ΠΑΣΑΠΝΟΑΡΙΑ, ΗΧΟΣ Α΄
Στιχ. Του ποιησαι εν αυτοις...
Ἀνάστασις καὶ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων, ὑπάρχων Χριστέ, ἐν τῷ μνήματι Λαζάρου ἐπέστης, πιστούμενος ἡμῖν τὰς δύο οὐσίας σου μακρόθυμε, ὅτι Θεὸς καὶ ἄνθρωπος, ἐξ ἁγνῆς Παρθένου παραγέγονας· ὡς μὲν γὰρ βροτός, ἐπερώτας, ποῦ τέθαπται; ὡς δὲ Θεὸς ἀνέστησας, ζωηφόρῳ νεύματι, τὸν τετραήμερον.
Στίχ. Αἰνεῖτε τὸν Θεὸν ἐν τοῖς Ἁγίοις αὐτοῦ...
Λάζαρον τεθνεῶτα, τετραήμερον ἀνέστησας ἐξ ᾍδου Χριστέ, πρὸ τοῦ σοῦ θανάτου, διασείσας τοῦ θανάτου τὸ κράτος, καὶ δι' ἑνὸς προσφιλοῦς τὴν πάντων ἀνθρώπων προμηνύων, ἐκ φθορᾶς ἐλευθερίαν· διὸ προσκυνούντές σου, τὴν παντοδύναμον ἐξουσίαν, βοῶμεν· Εὐλογημένος εἶ Σωτήρ, ἐλέησον ἡμᾶς.
Στίχ. Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐπὶ ταῖς δυναστείαις αὐτοῦ...
Μάρθα καὶ Μαρία, τῷ Σωτήρι ἔλεγον· Εἰ ᾖς ὧδε Κύριε, οὐκ ἂν τέθνηκε Λάζαρος, Χριστὸς δὲ ἡ ἀνάστασις τῶν κεκοιμημένων, τὸν ἤδη τετραήμερον, ἐκ νεκρῶν ἀνέστησε. Δεῦτε πάντες οἱ πιστοὶ τοῦτον προσκυνήσωμεν, τὸν ἐρχόμενον ἐν δόξῃ, σῶσαι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Στίχ. Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν ἤχῳ σάλπιγγος...
Τῆς Θεότητός σου Χριστέ, παρέχων τοῖς Μαθηταῖς σου τὰ σύμβολα, ἐν τοῖς ὄχλοις ἐταπείνους σεαυτὸν ἀποκρύψαι ταύτην βουλόμενος· διὸ τοῖς Ἀποστόλοις, ὡς προγνώστης καὶ Θεός, τοῦ Λαζάρου τὸν θάνατον προηγόρευσας, ἐν Βηθανίᾳ δὲ παρὼν τοῖς λαοῖς, τοῦ φίλου σου τὸν τάφον ἀγνοῶν, μαθεῖν ἐζήτεις ὡς ἄνθρωπος· ἀλλ' ὁ διὰ σοῦ τετραήμερος ἀναστάς, τὸ θεῖόν σου κράτος ἐδήλωσε, Παντοδύναμε Κύριε δόξα σοι.
Σάββατο 8 Απριλίου 2017
Ωδή στην Κύπρο
Πρώτο πανελλήνιο βραβείο Λογοτεχνικών κειμένων στην κατηγορία: Ποίηση.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΑΚΗΣ
Δημοτικό Σχολείο Θραψανού
Εκπαιδευτικές Γέφυρες.Φεβρουάριος 2017Από τη συμμετοχή μας στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα: Κύπρος-Ελλάδα-Ομογένεια:
(Σημείωση ἀπό τόν "ΠΑΤΜΙΟ": (Ὁ κ. Δαμιανάκης εἶναι ἀπόφοιτος τῆς Πατμιάδας Ἐκκλησιαστικῆς Σχολῆς)Συγχαρητήρια σε όλους όσους συμμετείχαν σε αυτή την προσπάθεια και προπάντων στα παιδιά της ΣΤ΄τάξης.
Διακριθήκαμε με το πρώτο πανελλήνιο βραβείο, από την επιτροπή αξιολόγησης του εκπαιδευτικού προγράμματος:
Κύπρος-Ελλάδα-Ομογένεια:Εκπαιδευτικές Γέφυρες,σε ό,τι αφορά τους στίχους του τραγουδιού,κι ετοιμάζουμε τις βαλίτσες μας για την Κύπρο όπου και θα παραστούμε στην τελετή βράβευσης εκπροσωπώντας την Ελλάδα στις 2 του Μάη. Μπράβο σε όλους τους μικρούς μας πρωταθλητές-μαθητές!!!
Ετικέτες
Εθνικά θέματα,
Εκδηλώσεις,
Εκπαίδευση,
Ιστορικά,
Κράτος,
Λογοτεχνία,
Μουσική,
Παιδεία,
Ποίηση,
Πολιτισμός
Παρασκευή 7 Απριλίου 2017
Η Βαϊοφόρος
Ερμηνεία της εικόνας
Η σκηνή αναφέρεται στην Ευαγγελικά
περικοπή που περιγράφει τη θριαμβευτική είσοδο του Χριστού στα
Ιεροσόλυμα, έξι ημέρες πριν από το Πάσχα. Για το περιστατικά αυτά μιλούν
όλοι οι Ευαγγελιστές: Ματθ. 21: 1-11, Μαρκ. 11:1-10, Λουκ. 19: 29-38,
Ιωάν. 12:12-15.
Η εικόνα της Βαϊοφόρου περιγράφει έντεχνα το ιστορικά γεγονός της θριαμβευτικής εισόδου του Χριστού στα Ιεροσόλυμα, αποκαλύπτοντας συχρόνως και το «κεκρυμμένο μυστήριο» καθώς και το βαθύτερο νόημα των συμβάντων. Είναι επίσης η πρώτη στη σειρά των εικόνων εκείνων που αναφέρονται στα Πάθη και την συναντούμε στην εκκλησιαστική τέχνη από τα πρώτα κιόλας χριστιανικά χρόνια, στις Σαρκοφάγους των Κατακομβών.
Στην εικόνα βλέπουμε τον Χριστό καθισμένο σε υποζύγιο και τους Μαθητές να ακολουθούν, με επί κεφαλής τον απόστολο Πέτρο. Η πομπή πορεύεται προς την πύλη της εισόδου της πόλεως, όπου Τον αναμένει πλήθος κόσμου, κρατώντας κλαδιά από βάγια και φοίνικες.
Η εικόνα της Βαϊοφόρου περιγράφει έντεχνα το ιστορικά γεγονός της θριαμβευτικής εισόδου του Χριστού στα Ιεροσόλυμα, αποκαλύπτοντας συχρόνως και το «κεκρυμμένο μυστήριο» καθώς και το βαθύτερο νόημα των συμβάντων. Είναι επίσης η πρώτη στη σειρά των εικόνων εκείνων που αναφέρονται στα Πάθη και την συναντούμε στην εκκλησιαστική τέχνη από τα πρώτα κιόλας χριστιανικά χρόνια, στις Σαρκοφάγους των Κατακομβών.
Στην εικόνα βλέπουμε τον Χριστό καθισμένο σε υποζύγιο και τους Μαθητές να ακολουθούν, με επί κεφαλής τον απόστολο Πέτρο. Η πομπή πορεύεται προς την πύλη της εισόδου της πόλεως, όπου Τον αναμένει πλήθος κόσμου, κρατώντας κλαδιά από βάγια και φοίνικες.
Τα πρόσωπα των ανθρώπων είναι χαρούμενα
κι ενθουσιώδη, καθώς θεωρούν ότι ο Χριστός είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας
που, κατά τις παραδόσεις του ιουδαϊκού λαού, θα ερχόταν Πάσχα στα
Ιεροσόλυμα και θα ελευθέρωνε το υπόδουλο έθνος. Με το γεγονός της
εισόδου του Χριστού στα Ιεροσόλυμα εκπληρώθηκε η προφητεία του προφήτη
Ζαχαρία που λέει: «Χαίρε σφόδρα θύγατερ Σιών˙ κήρυσσε, θύγατερ
Ιερουσαλήμ˙ ιδού ο βασιλεύς σου έρχεται σοι δίκαιος και σώζων αυτός,
πραΰς και επιβεβηκός επί υποζύγιον και πώλον νέον» (Ζαχ. 9:99).
Αριστερά και πίσω από το σημείο απεικόνισης του Χριστού ζωγραφίζεται βραχώδης τόπος. Έτσι προσδιορίζεται η ακτίνα της πορείας του Χριστού και των Μαθητών από τη Βηθφαγή, που ήταν προάστιο της Ιερουσαλήμ κοντά στο όρος των Ελαιών, προς το κέντρο της πόλεως.
Η σκηνή χαριτώνεται και πλουτίζεται με την παρουσία και τη χαρούμενη συμμετοχή των «ακάκων παίδων του Ισραήλ» τα οποία είτε ανεβασμένα στα δέντρα για το κόψιμο των κλάδων είτε στρώνοντας τα ιμάτιά τους στο δρόμο για την υποδοχή του Χριστού, εκπροσωπούν τις αγνές και άδολες ψυχές που υποδέχονται τον «Βασιλέα της Δόξης».
Ο Χριστός ζωγραφίζεται καθισμένος πλάγια πάνω στο υποζύγιο ευλογών. Έτσι φαίνεται σαν να είναι ένας ένθρονος και δοξασμένος ηγέτης, που επισκέπτεται τους υπηκόους Του. Στο άλλο Του χέρι κρατάει κλειστό ειλητάριο, σύμβολο του νόμου της Καινής Διαθήκης, που πρόκειται να συνάψει με τον άνθρωπο προσφέροντας ως λύτρο το Αίμα Του. Η ελαφρά προς τα πίσω στροφή της κεφαλής Του δίνει την εντύπωση ότι συνομιλεί με τον πρώτο της χορείας των Μαθητών, τον απόστολο Πέτρο. Ο αγιογράφος θέλει μ' αυτό να επισημάνει ότι ο δοξαζόμενος από το πλήθος ηγέτης, αν και φαίνεται ως βασιλεύς, δεν είναι άλλος παρά ο «Αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου».
Η όλη σκηνή, αν και περιγράφει στιγμές δόξης και θριάμβου, εμφανίζει κάτι το πολύ παράδοξο: Βλέπουμε το λαό να επευφημεί ως επίγειο Βασιλιά Εκείνον που είχε κατ' επανάληψιν σαφώς διακηρύξει: «Η βασιλεία η εμή ουκ έστιν εκ του κόσμου τούτου». (Ιωάν 12, 36).
Αριστερά και πίσω από το σημείο απεικόνισης του Χριστού ζωγραφίζεται βραχώδης τόπος. Έτσι προσδιορίζεται η ακτίνα της πορείας του Χριστού και των Μαθητών από τη Βηθφαγή, που ήταν προάστιο της Ιερουσαλήμ κοντά στο όρος των Ελαιών, προς το κέντρο της πόλεως.
Η σκηνή χαριτώνεται και πλουτίζεται με την παρουσία και τη χαρούμενη συμμετοχή των «ακάκων παίδων του Ισραήλ» τα οποία είτε ανεβασμένα στα δέντρα για το κόψιμο των κλάδων είτε στρώνοντας τα ιμάτιά τους στο δρόμο για την υποδοχή του Χριστού, εκπροσωπούν τις αγνές και άδολες ψυχές που υποδέχονται τον «Βασιλέα της Δόξης».
Ο Χριστός ζωγραφίζεται καθισμένος πλάγια πάνω στο υποζύγιο ευλογών. Έτσι φαίνεται σαν να είναι ένας ένθρονος και δοξασμένος ηγέτης, που επισκέπτεται τους υπηκόους Του. Στο άλλο Του χέρι κρατάει κλειστό ειλητάριο, σύμβολο του νόμου της Καινής Διαθήκης, που πρόκειται να συνάψει με τον άνθρωπο προσφέροντας ως λύτρο το Αίμα Του. Η ελαφρά προς τα πίσω στροφή της κεφαλής Του δίνει την εντύπωση ότι συνομιλεί με τον πρώτο της χορείας των Μαθητών, τον απόστολο Πέτρο. Ο αγιογράφος θέλει μ' αυτό να επισημάνει ότι ο δοξαζόμενος από το πλήθος ηγέτης, αν και φαίνεται ως βασιλεύς, δεν είναι άλλος παρά ο «Αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου».
Η όλη σκηνή, αν και περιγράφει στιγμές δόξης και θριάμβου, εμφανίζει κάτι το πολύ παράδοξο: Βλέπουμε το λαό να επευφημεί ως επίγειο Βασιλιά Εκείνον που είχε κατ' επανάληψιν σαφώς διακηρύξει: «Η βασιλεία η εμή ουκ έστιν εκ του κόσμου τούτου». (Ιωάν 12, 36).
ΠΗΓΗ:http://www.faneromenihol.gr/
Ετικέτες
Αγία Γραφή,
Αγιογραφία,
Εκκλησία,
Θεία Λατρεία,
Θεολογικά θέματα,
Πνευματικά θέματα,
Χριστιανική Αρχαιολογία
Κυριακή των Βαΐων
Η Είσοδος του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα!
Έξι
μέρες πριν από το Πάσχα, ήρθε ο Ιησούς στη Βηθανία, όπου έμενε ο
Λάζαρος, που ο Ιησούς τον είχε αναστήσει από τους νεκρούς. Ετοίμασαν,
λοιπόν, εκεί για χάρη του δείπνο, και η Μάρθα υπηρετούσε ενώ ο Λάζαρος
ήταν ένας από αυτούς που παρακάθονταν στο δείπνο. Τότε η Μαρία πήρε μια
φιάλη από το πιο ακριβό άρωμα της νάρδου και άλειψε τα πόδια του Ιησού.
Έπειτα σκούπισε με τα μαλλιά της τα πόδια του, και όλο το σπίτι γέμισε
με την ευωδία του μύρου. Λέει τότε ο Ιούδας ο Ισκαριώτης, ένας από τους
μαθητές του, αυτός που σκόπευε να τον προδώσει: «Γιατί να μην πουληθεί
αυτό το μύρο για τριακόσια αργυρά νομίσματα, και τα χρήματα να
διανεμηθούν στους φτωχούς;» Αυτό το είπε όχι γιατί νοιαζόταν για τους
φτωχούς, αλλά γιατί ήταν κλέφτης και, καθώς διαχειριζόταν το κοινό
ταμείο, συχνά κρατούσε για τον εαυτό του από τα χρήματα που έβαζαν σε
αυτό. Είπε τότε ο Ιησούς: «Άφησε την ήσυχη, αυτό που κάνει είναι για την
ημέρα του ενταφιασμού μου. Οι φτωχοί πάντα θα υπάρχουν κοντά σας, εμένα
όμως δεν θα με έχετε πάντοτε». Πλήθος πολύ από τους Ιουδαίους της
πόλεως έμαθαν ότι ο Ιησούς βρίσκεται εκεί και ήρθαν για να δουν όχι μόνο
αυτόν, αλλά και το Λάζαρο, που τον είχε αναστήσει από τους νεκρούς. Γι’
αυτό οι αρχιερείς αποφάσισαν να σκοτώσουν και τον Λάζαρο, επειδή
εξαιτίας του πολλοί Ιουδαίοι εγκατέλειπαν αυτούς και πίστευαν στον
Ιησού.
Την άλλη μέρα το μεγάλο πλήθος που είχε έρθει για τη γιορτή του Πάσχα, όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Ιησούς στα Ιεροσόλυμα, πήραν κλαδιά φοινικιάς, και βγήκαν από την πόλη να τον προϋπαντήσουν κραυγάζοντας: «Δόξα στον Θεό! Ευλογημένος αυτός που έρχεται σταλμένος από τον Κύριο! Ευλογημένος ο βασιλιάς του Ισραήλ!» Ο Ιησούς είχε βρει ένα γαϊδουράκι και κάθισε πάνω του, όπως λέει η Γραφή: «Μη φοβάσαι θυγατέρα μου, πόλη της Σιών, να που έρχεται σε εσένα ο Βασιλιάς σου, σε γαϊδουράκι πάνω καθισμένος». Αυτά στην αρχή δεν τα κατάλαβαν οι μαθητές του, όταν όμως ο Ιησούς ανυψώθηκε στη θεία δόξα, τότε τα θυμήθηκαν. Ό,τι είχε γράψει για εκείνον η Γραφή, αυτά και έκαναν. Όλοι, λοιπόν, εκείνοι που ήταν μαζί με τον Ιησού, όταν φώναξε τον Λάζαρο από τον τάφο και τον ανέστησε από του νεκρούς, διηγούνταν αυτά που είχαν δει. Γι’ αυτό ήρθε το πλήθος να τον προϋπαντήσει, επειδή έμαθαν ότι αυτός είχε κάνει το θαυμαστό αυτό σημείο. Οι φαρισαίοι τότε είπαν μεταξύ τους: «Βλέπετε που η αναβολή δεν ωφελεί, να που όλος ο κόσμος έχει τρέξει πίσω του».
( Ιωάννης 12. 1-18)
Την άλλη μέρα το μεγάλο πλήθος που είχε έρθει για τη γιορτή του Πάσχα, όταν άκουσαν ότι έρχεται ο Ιησούς στα Ιεροσόλυμα, πήραν κλαδιά φοινικιάς, και βγήκαν από την πόλη να τον προϋπαντήσουν κραυγάζοντας: «Δόξα στον Θεό! Ευλογημένος αυτός που έρχεται σταλμένος από τον Κύριο! Ευλογημένος ο βασιλιάς του Ισραήλ!» Ο Ιησούς είχε βρει ένα γαϊδουράκι και κάθισε πάνω του, όπως λέει η Γραφή: «Μη φοβάσαι θυγατέρα μου, πόλη της Σιών, να που έρχεται σε εσένα ο Βασιλιάς σου, σε γαϊδουράκι πάνω καθισμένος». Αυτά στην αρχή δεν τα κατάλαβαν οι μαθητές του, όταν όμως ο Ιησούς ανυψώθηκε στη θεία δόξα, τότε τα θυμήθηκαν. Ό,τι είχε γράψει για εκείνον η Γραφή, αυτά και έκαναν. Όλοι, λοιπόν, εκείνοι που ήταν μαζί με τον Ιησού, όταν φώναξε τον Λάζαρο από τον τάφο και τον ανέστησε από του νεκρούς, διηγούνταν αυτά που είχαν δει. Γι’ αυτό ήρθε το πλήθος να τον προϋπαντήσει, επειδή έμαθαν ότι αυτός είχε κάνει το θαυμαστό αυτό σημείο. Οι φαρισαίοι τότε είπαν μεταξύ τους: «Βλέπετε που η αναβολή δεν ωφελεί, να που όλος ο κόσμος έχει τρέξει πίσω του».
( Ιωάννης 12. 1-18)
Η είσοδος του Ιησού στα Ιεροσόλυμα είναι θριαμβευτική, γιατί:
α. Αποκαλύπτει δημόσια ότι είναι Υιός του Θεού,
β. Αποδέχεται την υποδοχή του λαού,
γ. Έρχεται να καταργήσει τον θάνατο.
Ο κόσμος που ήρθε για την εορτή του Πάσχα υποδέχεται τον Ιησού όταν έμπαινε στα Ιεροσόλυμα: «Ωσαννά», λέει ο λαός, που σημαίνει «σώσε μας». Όλοι αναγνωρίζουν αυτή τη στιγμή, ότι ο Χριστός είναι ο Μεσσίας, που το περίμενε ο κόσμος για να φέρει τη λύτρωση και τη σωτηρία.
Οι φοίνικες που κρατούσε ο λαός, συμβολίζουν την νίκη του Χριστού ενάντια στο θάνατο και προμηνύουν την Ανάσταση Του.
Πορεύεται ο Χριστός και οι Ισραηλίτες τον υποδέχονται με τιμές ως Βασιλιά. Εκείνος δεν δίνει ιδιαίτερη σημασία στις τιμές, δεν περιορίζεται στο πανηγύρι, στην πρόσκαιρη δόξα, αλλά προχωρεί στο σταυρό και την Ανάσταση.
Η είσοδος του Χριστού στα Ιεροσόλυμα είναι τελικά η είσοδος του μαρτυρίου στην επίγεια ζωή του Κυρίου. Σε λίγες ημέρες θα μαρτυρήσει και θα θανατωθεί στο Σταυρό, για να θανατώσει το θάνατο και να χαρίσει τη ζωή.
Περιμένουμε κι εμείς τον Χριστό να περάσει...
Φοράμε καινούρια ρούχα, ανάβουμε κεριά, κάνουμε γιορτές, συγκινούμαστε, ενθουσιαζόμαστε. Αλλά δεν Τον ακολουθούμε. Παραμένουμε στις εξωτερικές εκδηλώσεις. Μένουμε στην Κυριακή των Βαΐων. Δεν τον ακολουθούμε στο μαρτύριο, στη θυσία, στο Σταυρό.
Αν πράγματι θέλουμε να πλησιάσουμε τον Χριστό, πρέπει να έχουμε διάθεση να βρεθούμε κοντά Του όχι μόνο τη στιγμή της δόξας Του, να Τον ακολουθήσουμε παντού, να μην Τον χάσουμε ούτε στιγμή από τα μάτια μας. Γιατί τελικά η θέληση μας λείπει, για όλα τα άλλα φροντίζει Εκείνος. Τότε μόνο θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε ότι ο Σταυρός και η Ανάσταση είναι πραγματικότητα για όλους τους ανθρώπους.
α. Αποκαλύπτει δημόσια ότι είναι Υιός του Θεού,
β. Αποδέχεται την υποδοχή του λαού,
γ. Έρχεται να καταργήσει τον θάνατο.
Ο κόσμος που ήρθε για την εορτή του Πάσχα υποδέχεται τον Ιησού όταν έμπαινε στα Ιεροσόλυμα: «Ωσαννά», λέει ο λαός, που σημαίνει «σώσε μας». Όλοι αναγνωρίζουν αυτή τη στιγμή, ότι ο Χριστός είναι ο Μεσσίας, που το περίμενε ο κόσμος για να φέρει τη λύτρωση και τη σωτηρία.
Οι φοίνικες που κρατούσε ο λαός, συμβολίζουν την νίκη του Χριστού ενάντια στο θάνατο και προμηνύουν την Ανάσταση Του.
Πορεύεται ο Χριστός και οι Ισραηλίτες τον υποδέχονται με τιμές ως Βασιλιά. Εκείνος δεν δίνει ιδιαίτερη σημασία στις τιμές, δεν περιορίζεται στο πανηγύρι, στην πρόσκαιρη δόξα, αλλά προχωρεί στο σταυρό και την Ανάσταση.
Η είσοδος του Χριστού στα Ιεροσόλυμα είναι τελικά η είσοδος του μαρτυρίου στην επίγεια ζωή του Κυρίου. Σε λίγες ημέρες θα μαρτυρήσει και θα θανατωθεί στο Σταυρό, για να θανατώσει το θάνατο και να χαρίσει τη ζωή.
Περιμένουμε κι εμείς τον Χριστό να περάσει...
Φοράμε καινούρια ρούχα, ανάβουμε κεριά, κάνουμε γιορτές, συγκινούμαστε, ενθουσιαζόμαστε. Αλλά δεν Τον ακολουθούμε. Παραμένουμε στις εξωτερικές εκδηλώσεις. Μένουμε στην Κυριακή των Βαΐων. Δεν τον ακολουθούμε στο μαρτύριο, στη θυσία, στο Σταυρό.
Αν πράγματι θέλουμε να πλησιάσουμε τον Χριστό, πρέπει να έχουμε διάθεση να βρεθούμε κοντά Του όχι μόνο τη στιγμή της δόξας Του, να Τον ακολουθήσουμε παντού, να μην Τον χάσουμε ούτε στιγμή από τα μάτια μας. Γιατί τελικά η θέληση μας λείπει, για όλα τα άλλα φροντίζει Εκείνος. Τότε μόνο θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε ότι ο Σταυρός και η Ανάσταση είναι πραγματικότητα για όλους τους ανθρώπους.
ΠΗΓΗ: http://www.faneromenihol.gr/
Ετικέτες
Αγία Γραφή,
Αγιολογία,
Εκκλησία,
Θεία Λατρεία,
Θεολογικά θέματα,
Πνευματικά θέματα,
Υμνολογία
Η Μεγάλη Εβδομάδα
Hμεροδρόμιο Μεγάλης Eβδομάδος
επισταμένη θεώρηση της Μεγάλης Εβδομάδος ως περιόδου κορυφώσεως της
πυκνής προσφοράς και μαζικής συμμετοχής στα γεγονότα της πανανθρώπινης
λυτρώσεως επιτρέπει την περιγραφή της λατρευτικής αρχιτεκτονικής και
υποβοηθεί την συνειδητή σύμπραξη και βίωση των πιστών. Άλλωστε, η
Ορθόδοξη Εκκλησία απευθύνει παγίως πρόσκληση προς συμμετοχή στην
πνευματική θέα και μέθεξη και όχι πρόσκληση για απλή θέα και τέρψη των
οφθαλμών από το, θεαματικό και ασματικό, φολκλορικό περίβλημα των προς
μέθεξη γεγονότων. Καλεί συμμετόχους στη λύτρωση και όχι θεατές δρωμένων.
Θεατές εκ των ένδον και όχι θεατές εκ των έξω προβλέπει το
τελετουργικό.
Σκοπός κάθε λατρευτικής εκδηλώσεως είναι η εθελουσία συναρπαγή των μετεχόντων από το εδώ και τώρα της ζωής μας και η μεταφορά μας στο εκεί και τότε της λυτρώσεως. Για το λόγο αυτό, ο ναός των Ορθοδόξων, ο ναός μας, συμβολίζει παγίως, αλλά με ιδιαίτερη έμφαση τη Μεγάλη Εβδομάδα, και εκφράζει λειτουργικά τον τόπο και τον χώρο της Αγίας Γης. Αν ο ναός εξασφαλίζει συμβολικώς τον ιερό χώρο των γεγονότων, οι χρόνοι των ιερών ακολουθιών αναπαράγουν τους χρόνους των γεγονότων του Πάθους και της Λυτρώσεως.
Σκοπός κάθε λατρευτικής εκδηλώσεως είναι η εθελουσία συναρπαγή των μετεχόντων από το εδώ και τώρα της ζωής μας και η μεταφορά μας στο εκεί και τότε της λυτρώσεως. Για το λόγο αυτό, ο ναός των Ορθοδόξων, ο ναός μας, συμβολίζει παγίως, αλλά με ιδιαίτερη έμφαση τη Μεγάλη Εβδομάδα, και εκφράζει λειτουργικά τον τόπο και τον χώρο της Αγίας Γης. Αν ο ναός εξασφαλίζει συμβολικώς τον ιερό χώρο των γεγονότων, οι χρόνοι των ιερών ακολουθιών αναπαράγουν τους χρόνους των γεγονότων του Πάθους και της Λυτρώσεως.
Ναός και χρόνος προσφέρουν το που και το πότε, δηλαδή
το χωρόχρονο των λυτρωτικών γεγονότων που πλαισιώνει το τι, δηλαδή τα
ιστορικά γεγονότα. Προσφέρεται επίσης και το ποιος, δηλαδή τον Κορυφαίο
του λυτρωτικού δράματος του κόσμου, τον Ιησού, και το γιατί των
γεγονότων, τη λύτρωση του κόσμου, τον Ιησού, και το γιατί των γεγονότων,
την λύτρωση του κόσμου και του ανθρώπου ως τον ενιαίο και τελικό σκοπό
του πάθους του Απαθούς.
Οι χωρόχρονοι των κορυφαίων τελεσιουργιών της Λυτρώσεως περιέχουν λύτρωση και ελευθερία. Και οι δύο προσδιορίζουν την αποδέσμευση του ανθρώπου από ανάξιες του ανθρώπου δουλείες, που εμποδίζουν την εκδήλωση των δυνατοτήτων του και τον υποτάσσουν. Διαφέρουν, όμως, επειδή η πρώτη, η λύτρωση αναφέρεται στην κατάσταση ελευθερίας των εσωτερικών δυνατοτήτων του, ενώ η δεύτερη, η ελευθερία σε εξωτερικές (πολιτικές, νομικές, οικονομικές κ.λπ.) συνθήκες και δυνατότητες πλήρους εκδηλώσεως, και όχι απλώς δηλώσεως, των εσωτερικών. Η τελειότητα απαιτεί να υπάρχει και η λυτρωμένη, δηλαδή η εσωτερική και η εξωτερική ελευθερία. Στην πράξη, συνδυάζεται αναγκαστικά η εσωτερική ελευθερία, δηλαδή η λύτρωση, με την εξωτερική ανελευθερία, και αντιστρόφως, η εξωτερική ελευθερία με την εσωτερική ανελευθερία.
Οι ιερές τελεσιουργίες της λυτρώσεως του ανθρώπου πραγματοποιούνται σε καταστάσεις αλύτρωτης ελευθερίας και στοχεύουν προς τη λυτρωμένη ελευθερία.
Τελεσιουργία είναι η τέλεση ή ολοκλήρωση ενός έργου και η πραγμάτωση του σκοπού του. Κάθε τελεσιουργία αποτελείται από αλυσίδα προκαθωρισμένων και έγκυρων πράξεων, που συντείνουν στην ευόδωση του σκοπού και λόγου τους. Μεταξύ των προκαθορισμένων πράξεων, υπάρχουν και οι κορυφαίες. Κορυφαίες πράξεις του ενός και ενιαίου έργου της ανθρώπινης λυτρώσεως είναι οι λόγοι και οι πράξεις του Ιησού Χριστού. Ο λόγος, η εκπεφρασμένη βούλησή Του, και οι πράξεις Του, είναι γεγονότα ισοδύναμα και ισόκυρα. Η αρμονία λόγου και έργου είναι γνώρισμα μοναδικό και για το λόγο αυτό θεϊκό έργο. Ο άνθρωπος επιχειρεί να μιμηθεί αυτήν την τελειότητα, που συνιστά την αγιότητα.
Οι χωροχρόνοι είναι τα αδιάσπαστα πλαίσια της πραγματικότητας, που συγκροτεί την ιστορικότητα. Οι κορυφαίες τελεσιουργίες της λυτρώσεως του ανθρώπου από τον Θεάνθρωπο, καίτοι είναι δυσπρόσιτες, ως ουσιαστικώς υπεριστορικής τάξεως, έχουν σαφείς ιστορικές διαστάσεις, και επομένως και απαντήσεις για το που και το πότε τελεσιουργήθηκε η λύτρωση.
Χώρος και χρόνος διαπλέκονται υποχρεωτικά και είναι αποτυπωμένοι στην μνήμη της Εκκλησίας από τους μάρτυρες των γεγονότων Ευαγγελιστές.
Οι χώροι της λυτρώσεως είναι πολλοί και καταλαμβάνουν όλη σχεδόν την Παλαιστίνη. Οι κορυφαίοι όμως περικλείονται στο οικιστικό πλαίσιο της πόλεως των Ιεροσολύμων και στην εκτός των τειχών περίμετρο της πόλεως.
Οι χρόνοι είναι κι αυτοί πολλοί, καταλαμβάνουν λίγα χρόνια από την ρωμαϊκή περίοδο της ιστορίας της Παλαιστίνης, και οι εξ αυτών κορυφαίοι εκτείνονται σε μια εβδομάδα, την Μεγάλη όπως ονομάζεται Εβδομάδα. Μια Εκκλησία, η Ορθόδοξη Σιωνίτιδα Εκκλησία του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων πραγματοποιεί στους ίδιους χώρους με τους αρχικούς τις τελεσιουργίες των γεγονότων της λυτρώσεως.
Η μυσταγωγική συμμετοχή δια της εκουσίας λατρευτικής συναρπαγής επιδιώκεται:
Α. Με την πλήρη μέχρι και των λεπτομερειών ενημέρωση των συμμετεχόντων στα γεγονότα. Οι Απόστολοι και οι Ευαγγελιστές λειτουργούν ως οι αυτόπτες και αυτήκοοι «ανταποκριτές» από τους χώρους των γεγονότων. Οι «ανταποκρίσεις» τους παρέχουν σφαιρική κάλυψη των γεγονότων (από την οπτική της εξουσίας, από την οπτική των κατηγόρων, από την οπτική του περιβάλλοντος του κατηγορουμένου, από την θέση του κατηγορουμένου κ.λπ.), και είναι ειλικρινείς, αφού αναφέρουν χωρίς εξωραϊσμούς τα πάντα, ακόμη και τα αρνητικά, όπως τη βιαία αντίδραση του Αποστόλου Πέτρου, τη δειλία του κ. α.
Β. Τα γεγονότα περιβάλλει υμνολογικός και μελωδικός θεολογικού και ηθικού περιεχομένου σχολιασμός. «Σχολιαστές» οι Υμνογράφοι και οι Μελωδοί της Εκκλησίας, ως οι ποιητικοί επιμελητές και διαμορφωτές του λόγου των μεγάλων θεολόγων. Στα σχόλια αντικατοπτρίζεται η θεολογία, η ευσέβεια και οι ατομικοί και κοινωνικοί προβληματισμοί της εποχής τους. Ο ποιητικός σχολιασμός περιλαμβάνει, εκτός από τις ενημερωτικές αναφορές και τους θεολογικούς σχολιασμούς, και προτροπές και παραινέσεις, άλλοτε ως αυτοπαραινέσεις, λ.χ. «...βλέπε οὖ , ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μή τῷ θάνατῳ παραδοθῇς , καί τῆς βασιλείας ἔξω κλεισθῇς», άλλοτε ως προτροπές μιμήσεως της συμπεριφοράς προσώπου, που αναφέρεται στην Αγία Γραφή. Συχνή είναι, επίσης, η προτροπή ανυμνήσεως του Θεού, λ.χ. «Τόν δι' ἡμᾶς σταυρωθέντα, δεῦτε πάντες ὑμνήσωμεν».
Γ. Το Τυπικό των ι. ακολουθιών προβλέπει τελετουργικές κινήσεις των ιερέων και του μετέχοντος λαού, που είναι μιμητικές ή δηλωτικές των γεγονότων της λυτρώσεως, όπως λ.χ. η έξοδος του Σταυρού μετά του Εσταυρωμένου, τη Μ. Πέμπτη, ή η περιφορά του Επιταφίου, την Μ. Παρασκευή.
Δ. Κοινός παρονομαστής των ευαγγελικών κειμένων, των ύμνων, των κινήσεων κ.λ.π. Είναι η μνεία των γεγονότων κάθε αναβιούμενης ημέρας της παγκοσμίου Λυτρώσεως. Η συνισταμένη αυτή δηλώνεται προειδοποιητικά και με σαφήνεια, λ.χ. «τῇ ἁγίᾳ καί μεγάλῃ Τετάρτῃ τῆς ἀλειψάσης τόν Κύριον μύρῳ πόρνης γυναικός μνείαν ποιεῖσθε οἱ θειότατοι πατέρες εθέσσπισαν, ὅτι πρό τοῦ σωτηρίου πάθους τοῦτο γέγονεν. Ε. Η εβδομαδιαία μυστική πορεία κάθε ημέρας της Μεγάλης Εβδομάδος περιλαμβάνει τρεις έως πέντε ιερές ακολουθίες (από 4 η Μ. Δευτέρα και η Μ. Τρίτη, 5 η Μ. Τετάρτη, από 3 η Μ. Πέμπτη, η Μ. Παρασκευή, το Μ. Σάββατο και η Κυριακή του Πάσχα).
Τη Μεγάλη Δευτέρα προβάλλονται τρία γεγονότα, ως προπαρασκευαστικά και διδακτικά. Το παράδειγμα της σωφροσύνης του Ιωσήφ, που δεν υπέκυψε στην σεξουαλική παρενόχληση της Αιγυπτίας κυρίας του, και της συνετής διαχειρίσεως της προβλεπομένης παραγωγικής κρίσεως (επτά έτη αφθονίας και επτά έτη σιτοδείας). Η υπόμνηση της ιστορίας του Ιωσήφ προβάλλει τη σχέση της ατομικής ηθικής και της πολιτικής αποτελεσματικότητας. Το μήνυμα είναι σαφώς ηθικοπολιτικό. Το δεύτερο προβαλλόμενο γεγονός είναι η καταστροφή της ακάρπου συκής. Η χρησιμότητα κάθε συστήματος παραγωγής αποδεικνύεται από την παραγωγικότητά του. Το ηθικοπολιτικό μήνυμα είναι σαφές, κάθε άκαρπο σύστημα «ἐκκόπτεται καί εἰς πῦρ βάλλεται».
Το τρίτο γεγονός, τα «οὐαί» κατά των υποκριτών, αποτελεί την καταδίκη του «προσωπείου», του image. Ο Χριστός καταδικάζει απερίφραστα και με αυστηρότητα την ηγετική υποκρισία με σκληρή θεολογική διαλεκτική (Ματθ. κγ΄ 1 και εξής). Η κριτική της πολιτικής πρακτικής και τα συνυπάρχοντα ηθικοπολιτικά μηνύματα της ημέρας αυτής είναι ανυπέρβλητα. Και, ασφαλώς, είναι λανθασμένη κάθε ανάγνωση, που θα περιορίζει τα μηνύματα της ημέρας μόνο στα πλαίσια της ατομικής ηθικής.
Την Μεγάλη Τρίτη προβάλλονται τρία, επίσης, διδακτικά θέματα. Το πρώτο είναι η πασίγνωστη παραβολή των Δέκα Παρθένων, που διαφορίζονται ποιοτικά με κριτήριο την προετοιμασία και την εγρήγορση. Το δεύτερο είναι η παραβολή των ταλάντων, που συνδέει την αμοιβή με την επιτυχή χρήση των θεοσδότων δώρων. Η παραίτηση από της αξιοποιήσεως των ταλάντων συνεπάγεται αφαίρεσή της και αντιστρόφως, η αξιοποίησή τους συνεπάγεται την αύξησή τους. «Τῷ γάρ ἔχοντι παντί δοθήσεται καί περισσευθήσετα , ἀπό δέ τοῦ μή ἔχοντος καί ὅ ἔχει ἀρθήσεται ἀπ ' αὐτοῦ» (Ματθ. κε ΄ 29).
Το τρίτο είναι η έκθεση της Τελικής Κρίσεως των ανθρώπων. Προβάλλεται ότι το κριτήριο του Θεού στην έσχατη κρίση του ανθρώπου είναι η κοινωνική συμπεριφορά του ανθρώπου προς τον άνθρωπο. Ο Θεός τιμάται στο πρόσωπο του ανθρώπου, που πάσχει από παντός είδους δεινά, όπως η πείνα και η δίψα, η ανεστιότητα και η στέρηση της ελευθερίας ( Ματθ. κστ΄ 31 και εξής). Προβάλλεται η μοναδική θεολογική της αδελφοσύνης του ενσάρκου Θεού με τους ασήμους ανθρώπους, ως θεολογία της πράξεως ή ως εφαρμοσμένη πίστη, που περιλαμβάνεται στην κλασική φράση: «ἐφ' ὅσον ἐποιήσατε ἑνί τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοί ἐποιήσατε». Η σύμπτωση της εμπράκτου τιμής προς τον υπέρτατο Θεό με την έμπρακτη τιμή και φροντίδα για τον ασήμαντο άνθρωπο ανήκει στα κορυφαία και ανυπέρβλητα δέον του χριστιανού. Η κατηγορηματική επιταγή είναι σαφεστάτη. Το υπέροχο του Θεού πρέπει να τιμάται στο ασήμαντο του ανθρώπου.
Την Μεγάλη Τετάρτη προβάλλεται η μετάνοια της πόρνης και προληπτικώς η προδοσία του μαθητού, αφού αμφότερα έχουν σχέση με το χρήμα. Στην πορνεία διασπάται και εμπορευματοποιείται η μοναδικότητα της σωματικής επικοινωνίας του ανθρώπου και η απόλυτη συντροφικότητα. Η σωματική επικοινωνία μεταβάλλεται σε αντικείμενο οικονομικής συναλλαγής και η συντροφικότητα παραχωρεί την θέση της στην οδυνηρή ανεστιότητα. Το ανθρώπινο σώμα υποκαθιστά το ανθρώπινο πρόσωπο και υποβαθμίζεται σε εργαλείο εμπορευσίμου ηδονής. Οι υμνωδοί της Εκκλησίας προβάλλουν την μετάνοια της πόρνης ως δείγμα ελπίδος και, κατ' αντιδιαστολή, την προδοσία του Ιούδα ως δείγμα πορνείας της ψυχής. Η πόρνη μετανοεί και απομακρύνεται από το εμπόριο του σώματός της, την ίδια στιγμή ο μαθητής εκπορνεύει την πνευματική του οντότητα με την έμμισθη προδοσία του. Η πόρνη πορεύεται κεντρομόλος, από το εγωκεντρικό «ὡς ἐγώ θέλων» στο εσύ θέλεις του Χριστού, και ο μαθητής φυγοκέντρως , από το χριστοκεντρικό « ὡς ἐσύ θέλεις» του διδασκάλου στο «ὡς ἐγώ θέλω».
Την Μεγάλη Πέμπτη προβάλλονται τέσσερα γεγονότα, υπαγόμενα στην ιστορική πορεία του Λυτρωτή. Ο Νιπτήρας, ο Μυστικός Δείπνος, η υπερφυής προσευχή και η προδοσία. Το πρώτο υπογραμμίζει την ταπεινοφροσύνη, το δεύτερο εγκαινιάζει το μυστήριο της αναμνηστικής και πραγματικής κοινωνίας με τον Σωτήρα, όπως και το μυστήριο της δημιουργουμένης ύλης να μεταβάλλεται σε σώμα και αίμα του Δημιουργού. Τρίτο εορταζόμενο γεγονός είναι η προσευχή του Ιησού στη Γεθσημανή (Ματθ. κστ΄ 36-46), που εκφράζει ταυτόχρονα το ηγούμενο πανίσχυρο θείο και το επόμενο αγωνιώδες ανθρώπινο πρόσωπό του. Το τέταρτο είναι η αποχώρηση του Ιούδα από το σύλλογο των αποστολικών λειτουργών της λυτρώσεως της ανθρωπότητος και από το κέντρο της Ιστορίας.
Τη Μεγάλη Παρασκευή τα προβαλλόμενα εξουθενωτικά του κύρους και της δυνάμεως γεγονότα είναι πολλά. Εντάσσονται σε τρεις πτυχές, την πτυχή του βασανισμού και εξευτελισμού της προσωπικότητος (εμπτυσμός, ραπίσματα, κολαφίσματα, ύβρεις, γέλωτες, πορφυρή χλαίνη, κάλαμος, σπόγγος, όξος, ήλοι, λόγχη, σταυρός), την πτυχή του θανάτου και την πτυχή της μετανοίας του πρώτου μετά τον θάνατο και πριν από την ανάσταση πιστού του Χριστού, του συσταυρωμένου ληστή.
Το μεγάλο Σάββατο τα προβαλλόμενα γεγονότα είναι η ταφή, η εις Άδου Κάθοδος του Χριστού και η ανάσταση του ανθρωπίνου γένους. Αυτή η θεολογική πεποίθηση εκφράζεται στην αυθεντική ως ορθόδοξη εικονογραφική παράσταση της Αναστάσεως ως συναναστάσεως των πρωτοπλάστων μετά του Ιησού.
Η διέλευση από της Ταφής στη ζωηφόρο Ανάσταση αναγγέλεται πανηγυρικά, την Κυριακή του Πάσχα, με τις αναρίθμητες επαναλήψεις του κεντρικού διαχρονικού μηνύματος. «ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ».
Οι χωρόχρονοι των κορυφαίων τελεσιουργιών της Λυτρώσεως περιέχουν λύτρωση και ελευθερία. Και οι δύο προσδιορίζουν την αποδέσμευση του ανθρώπου από ανάξιες του ανθρώπου δουλείες, που εμποδίζουν την εκδήλωση των δυνατοτήτων του και τον υποτάσσουν. Διαφέρουν, όμως, επειδή η πρώτη, η λύτρωση αναφέρεται στην κατάσταση ελευθερίας των εσωτερικών δυνατοτήτων του, ενώ η δεύτερη, η ελευθερία σε εξωτερικές (πολιτικές, νομικές, οικονομικές κ.λπ.) συνθήκες και δυνατότητες πλήρους εκδηλώσεως, και όχι απλώς δηλώσεως, των εσωτερικών. Η τελειότητα απαιτεί να υπάρχει και η λυτρωμένη, δηλαδή η εσωτερική και η εξωτερική ελευθερία. Στην πράξη, συνδυάζεται αναγκαστικά η εσωτερική ελευθερία, δηλαδή η λύτρωση, με την εξωτερική ανελευθερία, και αντιστρόφως, η εξωτερική ελευθερία με την εσωτερική ανελευθερία.
Οι ιερές τελεσιουργίες της λυτρώσεως του ανθρώπου πραγματοποιούνται σε καταστάσεις αλύτρωτης ελευθερίας και στοχεύουν προς τη λυτρωμένη ελευθερία.
Τελεσιουργία είναι η τέλεση ή ολοκλήρωση ενός έργου και η πραγμάτωση του σκοπού του. Κάθε τελεσιουργία αποτελείται από αλυσίδα προκαθωρισμένων και έγκυρων πράξεων, που συντείνουν στην ευόδωση του σκοπού και λόγου τους. Μεταξύ των προκαθορισμένων πράξεων, υπάρχουν και οι κορυφαίες. Κορυφαίες πράξεις του ενός και ενιαίου έργου της ανθρώπινης λυτρώσεως είναι οι λόγοι και οι πράξεις του Ιησού Χριστού. Ο λόγος, η εκπεφρασμένη βούλησή Του, και οι πράξεις Του, είναι γεγονότα ισοδύναμα και ισόκυρα. Η αρμονία λόγου και έργου είναι γνώρισμα μοναδικό και για το λόγο αυτό θεϊκό έργο. Ο άνθρωπος επιχειρεί να μιμηθεί αυτήν την τελειότητα, που συνιστά την αγιότητα.
Οι χωροχρόνοι είναι τα αδιάσπαστα πλαίσια της πραγματικότητας, που συγκροτεί την ιστορικότητα. Οι κορυφαίες τελεσιουργίες της λυτρώσεως του ανθρώπου από τον Θεάνθρωπο, καίτοι είναι δυσπρόσιτες, ως ουσιαστικώς υπεριστορικής τάξεως, έχουν σαφείς ιστορικές διαστάσεις, και επομένως και απαντήσεις για το που και το πότε τελεσιουργήθηκε η λύτρωση.
Χώρος και χρόνος διαπλέκονται υποχρεωτικά και είναι αποτυπωμένοι στην μνήμη της Εκκλησίας από τους μάρτυρες των γεγονότων Ευαγγελιστές.
Οι χώροι της λυτρώσεως είναι πολλοί και καταλαμβάνουν όλη σχεδόν την Παλαιστίνη. Οι κορυφαίοι όμως περικλείονται στο οικιστικό πλαίσιο της πόλεως των Ιεροσολύμων και στην εκτός των τειχών περίμετρο της πόλεως.
Οι χρόνοι είναι κι αυτοί πολλοί, καταλαμβάνουν λίγα χρόνια από την ρωμαϊκή περίοδο της ιστορίας της Παλαιστίνης, και οι εξ αυτών κορυφαίοι εκτείνονται σε μια εβδομάδα, την Μεγάλη όπως ονομάζεται Εβδομάδα. Μια Εκκλησία, η Ορθόδοξη Σιωνίτιδα Εκκλησία του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων πραγματοποιεί στους ίδιους χώρους με τους αρχικούς τις τελεσιουργίες των γεγονότων της λυτρώσεως.
Η μυσταγωγική συμμετοχή δια της εκουσίας λατρευτικής συναρπαγής επιδιώκεται:
Α. Με την πλήρη μέχρι και των λεπτομερειών ενημέρωση των συμμετεχόντων στα γεγονότα. Οι Απόστολοι και οι Ευαγγελιστές λειτουργούν ως οι αυτόπτες και αυτήκοοι «ανταποκριτές» από τους χώρους των γεγονότων. Οι «ανταποκρίσεις» τους παρέχουν σφαιρική κάλυψη των γεγονότων (από την οπτική της εξουσίας, από την οπτική των κατηγόρων, από την οπτική του περιβάλλοντος του κατηγορουμένου, από την θέση του κατηγορουμένου κ.λπ.), και είναι ειλικρινείς, αφού αναφέρουν χωρίς εξωραϊσμούς τα πάντα, ακόμη και τα αρνητικά, όπως τη βιαία αντίδραση του Αποστόλου Πέτρου, τη δειλία του κ. α.
Β. Τα γεγονότα περιβάλλει υμνολογικός και μελωδικός θεολογικού και ηθικού περιεχομένου σχολιασμός. «Σχολιαστές» οι Υμνογράφοι και οι Μελωδοί της Εκκλησίας, ως οι ποιητικοί επιμελητές και διαμορφωτές του λόγου των μεγάλων θεολόγων. Στα σχόλια αντικατοπτρίζεται η θεολογία, η ευσέβεια και οι ατομικοί και κοινωνικοί προβληματισμοί της εποχής τους. Ο ποιητικός σχολιασμός περιλαμβάνει, εκτός από τις ενημερωτικές αναφορές και τους θεολογικούς σχολιασμούς, και προτροπές και παραινέσεις, άλλοτε ως αυτοπαραινέσεις, λ.χ. «...βλέπε οὖ , ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μή τῷ θάνατῳ παραδοθῇς , καί τῆς βασιλείας ἔξω κλεισθῇς», άλλοτε ως προτροπές μιμήσεως της συμπεριφοράς προσώπου, που αναφέρεται στην Αγία Γραφή. Συχνή είναι, επίσης, η προτροπή ανυμνήσεως του Θεού, λ.χ. «Τόν δι' ἡμᾶς σταυρωθέντα, δεῦτε πάντες ὑμνήσωμεν».
Γ. Το Τυπικό των ι. ακολουθιών προβλέπει τελετουργικές κινήσεις των ιερέων και του μετέχοντος λαού, που είναι μιμητικές ή δηλωτικές των γεγονότων της λυτρώσεως, όπως λ.χ. η έξοδος του Σταυρού μετά του Εσταυρωμένου, τη Μ. Πέμπτη, ή η περιφορά του Επιταφίου, την Μ. Παρασκευή.
Δ. Κοινός παρονομαστής των ευαγγελικών κειμένων, των ύμνων, των κινήσεων κ.λ.π. Είναι η μνεία των γεγονότων κάθε αναβιούμενης ημέρας της παγκοσμίου Λυτρώσεως. Η συνισταμένη αυτή δηλώνεται προειδοποιητικά και με σαφήνεια, λ.χ. «τῇ ἁγίᾳ καί μεγάλῃ Τετάρτῃ τῆς ἀλειψάσης τόν Κύριον μύρῳ πόρνης γυναικός μνείαν ποιεῖσθε οἱ θειότατοι πατέρες εθέσσπισαν, ὅτι πρό τοῦ σωτηρίου πάθους τοῦτο γέγονεν. Ε. Η εβδομαδιαία μυστική πορεία κάθε ημέρας της Μεγάλης Εβδομάδος περιλαμβάνει τρεις έως πέντε ιερές ακολουθίες (από 4 η Μ. Δευτέρα και η Μ. Τρίτη, 5 η Μ. Τετάρτη, από 3 η Μ. Πέμπτη, η Μ. Παρασκευή, το Μ. Σάββατο και η Κυριακή του Πάσχα).
Τη Μεγάλη Δευτέρα προβάλλονται τρία γεγονότα, ως προπαρασκευαστικά και διδακτικά. Το παράδειγμα της σωφροσύνης του Ιωσήφ, που δεν υπέκυψε στην σεξουαλική παρενόχληση της Αιγυπτίας κυρίας του, και της συνετής διαχειρίσεως της προβλεπομένης παραγωγικής κρίσεως (επτά έτη αφθονίας και επτά έτη σιτοδείας). Η υπόμνηση της ιστορίας του Ιωσήφ προβάλλει τη σχέση της ατομικής ηθικής και της πολιτικής αποτελεσματικότητας. Το μήνυμα είναι σαφώς ηθικοπολιτικό. Το δεύτερο προβαλλόμενο γεγονός είναι η καταστροφή της ακάρπου συκής. Η χρησιμότητα κάθε συστήματος παραγωγής αποδεικνύεται από την παραγωγικότητά του. Το ηθικοπολιτικό μήνυμα είναι σαφές, κάθε άκαρπο σύστημα «ἐκκόπτεται καί εἰς πῦρ βάλλεται».
Το τρίτο γεγονός, τα «οὐαί» κατά των υποκριτών, αποτελεί την καταδίκη του «προσωπείου», του image. Ο Χριστός καταδικάζει απερίφραστα και με αυστηρότητα την ηγετική υποκρισία με σκληρή θεολογική διαλεκτική (Ματθ. κγ΄ 1 και εξής). Η κριτική της πολιτικής πρακτικής και τα συνυπάρχοντα ηθικοπολιτικά μηνύματα της ημέρας αυτής είναι ανυπέρβλητα. Και, ασφαλώς, είναι λανθασμένη κάθε ανάγνωση, που θα περιορίζει τα μηνύματα της ημέρας μόνο στα πλαίσια της ατομικής ηθικής.
Την Μεγάλη Τρίτη προβάλλονται τρία, επίσης, διδακτικά θέματα. Το πρώτο είναι η πασίγνωστη παραβολή των Δέκα Παρθένων, που διαφορίζονται ποιοτικά με κριτήριο την προετοιμασία και την εγρήγορση. Το δεύτερο είναι η παραβολή των ταλάντων, που συνδέει την αμοιβή με την επιτυχή χρήση των θεοσδότων δώρων. Η παραίτηση από της αξιοποιήσεως των ταλάντων συνεπάγεται αφαίρεσή της και αντιστρόφως, η αξιοποίησή τους συνεπάγεται την αύξησή τους. «Τῷ γάρ ἔχοντι παντί δοθήσεται καί περισσευθήσετα , ἀπό δέ τοῦ μή ἔχοντος καί ὅ ἔχει ἀρθήσεται ἀπ ' αὐτοῦ» (Ματθ. κε ΄ 29).
Το τρίτο είναι η έκθεση της Τελικής Κρίσεως των ανθρώπων. Προβάλλεται ότι το κριτήριο του Θεού στην έσχατη κρίση του ανθρώπου είναι η κοινωνική συμπεριφορά του ανθρώπου προς τον άνθρωπο. Ο Θεός τιμάται στο πρόσωπο του ανθρώπου, που πάσχει από παντός είδους δεινά, όπως η πείνα και η δίψα, η ανεστιότητα και η στέρηση της ελευθερίας ( Ματθ. κστ΄ 31 και εξής). Προβάλλεται η μοναδική θεολογική της αδελφοσύνης του ενσάρκου Θεού με τους ασήμους ανθρώπους, ως θεολογία της πράξεως ή ως εφαρμοσμένη πίστη, που περιλαμβάνεται στην κλασική φράση: «ἐφ' ὅσον ἐποιήσατε ἑνί τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοί ἐποιήσατε». Η σύμπτωση της εμπράκτου τιμής προς τον υπέρτατο Θεό με την έμπρακτη τιμή και φροντίδα για τον ασήμαντο άνθρωπο ανήκει στα κορυφαία και ανυπέρβλητα δέον του χριστιανού. Η κατηγορηματική επιταγή είναι σαφεστάτη. Το υπέροχο του Θεού πρέπει να τιμάται στο ασήμαντο του ανθρώπου.
Την Μεγάλη Τετάρτη προβάλλεται η μετάνοια της πόρνης και προληπτικώς η προδοσία του μαθητού, αφού αμφότερα έχουν σχέση με το χρήμα. Στην πορνεία διασπάται και εμπορευματοποιείται η μοναδικότητα της σωματικής επικοινωνίας του ανθρώπου και η απόλυτη συντροφικότητα. Η σωματική επικοινωνία μεταβάλλεται σε αντικείμενο οικονομικής συναλλαγής και η συντροφικότητα παραχωρεί την θέση της στην οδυνηρή ανεστιότητα. Το ανθρώπινο σώμα υποκαθιστά το ανθρώπινο πρόσωπο και υποβαθμίζεται σε εργαλείο εμπορευσίμου ηδονής. Οι υμνωδοί της Εκκλησίας προβάλλουν την μετάνοια της πόρνης ως δείγμα ελπίδος και, κατ' αντιδιαστολή, την προδοσία του Ιούδα ως δείγμα πορνείας της ψυχής. Η πόρνη μετανοεί και απομακρύνεται από το εμπόριο του σώματός της, την ίδια στιγμή ο μαθητής εκπορνεύει την πνευματική του οντότητα με την έμμισθη προδοσία του. Η πόρνη πορεύεται κεντρομόλος, από το εγωκεντρικό «ὡς ἐγώ θέλων» στο εσύ θέλεις του Χριστού, και ο μαθητής φυγοκέντρως , από το χριστοκεντρικό « ὡς ἐσύ θέλεις» του διδασκάλου στο «ὡς ἐγώ θέλω».
Την Μεγάλη Πέμπτη προβάλλονται τέσσερα γεγονότα, υπαγόμενα στην ιστορική πορεία του Λυτρωτή. Ο Νιπτήρας, ο Μυστικός Δείπνος, η υπερφυής προσευχή και η προδοσία. Το πρώτο υπογραμμίζει την ταπεινοφροσύνη, το δεύτερο εγκαινιάζει το μυστήριο της αναμνηστικής και πραγματικής κοινωνίας με τον Σωτήρα, όπως και το μυστήριο της δημιουργουμένης ύλης να μεταβάλλεται σε σώμα και αίμα του Δημιουργού. Τρίτο εορταζόμενο γεγονός είναι η προσευχή του Ιησού στη Γεθσημανή (Ματθ. κστ΄ 36-46), που εκφράζει ταυτόχρονα το ηγούμενο πανίσχυρο θείο και το επόμενο αγωνιώδες ανθρώπινο πρόσωπό του. Το τέταρτο είναι η αποχώρηση του Ιούδα από το σύλλογο των αποστολικών λειτουργών της λυτρώσεως της ανθρωπότητος και από το κέντρο της Ιστορίας.
Τη Μεγάλη Παρασκευή τα προβαλλόμενα εξουθενωτικά του κύρους και της δυνάμεως γεγονότα είναι πολλά. Εντάσσονται σε τρεις πτυχές, την πτυχή του βασανισμού και εξευτελισμού της προσωπικότητος (εμπτυσμός, ραπίσματα, κολαφίσματα, ύβρεις, γέλωτες, πορφυρή χλαίνη, κάλαμος, σπόγγος, όξος, ήλοι, λόγχη, σταυρός), την πτυχή του θανάτου και την πτυχή της μετανοίας του πρώτου μετά τον θάνατο και πριν από την ανάσταση πιστού του Χριστού, του συσταυρωμένου ληστή.
Το μεγάλο Σάββατο τα προβαλλόμενα γεγονότα είναι η ταφή, η εις Άδου Κάθοδος του Χριστού και η ανάσταση του ανθρωπίνου γένους. Αυτή η θεολογική πεποίθηση εκφράζεται στην αυθεντική ως ορθόδοξη εικονογραφική παράσταση της Αναστάσεως ως συναναστάσεως των πρωτοπλάστων μετά του Ιησού.
Η διέλευση από της Ταφής στη ζωηφόρο Ανάσταση αναγγέλεται πανηγυρικά, την Κυριακή του Πάσχα, με τις αναρίθμητες επαναλήψεις του κεντρικού διαχρονικού μηνύματος. «ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ».
Ηλία Β. Οικονόμου, Hμεροδρόμιο Μεγάλης Eβδομάδος, Εκδ. Αποστολική Διακονία, Αθήνα, 1996, σελ. 7-14.
ΠΗΓΗ:http://www.faneromenihol.gr/
Ετικέτες
Αγία Γραφή,
Εκκλησία,
Θεία Λατρεία,
Θεολογικά θέματα,
Ορθοδοξία,
Πνευματικά θέματα,
Υμνολογία
Μεγάλη Εβδομάς!
«Εισαγωγικά
στη Μεγάλη Εβδομάδα»
του Καθηγητή
Παντελή Πάσχου
Περάσαμε πια το πέλαγος της νηστείας της Μεγάλης
Τεσσαρακοστής. Και τώρα στεκόμαστε μπροστά στη θύρα της Μεγάλης Εβδομάδος, οπού
ονομάζεται Μεγάλη όχι γιατί είναι μεγαλύτερη, ή έχει περισσότερες μέρες, αλλά
«επειδή μεγάλα ημίν γέγονεν εν αυτή παρά του Δεσπότου κατορθώματα. Και γάρ εν
αυτή τη εβδομάδι τη Μεγάλη, όπως λέγει ο ιερός Χρυσόστομος, η χρονία του διαβόλου
κατελύθη τυραννίς· ο θάνατος εσβέσθη· ο ισχυρός εδέθη· τα σκεύη αυτού διηρπάγη·
αμαρτία ανηρέθη· η κατάρα κατελύθη· ο Παράδεισος ανεώχθη· ο Ουρανός βάσιμος
γέγονεν· άνθρωποι αγγέλοις ανεμίγησαν· το μεσότοιχον του φραγμού ήρθη· το
θριγγίον περιηρέθη· ο της ειρήνης Θεός ειρηνοποίησε τα άνω και τα επί της γής·
διά τούτο Μεγάλη καλείται Εβδομάς».
Όντως φοβερά αυτής της εβδομάδος τα Μυστήρια! Όλη η ποίηση του Χριστιανισμού
και όλη η δόξα της Ορθοδοξίας, από αυτή την εβδομάδα πηγάζουν. Απ᾿ τον καιρό
που, μαθητούδια ακόμη, παίρναμε απ᾿ το ζεστό χέρι της μάνας μας τη σύνοψη και
το κερί, που καθώς ήταν αγνό μοσκοβολούσε σάν λιβάνι όταν έκαιγε, και πηγαίναμε
στις ακολουθίες του Νυμφίου, ή στις Μεγάλες Ώρες των Παθών, της Μεγ. Πέμπτης
και της Μεγ. Παρασκευής, όπου κλαίγαμε από καρδιάς μπρος στον Εσταυρωμένο,
καθώς αποθέταμε με τρέμοντα δάχτυλα τα παρθενικά αγριολούλουδα, που με μίαν
ολόζεστη λαχτάρα τρέχαμε να μάσουμε στους κήπους και στα χωράφια· απ᾿ τα μικρά
μας εκείνα χρόνια, που προσμέναμε να ῾ρθει η εβδομάδα των Παθών, για να δεχτούμε
ύστερα και την Ανάσταση, μέχρι τα γηρατειά μας τα βαθιά, αυτή η Εβδομάδα είναι
που μάς κρατάει συντροφιά με τον πόνο της, με τα δάκρυά της, με τη λύπη της,
αλλά και με τη χαρά και την ευφροσύνη της Αναστάσεως, που ακολουθεί.
Κι αυτή είναι η μεγαλύτερη φιλοσοφία της ζωής, που η αγία Εκκλησία μας την
δίνει με τον πιό ωραίο, απλό και κατανυκτικό τρόπο στη Μεγάλη Εβδομάδα. Και
είναι αλήθεια, ότι αυτή η φιλοσοφία, που δεν είναι άλλη από την υψηλή θεολογία
του Σταυρού, δεν θα μπορέσει ποτέ κανείς να την αφομοιώσει και να την
κατανοήσει έξω από τον εκκλησιαστικό περίβολο, έξω από τη λειτουργική ζωή της
Εκκλησίας.
Έξω από την Εκκλησία, ο Σταυρός ή η Μεγάλη Εβδομάδα γίνεται λογοτεχνία, γίνεται
θέατρο ή κινηματογράφος, γίνεται στοχαστική διάλεξη ή δημοσιογραφικό άρθρο,
γίνεται ευκαιρία για να δοκιμάσει κανείς τις ικανότητές του μ᾿ έναν τρόπο – οποιοδήποτε
– επάνω σ᾿ ένα σοβαρό θέμα. Και μόνο μέσα από τις ιερές Ακολουθίες και τη
λειτουργική ζωή της Εκκλησίας μας, μπορεί ο άνθρωπος να φτάσει στην κορφή της
πνευματικής φιλοσοφίας και στη δόξα της Αναστάσεως, ανεβαίνοντας τον ανηφορικό
δρόμο του Γολγοθά και περνώντας πνευματικά μέσα από την αγωνία της Σταυρώσεως.
Ο ορθόδοξος χριστιανός, όλη την Εβδομάδα έχει ένα μεγάλο δρόμο να οδοιπορήσει.
Μεγάλο, όχι με τις εξωτερικές, αλλά με τις εσωτερικές διαστάσεις. Ένα δρόμο,
που περπάτησε ο ίδιος ο Χριστός. Ναί, κι άς μή φανεί σε κανέναν αυτό το πράγμα
παράδοξο. Αν δεν «συμπορευθώμεν αυτώ και συσταυρωθώμεν», δεν θα μπορέσουμε οὔτε
τη Μεγαλοβδομάδα να νιώσουμε, οὔτε και στην Ανάσταση να φτάσουμε μαζί του. Σ᾿
αυτό το δρόμο, που βρίσκεται πάντα κάτω απ᾿ τη σκιά του Σταυρού, και αντικρύζει
στο βάθος το φωτεινό λόφο της Αναστάσεως, οι άγιοι Πατέρες έβαλαν μερικά
σημάδια σάν ορόσημα, που μάς βοηθούν κι αυτά μ᾿ έναν ειδικό το καθένα τρόπο,
για να πετύχουμε το σκοπό μας.
Τη Μεγάλη Δευτέρα, μετά το Κοντάκιο και τον Οίκο της ημέρας, θ᾿ ακούσουμε μαζί
με το σύντομο συναξάρι, αυτό το υπόμνημα: «τη Αγία και Μεγάλη Δευτέρα, μνείαν
ποιούμεθα του μακαρίου Ιωσήφ του παγκάλου και της υπό του Κυρίου καταρασθείσης
συκής». Δοξάζεται και τιμάται ο πάγκαλος Ιωσήφ, γιατί «της Αιγυπτίας τότε ταίς
ηδοναίς μή δουλεύσας», εσκλαβώθηκε μέν κατά το σώμα, αλλά κατά την ψυχή έμεινε
αδούλωτος, ο αοίδιμος και σώφρων, και έτσι αξιώθηκε να γίνει κυρίαρχος όλης της
Αιγύπτου. «Ο Θεός γάρ παρέχει τοίς δούλοις αυτού στέφος άφθαρτον». Η κατάρα
έπειτα της άκαρπης συκιάς, μάς λέει ν᾿ αποφεύγουμε το πάθος και να κάνουμε έργα
και καρπούς πνευματικούς, για να μή μάς εύρει ο Χριστός με φύλλα μοναχά σάν
έρθει, και μάς δείξει τη φωτιά, σάν μοίρα αναπόφυγη των ακάρπων μας δέντρων.
Τη Μεγάλη Τρίτη θ᾿ ακούσουμε: «της των δέκα παρθένων παραβολής μνείαν
ποιούμεθα», δηλ. των πέντε φρονίμων και των πέντε μωρών παρθένων, με τις
διδακτικές λαμπάδες τους. Μάς συμβουλεύει κ᾿ εδώ με ύμνους εξαίσιους η Εκκλησία
μας, «να σπουδάσωμεν να ανάψωμεν τάς νοητάς λαμπάδας των ψυχών μας, ως αι
φρόνιμοι εκείναι παρθένοι. Διατί; Ίνα με το λαμπρόν φώς των λαμπάδων μας και με
ύμνους πνευματικούς, συναπαντήσωμεν τον αθάνατον νυμφίον των ψυχών, δηλαδή τον
Δεσπότην μας Ιησούν Χριστόν, όστις θα έλθει εν τη συντελεία του κόσμου, διά να
εμβάσει τάς δρονίμους ψυχάς μέσα εις τον ουράνιον νυμφώνα της αϊδίου τρυφής τεσ
και βασιλείας».
Τη Μεγάλη Τετάρτη: «της αλειψάσης τον Κύριον μύρω πόρνης γυναικός μνείαν
ποιείσθαι οι θειότατοι Πατέρες εθέσπισαν, ότι πρό του σωτηρίου Πάθους μικρόν
τούτο γέγονεν». Ποιός δεν δακρύζει, όταν σκεφθεί ότι, ενώ όλοι αμαρτάνουμε (και
πολλές φορές βαρύτερα από την πόρνη) ωστόσο δεν ακολουθούμε το παράδειγμά της,
για να σβήσουμε με δάκρυα μετανοίας το χειρόγραφο, που είναι φορτωμένο με το
πλήθος των αμαρτιών μας.
Τη Μεγάλη Πέμπτη «εορτάζομεν τον Ιερόν Νιπτήρα, τον Μυστικόν Δείπνον, την
υπερφυά προσευχήν και την Προδοσίαν». Η κυριαρχούσα μορφή – αιώνιο σύμβολο
σκότους συνειδήσεως και παράδειγμα προς αποφυγήν – είναι η προδοτική όψη του
Ιούδα.
Τη Μεγάλη Παρασκευή «τα Άγια και Σωτήρια και Φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού
και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού επιτελούμεν».
Και το Μέγα Σάββατον «την Θεόσωμον Ταφήν και την εις Άδου κάθοδον του Κυρίου
και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού εορτάζομεν».
Είπαμε, ότι πίσω από τα μαρτύριο και το Πάθος της Σταυρώσεως, ο ορθόδοξος
χριστιανός βλέπει πάντοτε το γλυκό φώς της Αναστάσεως. Είναι αυτό που τον
εμποδίζει να ιδεί τα Πάθη μέσα σ᾿ ένα ζοφερό και καταλυτικό σκοτάδι. Ο ορθόδοξος
– και ο Έλληνας ιδιαίτερα, που πέρασε τόσα και τόσα πάθη μέσα στη μακραίωνη
πορεία της ιστορίας του – είναι ντυμένος με το ζεστό ένδυμα της χαρμολύπης.
Πάσχει και υποφέρει, αλλά όχι με ασυγκράτητο σαρκικό πόνο. Η πνευματική
φιλοσοφία του Σταυρού, αυτές τις ημέρες ειδικώτερα, πρέπει να είναι ο επιούσιος
άρτος μας, ο άρτος της ζωής μας. Ιδού πώς βλέπουν μερικοί από τους αγίους
Πατέρας το Σταυρό και το μυστήριο της Σταυρώσεως.
Ο ακάνθινος στέφανος φανέρωσε ότι ο Κύριος εξάλειψε την κατάρα που έλαβε η γή,
να βλαστάνει αγκάθια και τριβόλια και ότι ο Χριστός αφάνισε τις μέριμνες και
τις οδύνες της παρούσης ζωής.
«Εξεδύθη τα ιμάτια και ενεδύθη την πορφύραν, διά να εκδύσει τους δερματίνους
χιτώνας της νεκρώσεως, οπού εφόρεσεν ο Αδάμ μετά την παράβασιν. Κάλαμον έλαβεν
ο Κύριος εις την δεξιάν, ως σκήπτρον, διά να θανατώσει τον αρχαίον όφιν και
δράκοντα· έλαβε κάλαμον, διά να σβήσει το χειρόγραφον των αμαρτιών μας. Έλαβε
τον κάλαμον διά να υπογράψει βασιλικώς, με το κόκκινον αίμα του, το γράμμα της
συγχωρήσεως των αμαρτιών μας, καθότι και οι βασιλείς με κόκκινον κιννάβαρι
υπογράφουσιν.
»Εις το ξύλον εσταυρώθη, διά το ξύλον της γνώσεως. Έλαβε την γεύσιν της χολής
και του όξους, διά την γλυκείαν γεύσιν του καρπού του απηγορευμένου. Έλαβε τα
καρφία διά να καρφώσει την αμαρτίαν. Άπλωσε τάς χείρας εις τον Σταυρόν, διά να ιατρεύσει
το άπλωμα των χειρών του Αδάμ και της Εὔας, οπού εποίησαν εις το απηγορευμένον
ξύλον, και διά να ενώσει τα μακράν διεστώτα, αγγέλους και ανθρώπους, ουράνια
και επίγεια. Έλαβε τον θάνατον, διά να θανατώσει τον θάνατον. Ετάφη, διά να μή
στρεφώμεθα πλέον ημείς εις την γήν, ως το πρότερον...».
»Εσκοτίσθησαν οι φωστήρες, διά να φανερώσουν ότι πενθούσι τον Σταυρωθέντα. Αι
πέτραι εσχίσθησαν, διότι έπασχεν η πέτρα της ζωής. Εις το ύψος του Σταυρού
ανέβη, διά το πτώμα οπού έπαθεν ο Αδάμ. Και τελευταίον ανέστη, διά την ιδικήν
μας ανάστασιν!».
Ώ! Ευτυχισμένοι και τρισμακάριοι, όσοι μπορέσουν ν᾿ αφήσουν τις βιοτικές τους
μέριμνες αυτές τις μέρες, κι αρχίσουν από τώρα, από αυτή την ώρα κιόλας, την
ευλογημένη πορεία δίπλα στον πορευόμενο προς το Πάθος Χριστό! «Δεύτε ουν και
ημείς, συμπορευθώμεν αυτώ και συσταυρωθώμεν, και νεκρωθώμεν δι᾿ αυτόν, ταίς του
βίου ηδοναίς», «ίνα μή μείνωμεν έξω του νυμφώνος Χριστού».
ΠΗΓΗ:http://www.faneromenihol.gr/
Ετικέτες
Αγία Γραφή,
Εκκλησία,
Θεία Λατρεία,
Θεολογικά θέματα,
Ορθοδοξία,
Πνευματικά θέματα,
Υμνολογία
Η Σημαία του οχυρού Ρούπελ
Πώς επέστρεψε στην Ελλάδα η ιστορική και ηρωική σημαία του οχυρού ΡούπελΣυμπληρώνονται σήμερα 76 χρόνια από τη γερμανική επίθεση στην Ελλάδα και τη μάχη των Οχυρών της Γραμμής Μεταξά. Τότε που μια χούφτα Έλληνες αντιστάθηκαν με γενναιότητα και αυτοθυσία στις ναζιστικές ορδές.
Το Ρούπελ είναι το μεγαλύτερο από τα 21 οχυρά της Γραμμής Μεταξά στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Η απάντηση του διοικητή του οχυρού Ρούπελ, αντισυνταγματάρχη Γεώργιου Δουράτσου στους Γερμανούς: «Τα οχυρά δεν παραδίδονται αλλά καταλαμβάνονται» αποτελεί ένα νέο «μολών λαβέ» που συνεχίζει να συγκινεί έως τις μέρες μας. Ένα περιστατικό που θεωρείται μοναδικό στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το Ρούπελ, μαζί με τα υπόλοιπα 20 οχυρά των ελληνοβουλγαρικών συνόρων, αποτελεί διαχρονικό σύμβολο της ψυχής και της φιλοπατρίας του Έλληνα, που αντιστέκεται έως το τέλος προκειμένου να υπερασπιστεί την πατρώα γη χωρίς να υπολογίζει το υπεράριθμο και την ισχύ του εχθρού. Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο φιλοξενεί στις πολύτιμες συλλογές του ένα μοναδικό κειμήλιο-ντοκουμέντο από το θρυλικό Ρούπελ: την ελληνική σημαία που κατέβασε ως λάφυρο και πήρε μαζί του ο Γερμανός στρατιώτης Φριτς Κοπ, ο οποίος έλαβε μέρος στην επίθεση κατά του οχυρού, το διάστημα 6-10/4/1941.
(Φωτ.: roupel1941.info)Όπως περιγράφει ο ίδιος σε επιστολή του προς τη βασίλισσα Φρειδερίκη, στις 18/4/1955, κατέβασε τη σημαία από ιστό του οχυρού Προφήτες του συγκροτήματος Ρούπελ και στη συνέχεια την πήρε μαζί του, έχοντας την στις αποσκευές του ακόμη και στις επιχειρήσεις που συμμετείχε στη Ρωσία όπου και τραυματίστηκε. «Δεν γνωρίζω αν αυτή (σημαία) έχει αξία ή ποιας σημασίας είναι. Δεν ήθελα όμως να τύχει κακής μεταχείρησης ·την πήρα και την έκρυψα στα πράγματα μου. Επί πολύ διάστημα, και μάλιστα ενός σημείου μέσα στη Ρωσία, με ακολούθησε. Μετά τον τραυματισμό μου, βρέθηκε στο νοσοκομείο κάτω από το προσκέφαλο μου» αναφέρει ο Κοπ στην επιστολή του, που συνόδευε τη μισοκομμένη σημαία του οχυρού, την οποία στη συνέχεια η βασίλισσα Φρειδερίκη παρέδωσε στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία Ελλάδας.
Η σημαία του Ρούπελ όταν επεστράφη το 1955Αφορμή για να επιστρέψει ο Κοπ τη σημαία του Ρούπελ στην Ελλάδα, στάθηκε ένα άρθρο που διάβασε στον Τύπο για τη χώρα μας το 1955. Γράφει συγκεκριμένα: «Κατά την ανάγνωση ενός άρθρου για την Ελλάδα, μου επανήλθε στο νου η σημαία αυτή και δεν μπορώ να αποβάλλω τη σκέψη, ότι κατέχω ξένη ιδιοκτησία. Επιθυμώ λοιπόν να επιστρέψω αυτήν τη σημαία στο νόμιμο ιδιοκτήτη και να θεωρηθεί συγχρόνως τούτο ως δείγμα της βουβής αγάπης μου προς την Ελλάδα και ιδιαίτερα της φύσεως της» αναφέρει. Και καταλήγει: «Ως παλαιός πεζοπόρος ήταν για μένα προσωπικά κάθε εκστρατεία μόνο μία ευκαιρία να πραγματοποιήσω το παλαιό μου όνειρο και να γνωρίσω τα Βαλκάνια. Ελπίζω να μπορέσω ακόμη μία φορά στη ζωή μου δια της ειρηνικής οδού να διασχίσω τα εδάφη της Μακεδονίας».
Eικόνα από τις εκδηλώσεις αναβίωσης της μάχης των οχυρών (φωτ.: roupel1941.info)Είναι άγνωστο εάν τελικά ο Κοπ εκπλήρωσε το όνειρό του, να ξαναβρεθεί μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα. Ωστόσο βέβαιο είναι πως με την πράξη του, να επιστρέψει στη χώρα μας τη σημαία του θρυλικού Ρούπελ, είναι σαν να εκπλήρωσε το όνειρό του. Η σημαία συντηρήθηκε και αποκαταστάθηκε στη συνέχεια από το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο και σήμερα φυλάσσεται στις συλλογές του. Οι διαστάσεις της είναι 1,61Χ1,18. Η σημαία περιλαμβάνεται στην σπουδαία ιστορική έκδοση του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου με τίτλο «Σημαίες Ελευθερίας».
Η 76η Επέτειος της Μάχης των ΟχυρώνΗ 76η Επέτειος της Μάχης των Οχυρών θα τιμηθεί το πρωί της Κυριακής 9/4/2017 στα οχυρά Ρούπελ, Ιστίμπεη (Σέρρες), Νυμφαία (Κομοτηνή) και το ηρώο του χωριού Εχίνος στην Ξάνθη. Παράλληλα το διήμερο 13 και 14 Μαΐου 2017, θα πραγματοποιηθεί για 2η συνεχή χρονιά στις Σέρρες αναβίωση της μάχης και της παράδοσης του θρυλικού οχυρού Ρούπελ στο πλαίσιο της εκδήλωσης «ΡΟΥΠΕΛ 1941. Η ΑΝΑΒΙΩΣΗ» (www.roupel1941.gr).Η εκδήλωση δίνει την ευκαιρία στους εκατοντάδες επισκέπτες να ζήσουν μοναδικές στιγμές από τον ηρωισμό και την αυτοθυσία των λιγοστών υπερασπιστών του θρυλικού οχυρού, που κέρδισαν την αναγνώριση του εχθρού και το σεβασμό των συμμάχων. Την εκδήλωση διοργανώνει ο Δήμος Σιντικής, υπό την αιγίδα και την υποστήριξη των υπουργείων Εθνικής Άμυνας, Τουρισμού και του υφυπουργείου Μακεδονίας-Θράκης, με στόχο να καθιερωθεί ως κορυφαία του είδους στην Ελλάδα, ανάλογη με αντίστοιχες του εξωτερικού.
Historical revival act "Fort Roupel" - Ρουπελ 1941 - Για πρώτη φορά στην
Ελλάδα, η ιστορική αναβίωση της μάχης των οχυρών της «Γραμμής Μεταξά»
στο Ρούπελ. Η ιστορική μνήμη και το μεγαλείο της ελληνικής ψυχής
αναβίωσαν στη διάρκεια μιας ξεχωριστής επετειακής εκδήλωσης που
διοργάνωσε ο δήμος Σιντικής και είχε τεθεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου
Εθνικής Άμυνας. Στην κατάφυτη πλαγιά του Ρούπελ και κάτω από τη σκιά
του μαρμάρινου μνημείου των ηρωικών πεσόντων στρατιωτών, εκατοντάδες
κόσμου, εκπρόσωποι της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, είχαν την
ευκαιρία να παρακολουθήσουν από κοντά την αναβίωση της Μάχης των Οχυρών
του Ρούπελ και την παράδοσή τους στου Γερμανούς κατακτητές, αφού
προηγουμένως είχαν γραφτεί εκεί λαμπρές σελίδες της ελληνική ιστορίας.
Με στόχο τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης, αλλά και την προώθηση του ιστορικού τουρισμού, ο δήμος Σιντικής, στα βόρεια της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών, διοργάνωσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, διήμερο ιστορικών αναβιώσεων ακριβώς 75 χρόνια από τη θρυλική μάχη των Οχυρών της «Γραμμής Μεταξά», οι μνήμες ζωντάνεψαν στα δαιδαλώδη οχυρά του Μπέλες και του Αγκίστρου, εκεί όπου οι λιγοστοί υπερασπιστές τους αντιστάθηκαν γενναία στις σιδηρόφρακτες ναζιστικές ορδές.
Με στόχο τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης, αλλά και την προώθηση του ιστορικού τουρισμού, ο δήμος Σιντικής, στα βόρεια της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών, διοργάνωσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, διήμερο ιστορικών αναβιώσεων ακριβώς 75 χρόνια από τη θρυλική μάχη των Οχυρών της «Γραμμής Μεταξά», οι μνήμες ζωντάνεψαν στα δαιδαλώδη οχυρά του Μπέλες και του Αγκίστρου, εκεί όπου οι λιγοστοί υπερασπιστές τους αντιστάθηκαν γενναία στις σιδηρόφρακτες ναζιστικές ορδές.
ΠΗΓΗ: http://infognomonpolitics.blogspot.gr
Πέμπτη 6 Απριλίου 2017
Η Ιερατική ζωή!!!
Αρχή φόρμας
Τραγελαφικά γεγονότα της Ιερατικής ζωής
Συντάκτης π.Αντώνιος Χρήστου
Είναι σίγουρο ότι οι Κληρικοί, γίνονται αποδέκτες
διάφορων παράδοξων περιστατικών κατά την διάρκεια της ιερατικής τους διακονίας
εντός της Εκκλησίας. Κάποια από τα περιστατικά δυναμώνουν την πίστη τους,
κάποια άλλα τους προβληματίζουν, κάποια περιστατικά τους στεναχωρούν και κάποια
είναι χαριτωμένα και προκαλούν γέλιο και μια χαρούμενη διάθεση.
Θα προχωρήσω στην σύντομη εξιστόρηση δύο πρόσφατων
περιστατικών που βίωσα, στην σύντομη σχετικά (11 χρόνια περίπου μέσα στο
ράσο) διακονία μου μέσα στο ράσο. Έγιναν πρόσφατα, με την διαφορά μεταξύ τους,
ενός περίπου μήνα και δείχνουν τελικά πολλά πράγματα για το τί πιστούς
ποιμαίνουμε και έχουμε από κάτω στα καθίσματα και πολλές φορές ενθουσιαζόμαστε
τόσο εύκολα εμείς οι ποιμένες με το πλήθος του κόσμου που γεμίζει τους
Ναούς...!
Το πρώτο περιστατικό: Στο Ψυχοσάββατο σε υπηρεσία στο
Κοιμητήριο, με φωνάζει ένας κύριος για τρισάγιο και ανταποκρινόμενος τον
ακολουθούσα. Κατά την πορεία προς το μνήμα που θα τελούσαμε το Τρισάγιο μου
λέει ο κύριος :
«Ξέρετε Πάτερ πρόκειται για την πεθερά μου, δεν είναι ανάγκη να
τα πείτε και όλα...Όπου μπορείτε κόψτε και μερικά..!!!»
Ποιος
"πεθερόπληκτος" σε αυτό τον κόσμο αρχικά δεν ξεκαρδιζόταν και στην
συνέχεια δεν θα τον δικαίωνε για την ατάκα που ξεστόμισε ο εν λόγω
κύριος; Φυσικά από την πλευρά μου έμεινα στην αρχή άφωνος και στη
συνέχεια του λέω:
«Τι λέτε Κύριε; Δεν γίνονται αυτά που θέλετε..» και σταμάτησε
το θέμα εκεί γιατί ήδη είχαμε φτάσει στον τάφο και ήταν παρόντες και άλλοι
συγγενείς. Αν είχα περισσότερο χρόνο, θα του εξηγούσα ότι η προσευχή μας και η
αγάπη μας για πρόσωπα που δεν συμπαθούμε ή που μας εχθρεύονταν έχει πιο μεγάλη
αξία από εκατοντάδες προσευχές για ανθρώπους που τους αγαπούμε και μας
αγαπούσαν. Ο Κύριος είναι σαφής στο συγκεκριμένο χωρίο της επί του Όρους
ομιλίας Του, που παραθέτουμε σε νεοελληνική μετάφραση : «Ακούσατε ότι έχει
λεχθεί· Ν’ αγαπάς τον πλησίον σου και να μισείς τον εχθρό σου. Αλλά εγώ σας
λέγω, ν’ αγαπάτε τους εχθρούς σας, να ευλογείτε αυτούς που σας καταριούνται, να
ευεργετείτε όσους σας μισούν, και να προσεύχεστε για όσους σας συμπεριφέρονται
κακώς και σας διώκουν, για να γίνετε παιδιά του επουράνιου πατέρα σας, διότι
ανατέλλει τον ήλιο του για κακούς και για καλούς και βρέχει για ευσεβείς και
ασεβείς. Εάν δε αγαπήσετε όσους σας αγαπούν, ποιο μισθό θα έχετε; Δεν κάνουν το
αυτό και οι τελώνες; Και εάν δείξετε στοργή στους φίλους σας μόνο, τι
εξαιρετικό κάνετε. Δεν κάνουν έτσι και οι τελώνες; Να γίνετε λοιπόν τέλειοι,
όπως ο πατέρας σας ο ουράνιος είναι τέλειος» (Ματθ. 5, 38-48). Ίσως ο
συγκεκριμένος κύριος, αν είχα βέβαια χρόνο και την δυνατότητα να τον ρωτήσω
διευκρινιστικά γιατί το είπε, να αναδιπλωνόταν και ισχυριζόταν ότι ίσως να μην
το εννοούσε και να το εξέφρασε ως αστείο...αλλά δεν είναι αστείο το θέμα της
σωτηρίας μας καθόλου αγαπητοί αναγνώστες μου, καλώς ή κακώς! Πρέπει να
προσέχουμε τι λέμε, τι εκφράζουμε ακόμη και τους ίδιους λογισμούς μας,
που γνωρίζουμε μόνο εμείς να φιλτράρουμε και να καταπολεμούμε.
Το δεύτερο περιστατικό: Στο Ναό, μετά το τέλος
της Κυριακάτικης Λειτουργίας κατά την διανομή του αντιδώρου, μας πλησιάζει μια
κυρία που την ξέρουμε χρόνια και αντιμετωπίζει είναι γεγονός κάποια οικονομικά προβλήματα
και μου λέει με παρακλητική φωνή :
«Πάτερ σας παρακαλώ, θέλω να μου διαβάζετε
το καινούριο μου κινητό, γιατί το προηγούμενο που είχα δυστυχώς το έχασα και
δεν θέλω να ξανά χάσω το νέο;»
Αιφνιδιασμένος και αμήχανος ψελλίζω :
«Δεν το
εννοείτε έτσι; Πλάκα κάνετε..!»
Συνέχισε όμως αυτή, μην συνειδητοποιώντας στην
αγωνία της ανέχειάς της, και το διάστημα που έμεινε χωρίς κινητό :
«Όχι πάτερ
μου, το εννοώ, δεν θέλω να το ξανά χάσω πάλι...»! Φυσικά της είπα, εμφανώς
ενοχλημένος από την απάντηση:
« Αυτό δεν γίνεται που ζητάτε...» και αποχωρήσαμε
εντός του Ιερού Βήματος. Ποιος χλιαρός άνθρωπος εντός και εκτός Εκκλησίας δεν
θα γελούσε με το αίτημα; Διαπιστώνεις πόσο τραγική έχει γίνει η εξάρτησή μας
από τα κινητά, τα τάμπλετ και τους υπολογιστές, που έχουν γίνει προέκταση του
αυτού μας και ότι πλέον πάμε να τους δώσουμε και "πνευματικό
περιεχόμενο". Αν συνεχίζαμε την κουβέντα, πιθανόν να μας παρέθετε και
επιχείρημα πως τότε εμείς διαβάζουμε ευχές για τα οχήματα, τα πλοία, τα σπίτια,
τα χωράφια κτλ και γιατί όχι και το κινητό; Αυτό και αν ήταν μπλέξιμο μετά! Μια
απάντηση μόνο σε μία πρόταση: Η Εκκλησία διαβάζει τους ανθρώπους που κατέχουν
την κτίση και δι' αυτών και την ανάγκη αυτών, αγιάζεται η κτίση και όχι το
αντίστροφο...!
Πάντως ένα έχει σημασία, όσοι γελάσουμε από τα
περιστατικά, άλλο τόσο πρέπει να κλάψουμε για την σύγχρονη εκκοσμικευμένη
"πνευματικότητά μας" που δεν ζητάει και αναζητεί, να είμαστε ενωμένοι
με τον Χριστό, αλλά απλά να χρησιμοποιήσουμε κάτι από Εκείνον. Στην ουσία τον
θεωρούμε απλά έναν θαυματοποιό και του ζητούμε ασυνείδητα να μπει ο ίδιος
στα καλούπια, των δικών μας θέλω και γενικότερα της δικής μας λογικής...! Δεν
κάνουμε στον κόπο να απαρνηθούμε τον ευατό μας, να σηκώσουμε τον Σταυρό του και
να τον ακολουθήσουμε ψυχοσωματικά, με όλο μας το ΕΙΝΑΙ ! Ας το τολμήσουμε
έστω τώρα στο τέλος της περιόδου της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
ΠΗΓΗ: http://euxh.gr/
H μάχη των Οχυρών !!!
6 Απριλίου 1941: H μάχη των Οχυρών Ρούπελ
– Ο ήρωας Λοχίας Δημήτριος Ίτσιος!!
Του Δρ. Χαράλαμπου
Γκούβα (*)
Όπως είναι γνωστό η
Ναζιστική Γερμανία εισέβαλε στην Ελλάδα στις 6 Απριλίου 1941 από τα Ελληνο –
Γιουγκοσλαβικά και Ελληνο Βουλγαρικά σύνορα. Η αρχική γερμανική επίθεση κατά
της “γραμμής Μεταξά” πραγματοποιήθηκε από μία μονάδα Γερμανικού πεζικού
ενισχυμένη από δύο ορεινές μεραρχίες του 18ου Ορεινού Σώματος (XVIII Mountain
Corps), αντιμετώπισαν όμως ισχυρή αντίσταση και σημείωσαν μικρή επιτυχία. Μία
γερμανική αναφορά στο τέλος της πρώτης μέρας των επιχειρήσεων περιγράφει πως η
γερμανική 5η Ορεινή Μεραρχία «απωθήθηκε
στο πέρασμα Ρούπελ παρά την ισχυρότατη αεροπορική υποστήριξη, έχοντας
σημαντικές απώλειες». Από τα 24 οχυρά που αποτελούσαν τη Γραμμή Μεταξά μόνο δύο έπεσαν, και
αυτά μόνον αφού καταστράφηκαν ολοσχερώς. Τα περισσότερα οχυρά,
συμπεριλαμβανομένων των Ρούπελ, Εχίνος, Καρατάς, Λίσσε και Ιστίμπεη
αντιστάθηκαν για τρεις ημέρες.
Ο λοχίας Δημήτριος Ίτσιος ήταν ο διοικητής του Πολυβολείου 8 (Π.8) στο οροπέδιο της Ομορφοπλαγιάς του όρους Κερκίνη
(Μπέλες), πάνω από τo χωριό Άνω Πορρόϊα Σερρών. Το Π.8 ήταν ένα μεμονωμένο
εξωτερικό αμυντικό έργο, που μαζί με το Π.9 αποτελούσαν τα σημαντικότερα σημεία
στήριξης των Ελλήνων στην ευρύτερη περιοχή της Ροδόπολης. Τα πολυβολεία αυτά
δεν είχαν σχέση με τα οχυρά.
Την πρώτη ημέρα της γερμανικής εισβολής,
ένα σύνταγμα γερμανών καταδρομέων της 6ης Ορεινής Μεραρχίας με επικεφαλής τον
ίδιο τον διοικητή της μεραρχίας, στρατηγό Ferdinand Shorner, επιτέθηκε στο
ελληνικό τάγμα που υπερασπιζόταν την Ομορφοπλαγιά. Για πέντε ώρες οι Έλληνες
αντιστάθηκαν λυσσαλέα στη γερμανική υπεροπλία, υποχρεώνοντας τον Shorner να
διατάξει τις βαριές πυροβολαρχίες του στο έδαφος της Βουλγαρίας, καθώς και τους
πιλότους των στούκας να επικεντρώσουν τη δράση τους πάνω στις θέσεις του
συγκεκριμένου τάγματος. Το αποτέλεσμα ήταν οι γερμανικοί βομβαρδισμοί να
μετατρέψουν σε κόλαση την Ομορφοπλαγιά, και να υποχρεώσουν τους επιζώντες
έλληνες στρατιώτες να πραγματοποιήσουν τακτική υποχώρηση προς τα Κρούσσια.
Στο πλαίσιο αυτό οι άνδρες του Π.8 και
Π.9 ανέλαβαν να καθυστερήσουν την προέλαση των γερμανών καταδρομέων, ώστε να
δοθεί χρόνος να εκκενώσουν οι Έλληνες την Ομορφοπλαγιά. Το Π.9 καταλήφθηκε μέσα
σε λίγη ώρα από τους Γερμανούς, αλλά το Π.8 με τον λοχία Δημήτριο Ίτσιο και δύο
στρατιώτες του αντιστάθηκε για πάνω από τέσσερις ώρες. Στο διάστημα αυτό οι
Γερμανοί δεν μπορούσαν να προωθηθούν προς τα Άνω Πορρόια, για να ανακόψουν την
υποχώρηση των ελληνικών δυνάμεων προς τα Κρούσσια.
Ο Δημήτριος Ίτσιος ήταν ο χειριστής του
πολυβόλου και ξόδεψε και τις 33.000 σφαίρες που υπήρχαν στο πολυβολείο, προτού
παραδοθεί στους Γερμανούς. Σύμφωνα με έρευνα, οι άνδρες του Π.8 ευθύνονται για
τον θάνατο 232 γερμανών στρατιωτών, δηλαδή όσους σκότωσε ολόκληρος ο στρατός
της Γιουγκοσλαβίας στη διάρκεια της γερμανικής εισβολής τον Απρίλιο 1941!
Στη διάρκεια της μάχης της Ομορφοπλαγιάς
σκοτώθηκε και ο αντισυνταγματάρχης Ebeling, διοικητής του 138ου Συντάγματος
Ορεινών Καταδρομών, ο πιο υψηλόβαθμος γερμανός αξιωματικός που έχασε τη ζωή του
στη διάρκεια της Μάχης των Οχυρών. Η αντίσταση του Π.8 εξόργισε τον στρατηγό
Shorner, καθώς εκτός από τις μεγάλες απώλειες που προκάλεσε στους άνδρες του,
ανέτρεψε τον σχεδιασμό του για την πρώτη ημέρα του πολέμου.
Όταν ο στρατηγός Shorner πληροφορήθηκε
το γεγονός ότι ο διοικητής του πολυβολείου ήταν ένας απλός έφεδρος λοχίας,
θίχτηκε ο εγωισμός του και αφού συναντήθηκε με τον αιχμάλωτο Ιτσιο τον ρώτησε:
– Ποιος είναι ο Διοικητής σου στο
πυροβολείο?
– Εγώ είμαι, απάντησε ο Ιτσιος
– Δεν υπάρχει αξιωματικός?
– Οχι!
– Ξέρεις ότι για χάρη σου έχασα έναν αντισυνταγματάρχη
και 232 στρατιώτες?
– Λυπάμαι στρατηγέ αλλά υπερασπίζομαι την
πατρίδα μου.
Μετά από αυτό ο Shorner έδωσε εντολή
παρουσίασης όπλων σε μια διμοιρία Γερμανών στρατιωτών προς τιμήν του Ίτσιου,
και ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ έδωσε διαταγή να εκτελεσθεί ο Ίτσιος, κατά παράβαση της
συνθήκης της Γενεύης, αλλά να μην πειραχτούν οι δύο στρατιώτες που ήταν μαζί
του, τους οποίους απελευθέρωσε στα Ανω Πορρόϊα!!!.
Επρόκειτο για το πρώτο έγκλημα πολέμου των Γερμανών στην Ελλάδα. Οι φωτογραφίες της Βέρμαχτ επιβεβαιώνουν τις μαρτυρίες των στρατιωτών του λοχία Ίτσιου που ήταν αυτόπτες μάρτυρες της δολοφονίας του, ότι πυροβολήθηκε εξ επαφής στο κεφάλι με περίστροφο, ενώ είχε ήδη παραδοθεί. Ο σημερινός επισκέπτης του Π.8 μπορεί να εντοπίσει ακόμη και τον βράχο όπου ο λοχίας έπεσε και ξεψύχησε όταν πυροβολήθηκε.
Επρόκειτο για το πρώτο έγκλημα πολέμου των Γερμανών στην Ελλάδα. Οι φωτογραφίες της Βέρμαχτ επιβεβαιώνουν τις μαρτυρίες των στρατιωτών του λοχία Ίτσιου που ήταν αυτόπτες μάρτυρες της δολοφονίας του, ότι πυροβολήθηκε εξ επαφής στο κεφάλι με περίστροφο, ενώ είχε ήδη παραδοθεί. Ο σημερινός επισκέπτης του Π.8 μπορεί να εντοπίσει ακόμη και τον βράχο όπου ο λοχίας έπεσε και ξεψύχησε όταν πυροβολήθηκε.
Βιβλιογραφία: Από το αφιέρωμα της
εφημερίδας Μακεδονίας: «Το Ρούπελ και η Μάχη των Οχυρών»
(*) Ο Χαράλαμπος Γκούβας είναι
Ορθοπεδικός χειρουργός και Δ/ντής του ιδρύματος Μουσείο Τεχνών Επιστημών
Πρέβεζας. Είχε την τιμή να υπηρετήσει στρατιωτική θητεία στο 605 Τάγμα Πεζικού,
στα Ανω Πορρόϊα Σερρών, στα οχυρά Ρούπελ το 1982.
ΠΗΓΗ: http://www.amyntika.gr/
Ο νικητής!
ΚΩΝΩΨ ΚΑΙ ΛΕΩΝ
Κώνωψ
πρὸς λέοντα ἐλθὼν εἶπεν·
«οὔτε φοβοῦμαί σε οὔτε δυνατώτερός μου εἶ· εἰ
δὲ μή, τίς σοί ἐστιν ἡ δύναμις; ὅτι ξύεις τοῖς ὄνυξι καὶ δάκνεις τοῖς
ὀδοῦσι; τοῦτο καὶ γυνὴ τῷ ἀνδρὶ μαχομένη ποιεῖ. ἐγὼ δὲ λίαν ὑπάρχω σου
ἰσχυρότερος. εἰ δὲ θέλεις, ἔλθωμεν καὶ εἰς πόλεμον».
καὶ σαλπίσας ὁ
κώνωψ ἐνεπήγετο δάκνων τὰ περὶ τὰς ῥῖνας αὐτοῦ ἄτριχα πρόσωπα. ὁ δὲ λέων
τοῖς ἰδίοις ὄνυξι κατέλυεν ἑαυτὸν, ἕως οὗ ἠγανάκτησεν. ὁ δὲ κώνωψ
νικήσας τὸν λέοντα καὶ σαλπίσας καὶ ἐπινίκιον ᾄσας ἔπτατο. ἀράχνης δὲ
δεσμῷ ἐμπλακείς, ἐσθιόμενος ἀπωδύρετο, ὅτι μεγίστοις πολεμῶν ὑπ᾽
εὐτελοῦς ζῴου, τῆς ἀράχνης, ἀπώλετο.
ὁ μῦθος πρὸς τοὺς καταβάλλοντας μεγάλους καὶ ὑπὸ μικρῶν καταβαλλομένους.
Το κουνούπι και το λιοντάρι.
Κάποτε
το κουνούπι πλησίασε το λιοντάρι και το προκάλεσε: «Άκου εδώ, εγώ δεν
σε φοβάμαι, ούτε και με ξεπερνάς στη δύναμη. Αλήθεια, γιά πες μου, πού
έγκειται η δύναμή σου; Στο ότι γδέρνεις με τις νυχάρες σου και δαγκώνεις
με τα δόντια σου; Σιγά το πράγμα — αυτό μπορεί να το κάνει και μια
κυράτσα που τσακώνεται με τον άντρα της. Σου λέω, εγώ είμαι πολύ πολύ
πιο ισχυρός από σένα. Και άμα σου βαστάει, έλα να μετρηθούμε σε
μονομαχία».
Έτσι, που λέτε, το κουνούπι σάλπισε επίθεση και βάλθηκε να
μπήγεται και να τσιμπάει το λιοντάρι στο πρόσωπο, εκεί γύρω από τη μύτη,
όπου το ζώο δεν έχει τρίχωμα. Το λιοντάρι, βέβαια, πάσχιζε να το
τσακώσει, πλην μάταια· αντίθετα, κατάφερνε μόνο να πληγώνει τον εαυτό
του με τα ίδια του τα νύχια, ώσπου στο τέλος αγανάκτησε. Με αυτόν τον
τρόπο το κουνούπι νίκησε το θεριό και άρχισε να πετάει τριγύρω,
βουίζοντας σαν καραμούζα και ψέλνοντας την ωδή του θριάμβου. Έλα όμως
που μετά από λίγο μπλέχτηκε στον ιστό της αράχνης. Καθώς λοιπόν αυτή το
κατασπάραζε, το ζουζούνι έκλαιγε τη μοίρα του: ακούς εκεί, να τα έχει
βάλει με τόσο πελώρια θηρία και τελικά να βρει τον θάνατο από ένα
τιποτένιο σίχαμα σαν την αράχνη!
Ο μύθος αυτός απευθύνεται προς όσους βάζουν κάτω τους σπουδαίους αλλά κατατροπώνονται από ασήμαντους.
ΠΗΓΗ:http://www.greek-language.gr/
Το πέρας της Σαρακοστής .....
και ο θεσμός της νηστείας
Θεοδώρου Ρόκα
Θεολόγου
Μ.Α. Ερμηνευτικής Θεολογίας
Παρασκευή
Στ' των Νηστειών η ερχόμενη Παρασκευή, παραμονή της εορτής της αναστάσεως του
δικαίου Λαζάρου του τετραημέρου και στην ακολουθία του εσπερινού, ο οποίος
τελείται μαζί με την Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων ως πρώτο Ιδιόμελο θα
ψαλλεί το ακόλουθο:
"Τὴν ψυχωφελῆ, πληρώσαντες Τεσσαρακοστήν, καὶ τὴν ἁγίαν ἑβδομάδα τοῦ Πάθους σου, αἰτοῦμεν κατιδεῖν Φιλάνθρωπε, τοῦ δοξάσαι ἐν αὐτῇ τὰ μεγαλεῖά σου, καὶ τήν ἄφατον δι΄ ημᾶς οἰκονομίαν σου, ὁμοφρόνως μελῳδοῦντες, Κύριε δόξα σοι".
Τι
σημαίνει όμως η φράση "τὴν ψυχωφελῆ, πληρώσαντες Τεσσαρακοστήν"; Αν απαριθμήσουμε τις ημέρες από την Δευτέρα της Α'
Εβδομάδας των Νηστειών, την Καθαρά δηλ. Δευτέρα, θα δούμε πως την ερχόμενη
Παρασκευή συμπληρώνεται ακριβώς το χρονικό διάστημα των 40 ημερών της
ψυχοφελούς νηστείας, εξ ου και Σαρακοστή. Το τέλος της Μεγάλης Σαρακοστής
σηματοδοτεί την έναρξη της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδας και την αντίστροφη
παράλληλα μέτρηση για τον εορτασμό της μεγάλης εορτής της Αναστάσεως του
Κυρίου. Τελειώνει δηλ. η Σαρακοστή και πορευόμαστε προς τον σκοπό του
πνευματικού αγώνα όλων αυτών των ημερών που δεν είναι άλλος από τη μετοχή στο
Πάθος και την Ανάσταση του Χριστού ("καὶ τὴν ἁγίαν ἑβδομάδα τοῦ Πάθους σου, αἰτοῦμεν κατιδεῖν Φιλάνθρωπε, τοῦ δοξάσαι ἐν αὐτῇ τὰ μεγαλεῖά σου").
Τελειώνει η Σαρακοστή τελειώνει και η νηστεία, η οποία
δυστυχώς έχει θεωρηθεί ως ένα είδους θρησκευτικής δίαιτας. Ο τρόπος εφαρμογής
της νηστείας δεν είναι τυπολατρικός, όπως φρονούσαν οι Φαρισαίοι της εποχής του
Χριστού, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την περίπτωση του Φαρισαίου από την
περίφημη παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου. Η περίπτωση του Φαρισαίου
αποτελεί ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τήρησης του Νόμου και εφαρμογής
της νηστείας με τυπολατρικό καθαρά χαρακτήρα, ο οποίος τρόπος πολλές φορές
προκαλούσε την αντίδραση των προφητών της Παλαιάς Διαθήκης, που καταφέρονταν
όχι κατά της νηστείας ως θεσμού αλλά κατά του τρόπου εφαρμογής της, διότι ο
τρόπος αυτός δεν ήταν ευάρεστος προς το Θεό.
Τον
ορισμό της αληθινής νηστείας καθώς και τον τρόπο, με τον οποίο πρέπει να
συμπεριφέρεται ο χριστιανός κατά την περίοδο της αποκαλύπτει ο ίδιος ο Ιησούς
Χριστός στη διήγηση του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου παραγγέλλοντας: "Ὅταν νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί· ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι, ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων, ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ, καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ" (Ματθ. 6,16-18).
Οι
Πατέρες της Εκκλησίας, αναλύοντας το θεσμό της νηστείας, αναφέρουν πως η
νηστεία αποτελεί το θεμέλιο λίθο της αρετής και νομοθετήθηκε για την καθαρότητα
της ψυχής του ανθρώπου. Η Ορθόδοξος Εκκλησία έμεινε πιστή στην παράδοση της
νηστείας αποβλέποντας φυσικά και στις υπόλοιπες αρετές που συνοδεύουν τη
νηστεία ώστε να οδηγήσει τους πιστούς σε ένα ολοκληρωτικό άνοιγμα στη χάρη του
Κυρίου Ιησού Χριστού ενώ περιμένουν την επάνοδό Του.
Μάλιστα
η Εκκλησία θέλοντας να μεταδώσει το μήνυμα και το περιεχόμενο της αληθινής
νηστείας και του τρόπου εφαρμογής της ψάλλει, κατά την Τετάρτη της Α’ Εβδομάδος
των Νηστειών: "Νηστεύοντες ἀδελφοὶ σωματικῶς, νηστεύσωμεν καὶ πνευματικῶς, λύσωμεν πάντα σύνδεσμον ἀδικίας, διαρρήξωμεν στραγγαλιάς, βιαίων συναλλαγμάτων· πᾶσαν συγγραφήν ἄδικον διασπάσωμεν, δώσωμεν πεινῶσιν ἄρτον, καὶ πτωχοὺς ἀστέγους εἰσαγάγωμεν εἰς οἴκους, ἵνα λάβωμεν παρὰ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, τὸ μέγα ἔλεος".
Η
αποχή του ανθρώπου όχι μόνο από ορισμένα είδη τροφών αλλά και από ποσότητες
τροφής συμβάλλει στη χαλιναγώγηση των επιθυμιών και στην ενδυνάμωση του αγώνα
κατά των παθών και της αμαρτίας. Όμως η νηστεία δεν περιορίζεται μόνο σε αποχή
από τροφή, αλλά διευρύνεται σε γενικότερη πνευματική άσκηση, που πλαισιώνεται
με την προσευχή, την καταπολέμηση των παθών, την καλλιέργεια της αρετής και την
προσφορά ελεημοσύνης. Ο Ευσέβιος Καισαρείας προτρέπει τον νηστεύοντα να είναι
ελεήμων και όχι άρπαγας διότι εάν νηστεύει και δεν παρέχει ελεημοσύνη στον
πεινώντα τότε η νηστεία που τηρεί δεν έχει κανένα όφελος.
Ο Ιερός Χρυσόστομος συμπληρώνοντας το
Μέγα Βασίλειο αναφέρει πως η νηστεία αποδιώκει τον κορεσμό της ακρασία,
ανακαινίζει την καρδιά του ανθρώπου, καταστέλλει τις φλεγμονές του θυμού,
καθαρίζει τις αισθήσεις της ψυχής και του σώματος, θεραπεύει τα τραύματα της ψυχής,
ανακαινίζει την ψυχή από την αμαρτία, εκπορθεί τα πάθη, γαληνεύει τους
λογισμούς και εισάγει στη ζωή του ανθρώπου το φόβο για το Θεό και προτρέπει
τους νηστύοντες να συνδυάζουν τις αρετές της ελεημοσύνης και όλων όσων
παραγγέλει ο Κύριος Ιησούς Χριστός στο Ευαγγέλιο της κρίσεως του κόσμου ώστε να
ακούσουν τῆς μακαρίας φωνῆς ἐκείνης λεγούσης: "ἐπείνασα γάρ, καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ συνηγάγετέ με, γυμνός, καὶ περιεβάλετέ με, ἠσθένησα, καὶ ἐπεσκέψασθέ με, ἐν φυλακῇ ἤμην, καὶ ἤλθετε πρός με. Δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου" (Ματθ.
25,34-36).
ΠΗΓΗ:http://naxioimelistes.blogspot.gr/
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)