Επί τον ποταμόν Βαβυλώνος

 Πολυέλεος «Επί τον ποταμόν Βαβυλώνος» Χουρμουζίου του Χαρτοφύλακος εις ήχον γ΄. Ψάλλουν ο αείμνηστος Άρχων Πρωτοψάλτης της ΜΧΕ Κωνσταντίνος Πρίγγος και ο Πρωτοψάλτης Αθανάσιος Πέττας. Η ηχογράφηση είναι από το 1958 στο Λουτράκι.

Επεξεργασία ήχου και εικόνας: Τσούκαλας Λεωνίδας

Κυριακή της Αποκρέω

ΟΙΜΟΙ ΜΕΛΑΙΝΑ ΨΥΧΗ

ΔΟΞΑΣΤΙΚΟ ΑΠΟΣΤΙΧΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ ΗΧΟΣ ΠΛ Δ

ΑΠΟ ΤΟ ΤΡΙΩΔΙΟ ΣΤΑΝΙΤΣΑ

ΨΑΛΛΕΙ Ο ΑΡΧΩΝ ΥΜΝΩΔΟΣ ΤΗΣ ΜΤΧΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΥΦΑΝΤΗΣ.

ΠΗΓΗ:ΑΡΧΕΙΟ Σ.ΥΦΑΝΤΗ

Ἅγιος Βλάσιος (11 Φεβρουαρίου)

Ἅγιος Βλάσιος ὁ Ἱερομάρτυρας 

Ἀρχιεπίσκοπος Σεβαστείας

Ὁ Ἅγιος Βλάσιος ἔζησε στά χρόνια τοῦ αὐτοκράτορα Λικινίου (308 – 323 μ.Χ.). Σπούδασε ἰατρική, ἀλλά προσέφερε χωρίς χρήματα τίς ὑπηρεσίες του, ὡς φιλανθρωπία, στούς πάσχοντες καί ἀσθενεῖς. Ἐκτός ἀπό τήν ἰατρική βοήθεια χορηγοῦσε δωρεάν στούς ἀσθενεῖς τά φάρμακα καί τούς ἔδινε τά ἔξοδα τῆς νοσηλείας τους. Ἡ φιλανθρωπική του δραστηριότητα καλλιεργεῖτο στήν ψυχή του ἀπό τήν ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τή μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Ἡ Ἐκκλησία τόν δέχθηκε στίς τάξεις τοῦ ἱεροῦ κλήρου καί τόν ἐξέλεξε Ἐπίσκοπο Σεβαστείας.
Ἐπί τῆς βασιλείας τοῦ Λικινίου, ὁ ἔπαρχος Ἀγρικόλας τόν συνέλαβε καί τόν ὑπέβαλε σέ φρικτά βασανιστήρια. Οἱ στρατιῶτες, ἀφοῦ τόν μαστίγωσαν ἀνηλεῶς μέ ραβδιά, τόν κρέμασαν ἀπό ξύλο καί στήν συνέχεια τόν ὁδήγησαν δεμένο στήν φυλακή. Ἔπειτα τόν ἔριξαν στόν βυθό μιᾶς λίμνης.
Ὅμως ὁ Ἅγιος, μέ τή θαυματουργική ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ, διασώθηκε. Ἐξοργισθέντες τότε οἱ ἐχθροί τῆς πίστεως τόν ἀποκεφάλισαν. Ἔτσι, ὁ Ἱερομάρτυς Βλάσιος ἔλαβε ἀπό τόν Κύριο τῆς δόξας τό στέφανο τοῦ μαρτυρίου.
Ἡ Σύναξή του ἐτελεῖτο στό Μαρτύριό του, τό ὁποῖο βρισκόταν κοντά στό Μαρτύριο τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Φιλίππου.

Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τόν συνάναρχον Λόγον.

Φερωνύμως βλαστήσας ὡς δένδρον εὔκαρπον, Ἱεράρχα Κυρίου Βλάσιε ἔνδοξε, μαρτυρίου τούς καρπούς κόσμῳ προήγαγες, καί θαυμάτων δωρεάς, ἀναβλύζεις δαψιλῶς, ὡς θεῖος Ἱερομάρτυς, τοῖς καταφεύγουσι Πάτερ, τῇ ἀντιλήψει τῆς πρεσβείας σου.

Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τά ἄνω ζητῶν.

Ὁ θεῖος βλαστός, τό ἄνθος τό ἀμάραντον, ἀμπέλου Χριστοῦ, τό κλῆμα τό πολύφορον, θεοφόρε Βλάσιε, τούς ἐν πίστει τελοῦντας τήν μνήμην σου, εὐφροσύνης πλήρωσον τῆς σῆς, πρεσβεύων ἀπαύστως ὑπέρ πάντων ἡμῶν.

Μεγαλυνάριον.

Λόγον ἀληθείας γεηπονῶν, τῆς δικαιοσύνης, ἀναβλάστησας τούς καρπούς, ὧν ἡ Ἐκκλησία, ὁσῶραι γευόμενη, Βλάσιε Ἱεράρχα, τιμᾷ τούς ἄθλους σου.

ΠΗΓΗ:http://faneromenihol.gr

ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΧΑΛΚΗΣ

 ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 2 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2018

ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΤΩΝ

ΕΓΙΝΕ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΗΣ ΧΑΛΚΗΣ.

Η Ηρωίδα δασκάλα !

Η Ηρωίδα δασκάλα της Μακεδονίας που χαμογελούσε ακόμη και… στο θάνατο της!

Αυτή είναι η μόνη γνωστή φωτογραφία της ηρωίδας δασκάλας Βελίκας Τράΐκου.Χαμογελά μέσα στο φέρετρο την ημέρα της κηδείας της, στην Θεσσαλονίκη. Είναι Αύγουστος του 1904, χρονιά που η Βελίκα έκλεισε τα 21 της χρόνια.

Γεννήθηκε το 1883 στο χωριό Πεντάλοφο της Θεσσαλονίκης, σπούδασε δασκάλα και το 1900 την βρήκε να διδάσκει στην Έδεσσα. Το 1901, ο Ίων Δραγούμης, Πρόξενος της Ελλάδας στο Μοναστήρι, οργανώνει τον Μακεδονικό Αγώνα.

Αναζητά ένα πρόσωπο απολύτου εμπιστοσύνης, μορφωμένο, νέο σε ηλικία για μια κρίσιμη αποστολή: την μεταφορά μηνυμάτων από το κέντρο του Αγώνα στην υπόλοιπη Μακεδονία. Αιφνιδιάζεται όταν εμφανίζεται μπροστά του μια εικοσάχρονη κοπέλα και δηλώνει πρόθυμη να αναλάβει αυτή την αποστολή. Η ευφυΐα της, η μόρφωσή της –μιλούσε απταίστως τουρκικά και βουλγαρικά- και το θάρρος της κάμπτουν τις επιφυλάξεις του.

Τα επόμενα τρία χρόνια, η Βελίκα οργώνει την Μακεδονία.

Εμφανίζεται σε πόλεις και χωριά, άλλοτε ως πλανόδια πωλήτρια αυγών, άλλοτε ως ζητιάνα, άλλοτε ως «τρελή» που παραμιλά στους δρόμους, μεταφέροντας τα σημειώματα του Δραγούμη μέσα στα ρούχα της ακόμα και μέσα στα μαλλιά της και συλλέγοντας πληροφορίες.

Η δράση της σταματά στο παζάρι των Γιαννιτσών. Εκεί την αναγνωρίζει ένας Βούλγαρος. Την συλλαμβάνουν. Η πρώτη μαχαιριά είναι για να «σπάσει» και να αποκαλύψει το δίκτυο των Ελλήνων πατριωτών.Απαντά με ένα χαμόγελο.Το ίδιο και στην δεύτερη μαχαιριά, στην τρίτη… Καταλαβαίνουν. Πέφτουν πάνω της και την κατακρεουργούν.

Στην κηδεία της το φέρετρο ανοιχτό, όπως και το ρούχο της για να δουν όλοι το μέγεθος της θηριωδίας.Αλλά η ίδια, χαμογελαστή…

Ακριβώς τρία χρόνια νωρίτερα, τον Αύγουστο του 1901 στην Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, η Βελίκα Τράϊκου πήρε μέρος στην συνάντηση των Μακεδονομάχων και απευθύνθηκε στους άντρες που βρίσκονταν εκεί λέγοντας:
«Οπλίστε τους χωρικούς και όταν εμείς προετοιμάσουμε το έδαφος από παντού θα ανάψει ο αγώνας».
Την Κυριακή, στο Σύνταγμα, θα είμαι παρών για να ακούσω ξανά την «ομιλία» της.

Στην εξέδρα, θα βλέπω την Βελίκα. Αγκαλιασμένη με την Κατερίνα Χατζηγεωργίου, την Δασκάλα από την Γευγελή, που στα 21 της χρόνια κι εκείνη , τον Οκτώβριο του 1904, αντιμετώπισε με το πιστόλι στο χέρι τους Βούλγαρους κομιτατζήδες που περικύκλωσαν το σπίτι της.

Και όταν την κάλεσαν να παραδοθεί, απάντησε: «Εγώ Ελληνίς εγεννήθην, βάρβαρε Σκύθα και Ελληνίς θα πεθάνω». Τέσσερις ολόκληρες ώρες κράτησε η μάχη της. Στο τέλος οι κομιτατζήδες έβαλαν φωτιά στο σπίτι και την έκαψαν ζωντανή. Την βρήκαν απανθρακωμένη με το πιστόλι στο χέρι. Δίπλα τους στην εξέδρα θα είναι η Δασκάλα Αγγελική Φιλιππίδου που μαζί με τον σύζυγό της Δημήτρη ζούσαν στην Κλεπνούσνα.

Εκεί, στις 12 Δεκεμβρίου 1906 μπαίνουν οι Βούλγαροι και αρχίζουν την σφαγή. Πρώτα σκοτώνουν τον ιερέα του χωριού και στη συνέχεια αναζητούν την δασκάλα. Η Αγγελική και ο Δημήτρης, με τα όπλα στα χέρια δίνουν την μάχη και οι κομιτατζήδες υποχωρούν, αλλά η Δασκάλα έχει τραυματιστεί βαριά.

Αρνείται όμως την άμεση μεταφορά της στο νοσοκομείο των Σερρών και ζητά να την μεταφέρουν πάνω σε ένα φορείο και να σταματούν σε κάθε χωριό για να μιλά στους Έλληνες και να τους εμψυχώνει. Τα λόγια της και η εικόνα της προκαλούν ξεσηκωμό.

Όταν φτάνει στις Σέρρες την υποδέχεται όλη η πόλη σαν Αγία, της φιλούν τα χέρια… Αλλά η κατάσταση της υγείας της είναι πλέον απελπιστική. Την μεταφέρουν στην Θεσσαλονίκη όπου πεθαίνει λίγες ημέρες μετά.
Στην εξέδρα θα είναι και η Λίλη Βλάχου, η απόφοιτος του Αρσακείου που ανέβηκε το 1905 στην Μακεδονία μαζί με τον Μακεδονομάχο αδελφό της Ιωάννη και ανέλαβε την διεύθυνση του Παρθεναγωγείου της Έδεσσας.
Και μύησε όλες τις δασκάλες στον Αγώνα, δημιουργώντας ένα νέο «Κρυφό Σχολειό» και κηρύσσοντας την ελληνικότητα της Μακεδονίας.

Ώσπου το 1907 την σκότωσαν μέσα στο σχολείο της… Αυτές θα είναι για μένα στην εξέδρα του συλλαλητηρίου-και μόνον Αυτές. Και τις δικές Τους «ομιλίες» θα πάω να ακούσω. Γιατί όπως γράφει ο Κωστής Παλαμάς,
«Χρωστάμε σ’ όσους ήρθαν, πέρασαν, θα ‘ρθούν, θα περάσουν. Κριτές, θα μας δικάσουν, οι αγέννητοι, οι νεκροί».

ΠΗΓΗ: https://www.pentapostagma

Παιδί καί ..ὀθόνη!!!

Ο χρόνος μπροστά στην οθόνη: 

Συμβουλές για γονείς

Ανησυχείτε για το πόσο χρόνο ξοδεύει το παιδί σας στο τηλέφωνο, το tablet ή τον υπολογιστή; Παρακάτω θα βρείτε έναν οδηγό για γονείς με συμβουλές για εποικοδομητική συζήτηση με το παιδί σας για την ώρα που μπορεί να βρίσκεται μπροστά από μία οθόνη.

Πόση ώρα θεωρείται πάρα πολύ;

Δυστυχώς, δεν υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός. Τα παιδιά χρησιμοποιούν τις συσκευές και τους υπολογιστές τους για πολλούς διαφορετικούς λόγους – να μαθαίνουν, να παίζουν και να κοινωνικοποιούνται. Το πιο σημαντικό είναι να ορίσετε σαφή όρια στη χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών και να αποτελέσετε οι ίδιοι ένα καλό παράδειγμα.

Ο χρόνος οθόνης είναι μια ξεπερασμένη έννοια. Καθώς τα ψηφιακά μέσα έχουν ενσωματωθεί σε όλες τις πτυχές της καθημερινής ζωής του παιδιού, είναι πιο σημαντικό να σκεφτείτε με τι διαδικτυακές δραστηριότητες ασχολείται το παιδί, παρά να θέσετε αυθαίρετους κανόνες σχετικά με το χρόνο.

Χρήσιμες συμβουλές

 Συμφωνείστε ένα σαφές σύνολο κανόνων με το παιδί σας για την ώρα που θα βρίσκεται μπροστά σε μία οθόνη στο σπίτι. Συζητήστε με το παιδί σας όταν πιστεύετε πότε είναι σωστό και πότε ακατάλληλο να χρησιμοποιούμε οθόνες. Συμφωνείστε τις ώρες που επιτρέπεται ή δεν επιτρέπεται η χρήση κάποιας οθόνης στο σπίτι. Για παράδειγμα, ώρα δείπνου, ώρα εργασίας και ώρα για ύπνο.

2. Κάντε όπως έχετε συμφωνήσει. Η συμπεριφορά μοντελοποίησης είναι ο ισχυρότερος τρόπος με τον οποίο μπορείτε να επηρεάσετε τη συμπεριφορά του παιδιού σας.

3. Περιορίστε τη χρήση υπολογιστών / συσκευών στην κρεβατοκάμαρα. Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού σας, ίσως θελήσετε να απαγορεύσετε εντελώς τις συσκευές στο υπνοδωμάτιο.

4. Αγοράστε ένα ξυπνητήρι για την κρεβατοκάμαρα του παιδιού σας και φορτίστε τα τηλέφωνά των παιδιών στο δικό σας υπνοδωμάτιο τη νύχτα. Αυτό μπορεί να είναι ένας χρήσιμος τρόπος για να κάνουν ένα διάλειμμα από το διαδίκτυο.

5. Προσπαθήστε να μην βασίζεστε σε οθόνες πάρα πολύ για να κρατήσετε τα παιδιά απασχολημένα. Μπορεί να είναι εύκολο να προτρέψετε τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν το tablet ή να παίξουν ένα παιχνίδι στον υπολογιστή για να διασκεδάσουν, αλλά αυτό μπερδεύει τους κανόνες που θα έχετε ορίσει για την ώρα μπροστά από την οθόνη. Προσπαθήστε να τηρήσετε τους συμφωνημένους κανόνες με το παιδί σας και θυμηθείτε να δώσετε το καλό παράδειγμα.

6. Συζητήστε με το παιδί σας για το τι κάνει στο διαδίκτυο και παροτρύνετε το να χρησιμοποιήσει το χρόνο της οθόνης του για μάθηση και εκπαίδευση.

7. Επιλέξτε ένα βράδυ της εβδομάδας όπου θα κάνετε μια οικογενειακή δραστηριότητα μαζί, είτε πρόκειται για νύχτα κινηματογράφου ή για νύχτα παιχνιδιών. Η πραγματοποίηση δραστηριοτήτων μαζί ως οικογένεια θα συμβάλει στην εφαρμογή κατευθυντήριων γραμμών χρόνου οθόνης και θα προσφέρει διασκεδαστικές εναλλακτικές λύσεις.

8. Μην έχετε πάντοτε οθόνες στο παρασκήνιο. Κλείνετε τις τηλεοράσεις και τους υπολογιστές όταν δεν τους χρησιμοποιείτε. Οι οθόνες αυτές μπορεί να αποσπούν την προσοχή των παιδιών εάν προσπαθούν να συμμετάσχουν σε κάποια άλλη δραστηριότητα.

9. Τέλος, μπορείτε να συμμετέχετε κι εσείς στις διαδικτυακές δραστηριότητες του παιδιού. Μπορείτε να παίξετε το αγαπημένο διαδικτυακό παιχνίδι του παιδιού σας και να ανακαλύψετε μαζί τον ψηφιακό κόσμο!

Πηγή: webwise

https://saferinternet4kids.gr/nea/screentimeparentaltips/

Ἐκλογή Μητροπολιτῶν

Ἀνακοινωθέν (07/02/2018).

Συνῆλθεν, ὑπό τήν προεδρίαν τῆς Α. Θ. Παναγιότητος, ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος εἰς τήν τακτικήν συνεδρίαν αὐτῆς σήμερον, Τετάρτην, 7ην Φεβρουαρίου  2018, πρός ἐξέτασιν τῶν ἐν τῇ ἡμερησίᾳ διατάξει ἀναγεγραμμένων θεμάτων. Κατά τήν συνεδρίαν ταύτην, προτάσει τῆς Α. Θ. Παναγιότητος, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου, ψήφων κανονικῶν γενομένων ὑπό τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου ἐν τῷ Πανσέπτῳ Πατριαρχικῷ Ναῷ ἐξελέγησαν παμψηψεί ὁ Πανοσιολ. Ἀρχιμανδρίτης κ. Χρυσόστομος Πίτσης, Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κώου καί Νισύρου, Μητροπολίτης Σύμης, καί ὁ Πανοσιολ. Ἀρχιμανδρίτης κ. Ναθαναήλ Συμεωνίδης, κληρικός τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς, Μητροπολίτης Σικάγου. Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου

ΠΗΓΗ: http://www.ec-patr.org/docdisplay.php?lang=gr&id=2402&tla=gr

Πάτμος

 Patmos - Πάτμος, Greece 2012

Η ευχή του σαραντισμού

Δευτέρα, 5 Φεβρουαρίου 2018Η ευχή του σαραντισμού βρέφους και τελετουργικές παρεκκλίσεις της.

Γεωργίου Ζαραβέλα
Θεολόγου
ΜΑ Ιστορικής Θεολογίας - Λειτουργικής ΕΚΠΑ

Η τεσσαρακοστή ημέρα από τη γέννηση του βρέφους είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς κατ’ αυτή τελείται ο εκκλησιασμός του και ολοκληρώνεται ο κύκλος των προβαπτισματικών ακολουθιών της Εκκκλησίας υπέρ αυτού. Η εν λόγω τελετή βασίζεται στην εορτή της Υπαπαντής του Χριστού στο Ναό των Ιεροσολύμων από τον γηραιό ιερέα Συμεών, ο οποίος ανέμενε σε βαθύ γήρας να αντικρύσει τον Λυτρωτή του. Με βάση την ιουδαϊκή παράδοση κάθε πρωτότοκο άρρεν τέκνο όφειλε να προσφερθεί στο Ναό και να αφιερωθεί στον Κύριο. Το ίδιο συνέβη και με τον Χριστό, τηρώντας τις διατάξεις του Νόμου, πίσω από τον τύπο και το γράμμα του οποίου φάνηκε η νέα προοπτική για την ανθρωπότητα, όπως φανερώνει περίτρανα η ομολογία του πρεσβύτη Συμεών (Λκ. β’, 29).

Η τρίτη και τελευταία προβαπτισματική ακολουθία, που λαμβάνει χώρα την τεσσαρακοστή ημέρα από τη γέννηση, φέρει τον τίτλο «Εὐχαὶ εἰς τὸ ἐκκλησιάσαι παιδίον, μεθ’ ἡμέρας τεσσαράκοντα» και επονομάζεται κοινά ως «Σαραντισμός». Το βρέφος προσάγεται στο ναό για να εκκλησιασθεί μαζί με τη μητέρα του, η οποία έχει πλέον αποκατασταθεί από τις ωδίνες του τοκετού και έχει παρέλθει η περίοδος της λοχείας. Το βρέφος και τη μητέρα συνοδεύει ο πατέρας και ο ανάδοχος του παιδιού.


Η ακολουθία άρχεται προ των πυλών του ναού ή στον αμέσως μετά την είσοδο του ναού χώρο, εξαιτίας των καιρικών συνθηκών, αλλά και της εύθραυστης υγείας του βρέφους και της μητέρας του. Ο πυρήνας της ακολουθίας είναι οι δύο σχετικές ευχές, οι οποίες είναι διπλές, αφού το πρώτο τμήμα τους απευθύνεται στη μητέρα, ενώ το δεύτερο στο βρέφος.

Το περιεχόμενό τους είναι συγχωρητικό για τη μητέρα, ώστε να καταστεί άξια της μετοχής στα μυστήρια της Εκκλησίας, από τα οποία απείχε επί σαράντα ημέρες, εξαιτίας του τοκετού και της λοχείας. Το δεύτερο σκέλος των ευχών, το οποίο απευθύνεται στο βρέφος, ζητά από τον Κύριο να το ευλογήσει, να το αγιάσει, να μεγαλώσει, να το συνετίσει, αφού Εκείνος είναι ο αίτιος της γέννησής του και της έλευσής του στον κόσμο. Η δεύτερη ευχή παραλληλίζει τον σαραντισμό του βρέφους με την Υπαπαντή του Κυρίου, ο οποίος προσφέρθηκε στο Ναό των Ιεροσολύμων και αφιερώθηκε στο Θεό, όπως το βρέφος προσφέρεται στο ναό του Θεού.

Ο λειτουργός αναγινώσκει στη συνέχεια την ευχή του εκκλησιασμού του βρέφους και λαμβάνει στα χέρια το βρέφος, με το οποίο σχηματίζει το σημείο του σταυρού προ των πυλών του ναού, λέγοντας: «Ἐκκλησιάζεται ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ (ὁ δεῖνα), εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν». Στη συνέχεια εισέρχεται στο ναό, ενόσω λέγει: «Εἰσελεύσομαι εἰς τὸν οἶκόν σου, Κύριε, προσκυνήσω πρὸς Ναόν ἅγιόν σου». Αφού φθάσει στο μέσο του ναού αναφωνεί πάλι το «Ἐκκλησιάζεται ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ», συμπληρώνοντας το: «ἐν μέσῳ Ἐκκλησίας ὑμνήσω σε». Ακολούθως ανέρχεται προς τη πύλη του θυσιαστηρίου επαναλαμβάνοντας το «Ἐκκλησιάζεται ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ».

Εφόσον το βρέφος είναι αγόρι, εισέρχεται μαζί με αυτό στο Άγιο Βήμα. Η πύλη, από την οποία εισάγεται το βρέφος στο Ιερό Βήμα, δεν αναφέρεται στα χειρόγραφα, που μνημονεύουν μόνο την είσοδό του εντός του. Η νότια πύλη του Ιερού Βήματος είναι η συνηθέστερη για την είσοδο σε αυτό, αφού η είσοδος από τη βόρεια θύρα τελείται μόνο όταν υπάρχει σχετική διάταξη στις ακολουθίες, πόσο μάλλον η είσοδος από την Ωραία Πύλη, η οποία παραμένει κλειστή και ανοίγει μόνο σε συγκεκριμένες στιγμές των ιερών ακολουθιών. Ο Ιω. Φουντούλης βασίζει τη θεώρηση αυτή σε δύο έμμεσες μαρτυρίες. Αφενός, επικαλείται την παράδοση αποφυγής προσκύνησης της εμπρόσθιας - δυτικής πλευράς της Αγίας Τράπεζας μαζί με το βρέφος, που αποκλείει την είσοδο από την Ωραία Πύλη. Αφετέρου, η εικονογραφία της Υπαπαντής εικονίζει το Άγιο των Αγίων του Ναού των Ιεροσολύμων στον τύπο του χριστιανικού Ιερού, με τα βημόθυρα της Ωραίας Πύλης κλειστά. Η εικόνα ανατρέπει την είσοδο από αυτή, δεδομένου ότι οι εικονογράφοι είναι γνώστες της λειτουργικής παράδοσης της Εκκλησίας και εκφράζουν τις διατάξεις της μέσα από την ιστόρηση των ιερών μορφών και γεγονότων. Στην περίπτωση που το παιδί είναι κορίτσι, δεν εισάγεται στο Ιερό Βήμα, αλλά ο ιερέας στέκεται προ της Ωραίας Πύλης, από όπου απαγγέλει την ωδή του πρεσβύτη Συμεών «Νυν απολύεις».

Η αρχαία λειτουργική τάξη δεν ορίζει διακριτά τι ακολουθείται ανάλογα με το φύλο του βρέφους, αλλά όλα τα βρέφη χριστιανών γονέων εισάγονται ανεξαίρετα στο Άγιο Βήμα, δεδομένου ότι τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες όλοι οι πιστοί, άνδρες και γυναίκες, εισέρχονταν σε αυτό για να μεταλάβουν των Αχράντων Μυστηρίων, σύμφωνα με τους 19ο και 143ο κανόνες του Ιππολύτου Ρώμης και τον 2ο κανόνα του Διονυσίου Αλεξανδρείας. Η πρώτη μαρτυρία σχετικά με τη διάκριση εισαγωγής ή μη στο Άγιο Βήμα απαντά στο χειρόγραφο κώδικα Σινά 968 (ΙΕ’ αι.). Η πρακτική αυτή επικρατεί κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Ορισμένοι αθηναϊκοί χειρόγραφοι κώδικες μαρτυρούν μία συμβιβαστική διάταξη, σύμφωνα με την οποία τα βρέφη εισάγονται αδιάκριτα στο Άγιο Βήμα, με τη διαφορά ότι το άρρεν βρέφος εισφέρεται μπροστά από την Αγία Τράπεζα, ενώ το θήλυ μόνο από τις πλευρικές και την οπίσθια πλευρά της

Ο χρόνος τέλεσης του εκκλησιασμού της μητέρας και του βρέφους προβληματίζει ιδιαίτερα. Η τυπική διάταξη του ευχολογίου ορίζει αυτονόητα, ότι η ευχή αναπέμπεται σαράντα ημέρες από τη γέννηση. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής σε συνδυασμό με την ανάγκη άμεσης επιστροφής της μητέρας στο εργασιακό περιβάλλον της παρήγαγαν ένα νέο φαινόμενο, τη φερόμενη ως μισή ευχή ή μισοσαραντισμό. Η θέση της Εκκλησίας έναντι αυτού του φαινομένου είναι κατηγορηματικά αρνητική. Η μητέρα και το βρέφος εξέρχονται από την οικία μόνο την τεσσαρακοστή ημέρα από τη γέννηση και μεταβαίνουν στο ναό για να εκκλησιασθούν, με την τέλεση της σχετικής προβαπτισματικής ακολουθίας – ευχής.

Ο Μισοσαραντισμός συνιστά ένα λαϊκό εύρημα, το οποίο είναι αστήρικτο στις πηγές. Τα χειρόγραφα Ευχολόγια δεν σώζουν καμία σχετική ακολουθία ή ευχή, ενώ όλες οι τυπικές διατάξεις συναινούν μόνο υπέρ του τεσσαρακονθήμερου εκκλησιασμού, σύμφωνα με το πρότυπο της Υπαπαντής του Χριστού στο Ναό των Ιεροσολύμων. Η απόδοση της σχετικής ευχής νωρίτερα συνιστά μεγάλο ατόπημα και πρέπει να αποφεύγεται.

Το Μέγα Ευχολόγιο των εκδόσεων Σαλίβερου, το οποίο επιμελήθηκε και εξέδωσε ο Ν. Παπαδόπουλος το 1927, περιλαμβάνει μία πρωτότυπη για τα λειτουργικά βιβλία ευχή, υπό τον τίτλο «Εὐχὴ εὶς γυναῖκα Λεχὼ εἴκοσι ἤ δέκα πέντε ἡμερῶν». Ο τίτλος της ευχής ερμηνεύθηκε λάθος, αφού θεωρήθηκε ως ευχή του λεγόμενου «Μισοσαραντισμού». Η λειτουργικότητα της ευχής αυτής είναι τελείως διαφορετική, αφού δεν είναι αντίστοιχη του Σαραντισμού, αλλά αποσκοπεί στην ευλογία της μητέρας, ώστε να εκτελεί ακώλυτα τις οικιακές εργασίες, όπως η μαγειρική και το ζύμωμα του άρτου, για το οποίο γίνεται ειδική αναφορά. Η ευχή αυτή πρωτοδημοσιεύθηκε στη 2η έκδοση του Ευχολογίου του Goar (Βενετία 1730) και εντάχθηκε στην έκδοση του Σαλίβερου.

Η ευχή της τεσσαρακοστής ημέρας μπορεί να τελεσθεί αργότερα σε περίπτωση ανωτέρας βίας. Ο εκκλησιασμός μόνο του παιδιού από άλλο πρόσωπο, εφόσον η μητέρα ασθενεί, μπορεί να τελεσθεί κατ’ οικονομία, Η αναμονή ίασης της μητέρας και ο από κοινού εκκλησιασμός μητέρας και βρέφους είναι το ιδανικό, δεδομένου ότι η ευχή/ακολουθία απευθύνεται και στους δύο. Στην περίπτωση που η ασθένεια της μητέρας ή του βρέφους χρονίζει, μπορεί ο εκκλησιασμός να τελεσθεί ξεχωριστά για τον καθένα, ώστε να μην μένει για πολύ καιρό εκτός Εκκλησίας το σωματικά υγιές μέλος. Ο αριθμός των τεσσαράκοντα ημερών είναι ιερός και θεσπίστηκε στο πρότυπο της Υπαπαντής του Χριστού, εντάχθηκε στην παράδοση της Εκκλησίας και δεν πρέπει να αναιρείται. Η οικονομία όμως σε περιπτώσεις ανάγκης είναι θεμιτή, αρκεί να μην διασαλεύεται η κανονικότητα.

Βιβλιογραφία:

Goar J. , Ευχολόγιον, sive Rituale Graecorum, Venetiis MDCCXXX².   

Παπαδοπούλου Ν. Π. (επιμ.), Ευχολόγιον το Μέγα, εκδ. Μ. Σαλίβερου, Εν Αθήναις 1927.  

Φουντούλη Ιω. Μ., Απαντήσεις εις λειτουργικάς απορίας, τ. Γ’, εκδ. Αποστολικής Διακονίας, Αθήνα 2002³.   
Του Ιδίου, Απαντήσεις εις λειτουργικάς απορίας, τ. Ε’, εκδ. Αποστολικής Διακονίας, Αθήνα 2003.  

Χριστοδούλου Θεμ. Στ., Για σένα μητέρα που έφερες παιδί στον κόσμο. Ευχές για τις λεχώνες. Λειτουργική προσέγγιση στις Προβαπτισματικές Ευχές, Σειρά: Λειτουργικά Θέματα, αρ. 1, εκδ. Ομολογία, Αθήνα 2008⁴.  

Χρυσοστόμου Γ., «Οι προβαπτισματικές ακολουθίες. Τελετουργική θεώρηση», Το Άγιον Βάπτισμα, Πρακτικά Α’ Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου, Σειρά: Ποιμαντική Βιβλιοθήκη, αρ. 6, εκδ. Κλάδος Εκδόσεων ΕΜΥΕΕ, Αθήνα 2003, σ. 101-128.

ΠΗΓΗ: http://naxioimelistes.blogspot.gr/