ παντὶ πράγματι ὑπὸ τὸν οὐρανὸν» (Ἐκκλ. 3, 1). Χειρίζεται τὰ πάντα μὲ ἀλάνθαστη, τέλεια κρίση. Τίποτε δὲν μπορεῖ νὰ διαλάθει τῆς προσοχῆς του, νὰ ξεφύγει ἀπὸ τὸν ἀπόλυτο ἔλεγχό του.

Πρὶν ἀπὸ τὸ πάθος του καὶ τὴν Ἀνάστασή του, οἱ ἄνθρωποι, ἀκόμη καὶ ἄν δοῦν καὶ ἀκούσουν, δὲν εἶναι ἕτοιμοι νὰ δεχθοῦν καὶ ἱκανοὶ νὰ κατανοήσουν ὀρθὰ ὅσα θέλει νὰ τοὺς φανερώσει γιὰ τὸ πρόσωπό του. Οἱ ἐχθροί του μπορεῖ νὰ φρυάξουν πρὸ τῆς ὥρας ὑπέρμετρα, οἱ φίλοι του νὰ ἐνθουσιαστοῦν ἄκαιρα. Ἡ ὥρα γιὰ νὰ τοὺς διανοίξει νοῦ καὶ καρδιὰ «τοῦ συνιέναι», δὲν ἔχει ἀκόμη σημάνει (πρβλ. καὶ Ἁγ. Φιλαρέτου Μόσχας, Ἡ Θεολογία τῆς καρδιᾶς, ἐκδ. Ἴνδικτος, σσ. 45-47).

Β΄.

Ἡ σημασία της

Καὶ τί εἶναι αὐτὸ ποὺ θέλει νὰ δείξει μὲ τὴ Μεταμόρφωσή του ὁ Χριστός; Ὅτι πραγματικὰ καὶ κατὰ κυριολεξία εἶναι «τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν», καὶ ἔχει συνεπῶς τὴ δύναμη νὰ φωτίζει «πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον».

Καὶ πά­λι ἀποφεύγει νὰ δείξει ὅ­λη τὴ λαμ­πρό­τη­τά του ὁ Χρι­στός. Φανερώνει μό­νο ὅ­ση μπο­ροῦ­ν νὰ ἀν­τέ­ξουν τὰ μά­τια τῶν μα­θη­τῶν του, «καθὼς ἠδύναντο» καὶ «ὡς ἐχώρουν». Καὶ μόνο ἀ­φοῦ προ­η­γου­μέ­νως τὰ ἔ­χει δυ­να­μώ­σει μὲ τὴ Θεία Χάρη καὶ ἔχει δι­ευ­ρύ­νει τὴ φυ­σι­κή τους δυ­να­τό­τη­τα. Για­τὶ κα­νέ­νας δὲν μπο­ρεῖ νὰ δεῖ τὸ πρό­σω­πο τοῦ Θε­οῦ, τὴν πραγ­μα­τι­κή του δό­ξα, καὶ νὰ ζή­σει, κατὰ τὸν λόγο τοῦ Κυρίου στὸν Μωυσῆ. «Οὐ γὰρ μὴ ἴδῃ ἄνθρωπος τὸ πρόσωπόν μου καὶ ζήσεται» (Ἐξ. 33, 20· πρβλ. καὶ Κριτ. 6, 23).

Ὁ ἄν­θρω­πος φυ­σι­ο­λο­γι­κὰ πε­θαί­νει, λειώνει ὅ­πως τὸ κε­ρὶ στὴ φω­τιά, ὅ­ταν βρε­θεῖ μπρο­στὰ στὸ φο­βε­ρὸ με­γα­λεῖ­ο τοῦ Θε­οῦ. Εἶναι σὰν τὸ ἄχυρο, ποὺ ἀναπόφευκτα ἀναφλέγεται καὶ γίνεται στάχτη ἂν πλησιάσει στὴ φωτιά. Γι’ αὐ­τὸ καὶ ὁ Χρι­στὸς ἐ­νί­σχυ­σε τοὺς μα­θη­τές του, ὥ­στε τὸ ἄυ­λο πῦρ τῆς θε­ό­τη­τάς του νὰ μὴν κα­τα­φλέ­ξει τὰ ὑ­λι­κά τους σώ­μα­τα. Ἔτσι στὸ Θαβὼρ δὲν μεταμορφώνεται μόνο ὁ Χριστός, ἀλλὰ καὶ οἱ μαθητές του, ὥστε νὰ γίνουν ἱκανοὶ νὰ τὸν ἰδοῦν στὴ θεϊκή του δόξα.

Τὸ συγ­κλο­νι­στι­κὸ γε­γο­νὸς τῆς Μεταμορφώσεως δείχνει τὴ λάμψη, τὴ δόξα τῆς θεότητας. Γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Χριστὸς παρουσιάζει στὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων «τὸ ἀρ­χέ­τυ­πον κάλ­λος τῆς εἰ­κό­νος», τὴν ἀ­λη­θι­νὴ δη­λα­δὴ ὀ­μορ­φιὰ τὴν ὁποία εἶχε ἀρχικὰ καὶ στὴν ὁποία τώρα μπο­ρεῖ νὰ ξαναφτάσει ὁ ἄν­θρω­πος, ἀ­φοῦ πλά­σθη­κε «κα­τ’ εἰ­κό­να» τοῦ Θε­οῦ. Ἡ ἀν­θρώ­πι­νη φύ­ση τοῦ Χρι­στοῦ, ἐ­πει­δὴ εἶ­χε ἑνω­θεῖ ἀ­π’ τὴ στιγ­μὴ τῆς συλ­λή­ψε­ώς του τέ­λεια καὶ ἀ­δι­άρ­ρη­κτα μὲ τὴ θε­ϊ­κή του φύ­ση, εἶ­χε ἤ­δη τὸ κάλ­λος αὐ­τό, ἀλλὰ στὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων παρέμενε ἀκόμα συνεσκιασμένο, κρυφό.

«Μόνο ὁ ἄνθρωπος φανερώνει τὸν Θεό», λέγει κάποιος. Καὶ αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὁ Χριστός, ὁ πρῶτος ἀληθινός, πλήρης, τέλειος ἄνθρωπος ποὺ ὑπῆρξε, ἀφότου πλάστηκε τὸ ἀνθρώπινο γένος. Ὁ Χριστός, μοναδικὸς Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου, ἀπέβη ὡς νέος Ἀδὰμ τὸ πρότυπο, ἡ πραγματικὴ εἰκόνα τοῦ ἀνθρώπου. Γι’ αὐτὸ καὶ ἐξ ἀρχῆς «τὸ θεῖο σχέδιο τῆς δημιουργίας τοῦ ἀνθρώπου κρύβει μέσα του ἐν σπέρματι τὴ μέλλουσα ἐνανθρώπηση τοῦ Λόγου. Δημιουργία καὶ ἐνανθρώπηση ἀλληλοεξαρτῶνται. Ἡ μία ὁλοκληρώνει τὴν ἄλλη. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, κατὰ τοὺς ἀνατολικοὺς Πατέρες, ἡ ἐνανθρώπηση θὰ γινόταν ἀκόμη καὶ χωρὶς τὴν πτώση τοῦ ἀνθρώπου, σὰν ἔκφραση τῆς θείας ἀγάπης καὶ ἔσχατο τέλος τῆς κοινωνίας μεταξὺ τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ ἀνθρώπου» (Paul Evdokimof, Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα στὴν Ὀρθόδοξη παράδοση, σσ. 18 καὶ 23). Ὁ Χριστός, μοναδικὸς Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, «σφραγὶς ἰσότυπος, ἐν ἑαυτῷ δεικνὺς τὸν Πατέρα», θὰ ἐρχόταν ὁπωσδήποτε στὸν κόσμο γιὰ νὰ φανερώσει τὴν πραγματικὴ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, τὴν πλήρη ἀγαθότητα τοῦ Πατέρα, ὅτι «οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων ἐστί, μακρόθυμος καὶ πολυέλεος» (Ψαλμ. 102, 8).

Ἡ πραγματικὴ ἕνωση μεταξὺ Θεοῦ καὶ ἀνθρώπου, ποὺ στὸ ἑξῆς θὰ λαμβάνει χώρα στὴν εὐχαριστιακὴ Θεία Κοινωνία, πραγματοποιεῖται πρῶτα καὶ πλήρως στὸν Χριστό, ὁ ὁποῖος μεταμορφώνεται, γιὰ νὰ φανερώσει αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἕνωση. Τὴ στιγμὴ ἐκείνη τὸ πρόσωπό του ἦταν ταυτόχρονα ἡ ἀληθινὴ εἰκόνα τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἡ ἀληθινὴ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Μὲ τὴ Μεταμόρφωσή του ὁ Χριστὸς δείχνει καθαρὰ ὅ­τι, ἂν καὶ εἶναι ἕ­να πρό­σω­πο, μία ὑπόσταση, ἕνα ὄν, ὁ Υἱ­ὸς καὶ Λό­γος τοῦ Θε­οῦ, ὅ­μως ἔ­χει ἐπά­νω του δύ­ο φύ­σεις, θε­ϊ­κὴ καὶ ἀν­θρώ­πι­νη, ἑ­νω­μέ­νες μὲν καὶ ἀ­δι­αί­ρε­τες, ἀ­σύγ­χυ­τες ὅμως καὶ δι­α­κρι­τὲς μεταξύ τους (ὅ­ρος Δ΄ Οἰ­κουμ. Συ­νό­δου). Εἶναι ὁ ἀ­λη­θι­νὸς Θε­άν­θρω­πος.

Τὴ διπλή του αὐτὴ διάσταση ἀκριβῶς ἤθελε νὰ κάμει γνωστὴ στοὺς ἀνθρώπους ὁ Χριστὸς πρὶν ἀπὸ τὴ Σταύρωσή του. Δὲν μεταμορφώθηκε τὴ στιγμὴ ἐκείνη σὲ κάτι ποὺ δὲν ἦταν πρίν. Ἀλλὰ ἔδειξε στοὺς μαθητές του αὐτὸ ποὺ εἶχε πάντα, τὴ δόξα τῆς θεότητάς του, ποὺ στὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων παρέμενε ἀφανής, κρυμμένη ἀπ’ τὴ στιγμὴ τῆς συλλήψεώς του κάτω ἀπὸ τὴ σάρκα του.

Στὸ Θαβὼρ ἔχουμε, ὅπως καὶ στὸν Ἰορδάνη, πανηγυρικὴ φανέρωση τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Ὁ Υἱὸς φανερώνεται μέσα στὴ θεϊκή του λαμπρότητα, ὁ Πατέρας τὸν ἀναγνωρίζει ὡς γνήσιο Υἱό του καὶ ἡ ἄκτιστη Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος κατεβαίνει καὶ ἐπισκιάζει ὡς νεφέλη φωτεινή.

Γ΄.

Προτυπώσεις

Τὰ τρο­πά­ρια τῆς ἑ­ορ­τῆς συν­δέ­ουν ἄ­με­σα τὴ Με­τα­μόρ­φω­ση μὲ κά­ποι­α πε­ρι­στα­τι­κὰ τῆς Πα­λαι­ᾶς Δι­α­θή­κης. Αὐ­τὸ εἶ­ναι γε­νι­κὸς κα­νό­νας στὴν Ἱ­ε­ρὰ Ἱ­στο­ρί­α. Ὅ­σα δη­λα­δὴ συμ­βαί­νουν κα­τὰ τὴν πρὸ Χρι­στοῦ ἐ­πο­χή, εἶ­ναι σύμ­βο­λα, εἰ­κό­νες καὶ προ­τυ­πώ­σεις γιὰ ὅ­σα θὰ λά­βουν χώ­ρα κα­τὰ τὴν ἐ­ναν­θρώ­πη­σή του. Μ’ αὐτὴ τὴν ἔννοια ἡ Παλαιὰ Διαθήκη εἶναι ἡ πνευματικὴ προετοιμασία τῆς ἀνθρωπότητας γιὰ νὰ κατανοήσει καὶ νὰ δεχθεῖ τὴν Καινὴ Διαθήκη.  

Τὸ φῶς, ἡ δό­ξα καὶ ἡ λαμ­πρό­τη­τα τοῦ Χρι­στοῦ ποὺ ἄ­στρα­ψαν στὸ Θα­βώρ, προ­τυ­πώ­θη­καν μὲ ἀρ­κε­τὰ γε­γο­νό­τα, κυ­ρί­ως ἀπ’ τὴ ζω­ὴ τῶν προ­φη­τῶν Μω­υ­σῆ καὶ Ἠ­λί­α. Οἱ δύο προφῆτες παρίστανται τώρα στὸ μεγαλειῶδες γεγονὸς τοῦ Θαβώρ, διότι εἶναι αὐτοὶ ποὺ καὶ παλαιὰ εἶχαν ἀξιωθεῖ νὰ φτάσουν σὲ θεοπτία. Ὁ μὲν Μωυσῆς στὴ φλεγομένη βάτο καὶ στὸ Σινᾶ, «ψηλαφωμένῳ ὄρει καὶ κεκαυμένῳ πυρί, καὶ γνόφῳ καὶ σκότῳ καὶ θυέλλῃ καὶ σάλπιγγος ἤχῳ καὶ φωνῇ ρημάτων». Ἦταν τόσο φοβερὸ τὸ φαινόμενο, ποὺ ὁ Μωυσῆς ἀναφώνησε, «ἔκφοβός ειμι καὶ ἔντρομος» (Ἑβρ. 12, 18-22· Ἐξ. κεφ. 19).

Καὶ ὁ προφήτης Ἠλίας εἶχε ἀντίστοιχη ἐμπειρία τῆς θείας παρουσίας στὸ ὄρος Χωρήβ. «Καὶ ἰδοὺ πνεῦμα μέγα κραταιὸν διαλῦον ὄρη καὶ συντρίβον πέτρας ἐνώπιον Κυρίου, οὐκ ἐν τῷ πνεύματι Κύριος· καὶ μετὰ τὸ πνεῦμα συσσεισμός, οὐκ ἐν τῷ συσσεισμῷ Κύριος· καὶ μετὰ τὸν συσσεισμὸν πῦρ, οὐκ ἐν τῷ πυρὶ Κύριος· καὶ μετὰ τὸ πῦρ φωνὴ αὔρας λεπτῆς, κἀκεῖ Κύριος» (Γ΄ Βασ. 19, 11-12).

Οἱ θεοπτίες βέβαια ἐκεῖνες δὲν εἶχαν τὴν αἴγλη τῆς Μεταμορφώσεως. Τότε ἔβλεπαν ἐνέργεια μόνο τοῦ Θεοῦ, τώρα ἐνσαρκωμένο τὸν ἴδιο τὸν Θεό.

 Ἀπὸ τὶς προ­ει­κο­νί­σεις τοῦ γεγονότος τῆς Μεταμορφώσεως στὴν Παλαιὰ Διαθήκη θὰ δοῦμε μία μόνο, τὸν στύ­λο τοῦ πυ­ρὸς καὶ τῆς νε­φέ­λης. Τί ἦ­ταν ὁ στύ­λος αὐ­τός;

Ἡ διάβαση τῆς Ἐρυθρᾶς

Με­τὰ τὶς δέ­κα πλη­γὲς τῆς Αἰ­γύ­πτου ὁ Μω­υ­σῆς πῆ­ρε ἀ­π’ τὸν φα­ρα­ὼ τὴν ἄ­δεια νὰ φύ­γουν καὶ ὁ­δή­γη­σε τοὺς Ἰσ­ρα­η­λί­τες, δυ­ὸ πε­ρί­που ἑ­κα­τομ­μύ­ρια ψυ­χές, στὴν Ἐ­ρυ­θρὰ θά­λασ­σα. «Ὁ Θεὸς ἡγεῖτο αὐτῶν, ἡμέρας μὲν ἐν στύλῳ νεφέλης δεῖξαι αὐτοῖς τῆν ὁδόν, τὴν δὲ νύκτα ἐν στύλῳ πυρός» (Ἐξ. 13, 21). Προ­πο­ρευ­ό­ταν τὴν ἡ­μέ­ρα σὰν στή­λη νε­φέ­λης, ποὺ τοὺς ἔ­ρι­χνε σκιὰ καὶ τοὺς ἔ­δει­χνε τὸν δρό­μο. Τὴ νύ­χτα γι­νό­ταν στύ­λος πυ­ρὸς φωτεινὸς γιὰ νὰ τοὺς φέγ­γει. Ἔ­τσι μπο­ροῦ­σαν νὰ ὁ­δοι­πο­ροῦν, ἂν ἦ­ταν ἀ­νάγκη, καὶ μέ­ρα καὶ νύ­χτα. Σα­ράν­τα ὁ­λό­κλη­ρα χρό­νια ποὺ οἱ Ἰσ­ρα­η­λί­τες ἦ­ταν στὴν ἔ­ρη­μο, ἡ νε­φέ­λη τὴν ἡ­μέ­ρα καὶ ὁ πύ­ρι­νος στύ­λος τὴ νύ­χτα δὲν ἔ­φυ­γαν πο­τὲ ἀ­πὸ κον­τά τους.

Ἡ διάβαση τῆς Ἐρυθρᾶς συγκαταλέγεται στὰ πιὸ ἀπίστευτα συμβάντα τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας. Στὸ γεγονὸς αὐτὸ ὁ στύλος τῆς νεφέλης καὶ τοῦ πυρὸς ἔπαιξε πρωτεύοντα ρόλο. Με­τα­νοι­ω­μέ­νοι οἱ Αἰ­γύ­πτιοι κα­τα­δί­ω­ξαν τοὺς Ἰσραηλίτες καὶ τοὺς ἔ­φτα­σαν μπρο­στὰ στὴ θά­λασ­σα. Ὁ προπορευόμενος στύ­λος τῆς νε­φέ­λης ἔ­φυ­γε ἀ­πὸ μπρο­στὰ καὶ πῆ­ρε θέ­ση πί­σω ἀ­π’ τοὺς Ἰσ­ρα­η­λί­τες. Μπῆ­κε ἀ­νά­με­σα στὰ δυ­ὸ στρα­τό­πε­δα. Πρὸς τοὺς Αἰ­γυ­πτί­ους δη­μι­ουρ­γοῦ­σε σκο­τά­δι, ἐ­νῶ φώ­τι­ζε τὴν πλευ­ρὰ τῶν Ἰσ­ρα­η­λι­τῶν. Δὲν ἐπέτρεψε νὰ πλησιάσουν μεταξύ τους τὰ δυὸ ἀντίπαλα μέρη. Ἐν συ­νε­χεί­ᾳ ὁ λα­ὸς τοῦ Θε­οῦ πέ­ρα­σε τὴ θά­λασ­σα ποὺ χω­ρί­στη­κε στὰ δύ­ο μὲ θαῦ­μα, ὅ­ταν ὁ Μω­υ­σῆς τὴ χτύ­πη­σε σταυ­ρο­ει­δῶς μὲ τὸ ρα­βδί του, ἐ­νῶ οἱ Αἰ­γύ­πτιοι πνί­γη­καν, κα­θὼς ξα­να­ε­νώ­θη­καν τὰ νε­ρὰ (Ἐξ. κεφ. 14).

Ἡ δόξα τῆς Σκηνῆς

Ἀρ­γό­τε­ρα στὸ ὄ­ρος Σι­νᾶ ὁ Θε­ὸς ἔ­δω­σε τὶς δέ­κα ἐν­το­λές. Τό­τε ἔ­δω­σε καὶ ἐν­το­λὴ γιὰ τὴν κα­τα­σκευ­ὴ τῆς Σκη­νῆς τοῦ Μαρ­τυ­ρί­ου, ποὺ δὲν ἦ­ταν πα­ρὰ ἕ­νας λυ­ό­με­νος να­ός. Ὁ Μω­υ­σῆς τὴν ἔ­στη­σε μπρο­στά, ἔ­ξω καὶ μα­κριὰ ἀ­π’ τὸ στρα­τό­πε­δο τῶν Ἰσ­ρα­η­λι­τῶν. Ὅ­ταν στὰ Ἅ­για τῶν Ἁ­γί­ων τῆς Σκη­νῆς το­πο­θε­τή­θη­κε ἡ Κι­βω­τὸς τῆς Δι­α­θή­κης μὲ τὶς θε­ό­γρα­φες πλά­κες τοῦ νό­μου, ἡ φω­τει­νὴ νε­φέ­λη κα­τέ­βη­κε στὴ Σκη­νὴ καὶ τὴ σκέ­πα­σε καὶ ἡ δό­ξα Κυ­ρί­ου τὴ γέ­μι­σε. Ὁ Μω­υ­σῆς δὲν μποροῦ­σε νὰ εἰ­σέλ­θει στὴ Σκη­νὴ γιὰ ὅση ὥρα ἦ­ταν κα­λυμ­μέ­νη καὶ γε­μά­τη ἀ­πὸ τὴ δό­ξα τοῦ Κυ­ρί­ου.

Ὁ Μω­υ­σῆς ἔμ­παι­νε στὴ Σκη­νὴ κά­θε φο­ρὰ ποὺ ἤ­θε­λε γιὰ κά­τι νὰ ρω­τή­σει τὸν Θε­ό. Τό­τε ὅ­λος ὁ λα­ὸς ση­κω­νό­ταν καὶ στε­κό­ταν ὁ κα­θέ­νας μπρο­στὰ στὴ σκη­νή του, κοι­τά­ζον­τας τὸν Μω­υ­σῆ ὥ­σπου νὰ μπεῖ στὴ Σκη­νὴ τοῦ Μαρ­τυ­ρί­ου. Με­τὰ τὴν εἴ­σο­δο τοῦ Μω­υ­σῆ κα­τέ­βαι­νε ὁ στύ­λος τῆς νε­φέ­λης καὶ στε­κό­ταν στὶς θύ­ρες τῆς Σκη­νῆς. Βλέ­πον­τάς το αὐ­τὸ ὁ λα­ὸς ὅ­λος προ­σκυ­νοῦ­σε, κα­θέ­νας ἀ­π’ τὴ θύ­ρα τῆς σκη­νῆς του.

Ὁ Κύ­ριος ἐμ­φα­νι­ζό­ταν μέ­σα σὲ νεφέλη στὰ Ἅ­για τῶν Ἁ­γί­ων, ἀνάμεσα στὰ δύο χρυσά ὁμοιώματα τῶν Χερουβίμ, ποὺ ἅπλωναν τὶς φτεροῦγες τους πάνω ἀπὸ τὸ ἱ­λα­στή­ριο, τὸ χρυ­σὸ σκέ­πα­σμα τῆς Κι­βω­τοῦ τῆς Δι­α­θή­κης. Ἀ­πὸ ’­κεῖ ὁ Θεὸς μι­λοῦ­σε στὸν Μω­υ­σῆ «πρόσω­πον πρὸς πρό­σω­πον», ὅ­πως μι­λά­ει ὁ κα­θέ­νας μὲ τὸν φί­λο του. Ἡ νε­φέ­λη σκέ­πα­ζε ἐ­πί­σης τὴ Σκη­νὴ καὶ ὅ­σες φο­ρὲς κα­τέ­φευ­γε ἐ­κεῖ ὁ Μω­υ­σῆς, γιὰ νὰ γλυ­τώ­σει ἀ­πὸ τὶς ἀ­πει­λη­τι­κὲς δι­α­θέ­σεις τῶν Ἑ­βραί­ων.

Ὅ­ταν ἡ νε­φέ­λη ὑψω­νό­ταν ἀ­πὸ τὴ Σκη­νή, οἱ Ἰσ­ρα­η­λί­τες ση­κωνόντουσαν καὶ προ­χω­ροῦ­σαν. Ἂν ὅ­μως δὲν ση­κω­νό­ταν ἡ νεφέλη, πε­ρί­με­ναν ὅ­λοι στρα­το­πε­δευ­μέ­νοι μέ­χρι τὴ στιγ­μὴ ποὺ ἐκείνη θὰ ὑψωνόταν. Στὸν τό­πο ποὺ στα­μα­τοῦ­σε ἡ νε­φέ­λη, στρα­το­πέ­δευ­ε ξα­νὰ ὁ λα­ός. Πα­ρέ­με­ναν στὸ στρα­τό­πε­δο ἀ­κό­μα καὶ πολ­λὲς μέ­ρες, βδο­μά­δες ἢ μῆ­νες. Ἂν δὲν ἔ­δι­νε τὸ σύν­θη­μα ὁ Θε­ὸς διὰ μέ­σου τῆς νε­φέ­λης, δὲν ξε­κι­νοῦ­σαν. Ὅ­ταν ὅ­μως ἀ­νέ­βαι­νε ἡ νε­φέ­λη ἀ­πὸ τὴ Σκη­νή, ἀκόμα καὶ νύχτα νὰ ἦταν, ση­κω­νό­ταν ὅ­λος ὁ λα­ὸς καὶ προ­χω­ροῦ­σε μὲ συγ­κε­κρι­μέ­νη πάντα τά­ξη καὶ σει­ρά, κα­τὰ φυ­λές. Αὐ­τὰ εἶ­χαν ὁ­ρι­σθεῖ μὲ ἐν­το­λὲς τοῦ Θε­οῦ (Ἐξ. κεφ. 19-40).

Τὰ ἐγκαίνια τοῦ ναοῦ

Τὰ χρό­νια πέ­ρα­σαν, οἱ Ἰσ­ρα­η­λί­τες ἐγ­κα­τα­στά­θη­καν στὴ Γῆ τῆς Ἐ­παγ­γε­λί­ας, ἔ­γι­ναν με­γά­λο ἔ­θνος μὲ τὸν βα­σι­λιά τους Δαυ­ΐδ. Μό­νο ὅ­μως ὁ Σο­λο­μών, ὁ γιός του καὶ δι­ά­δο­χος, ἔ­λα­βε τὴν ἄ­δεια ἀ­π’ τὸν Θε­ὸ νὰ χτί­σει να­ό. Ἔ­γι­νε τό­τε ὁ πε­ρί­φη­μος να­ὸς τοῦ Σο­λο­μών­τα.

Στὰ ἐγ­καί­νιά του ἔ­γι­νε ἡ ἐ­πί­ση­μη με­τα­φο­ρὰ τῆς Κι­βω­τοῦ τῆς Δι­α­θή­κης ἀ­πὸ τὸν λό­φο τῆς Σι­ών, τε­λευ­ταῖ­ο τό­πο ὅ­που εἶ­χε στή­σει τὴ Σκη­νὴ τοῦ Μαρ­τυ­ρί­ου ὁ Δαυ­ΐδ. Ὁ Σολομὼν προσκάλεσε ὅλους τοὺς ἀρχηγοὺς τῶν μεγάλων οἰκογενειῶν (πατριῶν) τῶν δώδεκα φυλῶν τοῦ Ἰσραήλ. Συγκεντρώθηκε ἕνα τεράστιο πλῆθος ἀνθρώπων, «πᾶς Ἰσραὴλ μετ’ αὐτοῦ, ἐκκλησία μεγάλη σφόδρα». Τὰ ἐγκαίνια τοῦ ναοῦ καὶ ἡ μεταφορὰ τῆς Κιβωτοῦ ἔγιναν τὸν ἕβδομο ἑβραϊκὸ μήνα, κατὰ τὴν ἑορτὴ τῆς Σκηνοπηγίας.

Μὲ μιὰ με­γα­λό­πρε­πη πομ­πὴ ὁ Σο­λο­μών, οἱ ἱ­ε­ρεῖς, ὁ λα­ὸς ὁ­λό­κλη­ρος, προ­σφέ­ρον­τας ἀ­μέ­τρη­τες θυ­σί­ες στὸν Θε­ό, με­τέ­φε­ραν τὴν Κι­βω­τὸ στὰ Ἅ­για τῶν Ἁ­γί­ων τοῦ να­οῦ. Τὴν Κιβωτὸ κρατοῦσαν οἱ ἱερεῖς καὶ τὰ λοιπὰ ἱερὰ σκεύη τῆς Σκηνῆς οἱ Λευΐτες, κατὰ τὴν τάξη ποὺ εἶχε ὁρισθεῖ ἐξ ἀρχῆς ἀπὸ τὸν Θεό. Κανένας ἄλλος δὲν ἐπιτρεπόταν νὰ ἀκουμπήσει τὴν Κιβωτὸ τῆς Διαθήκης (πρβλ. Β΄ Βασ. κεφ. 6· Α΄ Παρ. κεφ. 15).

Ἦ­ταν μιὰ λαμ­πρὴ τε­λε­τή. Οἱ λευ­ΐ­τες καὶ οἱ ψάλ­τες μὲ τὶς οἰ­κο­γέ­νει­ές τους, ντυ­μέ­νοι μὲ λε­πτὰ λι­νὰ ἐν­δύ­μα­τα, στέ­κον­ταν πρὸς ἀ­να­το­λὰς τοῦ θυ­σι­α­στη­ρί­ου μὲ κύμ­βα­λα, ἅρ­πες καὶ κι­θά­ρες, δί­πλα σὲ ἑ­κα­τὸν εἴ­κο­σι ἱ­ε­ρεῖς ποὺ σάλ­πι­ζαν μὲ τὶς ἱερὲς σάλ­πιγ­γες. Σὰν ἕ­νας ἄν­θρω­πος ψάλ­τες καὶ σαλ­πιγ­κτές, «ἐν τυμ­πά­νῳ καὶ χο­ρῷ, ἐν χορ­δαῖς καὶ ὀρ­γά­νῳ, ἐν ψαλ­τη­ρί­ῳ καὶ κι­θά­ρᾳ, ἐν κυμ­βά­λοις εὐ­ή­χοις, ἐν κυμ­βά­λοις ἀ­λα­λαγμοῦ», ὑ­μνοῦ­σαν μὲ μιὰ φω­νὴ τὸν Κύ­ριο: «Ἐ­ξο­μο­λο­γεῖ­σθε τῷ Κυ­ρί­ῳ ὅ­τι ἀ­γα­θός, ὅ­τι εἰς τὸν αἰ­ῶ­να τὸ ἔ­λε­ος αὐ­τοῦ».

Καὶ πά­λι τό­τε ἡ νε­φέ­λη, μὲ τὸ ποὺ οἱ ἱ­ε­ρεῖς βγῆ­καν ἀ­π’ τὰ Ἅ­για τῶν Ἁ­γί­ων, κα­τέ­βη­κε καὶ γέ­μι­σε τὸν να­ὸ τοῦ Κυ­ρί­ου. Οἱ ἱ­ε­ρεῖς δὲν μπο­ροῦ­σαν νὰ στα­θοῦν καὶ νὰ προ­σφέ­ρουν τὴ λα­τρεί­α. Ἡ δό­ξα τοῦ Κυ­ρί­ου εἶ­χε κα­τα­κλύ­σει τὸν να­ό. Ἀ­π’ τὸν οὐ­ρα­νὸ κα­τέ­βη­κε φω­τιὰ κι ἔ­κα­ψε τὰ ὁ­λο­καυ­τώ­μα­τα καὶ τὶς θυ­σί­ες. Οἱ Ἰσ­ρα­η­λί­τες βλέ­πον­τας νὰ κατεβαίνει τὸ πῦρ καὶ τὴ φωτεινὴ νεφέλη νὰ πλημμυρίζει τὸν ναό, ἔ­σκυ­ψαν τὰ πρό­σω­πά τους μέχρι τὴ γῆ, προ­σκύ­νη­σαν τὸν Θε­ὸ καὶ τὸν ὕ­μνη­σαν, ψάλ­λον­τας ὅ­τι εἶ­ναι ἀ­γα­θός, «ὅ­τι εἰς τὸν αἰ­ῶ­να τὸ ἔ­λε­ος αὐ­τοῦ».

Ἡ ἑ­ορ­τὴ τῶν ἐγ­και­νί­ων τοῦ να­οῦ γι­ορ­τά­στη­κε ἐ­πὶ ἑ­πτὰ ἡ­μέ­ρες μὲ ἄ­κρα με­γα­λο­πρέ­πεια. Ὁ  Σο­λο­μὼν θυ­σί­α­σε εἴ­κο­σι δύ­ο χι­λιά­δες μο­σχά­ρια καὶ ἑ­κα­τὸν εἴ­κο­σι χι­λιά­δες πρό­βα­τα, γιὰ νὰ τρῶνε καὶ νὰ χαίρονται ὅλες αὐτὲς τὶς ἡμέρες οἱ ἄνθρωποι, για­τὶ ἡ συ­νά­θροι­ση τοῦ λα­οῦ ἀ­πὸ τὴ μιὰ ὣς τὴν ἄλλη ἄκρη τοῦ βασιλείου τοῦ Ἰσ­ρα­ὴλ ἦ­ταν πρω­το­φα­νής.

Τὴν ὄγδοη μέρα ὁ Σολομών ἔκαμε ἐπίσημη λήξη τῆς ἑορτῆς τῶν ἐγκαινίων καὶ ἄφησε τὸν κόσμο νὰ φύγει. Ὅλοι ἐπέστρεψαν στὰ σπίτια τους γεμάτοι χαρὰ γιὰ τὶς ευεργεσίες τοῦ Θεοῦ (Γ΄ Βασ. κεφ. 8· Β΄ Πα­ρ. κεφ. 5-7).

Δ΄.

Ἡ λάμψη τῆς Μεταμορφώσεως

Πα­ρὰ τὴν τό­ση δό­ξα καὶ λαμ­πρό­τη­τα ὅ­μως, ὁ στύ­λος τῆς νε­φέ­λης καὶ τοῦ πυ­ρὸς δὲν ἦ­ταν πα­ρὰ προ­τύ­πω­ση καὶ σύμ­βο­λο γιὰ μελ­λον­τι­κὰ λαμ­πρό­τε­ρα πράγ­μα­τα, ἐν προ­κει­μέ­νῳ γιὰ τὴ Με­τα­μόρ­φω­ση. Οἱ ὕ­μνοι τῆς ἑ­ορ­τῆς τὸ ἀ­να­φέ­ρουν ρη­τά. Ἡ δό­ξα ποὺ ἐ­πι­σκί­α­ζε τὴ σκη­νή, ὁ πυ­ρί­μορ­φος στύ­λος καὶ ἡ νε­φέ­λη στὴν ἔ­ρη­μο τό­τε, ἦταν εἰκόνα τῆς Μεταμορ­φώ­σε­ως. «Ἡ σκιάζουσα δόξα ἐν τῇ σκηνῇ πρότερον τύπος γεγένηται τῆς ἀστραψάσης ἀρρήτως ἐν Θαβώρ Μεταμορφώσεως» (γ΄ ᾠ­δή). Ὁ πύ­ρι­νος στύ­λος δεί­χνει τὸν Χρι­στὸ καὶ ἡ νε­φέ­λη τὴ χά­ρη τοῦ Ἁ­γί­ου Πνεύ­μα­τος ποὺ ἐ­πι­σκί­α­σε τὸ Θα­βὼρ. «Ὁ στῦλος τῷ Μωϋσεῖ Χριστὸν τὸν μεταμορφούμενον, ἡ δὲ νεφέλη σαφῶς τὴν χάριν τοῦ Πνεύματος, τὴν ἐπισκιάσασαν ἐν τῷ Θαβωρίῳ, παρεδήλου ἐμφανέστατα» (στ΄ ᾠ­δή).  

Ἂν λοι­πὸν τὸ σύμ­βο­λο, ὁ τύ­πος καὶ ἡ σκιὰ τῶν μελ­λόν­των, ἕ­να πράγ­μα δη­λα­δὴ προ­σω­ρι­νὸ ποὺ ἔ­μελ­λε νὰ κα­ταρ­γη­θεῖ, εἶ­χε τό­ση λαμ­πρό­τη­τα καὶ δό­ξα, πό­σο λαμ­πρό­τε­ρο εἶ­ναι τὸ ἴ­διο τὸ γε­γο­νὸς γιὰ τὸ ὁ­ποῖ­ο μι­λά­ει ὁ τύ­πος καὶ ποὺ δὲν πρό­κει­ται νὰ κα­ταρ­γη­θεῖ πο­τέ; Οἱ Ἰσραηλίτες ἔβλεπαν τότε τὴ φωτεινὴ νεφέλη, ποὺ ἦταν ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ, τώρα ἐνώπιον τῶν μαθητῶν στὸ Θαβὼρ εἶναι ὁ ἴδιος «ὁ Κύριος τῆς δόξης» (Ἅγ. Φιλάρετος Μόσχας). Γι’ αὐ­τὸ καὶ τὸ γεγονὸς τῆς Με­τα­μορφώσεως τοῦ Σω­τῆ­ρος Χρι­στοῦ εἶ­ναι ἀ­συγ­κρί­τως λαμ­πρό­τε­ρο ἀ­πὸ τοὺς τύ­πους ποὺ τὸ προ­ει­κό­νι­σαν.

Μιὰ αἰσιόδοξη προοπτικὴ καὶ γιὰ μᾶς

Καὶ οἱ μὲν τύποι ἔλαβαν κάποτε χώρα καὶ παρῆλθαν. Ἡ Μεταμόρφωση ὅμως παραμένει γεγονὸς αἰώνιο καὶ ἀκατάλυτο, στὸ ὁποῖο μὲ τρόπο μυστικὸ καὶ ἀκατάληπτο, ὁδηγούμενοι ἀπὸ τὴ φωτιστικὴ καὶ ἀλάνθαστη Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καλούμαστε νὰ εἰσέλθουμε καὶ μεῖς.

Σ’ αὐ­τὴ τὴ δό­ξα θέ­λει νὰ μᾶς κά­νει με­τό­χους ὁ Θε­ός. Μᾶς καλεῖ στὴ θέωση. Νὰ γίνουμε «θείας κοινωνοὶ φύσεως, …σὺν αὐτῷ ὄντες ἐν τῷ ὄρει τῷ ἁγίῳ», ὄχι μία μόνο φορά, ἀλλὰ διηνεκῶς «εἰς τὴν αἰώνιον βασιλείαν τοῦ Κυρίου ἡμῶν καὶ Σωτῆρος Ἰησοῦ Χριστοῦ, …ἐπόπται (αὐτόπτες) γενηθέντες τῆς ἐκείνου μεγαλειότητος», ὅπως καὶ οἱ τρεῖς του ἀπόστολοι στὸ Θαβὼρ (Β΄ Πέτρ. κεφ. 1). Ἡ ἕνωση τῆς δικῆς μας φύσης γίνεται ὄχι μὲ τὴν οὐσία, ἀλλὰ μὲ τὴν (ἄκτιστη) ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, τὴ Θεία Χάρη, καὶ γινόμαστε θεοὶ κατά χάριν. Μόνο στὸ πρόσωπο-ὑπόσταση τοῦ Χριστοῦ ἑνώνονται (ὑποστατικὰ) οἱ δύο φύσεις, θεία καὶ ἀνθρώπινη, γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ μόνος Θεάνθρωπος.

Ἂν ἀ­κού­σου­με τὰ προ­στάγ­μα­τα τοῦ Χρι­στοῦ, ὅ­πως μᾶς πα­ραγγέλλει ἡ φω­νὴ τοῦ Θεοῦ Πατρὸς ἀ­π’ τὴ νε­φέ­λη («αὐ­τοῦ ἀ­κού­ε­τε»), θὰ συ­να­νέλ­θου­με μα­ζί του στὸ Θα­βώρ. Θὰ εἰ­σέλ­θου­με στὴ φω­τει­νὴ νε­φέ­λη. Θὰ λάμ­ψου­με κι ἐ­μεῖς ἀ­πὸ τὸ φῶς του σὰν τὸν ἥ­λιο στὴ Βα­σι­λεί­α του.

Καὶ γιὰ νὰ εἰσέλθουμε σ’ αὐτὸ τὸ ἄκτιστο (ἄυλο, ὑπερκόσμιο) φῶς του, ὁ Χριστὸς ἕνα μόνο ζητάει ἀπὸ μᾶς: «Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀρχική του παραγγελία καὶ ταύτην τὴν ἐντολὴν ἔχομεν ἀπ’ αὐτοῦ, ἵνα ὁ ἀγαπῶν τὸν Θεὸν ἀγαπᾷ καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ» (Α΄ Ἰω. 3, 11 καὶ 4, 19).

Ἂν τὸ ἐπιχειρήσουμε, «ὀψόμεθα φῶς τὸ ἀπρόσιτον». Ὅλα θὰ γίνουν φωτεινὰ στὴ ζωή μας. Θὰ ἐπισκιασθοῦν ἀπὸ τὴ νεφέλη τοῦ φωτός. «Φωτὶ» λοιπὸν «προσλάβωμεν φῶς». Μα­κά­ρι νὰ τὸ πε­τύ­χου­με. Ἀ­μήν.

ΠΗΓΗ: Ἀ ν τ ι ύ λ η

Ἱ. Ναὸς Ἁγ. Βασιλείου, 481 00 Πρέβεζα

Τηλ. 26820 25861/23075/6980 898 504

e-mail: antiyli.gr@gmail.com