Κοινωνικό Κυριακής ήχος πλ. β΄, Ιωάννου πρωτοψάλτου

ΧΕΡΟΥΒΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ | ΗΧΟΣ ΠΛ Β | ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Δ ΠΑΪΚΟΠΟΥΛΟΥ ΨΑΛΛΕΙ Ο Φ...

Ο Άγιος Κωνσταντίνος ο Υδραίος (14 Νοεμβρίου)

Άγιος Νεομάρτυρας Κωνσταντίνος  ο Υδραίος - πολιούχος Ρόδου Ένας από τους εξισλαμισμένους χριστιανούς αγίους Νεομάρτυρες είναι και ο άγιος Νεομάρτυρας Κωνσταντίνος ο Υδραίος, ο οποίος πλήρωσε με το μαρτυρικό του θάνατο την απόφασή του να εγκαταλείψει το Ισλάμ και να επιστρέψει στην Εκκλησία Γεννήθηκε στην Ύδρα το 1770, από ευσεβείς γονείς, τον Μιχαήλ και την Μαρίνα Δημαρά. Όταν έγινε δεκαοχτώ χρονών αποφάσισε να φύγει από το άγονο νησί και να πάει στη Ρόδο για καλλίτερη ζωή, παρ’ όλες τις αντιρρήσεις της μητέρας του. Εκεί συνάντησε κάποιους πατριώτες του και άλλαξε διάφορες εργασίες. Κατέληξε στη δούλεψη ενός παντοπώλη, όπου είχε την ευκαιρία να γνωρίσει πολλούς Τούρκους και Εβραίους και έκανε μαζί τους παρέα. Μάλιστα ένας τούρκος, ονόματι Χασάν Κιρζά, του πρότεινε να παντρευτεί την αδελφή του Μενιρέμ. Ύστερα από αυτό ο παντοπώλης τον απέλυσε και ο Κωνσταντίνος έμεινε άνεργος. Ένας φίλος του Τούρκος μεσολάβησε να γνωρισθεί με τον Τούρκο διοικητή της νήσου Χασάν Καπιτάν, να τον πάρει στην υπηρεσία του στο αρχοντικό του. Ο εργοδότης του εκτίμησε τα χαρίσματά του και τον έκαμε ιπποκόμο του. Έμεινε κοντά του τρία χρόνια, όπου έζησε στην τρυφή, με τιμές και απολαύσεις. Σε ένα τρικούβερτο γλέντι, κατά τη διάρκεια ενός Ραμαζανιού, μέθυσε και τότε βρήκαν την ευκαιρία οι τούρκοι να τον ντύσουν μουσουλμάνο και να του κάμουν περιτομή, δίνοντάς του το μουσουλμανικό όνομα Χασάν. Το γεγονός μαθεύτηκε σε όλη τη Ρόδο και έφτασε μέχρι την Ύδρα, γεμίζοντας με πίκρα τους γονείς του. Ο πατέρας του δεν άντεξε και πέθανε σε λίγο καιρό και έμεινε η μητέρα του μόνη να θρηνεί μέρα και νύχτα το χαμένο παιδί της! Κάποια χρήματα που της έστειλε δεν τα δέχτηκε και του τα επέστρεψε. Σε λίγο καιρό αποφάσισε να μεταβεί στην Ύδρα, ντυμένος με τα μουσουλμανικά ενδύματα. Όμως συνέβη το απροσδόκητο, κανένας δεν του μιλούσε. Οι γυναίκες στα σοκάκια έκλειναν τις πόρτες τους να μην τον δουν. Όταν έφτασε στο πατρικό του η μητέρα του δεν του άνοιξε και του είπε: «φύγε ξένε εγώ δεν γέννησα γιο Χασάν, ο γιός μου ο Κωσταντής πέθανε»! Η στάση της μητέρας του τον συγκλόνισε. Αισθάνθηκε ίλιγγο και ζήτησε λίγο νερό από μια γειτόνισσα, εκείνη του έδωσε, αλλά έσπασε τη στάμνα γιατί τη θεώρησε μολυσμένη από τον εξωμότη! Αυτό ήταν, συνήλθε και συνειδητοποίησε το μεγάλο κρίμα του! Γύρισε στη Ρόδο και έκλαιγε απαρηγόρητα για την άρνηση της πίστης του στον αληθινό Θεό. Τα χρήματά του τα μοίραζε στους φτωχούς. Μέσα στην αφόρητη θλίψη του πήρε τη μεγάλη απόφαση να ξεπλύνει με το αίμα του την άφρονα επιλογή του. Βρήκε έναν καλό πνευματικό στον οποίο εξομολογήθηκε το σφάλμα του και του κοινοποίησε την απόφασή του να ομολογήσει δημόσια την μεταστροφή του στο Χριστό. Ο εξομολόγος τον συμβούλεψε να φύγει μακριά και να αποφύγει το μαρτύριο, διότι φοβόταν πως δεν θα άντεχε τα μαρτύρια και θα εξισλαμίζονταν για δεύτερη φορά. Ο Κωνσταντίνος υπάκουσε, πέταξε την τούρκικη αμφίεση και έφυγε για την Κριμαία, όπου δεν υπήρχαν τούρκοι, ζώντας ως συνειδητός Χριστιανός με προσευχή, νηστεία και ασταμάτητα δάκρυα μετανοίας. Μετά από καιρό κατέβηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου αναζήτησε έμπειρο πνευματικό να τον συμβουλευτεί πως θα έφτανε στο μαρτύριο. Εκείνος τον παρουσίασε στον Πατριάρχη, άγιο Γρηγόριο Ε΄, ο οποίος τον άκουσε με προσοχή και του σύστησε να μεταβεί στο Άγιο Όρος για να ενισχυθεί πνευματικά και να πάρει δύναμη, αποτρέποντάς τον να οδηγηθεί στο μαρτύριο, με το φόβο μήπως δειλιάσει. Ακολουθώντας τις προτροπές του αγίου Πατριάρχη, πήγε στο Άγιο Όρος το 1799, στη Μονή Ιβήρων, όπου έμεινε πέντε μήνες προσευχόμενος και κλαίγοντας νυχθημερόν. Είχε την ευλογία να γνωρίσει τον άγιο Νικόδημο Αγιορείτη (1749-1809), ο οποίος έγινε ο «αλείπτης» του, δηλαδή αυτός που τον προετοίμασε για το μαρτύριό του. Έλαβε μάλιστα και το μοναχικό σχήμα. Τον επόμενο χρόνο πήρε τις ευλογίες των πατέρων της Μονής και αψηφώντας στις νουθεσίες τους να μείνει κοντά τους, αναχώρησε για τη Ρόδο, για να τακτοποιήσει τη μεγάλη εκκρεμότητά του, έχοντας μαζί του τη δύναμη της Υπεραγίας Θεοτόκου Πορταΐτισσας. Τράβηξε ίσια για το αρχοντικό του Χασάν, στον οποίο γνωστοποίησε ότι είναι ο Κωνσταντίνος και πρώην Χασάν, που ξανάγινε Χριστιανός. Ο τούρκος αξιωματούχος προσπάθησε να τον πείσει να ασπασθεί ξανά το Ισλάμ, τάζοντάς του χρήματα, τιμές και αξιώματα. Εκείνος όμως έμεινε αμετάπειστος και μάλιστα παρότρυνε τον Χασάν να γίνει και αυτός Χριστιανός, για να απολαύσει την Βασιλεία των Ουρανών! Ο τούρκος έγινε έξαλλος από το θυμό του και έδωσε εντολή να τον ρίξουν στη φυλακή του «Ζιντανίου» στον Πύργο των Ιπποτών και να αρχίσουν τα πιο φρικτά βασανιστήρια, ώσπου να αλλάξει γνώμη. Σε τρείς ημέρες τον οδήγησαν πάλι μπροστά του, αλλά και πάλι δοκίμασε την απόλυτη άρνηση του Μάρτυρα να μείνει πιστός στο Χριστό. Τότε έδωσε εντολή για πιο επώδυνα βασανιστήρια. Του ξερίζωσαν τα μαλλιά του, του ξέσκισαν τις σάρκες του με σιδερένια νύχια, του έσπασαν τα σαγόνια με πέτρες. Τον λοιδορούσαν λέγοντάς του: «Ας έλθει ο Χριστός σου, να σε σώσει»! Του φόρεσαν χονδρές αλυσίδες και τον έριξαν ξανά στη φυλακή. Κάθε μέρα τον ρωτούσαν αν άλλαξε γνώμη και τον ράβδιζαν ανελέητα πεντακόσιες φορές. Του ξερίζωσαν τα νύχια και τον πέταξαν αιμόφυρτο στη φυλακή, όπου αξιώθηκε να δει ένα βράδυ τον Κύριο, ο Οποίος τον θεράπευσε από τις πληγές του! Μάλιστα το θαύμα αυτό το είχαν δει και οι άλλοι κρατούμενοι, όπως και τούρκοι, οι οποίοι απέδωσαν το θαύμα της θεραπείας του στον Αλλάχ, για να εξισλαμισθεί! Όμως ο μάρτυρας έμεινε εδραίος! Ένα άλλο βράδυ ουράνιο φως έλουσε το κελί του. Το φως αυτό το είδαν όλοι και το πληροφορήθηκε και ο Χασάν. Κάποιος Χριστιανός του πήγαινε κρυφά τη Θεία Κοινωνία στη φυλακή. Το μαρτύριο κράτησε πέντε μήνες. Ο Χασάν τον κάλεσε για τελευταία φορά να αρνηθεί το Χριστό. Αλλά εκείνος ομολόγησε με μεγαλύτερη δύναμη την χριστιανική του πίστη. Έτσι αποφάσισε να τον θανατώσει, δι’ απαγχονισμού. Ο τριαντάχρονος Μάρτυρας ζήτησε και κοινώνησε τα Άχραντα Μυστήρια και οδηγήθηκε στον τόπο της εκτέλεσης και έλαβε το αμαράντινο στεφάνι του μαρτυρίου. Ήταν 14 Νοεμβρίου του 1800. Πάνω από το κρεμασμένο άψυχο τίμιο λείψανό του φάνηκε φωτεινός σταυρός. Το σώμα του αγόρασαν οι πιστοί της Ρόδου, το οποίο έθαψαν με τιμές. Το 1803 ήρθες η μητέρα του στη Ρόδο να παραλάβει τα ιερά λείψανα του Μάρτυρα γιού της. Με καμάρι τα μετέφερε στην Ύδρα. Αλλά την ώρα που τα απίθωνε στο μητροπολιτικό ναό ξεψύχησε αγκαλιά με αυτά! Η μνήμη του εορτάζεται στις 14 Νοεμβρίου, την ημέρα του μαρτυρίου του. ΠΗΓΗ:Parapona-Rodou

Ορθόδοξος Ναός

 Ορθόδοξος Ναός καί οἱ συμβολισμοί ἐν αὐτῷ

 Γράφει ὁ Μακαρούνας Νικήτας-Μιχαήλ, 

πτυχιοῦχος Θεολογίας ΑΠΘ

Ὁ ὀρθόδοξος ναός εἶναι μιά μικρογραφία τοῦ σύμπαντος κόσμου (ὁρατοῦ καί ἀοράτου). Ἀποτελεῖ τό κέντρο τῆς ἐνοριακῆς ζωῆς καί, κατά κανόνα, κτίζεται στό κέντρο τῆς συνοικίας ἤ κοινότητας.

Παλιότερα οἱ τροῦλοι καί τό καμπαναριό του ἦταν ὁρατά ἀπό μεγάλη ἀπόσταση καί ἐπιβάλλονταν μέ τό μέγεθος καί τήν ἐπιβλητικότητά τους στά γειτονικά κτίρια.

Ὁ δέ περίβολος τοῦ ναοῦ ὑπῆρξε γιά αἰῶνες τόπος συγκέντρωσης ὅλων τῶν ἐνοριτῶν καθώς ἐκεῖ ἀντάμωναν κάθε Κυριακή μετά τήν ἀναστάσιμη Θεία Λειτουργία καί ἔλυναν ὅλοι μαζί τά προβλήματά τους.

Ὁ χριστιανικός ναός εἶναι γεμάτος συμβολισμούς. Τίποτε δέν εἶναι τυχαῖο καί καθετί ἔχει μελετηθεῖ σχολαστικά, γιατί ἔχει τή δική του χρησιμότητα καί σημασία.

Ὅπως μᾶς παρέδωσαν οἱ Θεοφόροι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅταν μπαίνουμε στόν ναό γιά νά συμμετάσχουμε (καί ὄχι γιά νά παρακολουθοῦμε ὡς ἁπλοί θεατές) στή λατρεία καί τήν εὐχαριστιακή σύναξη, ἐγκαταλείπουμε τά ἐγκόσμια καί εἰσερχόμαστε στή σφαίρα τοῦ ὑπεραισθητοῦ.

Τά πάντα λοιπόν μέσα στόν ναό ἔχουν τόν βαθύτερο συμβολισμό τους γιά νά δώσουν σέ ἐμᾶς τούς πιστούς τά ἀνάλογα μηνύματα πού θά συμβάλλουν στή σωτηρία μας:

1. Ὁ τροῦλος συμβολίζει τόν οὐρανό.

2. Τά καντήλια καί οἱ πολυέλαιοι συμβολίζουν τά ἄστρα τοῦ οὐράνιου θόλου.

3. Τό Ἅγιο Βῆμα συμβολίζει τόν Παράδεισο, τήν Ἄνω Ἱερουσαλήμ (Ἀποκ.22,1), μέσα στόν ὁποῖο τελεῖται ἀκατάπαυστα ἡ Οὐράνια Θεία Λειτουργία, μέ λειτουργούς τούς ἀγγέλους.

4. Ἡ Ἁγία Τράπεζα συμβολίζει τόν Θρόνο τοῦ Ἐσφαγμένου Ἀρνίου (Ἀποκ. 22,3).

5. Τά καλύμματα τῆς Ἁγίας Τράπεζας συμβολίζουν τά ἱερά σάβανα καί τή σινδόνη, μέ τήν ὁποία τυλίχθηκε τό ἄχραντο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ κατά τή Θεία Ταφή Του.

6. Οἱ Ἱερεῖς συμβολίζουν τούς ἁγίους ἀγγέλους, τά λειτουργικά πνεύματα τοῦ Θεοῦ (Ἑβρ.1,14).

7. Τά ἱερά τους ἄμφια ἔχουν καί αὐτά τόν δικό τους συμβολισμό. Ἡ λαμπρότητα καί ἡ καθαρότητά τους συμβολίζουν τήν ἱερατική χάρη μέ τήν ὁποία εἶναι ἐνδεδυμένοι.

8. Ἡ γῆ συμβολίζεται μέ τό δάπεδο τοῦ ναοῦ. Ἐκεῖ στέκονται οἱ πιστοί, οἱ ὁποῖοι συγκροτοῦν τήν ἐπί γῆς στρατευόμενη Ἐκκλησία καί ἀτενίζουν τόν οὐρανό (θόλος), τόν Παράδεισο (Ἱερό Βῆμα) καί τούς εἰκονιζόμενους ἁγίους (θριαμβεύουσα Ἐκκλησία) .

9. Ἡ Ἁγία Τράπεζα στηρίζεται συνήθως σ’ ἕναν στύλο, ὁ ὁποῖος συμβολίζει τόν ἀσάλευτο στύλο τῆς Ἐκκλησίας, τόν Χριστό, ἤ σέ τέσσερις στύλους, πού συμβολίζουν τούς τέσσερις Εὐαγγελιστές.

10. Πάνω στήν Ἁγία Τράπεζα ὑπάρχει τό Ἱερό Εὐαγγέλιο, τό ὁποῖο συμβολίζει τήν πραγματική παρουσία τοῦ Χριστοῦ στήν Ἐκκλησία καί τό ὅτι ἡ Ἐκκλησία διαφυλάσσει τήν Ἀλήθεια.

11. Ὁ Σταυρός εὐλογίας συμβολίζει τήν ἀνίκητη δύναμη τῆς Ἐκκλησίας κατά τοῦ κακοῦ.

12. Τά κηροπήγια (πάνω στήν Ἁγία Τράπεζα) συμβολίζουν τό ἀνέσπερο (πού δέν σβήνει ποτέ) φῶς τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας.

13. Πίσω ἀπό τήν Ἁγία Τράπεζα τά Ἑξαπτέρυγα-μεταλλικά λάβαρα μέ παραστάσεις ἀγγελικῶν μορφῶν πού ἀκτινοβολοῦν- συμβολίζουν τό ἀγγελικό τάγμα τῶν ἑξαπτέρυγων ἀγγέλων, τό ὁποῖο παραστέκεται τιμητικά στόν Θεό (Ἡσ. 6,1-2, Ἀποκ. 4,6-8).

14. Στή βορειοανατολική πλευρά τοῦ Ἱεροῦ Βήματος, ἡ Κόγχη τῆς Ἱερᾶς Πρόθεσης συμβολίζει τό Ἱερό Σπήλαιο τῆς Γέννησης τοῦ Κυρίου.

15. Ο Ἄμβωνας συμβολίζει τόν Τάφο τοῦ Χριστοῦ καί ὁ Διάκονος, τόν ἄγγελο τῆς Ἀνάστασης1 (Μάρκ. 16,6).
Ὁ Ἄμβωνας φέρει παραστάσεις τῶν ἱερῶν Εὐαγγελιστῶν καί ἀνάγλυφο περιστέρι, πάνω στό ὁποῖο τοποθετεῖται τό ἱερό Εὐαγγέλιο καί συμβολίζει τό Ἅγιο Πνεῦμα.

16. Στό μπροστινό μέρος τοῦ Σολέα -τοῦ ὑπερυψωμένου τμήματος μπροστά στό Ἱερό- βρίσκονται τα μεγάλα μανουάλια, τά ὁποῖα μαζί μέ τα καντήλια τοῦ Τέμπλου, συμβολίζουν τό νοητό φῶς τοῦ Χριστοῦ, τό ὁποῖο «φαίνει πᾶσι».

17. Οἱ Πολυέλαιοι πού κρέμονται ἀπό τήν ὀροφή συμβολίζουν τό φῶς τοῦ Χριστοῦ ἀλλά καί τόν φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού κατέρχεται ἀπό τόν Οὐρανό.

18. Τά κεριά (πού ἀνάβουμε κάθε φορά ὅταν μπαίνουμε στό Ναό) συμβολίζουν τήν ψυχή μας, ἡ ὁποία πρέπει νά εἶναι καθαρή ὅπως τό φῶς καί νά καίει σάν τήν φωτιά ἀπό λαχτάρα γιά τήν ἕνωσή της μέ τόν Χριστό.

19. Καί τέλος οἱ Καμπάνες καλοῦν τούς πιστούς νά προσέλθουν στήν Ἐκκλησία κάθε φορᾶ πού τελεῖται ἱερά Ἀκολουθία στόν Ἱερό Ναό. Ὁ κτύπος της συμβολίζει τό κάλεσμα τοῦ Θεοῦ πρός τούς πιστούς γιά τή συμμετοχή τους στά σωτήρια γεγονότα πού τελοῦνται στό Ναό.

Ἕλκουν τήν καταγωγή καί τήν ὀνομασία τους ἀπό τήν περιοχή τῆς Καμπανίας τῆς Ἰταλίας, καθώς ἐκεῖ βρίσκονται τά κατάλληλα μέταλλα γιά τήν κατασκευή τους.

Ἔχοντας αὐτούς τούς συμβολισμούς στό μυαλό μας κάθε φορά πού θά μπαίνουμε στό Ναό καί θά συμμετέχουμε στά τελούμενα ἐν αὐτῷ, θά μυσταγωγούμαστε μέσω αὐτῶν καί ὁ νοῦς μας θά
ὁδηγεῖται στήν οὐράνια Θεία Λειτουργία ὅπου ὑμνεῖται καί δοξολογεῖται ἀκατάπαυστα ὁ Τριαδικός Θεός.

1. Τόν ἄγγελο τῆς Ἀνάστασης πού ἀναγγέλλει στίς Μυροφόρες το χαρμόσυνο μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου, συμβολίζει ἐπίσης καί ὁ Ἱερεύς κάθε Κυριακή ὅταν ἀπαγγέλει τό Ἑωθινό Εὐαγγέλιο τοῦ Ὄρθρου ἀπ’ τό Ἱερό Βῆμα

Ἀντιγραφή γιὰ τὸ «σπιτὰκι τῆς  Μέλιας»

ΟΛΚΑΣ
Περιοδικόν Ἱερᾶς Μητροπόλεως Λέρου, Καλύμνου καί Ἀστυπαλαίας
Τεῦχος 41 -42 – Ὀκτώβριος 2018 – Νοέμβριος 2019

Εἰκόνα ἀπὸ: Μέ παρρησία…

τὸ «σπιτὰκι τῆς  Μέλιας»

Η μεταλλοτεχνία

Λαϊκή μεταλλοτεχνία

Ηλίας Λιαμής, Σύμβουλος Ενότητας Πολιτισμού

Οι τεχνίτες

 Η μεταλλοτεχνία είναι μία τέχνη που είχε μεγάλη εξάπλωση στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Εκείνον τον καιρό, από κανένα χωριό δεν έλειπε το εργαστήρι του, που μπορεί να μην έφτιαχνε καινούργια σκεύη, διόρθωνε όμως τα παλιά, που χαλούσαν από την καθημερινή χρήση.

Η Ήπειρος, η Θεσσαλία, η Μακεδονία, αλλά και ορισμένες πόλεις, όπως η Κωνσταντινούπολη, η Αθήνα, η Σμύρνη κ.α. ήταν ονομαστές για τους τεχνίτες τους, καθώς επίσης ονομαστό ήταν και το Άγιον Όρος και μερικά νησιά (Κέρκυρα, Ζάκυνθος, Χίος, Λέσβος, Κρήτη).

Οι τεχνίτες, όπως και στη βυζαντινή εποχή, εξακολουθούσαν, να είναι οργανωμένοι σε συντεχνίες, ή, όπως λέγονταν τότε, σε εσνάφια, συνάφια ή ρουφέτια, και τα εργαστήρια τους ήταν συγκεντρωμένα στο ίδιο μέρος, και μάλιστα και στον ίδιο δρόμο. Από τη ρωμαϊκή, εποχή υπήρχε στη Θεσσαλονίκη ή «Χαλκεωτική Στοά», κοντά στη σημερινή Παναγία των Χαλκέων, και εκεί γύρω ήταν τα εργαστήρια και στη βυζαντινή εποχή. Και σήμερα, είναι αρκετά εκεί, χωρίς όμως πια την παλιά τους αίγλη. Και στην Αθήνα ήταν και είναι πάντα συγκεντρωμένα στο Μοναστηράκι, σε ένα δρόμο που λέγεται «οδός Ηφαίστου», στα Γιάννενα βρίσκονται σε έναν δρόμο κοντά στο φρούριο, και έτσι όλα μαζί στον ίδιο δρόμο είναι και στην Άρτα, καθώς και σε άλλες πόλεις.

Οι τεχνίτες αυτοί που δουλεύουν τα μέταλλα συνεχίζουν μία παλιά, προαιώνια παράδοση, δουλεύοντας τα όμως όλο προσθέτουν και εκείνοι κάτι, μία έμπνευση της στιγμής, μία μικρή λεπτομέρεια, κάτι που τους κάνει κέφι, ένα μικρό στολίδι παραπάνω. Την αγαπούσαν την τέχνη τους και την έκαναν μεράκι και έτσι σιγά-σιγά δημιουργήθηκε αυτό που λέμε σήμερα «λαϊκή μεταλλοτεχνία».

Παρόλο που οι τεχνίτες ήταν καλοί, την ήξεραν και την αγαπούσαν τη δουλειά τους, σε καμία περιοχή δεν δημιουργήθηκε μία τέχνη τοπική, που να ξεχωρίζει από την τέχνη των άλλων περιοχών. Τα ίδια πανομοιότυπα αντικείμενα βρίσκουμε τόσο στη Μικρά Ασία όσο και σε ολόκληρη τη Βαλκανική, και σε όλα είναι φανερή η μουσουλμανική επίδραση. Αυτό βέβαια δεν είναι δύσκολο να εξηγηθεί, γιατί τα σκεύη που έφτιαχναν οι τεχνίτες τα έστελναν να πουληθούν και μακριά από τον τόπο τους, σε παζάρια και πανηγύρια. Ύστερα ήταν και οι γανωματήδες ή γανωτζήδες ή καλαντζήδες, που γύριζαν από τόπο σε τόπο για να χανόσουν τα παλιά σκεύη και πουλούσαν συγχρόνως και τα σκεύη που είχαν φτιάξει οι ίδιοι, και αν τύχαινε να πάνε σε κανένα μέρος που είχε πολύ δουλειά, μπορούσαν, αν ήθελαν, να μείνουν μόνιμα εκεί. Και τα ονόματα από τα διάφορα σκεύη –σινί, γκούμι (δοχείο για το ζέσταμα του γάλακτος), σεφερτάσι (χάλκινο σκεύος μεταφοράς φαγητού)- και τα υλικά –μπακίρι ( ο χαλκός, όταν έχει πάρει τη μορφή ενός αντικειμένου), καλάι– είναι τουρκικά. Αντίθετα, από τα ονόματα των εργαλείων τα περισσότερα είναι ελληνικά –σφυρί, μασιά (μεταλλική τσιμπίδα στο τζάκι), καλέμι, κοπίδι.

Ανάλογα με το μέταλλο που δουλεύουν, το σίδερο το μπακίρι, τον μπρούτζο, το καλάι, οι τεχνίτες λέγονται σιδεράδες, χαλκωματάδες ή μπακιρτζήδες, μπρουτζάδες, καλαντζήδες. Μπορούσε όμως να πάρουν το όνομά τους και από τα είδη που φτιάχνουν, και τότε λέγονται καμπαναρτζήδες, ντουφεξήδες, κουδουνάδες, κυπριάδες (αυτοί που φτιάχνουν να κυπριά, δηλ. τις κουδούνες στις κατσίκες και τους τράγους), μαχαιράδες κτλ 

Τα σκεύη

 Όλοι τους έφτιαχναν ωραία και χρήσιμα αντικείμενα: οι σιδεράδες, σιδεριές για τα παράθυρα, κλειδαριές εργαλεία, υνιά, φτυάρι, σκαλιστήρια. Οι χαλκωματάδες πάλι ή μπακιρτζήδες, τεντζερέδες, τηγάνια, καζάνια, κακάβια (μεγάλα καζάνια), χαρανιά (μικρά καζάνια), ταψιά, στάμνες για το νερό ή το κρασί, μπρίκι, γκούμια, σεφερτάσια, λυχνάρια, τάσια, λουτροτάσια. Τα λεγενόμπρικια που τα χρησιμοποιούν για να πλένουν τα χέρια τους πριν και μετά το φαγητό, έχουν μία παράδοση πολύ παλιά, που φτάνει ως τη μινωική εποχή. Στα ταψιά ψήνονταν οι πίτες και στα σινιά τα σιροπιαστά γλυκά, τα κουλουράκια, και στέγνωναν ή μουστόπιτες (μουσταλευριά), τα σουτζούκια, τα χαϊμαλιά (τρίγωνα σιροπιαστά γλυκά με φύλλο και αμύγδαλο) και ο νισεστές (πίτες από αλεύρι). Αυτά τα σινιά είναι σκέτα, χωρίς διακόσμηση και φυσικά είναι γανωμένα. Όταν ήταν διακοσμημένα, τα έβαζαν απάνω σε μία ειδική διπλοξύλινη βάση και τα χρησιμοποιούσαν για σοφράδες, δηλαδή τραπέζια. Ο καθημερινός σοφράς είναι ξύλινος, υπάρχει όμως πάντα και ένα «καλο» σινί, διακοσμημένο ανάλογα με την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού, για να γίνεται, όταν χρειάζεται, σοφράς, π.χ. σε μία γιορτή. Τα πολύ μεγάλα όμως και πολύ ωραία σινιά με την πλούσια διακόσμηση τα είχαν κρεμασμένα με καμάρι στον τοίχο και δεν τα ξεκρεμούσαν να τα κάνουν σοφράδες παρά μόνο σε περιπτώσεις εξαιρετικές, για να περιποιηθούν επίσημους μουσαφίρηδες ή, ανάλογα με τις συνήθειες του τόπου, τα χρησιμοποιούσα στις γιορτές για να βάζουν μέσα γλυκά ή στους γάμους για να μεταφέρουν τα προικιά.  Με αυτά επίσης έστελναν και τα κόλλυβα στην εκκλησία. Υπάρχουν και επίχρυσα ασημένια ή ασημένια με διακόσμηση από σμάλτο. Με τα σεφερτάσια ή καστανιές έπαιρναν το φαγητό τους στο χωράφι. Φαγητό ή γάλα σε μικρή απόσταση, από το μαντρί, να πούμε, ως το σπίτι, ή το αντίθετο, το μεταφέρανε και με άλλα δοχεία, τα μπακράτσια (βαθιά σκεύη με κυρτά τοιχώματα προς τα μέσα) ή τα σιτίλια, ψηλά μπακράτσια με καπάκι. Τα μπακίρια έχουν μία τάση να αντικαθιστούν τα πήλινα σκεύη, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα.

Οι τεντζερέδες, τα ταψιά, τα τηγάνια, τα μπρίκια του καφέ είχαν διατηρηθεί ως τα τελευταία χρόνια, και ήταν το καμάρι κάθε νοικοκυράς να τα έχει καλογυαλισμένα και αστραφτερά στα ράφια της κουζίνας. Κάθε τόσο όμως έπρεπε να τα στέλνουν για γάνωμα στο εργαστήρι ή να τα δίνουν στον πλανόδιο γανωτζή η καλατζή να τα γανώσει, να περάσει δηλαδή την εσωτερική τους επιφάνεια με ένα λεπτό στρώμα καλάι, γιατί ο χαλκός με τις τροφές και το βράσιμο, οξειδώνεται, και το οξείδιο του είναι από τα χειρότερα δηλητήρια. Μόνο τα σκεύη που ήταν για νερό, ούζο, λάδι και γλυκό κρασί δεν χρειάζονταν γάνωμα, και φυσικά δεν κάνουν ούτε τα καζάνια όπου ζέσταιναν νερό για την πλύση.

Μόλις όμως βρέθηκαν άλλα σκεύη, παραδείγματος χάριν από αλουμίνιο, που δεν ήταν τόσο μπελαλίδικα, δεν ήθελαν κάθε τόσο, ούτε τρίψιμο για να γυαλίζουν, και ήταν και πιο φθηνά, τα παλιά παραδοσιακά χαλκώματα πουλήθηκαν στον παλιατζή, γιατί, καθώς τα χρησιμοποιούσαν για την καθημερινή λατρεία του σπιτιού, κανένας ως τότε δεν είχε προσέξει την ομορφιά τους ούτε είχε καταλάβει την αξία τους. Όσοι πάλι τα είχαν κρατήσει, έτσι, επειδή τα είχαν κληρονομιά από τους παππούδες τους, τους έκαμε και αυτούς η ανάγκη και τα πούλησαν τον καιρό της γερμανικής κατοχής -ο χαλκός τότε πουλιόταν σε πολύ καλή τιμή. Στα χωριά όμως, καθώς και σε μικρές επαρχιακές πόλεις, εξακολούθησαν να τα χρησιμοποιούν ακόμη και για πολύ καιρό.

Κάτι που ήταν πολύ χρήσιμο και το είχαν όλα τα σπίτια, ακόμη και τα αστικά, τα ήταν το μαγκάλι. Το πιο απλό μαγκάλι είναι δύο κώνοι που ενώνονται με τις κορυφές τους. Ο κάτω κόσμος χρησίμευε για πόδι και στον απάνω έβαζαν τα κάρβουνα. Υπάρχουν όμως και μαγκάλια πιο πολυτελή, μία λεκάνη π.χ. χάλκινη με χερούλι, για τα κάρβουνα, απάνω σε ένα τετράγωνο χαμηλό ξύλινο σκαλιστό τραπεζάκι που στη μέση έχει ένα κυκλικό άνοιγμα όπου και ακουμπούσαν τη λεκάνη. Υπάρχουν μαγκάλια μπρούτζινα με διακόσμηση τρυπητή καθώς και χάλκινα με εξαρτήματα από μπρούτζο, και πολλές φορές με πλούσια στολίδια χαραχτά η ανάγλυφα. Κάτω από τα πόδια τους έβαζαν συνήθως έναν μεταλλινό δίσκο για προφύλαξη από στάχτες και καρβουνάκια που μπορούσαν να πέσουν.

Διακόσμηση και χρονολόγηση

Τα σκευή βέβαια με τη διακόσμηση είναι μόνο για τους πλούσιους, κατασκευή των φτωχών είναι απλά, χωρίς στολίσματα, γιατί η διακόσμηση χρειάζεται χρόνο και κοστίζει. Έτσι τα σκεύη με τη διακόσμηση γίνονται σε μέρη όπου οι άνθρωποι είναι πιο εύποροι-στην Καισάρεια, στην Τραπεζούντα, και κυρίως στα Γιάννενα και στην Πόλη. Το γιαννιώτικο και το πολιτικό δούλεμα του μπακιριού ήταν ξακουστά.

Κανένας όμως τρόπος δεν υπάρχει για να μας βοηθήσει σήμερα να χρονολογήσουμε αυτά τα σκεύη, γιατί τα ίδια πανομοιότυπα αντικείμενα χρησιμοποιούνται τόσο τον 17ο όσο και τον 18ο αιώνα και μετά, και μόνο κάτι λίγα, κυρίως μπρίκια και ακόμη λιγότερα σινιά, έχω χαραγμένη τη χρονολογία της κατασκευής τους.

Σήμερα, παρόλο που τα σκεύη που χρησιμοποιούμε είναι βιομηχανικά και εντελώς αλλά, υπάρχουν, και τώρα τεχνίτες που φτιάχνουν διάφορα αντικείμενα από σφυρηλατημένο σίδερο -από τον τελευταίο αιώνα έχουν αρχίσει να δουλεύουν και το λευκοσίδηρο (ντενεκέ) – καθώς και παραδοσιακά σκεύη χάλκινα, που τώρα πια δεν τα χρησιμοποιούμε παρά μόνο για διακόσμηση. Η μορφή τους εξακολουθεί να είναι παραδοσιακή, ο τρόπος όμως που τα δουλεύουν έχει εντελώς αλλάξει. Τα παλιά χρόνια οι τεχνίτες αγόραζαν το χαλκό σε μεγάλα κομμάτια, τις χελώνες, που ζύγιζαν 12 με 24 κιλά, τα πήραν για να μαλακώσουν, ύστερα τα έκοβαν επάνω στο αμόνι με μεγάλα κοπίδι, πρώτα στη μέση και ύστερα ανάλογα με το τι θέλανε να φτιάξουν: για ένα καζάνι ένα κομμάτι έξι κιλά, για ένα γκούμι ενάμιση κιλό. Αυτά τα κομμάτια τα πήραν και πάλι, τα χτυπούσαν και τα ξαναχτυπούσαν πολλές φορές όλα μαζί με τις βαριές (μεγάλα σφυριά), πάντα από το κέντρο προς τα άκρα, και σιγά-σιγά τα άνοιγαν σε φύλλο. Τώρα το χαλκό τον αγοράζουν έτοιμο σε φύλλα, δίσκους και τον δουλεύουν στον τόρνο με διάφορα καλούπια. Μόνο τα ξετελειώματα και οι λεπτομέρειες γίνονται με το χέρι. Κι ωστόσο, από τους χαλκώματάδες του παλιού καιρού, ζούνε, κάποιοι γεροί στα Γιάννενα και στη Θεσσαλονίκη, που έχουνε μεράκι τους τη δύσκολη αυτή και σκληρή τέχνη του χαλκού και είναι για αυτούς τιμή τους και καμάρι τους να δουλεύουν μόνο με το χέρι.Τα ωραία πράγματα που φτιάχνουν είναι βέβαια πολύ ακριβά, υπάρχουν όμως άνθρωποι να τα αγοράσουν, άνθρωποι που έχουν και εκείνοι την ίδια αγάπη για αυτό το ωραίο και ζεστό μέταλλο πού είναι ο χαλκός.

ΠΗΓΗ: https://www.pemptousia.gr/2020/11/laiki-metallotechnia/

 

Χειροτονία αποφοίτου της Πατμιάδας

Εις Διάκονον χειροτονία του Γεώργιου

Γαμπιέρη, απόφοιτου της Σχολής

Την Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2020, στον ενοριακό ιερό ναό του Σωτήρος Χριστού Λέρου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας κ.κ. Παΐσιος, τέλεσε το Ιερό Μυστήριο της χειροτονίας Ιεροδιακόνου του Γεωργίου Γαμπιέρη, αποφοίτου της Σχολής μας.

Ο Σεβ. Μητροπολίτης κ.κ. Παΐσιος προεξήρχε της Θείας Λειτουργίας, συμπροσευχομένου του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Στρατονικείας κ. Στεφάνου, συλλειτουργούντων του Αρχιερατικού Επιτρόπου π. Νικοδήμου και εφημερίου του Ιερού Ναού, του αρχιμ. Επιφανίου, συγγενή του χειροτονηθέντος, εκ της Ιεράς Π.Β.Σ. Μονής Πάτμου, και του αρχιμ. Γεδεών.

Τη χειροτονία παρακολούθησαν η Ηγουμένη της Ι. Μονής Αγίων Αγγέλων μοναχή Παρασκευή, η μοναχή Ευλογία, οι Αρχές του νησιού, οι γονείς, η σύζυγος, τα αδέλφια, οι συγγενείς και φίλοι του νέου ιεροδιακόνου, αλλά και πλήθος πιστών, ενώ τη Θεία Λειτουργία και το Ιερό Μυστήριο της Χειροτονίας κάλυψε η εκκλησιαστική τηλεόραση “ΘΑΡΡΙ TV”.

Ο νέος διάκονος γεννήθηκε στη Λέρο και φοίτησε στη Σχολή μας κατά τα σχολικά έτη 2010-2013. Διακρίθηκε για το ήθος του, την προσήλωσή του και την ιερατική του κλίση.

Ευχόμαστε στο νεοχειροτονηθέντα διάκονο, πατέρα Γεώργιο, «πληρότητα διακονίας εν Κυρίω». Οι Έφοροι και Προστάτες του νησιού μας Άγιοι Ιωάννης ο Θεολόγος, Όσιος Χριστόδουλος και Άγιος Μακάριος ο Καλογεράς ας τον ευλογούν ώστε να σηκώσει επάξια τον αναστάσιμο σταυρό της ιεροσύνης!

ΠΗΓΗ http://lyk-ekkl-patmou.dod.sch.gr/eis-diakonon-cheirotonia-georgioy/

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ "ΠΑΤΜΙΟ": Μεγάλη συγκίνηση και χαρά για την "είσοδο" στις τάξεις των Κληρικών και άλλου αποφοίτου. Και η συγκίνηση αυτή δικαιολογείται ακόμη περισσότερο από το γεγονός ότι και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Παΐσιος και οι άλλοι δύο Πρεσβύτεροι, ο Ἀρχιμ. π. Επιφάνιος Κάνδρος καί ὁ π. Νικόδημος Φωκάς, είναι και αυτοί απόφοιτοι της παλαίφατης Σχολής μας. 

Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (13 Νοεμβρίου)

Ιωάννης Χρυσόστομος, εκείνος που δεν κολάκευε τους ισχυρούς 

Αλέξανδρος Χριστοδούλου, Θεολόγος

 

Ό Ιωάννης καταγόταν από επίσημη οικογένεια της Αντιό­χειας. Ο πατέρας του Σεκούνδος ήταν ανώτερος αξιωματικός του στρατού της Συρίας ο οποίος πέθανε λίγο χρόνο μετά τη γέννησή του. Η μητέρα του Ανθούσα, είκοσι χρόνων τότε, δεν σκέφθηκε να ξαναπαντρευτεί αλλά αφοσιώθηκε στην ανατροφή του υιού της και διαχειρίσθηκε με ιδιαίτερη φροντίδα την περιουσία της.

Ο χρόνος γέννησης του ‘Ιωάννη τοποθετείται το 354. Ο βιογράφος του Παλλάδιος αναφέρει ότι σε ηλικία 18 ετών εγκατέλειψε τις ρητορικές σπουδές, άρχισε την παρακολούθηση θεολογικών μαθημάτων και βαπτίσθηκε· μετά 3 έτη χειροτονήθηκε σε αναγνώστη και έφυγε στην έρημο, όπου μόνασε 4 έτη κοντά σε γέροντα, και 2 μέσα σε σπήλαιο. Αφού επέστρεψε στην Αντιόχεια χειροτονήθηκε σε διάκονο, μετά 5 έτη σε πρεσβύτερο, και μετά άλλα 12 σε αρχιεπίσκοπο (Δεκέμβριος 397).

Πηγή:kaiomenivatos.blogspot.com

Η Ανθούσα φρόντισε ώστε να λάβει επιμελημένη παιδεία ο υιός της. Πιθανότατα ο Ιωάννης διδάχθηκε τη ρητορική από τον Λιβάνιο και τη φιλοσοφία από τον Ανδραγάθιο. Ο Λιβάνιος, όταν ρωτήθηκε προς τα τέλη της ζωής του για το πρόσωπο του διαδόχου του, απάντησε ότι θα όριζε διάδοχο τον Ιωάννη, αν δεν τον είχαν συλήσει οι Χριστιανοί. Η επίδραση των κλασικών σπουδών είναι φανερή στη λογοτεχνική υφή και την επιχειρηματολογία των πρώτων συγγραμμάτων του Ιωάννη, έθεσε δε τη σφραγίδα της στην άνεση γλωσσικής εκφράσεως που παρατηρείται σ’ ολόκληρο το έργο του.

Ο Ιωάννης φοίτησε στο Ασκητήριο, δηλ. τη θεολογική σχολή που είχε ιδρύσει στην Αντιόχεια ο γνωστός θεολόγος Διόδωρος, μετέπειτα επίσκοπος Ταρσού. Από την έναρξη των σπουδών του συνδέθηκε με τον αρχιεπίσκοπο Αντιόχειας Μελέτιο. Ίσως κατά το χρόνο αυτό ο νεαρός Ιωάννης πιέσθηκε να δεχθεί την ιεροσύνη, αλλά κατόρθωσε να διαφύγει, προς δικαιολογία δε της φυγής του σύνταξε τους Περί Ιεροσύνης λόγους αργότερα.

Μετά το θάνατο της μητέρας του ασκήτευε για  έξι χρόνια, στην αρχή  κοντά σε Σύρο γέροντα, που γνώριζε ασφαλώς ελληνικά, διότι ο Ιωάννης δεν γνώριζε τη συριακή γλώσσα, έπειτα όμως μόνος μέσα σε σπήλαιο. Οι θεληματικές ταλαιπωρίες του έφεραν βλάβη στη υγεία του, αφού προσβλήθηκε από βαρύτατο νεφρικό νόσημα και επέστρεψε στην Αντιόχεια κατά τα τέλη του 380. Κατά τις αρχές του 381 χειροτονήθηκε διάκονος από τον Μελέτιο και επιδόθηκε στο διδασκαλικό έργο και συνέχισε τη συγγραφή πραγματειών.

Χειροτονήθηκε πρεσβύτερος πριν από την Τεσσαρακοστή του 386 από τον αρχιεπίσκοπο Φλαβιανό.

Η Αντιόχεια ήταν μεγαλούπολη, που είχε κατά τον Χρυσόστομο 200.000 κατοίκους ελεύθερους, μαζί με τους δούλους δε ίσως και 500.000. Ο εκκλησιαστικός βίος είχε προβλήματα από εξωτερικές και εσωτερικές συνθήκες. Κάτω από τέτοιες συνθήκες άρχισε το ιερατικό του στάδιο και κατόρθωσε να κυριαρχήσει στην πνευματική ζωή της πόλεως. Μιλούσε ακατάπαυστα κάθε Κυριακή και Παρασκευή, τις δε Τεσσαρακοστές και Διακαινησίμους κάθε ημέρα, περιερχόμενος όλους τους ναούς της πόλεως και τα παρεκκλήσια, αλλά προτιμώντας τη μεγάλη εκκλησία που είχε ιδρύσει ο Μ. Κωνσταντί­νος. Προφύλασσε το λαό από τις αιρέσεις, συμπαραστεκόταν σ’ αυτόν κατά τις δύσκολες ημέρες, όπως η στάση των ανδριάντων (387), ανέλυε τα περιεχόμενα της Γραφής, προΐστατο της κοινής προσευχής, οργάνωσε τη φιλανθρωπία. Από την περίοδο αυτή προέρχεται ο μεγαλύτερος όγκος των ομιλιών του.

Η φήμη του είχε ξεπεράσει τα όρια της Συρίας και ενώ όλοι περίμεναν να διαδεχθεί στην Αντιόχεια τον Φλαβιανό, τα πράγματα ακολούθησαν άλλο δρόμο. Όταν πέθανε ο Νεκτάριος Κωνσταντινουπόλεως, ο ευφυέστατος ευνούχος πρωθυπουργός Ευτρόπιος, έπεισε τον αυτοκράτορα Αρκάδιο ότι ο Χρυσόστομος ήταν ο κατάλληλος για τον αρχιεπισκοπικό θρόνο. Αυτός είχε προσκαλέσει αριθμό επισκόπων, οι οποίοι μαζί με τον κλήρο και το λαό επικύρωσαν την εκλογή. Ο νέος αρχιεπίσκοπος ενθρονίστηκε στις 26 Φεβρουάριου 398.

Ο Χρυσόστομος στε­ρούνταν το προσόν της ελαστικότητας και προσαρμοστικότητας απέναντι στους πολιτικούς άρχοντες. Σφοδρός τιμητής των πάν­των, μετέβαλλε τους φίλους σε εχθρούς. Γι’ αυτό δεν του επιτράπηκε ν’ ασκήσει για πολύ χρόνο τα αρχιεπισκοπικά του καθήκοντα και όσο χρόνο ποίμανε δεν ήταν αδιατάρακτος στα έργα του. Εξ αιτίας αυτού η Εκκλησία στερήθηκε την αναμενόμενη προσφορά απ’ αυτόν, αλλά κέρδισε αιώνια από το παράδειγ­μα της ακατάβλητης ηθικής αντιστάσεώς του.

Αφού ανέβηκε ατό θρόνο συγκρότησε επιτελείο από αφοσιωμένους κληρικούς μαθητές και μαθήτριες, και επιδόθηκε στο πολύπλευρο έργο του, που επεκτεινόταν από την ιεραποστολή μέχρι τη διοργάνωση της κοινωνικής πρόνοιας, και από την ηθική κάθαρση του κλήρου μέχρι την αναμόρφωση της λατρευτικής ζωής.

Στην πολιτική σκηνή δρούσαν τότε ο αυτοκράτορας Αρκάδιος, ευσεβής και σώφρονας, αλλά με κάπως αδύνατο χαρακτήρα· η σύζυγός του Ευδοξία ήταν ευφυής και ευσεβής, αλλά εύπιστη και φιλάργυρη γυναίκα που ανακηρύχθηκε Αυγούστα (400), μαζί με τον Αρκάδιο. Η Ευδοξία στην αρχή έδειξε σεβασμό και αγάπη προς τον Χρυσόστομο, παρακολουθούσε κηρύγματά του και λιτανείες, αυτός δε επανειλημμένως την επαίνεσε για τις αρετές της. Δεν δίσταζε να καταδικάζει και τα ελαττώματά της, χωρίς ν’ αναφέρει το όνομά της. Παρ ’ όλα αυτά όμως η σύνεσή της την εμπόδιζε ν’ αντιδρά.

Γυναίκες του περιβάλλοντός της και κληρικοί κατόρθωσαν να μεταστρέφουν τα αισθήματα της βασίλισσας η οποία είχε προσχωρήσει εξ ολοκλήρου στο στρατό­πεδο των εχθρών του Χρυσοστόμου με αρχηγό το Θεόφιλο Αλεξανδρείας. Το 403 συγκάλεσε στην τοποθεσία Επί Δρυν, κοντά στη Χαλκηδόνα, σύνοδο 36 επισκόπων -οι 29 ήταν από την Αίγυπτο- η όποια κάλεσε τον Χρυσόστομο σε απολογία για φανταστικές κατηγορίες, αλλ’ αυτός αρνήθηκε να εμφανισθεί.

Ο Χρυσόστομος καθαιρέθηκε και εξορίσθηκε, αλλ’ ενώ περίμενε στη Βιθυνία γνωστοποίηση του τόπου εξορίας, ανακλήθηκε. Είχε γίνει στο δωμάτιο της βασίλισσας καταστροφή ίσως από σεισμό ή άλλο ατύχημα, λόγω της οποίας η προληπτική και κατά βάθος αγαθή Ευδοξία ζήτησε την αποκατάσταση του ιεράρχη. Το πλήθος, γεμάτο ενθουσιασμό απαιτούσε άμεση επαναφορά στο θρόνο.

Η βασίλισσα εξέφρασε με επιστολή της τη χαρά της για την επάνοδό του αυτός δε ανταπέδωσε τη φιλοφρόνη­ση με ομιλία κατά την επόμενη ημέρα. Το φθινόπωρο του ίδιου έτους επήλθε νέα σύγκρουση. Στη μεγάλη πλατεία της Γερουσίας, απέναντι στον καθεδρικό ναό, υψώθηκε άργυρό άγαλμα της Ευδοξίας. Κατά τα εγκαίνιά του τελούνταν πανηγύρια με χορούς και μουσική, τα οποία και ειδωλολατρικό χαρακτήρα είχαν και τις ακολουθίες του ναού διατάρασσαν, γι’ αυτό ο Ιωάννης τα κατέκρινε με τη σκληρή γλώσσα του και εκφώνησε ομιλία που έθιγε καίρια το γόητρο της βασίλισσας.

Ο Χρυσόστομος εξορίστηκε ξανά με συνοδεία στρατιωτών, μετά δε από ταξίδι ένδεκα εβδομάδων έφθασε στο χωριό Κουκουσός, στα σύνορα Καππαδοκίας και Αρμενίας, όπου έγινε δεκτός φιλικά, και εγκαταστάθηκε στο φρούριο της Αραβισσού. Ήταν ασθενής και υπέφερε από το ψύχος. Επειδή η προσπάθεια προς επαναφορά του συνεχιζόταν και πολλοί φίλοι του τον επισκέπτονταν στην εξορία, πράγμα που δημιουργούσε υποψίες στους εχθρούς του, διατάχθηκε η μεταφορά του στα Κόμανα του Πόντου. Πέθανε καθ’ οδό στην Πιτυούντα στις 14 Σεπτεμβρίου 407, προφέροντας σαν τελευταίους λόγους του: «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν».

Από τον 6^ο  αιώνα το όνομά του συνοδεύεται με το επώνυμο «Χρυσόστομος», το δε 1908 ο πάπας Ρώμης τον αναγνώρισε ως προστάτη των ιεροκηρύκων της Εκκλησίας. Η μνήμη του εορτάζεται στις 13 Νοεμβρίου, στις 27 Ιανουαρίου (ανακομιδή) και στις 30 Ιανουαρίου μαζί με τους δύο άλλους μεγάλους ιεράρχες από τον ια’ αιώνα.

 ΠΗΓΗ:https://www.pemptousia.gr/2020/11/ioannis-chrisostomos-ekinos-pou-den-kolakeve-tous-ischirous/

Ο λόγος καί η ...σιωπή!

«Το χάρισμα του λόγου και το χρέος της σιωπής»

 Κύριλλος Μητροπολίτης Κηφισίας

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μέ τήν πλούσια ἐμπειρία τοῦ ἀποστολικοῦ του ἔργου, ἀπευθυνόμενος στούς Κολοσσαεῖς γράφει: «Ἐν σοφίᾳ περιπατεῖτε πρός τούς ἔξω, τόν καιρόν ἐξαγοραζόμενοι. ὁ λόγος ὑμῶν πάντοτε ἐν χάριτι, ἅλατι ἠρτυμένος, εἰδέναι πῶς δεῖ ὑμᾶς ἑνί ἑκάστῳ ἀποκρίνεσθαι.» (Κολοσ. δ΄, 5-6), δηλαδή: «Σέ ἐκείνους πού δέν εἶναι μέλη τῆς Ἐκκλησίας νά φέρεστε μέ σύνεση καί νά ἐπωφελεῖστε ἀπό κάθε εὐκαιρία. Τά λόγια σας νά εἶναι πάντα γεμάτα χάρη καί ὄχι ἀνούσια. Νά ξέρετε πῶς πρέπει νά ἀποκρίνεστε στόν καθένα». Βεβαίως, ὁ λόγος αὐτός τοῦ Ἀποστόλου ἔχει πολύ περισσότερο ἐφαρμογή καί πρέπει νά διέπει ὡς κανόνας καί τόν διάλογο μεταξύ τῶν πιστῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας. Θεωρῶ ὅτι εἶναι ἐπωφελές ἰδιαίτερα σήμερα, πού τά πνεύματα εἶναι ταραγμένα ἀπό τήν κατάσταση πού ἐπικρατεῖ λόγῳ τῆς πανδημίας τοῦ κορωνοϊοῦ στούς ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, νά ἀσχοληθοῦμε μέ ἕνα τέτοιο θέμα, ὅπως εἶναι τό χάρισμα τοῦ λόγου καί τό χρέος τῆς σιωπῆς. Ἡ Ἁγία Γραφή καί ὅλη ἡ ἐκκλησιαστική Παράδοση τό θεωρεῖ σπουδαῖο καί ἀξιοπρόσεκτο.

Το χάρισμα τοῦ λόγου

Τό χάρισμα τοῦ λόγου εἶναι γνώρισμα διακριτικό τοῦ ἀνθρώπου. Μέ αὐτό ὁμιλεῖ καί διαλέγεται, ἐκφράζεται καί συνεννοεῖται, συνιστᾷ καί ὀργανώνει τήν κοινωνική του ζωή, συμβάλλει προσωπικά καί οἰκειοποιεῖται τήν κοινωνική πεῖρα, δημιουργεῖ καί μεταδίδει τά πολιτιστικά ἀγαθά, τίς γνώσεις καί τίς ἐπιστῆμες. Συνεπῶς, ὁ λόγος ἀποτελεῖ τό κυριότερο μέσο κοινωνικῆς ἐκφράσεως καί σχέσεως, διαμορφώσεως καί αὐτοπροσδιορισμοῦ.

Στόν λόγο, ἀκόμη, καθρεφτίζεται ἡ προσωπικότητα τοῦ ἀνθρώπου καί φανερώνεται ὁ χαρακτήρας του. Ὁ Ἀπόστολος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος παραλληλίζει τό ὄργανο τοῦ ἀνθρώπινου λόγου, τή γλῶσσα, μέ τό πηδάλιο πού, ἄν καί μικρό, κατευθύνει ὁλόκληρο τό πλοῖο: «ἰδοὺ καὶ τὰ πλοῖα, τηλικαῦτα ὄντα καὶ ὑπὸ σκληρῶν ἀνέμων ἐλαυνόμενα, μετάγεται ὑπὸ ἐλαχίστου πηδαλίου ὅπου ἂν ἡ ὁρμὴ τοῦ εὐθύνοντος βούληται. οὕτω καὶ ἡ γλῶσσα μικρὸν μέλος ἐστὶ καὶ μεγαλαυχεῖ. ἰδοὺ ὀλίγον πῦρ ἡλίκην ὕλην ἀνάπτει.» (Ἰακ. γ΄ 4-5)

 Ἡ γλῶσσα εἶναι στόν ἄνθρωπο σάν τό πηδάλιο· μόνο πού πηδαλιοῦχος εἶναι ἡ ψυχή, ὁπότε καί ἡ κίνηση τοῦ «πηδαλίου» ἀποκαλύπτει τήν δική της κατάσταση καί τίς προθέσεις. «Ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ τῆς καρδίας αὐτοῦ προφέρει τὸ ἀγαθόν, καὶ ὁ πονηρὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ πονηροῦ θησαυροῦ τῆς καρδίας αὐτοῦ προφέρει τὸ πονηρόν· ἐκ γὰρ τοῦ περισσεύματος τῆς καρδίας λαλεῖ τὸ στόμα αὐτοῦ.» (Λουκ. στ΄ 45)

Ἑπομένως, ὁ λόγος μας ἔχει πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα ἀπό ὅ,τι συνήθως νομίζουμε καί ὡς δῶρο τοῦ Θεοῦ συνεπάγεται ἀντίστοιχες εὐθύνες καί ὑποχρεώσεις. Ὅταν ὁ Ἀπόστολος Παῦλος συμβουλεύει τούς Κολοσσαεῖς νά εἶναι χαριτωμένος ὁ λόγος τους καί ἀρτυμένος μέ τό ἁλάτι τῆς πνευματικῆς συνέσεως, δέν τούς δίνει συνταγές καλῆς συμπεριφορᾶς, ἀλλά τούς ὑπενθυμίζει μία αὐτονόητη συνέπεια τῆς ἀναγεννημένης χριστιανικῆς τους ζωῆς. Ἑρμηνεύοντας αὐτήν τήν ὑπόδειξη τοῦ Ἀποστόλου ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας παρατηρεῖ ὅτι δέν μπορεῖ νά εἶναι τέτοιος ὁ λόγος τοῦ ἀνθρώπου, ἄν προηγουμένως δέν γίνει καλή ἡ γνώμη του, ἐφ’ ὅσον τό στόμα λαλεῖ ἀπό τό περίσσευμα τῆς καρδιᾶς· γι’ αὐτό καί πρέπει νά εἶναι ἁλατισμένος μέ σύνεση πρῶτα ὁ νοῦς τῶν εὐσεβῶν, νά ἀποκόπτει τήν ἁμαρτία σάν κάποιο ἀπόβλητο καί νά μήν ἀποχαυνώνεται μέ τίς ἐφάμαρτες ἡδονές. Μέσα, λοιπόν, σέ αὐτήν τήν εὐρύτερη προοπτική, ὁ λόγος γιά τόν χριστιανό δέν εἶναι μόνο χάρισμα ἤ δικαίωμα, ἀλλά καί ἀγώνισμα· ἀγώνισμα μιμήσεως τοῦ Χριστοῦ, «ὃς ἁμαρτίαν οὐκ ἐποίησεν, οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ· (Α΄ Πέτρ. β΄ 22). Ὁ λόγος τοῦ χριστιανοῦ πρῶτον εἶναι (πρέπει νά εἶναι) λόγος δοξολογίας, εὐχαριστίας, δεήσεως καί λατρείας πρός τόν Χριστό, ἐκπορευόμενος ἀπό εὐγνώμονα καί ἀγαπῶσα καρδία. Καί παράλληλα, λόγος ἀγάπης, τιμῆς καί σεβασμοῦ πρός τόν πλησίον, πνευματικῆς οἰκοδομῆς καί παρακλήσεως (πάντοτε μέ ταπεινοφροσύνη καί διάκριση), λόγος χαροποιός καί εἰρηνοποιός, λόγος πίστεως καί ὁμολογίας.

Ὅλα αὐτά, ὅμως, ἐνῶ εἶναι εὔκολο νά τά ἀπαριθμήσουμε, στήν πράξη ἀποδεικνύονται δυσκολοκατόρθωτα. Ἔτσι, καί ἡ Ἁγία Γραφή καί οἱ Πατέρες ἀναφέρονται περισσότερο στήν παθολογία τοῦ ἀνθρώπινου λόγου καί, πρός ἀποφυγήν, στηλιτεύουν ἐκεῖνα πού δέν ἁρμόζουν στόν χριστιανό.

Ἡ κατάχρηση τοῦ λόγου

Ὁ Ἀδελφόθεος Ἰάκωβος ὁρίζει ὡς σημάδι τελειότητας τήν ἀποφυγή τῶν ἁμαρτημάτων πού ἐνεργοῦνται μέ τήν γλῶσσα· καί συμπληρώνει ὅτι, ἐνῶ ὅλα τά θηρία τά δάμασε ὁ ἄνθρωπος, τήν γλῶσσα κανείς δέν μπορεῖ νά τήν δαμάσει: «πολλὰ γὰρ πταίομεν ἅπαντες. εἴ τις ἐν λόγῳ οὐ πταίει, οὗτος τέλειος ἀνήρ, δυνατὸς χαλιναγωγῆσαι καὶ ὅλον τὸ σῶμα. ἴδε τῶν ἵππων τοὺς χαλινοὺς εἰς τὰ στόματα βάλλομεν πρὸς τὸ πείθεσθαι αὐτοὺς ἡμῖν, καὶ ὅλον τὸ σῶμα αὐτῶν μετάγομεν. ἰδοὺ καὶ τὰ πλοῖα, τηλικαῦτα ὄντα καὶ ὑπὸ σκληρῶν ἀνέμων ἐλαυνόμενα, μετάγεται ὑπὸ ἐλαχίστου πηδαλίου ὅπου ἂν ἡ ὁρμὴ τοῦ εὐθύνοντος βούληται. οὕτω καὶ ἡ γλῶσσα μικρὸν μέλος ἐστὶ καὶ μεγαλαυχεῖ. ἰδοὺ ὀλίγον πῦρ ἡλίκην ὕλην ἀνάπτει! καὶ ἡ γλῶσσα πῦρ, ὁ κόσμος τῆς ἀδικίας. οὕτως ἡ γλῶσσα καθίσταται ἐν τοῖς μέλεσιν ἡμῶν ἡ σπιλοῦσα ὅλον τὸ σῶμα καὶ φλογίζουσα τὸν τροχὸν τῆς γενέσεως καὶ φλογιζομένη ὑπὸ τῆς γεέννης. πᾶσα γὰρ φύσις θηρίων τε καὶ πετεινῶν ἑρπετῶν τε καὶ ἐναλίων δαμάζεται καὶ δεδάμασται τῇ φύσει τῇ ἀνθρωπίνῃ, τὴν δὲ γλῶσσαν οὐδεὶς δύναται ἀνθρώπων δαμάσαι· ἀκατάσχετον κακόν, μεστὴ ἰοῦ θανατηφόρου. ἐν αὐτῇ εὐλογοῦμεν τὸν Θεὸν καὶ πατέρα, καὶ ἐν αὐτῇ καταρώμεθα τοὺς ἀνθρώπους τοὺς καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ γεγονότας· ἐκ τοῦ αὐτοῦ στόματος ἐξέρχεται εὐλογία καὶ κατάρα. οὐ χρή, ἀδελφοί μου, ταῦτα οὕτω γίνεσθαι. μήτι ἡ πηγὴ ἐκ τῆς αὐτῆς ὀπῆς βρύει τὸ γλυκὺ καὶ τὸ πικρόν; μὴ δύναται, ἀδελφοί μου, συκῆ ἐλαίας ποιῆσαι ἢ ἄμπελος σῦκα; οὕτως οὐδεμία πηγὴ ἁλυκὸν καὶ γλυκὺ ποιῆσαι ὕδωρ. » (Ἰακ. γ΄ 2-12)Μήν τά θεωρήσει κανείς αὐτά ὑπερβολικά· ὁ ὅσιος Σισώης ἔλεγε ὅτι τριάντα χρόνια παρακαλοῦσε τόν Θεό νά τόν ἀπαλλάξει ὄχι ἀπό κανένα ἄλλο ἁμάρτημα, ἀλλά ἀπό τά ἁμαρτήματα τῆς γλώσσης, καί ὅμως καθημερινά κάποιο ἁμάρτημα διέπραττε μέ αὐτήν.

Σέ σύγκριση μέ τά μέτρα αὐτά τῶν Ἁγίων οἱ περισσότεροι εἴμαστε ἀνεπαρκεῖς καί ὑπόλογοι. Δέν δίνουμε καμιά προσοχή στά λόγια μας καί παρεκκλίνουμε ἐπικίνδυνα ἀπό τήν εὐαγγελική καί ἀποστολική ὁδό. «Λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι πᾶν ῥῆμα ἀργὸν ὃ ἐὰν λαλήσωσιν οἱ ἄνθρωποι, ἀποδώσουσι περὶ αὐτοῦ λόγον ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως· ἐκ γὰρ τῶν λόγων σου δικαιωθήσῃ καὶ ἐκ τῶν λόγων σου καταδικασθήσῃ.», εἶπε ὁ Κύριος (Ματθ. ιβ΄ 36-37). Ὅταν, λοιπόν, θά κριθοῦμε ἀκόμη καί γιά τά ἀνώφελα λόγια, γιά κάθε τι δηλαδή πού ἁπλῶς δέν συντελεῖ στή σωτηρία (Μ. Βασίλειος), τότε τί νά ποῦμε γιά τίς μωρολογίες, τίς αἰσχρότητες καί τά εὐτράπελα; Στήν πρός Ἐφεσίους Ἐπιστολή ρητά τονίζεται: «Λόγος κακός νά μή βγαίνει ἀπό τό στόμα σας, ἀλλά μόνο καλός, γιά νά οἰκοδομεῖ ἐκεῖ πού ὑπάρχει ἀνάγκη καί νά ὠφελεῖ ὅσους τόν ἀκοῦν. Καί μή λυπεῖτε τό Πνεῦμα τό Ἅγιον τοῦ Θεοῦ, μέ τό ὁποῖο σφραγισθήκατε γιά τήν ἡμέρα τῆς ἀπολυτρώσεως… Πορνεία καί κάθε ἀκαθαρσία ἤ πλεονεξία οὔτε κἄν νά τήν ἀναφέρετε μεταξύ σας, ὅπως ἁρμόζει σέ ἁγίους· οὔτε αἰσχρότητα καί μωρολογία ἤ εὐτράπελα πράγματα, πού δέν ἁρμόζουν, ἀλλά μᾶλλον εὐχαριστία πρός τόν Θεό» (Ἐφ. δ΄29-30 καί ε΄ 3-4).

Σέ ἕναν κοσμικό αὐτά φαίνονται ὑπερβολικά καί ἐξωπραγματικά. Ὁ χριστιανός, ὅμως, πού ἔχει σχέση ζωῆς μέ τόν Χριστό μαθαίνει ἐκ πείρας ὅτι τίποτε ἄλλο δέν ἐξαφανίζει τήν ἀρετή ὅσο τά χωρατά, τά πειράγματα καί τά ἀνώφελα λόγια (Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Καρπάθιος). Καί παραδειγματίζεται μέ ταπεινοφροσύνη ἀπό τό περιστατικό τοῦ Γεροντικοῦ, ὅπου ἀναφέρεται γιά τόν διορατικό Γέροντα πού ἔβλεπε Ἀγγέλους νά ἐπαινοῦν κάποιους ἀσκητές, ὅταν συζητοῦσαν γιά πνευματική ὠφέλεια, καί δυσώδεις χοίρους νά τούς βρωμίζουν μόλις ἄρχιζαν ὁποιαδήποτε ἄλλη περιττή συνομιλία.

Τό χρέος τῆς σιωπῆς

Στήν ἐποχή μας γίνεται φοβερή κατάχρηση τοῦ λόγου, εἴτε μέ τήν πρόφαση κάποιου καλοῦ, εἴτε ἄσκοπα, εἴτε – τό χειρότερο – γιά τήν ζημία τοῦ συνανθρώπου. Μιλοῦμε πολύ, ἐλάχιστες φορές ἐπικοινωνοῦν μέ τήν ὁμιλία οἱ καρδιές μας, σπανιότερα μιλοῦμε στόν Θεό καί σχεδόν ποτέ δέν ἔχουμε τήν νηφαλιότητα, γιά νά ἀκούσουμε τόν Θεό νά μιλάει στήν καρδιά μας. Ὅσα, λοιπόν, προαναφέραμε δέν ἀποσκοποῦν στό νά μᾶς ἀπογοητεύσουν, ἀλλά νά μᾶς δείξουν τήν λησμονημένη νηπτική μας παράδοση: «Ὅπως στά λουτρά, ὅταν συνεχῶς ἀνοίγουν τίς πόρτες, φεύγει ἡ θερμότητα, τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τήν πολυλογία·ἀκόμη κι ἄν εἶναι καλά τά λόγια, ἡ ψυχή χάνει τήν θερμότητα τῆς πνευματικῆς της ἐργασίας» (Ἅγιος Διάδοχος, Ἐπίσκοπος Φωτικῆς). «Γι’ αὐτό δέν ἀποτελεῖ δεῖγμα σοφίας τό νά ἔχει κάποιος γνώσεις καί νά τίς ἐκθέτει, ἀλλά τό νά γνωρίζει πότε πρέπει νά μιλήσει καί νά ἀποκρίνεται τά ἁρμόζοντα» (Ὅσιος Ἠσαΐας). Γιατί συνήθως ἡ πολυλογία εἶναι γέννημα τῆς κενοδοξίας καί τῆς αὐτοπροβολῆς, ἀπό τήν ὁποία γεννῶνται πλεῖστα ὅσα πάθη καί ἐλαττώματα, διαπληκτισμοί καί ἀντιδικίες.

Ἔτσι, καταδεικνύεται πόσο ἀναγκαία εἶναι ἡ ἄσκηση τῆς σιωπῆς. Αὐτή εἶναι ἡ γλῶσσα τοῦ μέλλοντος αἰῶνος, ὅπως λέει ἕνας ἅγιος, καί χρειάζεται ἀπό τώρα νά τήν μάθουμε. «Ὅποιος ἀγαπᾶ τήν σιωπή προσεγγίζει τόν Θεό καί συνομιλώντας μυστικά μαζί Του φωτίζεται ἀπό Αὐτόν», μᾶς διαβεβαιώνει ὁ Ὅσιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος. Μιά τέτοια σιωπή δέν σημαίνει ἀπομόνωση, ἀδιαφορία γιά τούς ἄλλους, ἀτομικό κατόρθωμα ἀταραξίας. Εἶναι ἕνα μέσον ἀσκήσεως καί πνευματικῆς προόδου καί ὅποιος τό χρησιμοποιεῖ μέ ἐπίγνωση καί διάκριση, γνωρίζει πότε πρέπει νά μιλήσει ἀπό τό περίσσευμα τῆς ταπεινῆς καί φιλάδελφης καρδιᾶς του. Καί τότε, ὅσα λόγια κι ἄν πεῖ, θά ἀποτελοῦν μιά ἄλλη μορφή «σιωπῆς», θά εἶναι λόγια πνευματικῆς ὠφέλειας καί μόνο._

Κύριλλος Μητροπολίτης Κηφισίας

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού κ. Κύριλλος, γεννήθηκε το 1963. Είναι απόφοιτος της Νομικής και της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η εις Επίσκοπον χειροτονία του τελέσθηκε στις 14 Μαιου 2010

ΠΗΓΗ:https://orthodoxia.info/news/to-charisma-logoy-to-chreos-tis-s/

Εμβόλιο κορονοϊού:

Το μέλλον μας βρίσκεται σε ελληνικά χέρια!

Περισσότερο κοντά από ποτέ, βρίσκεται η έρευνα για την παραγωγή εμβολίων που θα σταματήσουν την εξάπλωση της Covid-19. Ποιοι είναι οι Έλληνες διακεκριμένοι επιστήμονες πίσω από την προσπάθεια

«Ο κόσμος είναι η Ελλάδα που διαστέλλεται. Η Ελλάδα είναι ο κόσμος που συστέλλεται»… Οι ιστορικές φράσεις – αποφθέγματα που ακουμπάνε τους Έλληνες και την Ελλάδα αμέτρητες, όμως αυτή του Ουγκώ, τούτες τις μέρες που ο κόσμος είναι πράγματι σαν να συστέλλεται υπό το βάρος της πανδημίας από τον κορονοϊό, έχει σημασία ξεχωριστή. Γιατί; Έλληνες, με παιδεία Ελληνική και ρίζες από τον τόπο μας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μάχης για την παραγωγή των εμβολίων που (αισιοδοξούμε) θα αναστείλει την εξάπλωση και γιατί όχι εξαφάνιση της Covid-19. Όλοι τους λαμπροί επιστήμονες – στελέχη φαρμακευτικών εταιρειών και όλοι τους με ονόματα που ξεχειλίζουν «Ελλάδα»!

^{«Γεννήθηκα, σπούδασα, ερωτεύτηκα στη Θεσσαλονίκη» λέει ο Αλμπέρ Μπουλά}

Ο Θεσσαλονικίος Αλβέρτος Μπουρλά

Ο Αλβέρτος Μπουρλά γεννήθηκε το 1961 στη Θεσσαλονίκη και είναι γόνος παλιάς εβραϊκής οικογένειας. Τελείωσε το Κτηνιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και είναι κάτοχος διδακτορικού στην Βιοτεχνολογία της Αναπαραγωγής. Το 1993 ανέλαβε διευθυντής στο τμήμα υγείας των ζώων της αμερικανικής φαρμακοβιομηχανίας Pfizer και παράλληλα  έγινε τεχνικός διευθυντής της εταιρείας στην Ελλάδα. Το 2019 τοποθετήθηκε Διευθύνων Σύμβουλος στην Pfizer και από τον Ιανουάριο του 2020 εκτελεί χρέη εκτελεστικού προέδρου. Τον Απρίλιο του 2019 βραβεύτηκε από τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ.  

«Η Θεσσαλονίκη ήταν και είναι το κέντρο της ζωής μου» είχε δηλώσει ο Αλβέρτος Μπουρλά σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή». «Γεννήθηκα, σπούδασα, ερωτεύτηκα και παντρεύτηκα στη Θεσσαλονίκη. Η ελληνικότητά μου είναι έντονη, οι αναμνήσεις μου από την Ελλάδα με έχουν σημαδέψει. Ας μην ξεχνάμε ότι έφυγα μεγάλος από την Ελλάδα, έφυγα όταν ήμουν ήδη 34-35 χρόνων και αυτό είχε ως αποτέλεσμα, τα χρόνια που διαμορφώνουν τον χαρακτήρα ενός ανθρώπου να τα περάσω στην Ελλάδα. Όλοι οι φίλοι μου εξακολουθούν να είναι οι φίλοι που είχα τότε. Κάθε καλοκαίρι γυρνάω στην Ελλάδα και με περιμένουν και πάμε διακοπές μαζί. Κάθε καλοκαίρι», είχε δηλώσει ανάμεσα στα άλλα. Ο Μπουρλά και η αμερικανική εταιρεία Pfizer αυτές τις μέρες δείχνουν να είναι ένα βήμα μπροστά από τους άλλους για την παραγωγή και διάθεση στο κοινό του εμβολίου που θα νικήσει τον κορονοϊό.

Μενέλας Πανγκάλος, ένας σερ από τη Χίο

Ο Έλληνας γενετιστής Μενέλας (Μενέλαος) Πάνγκαλος είναι αντιπρόεδρος της φαρμακευτικής AstraZeneca, που σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ερευνούν και είναι κοντά στην παραγωγή του εμβολίου για την Covid-19. O επικεφαλής ανάπτυξης καινοτόμων φαρμάκων της AstraZeneca, έχει τιμηθεί με τον τίτλο του Sir (σερ) για τις υπηρεσίες του στο Ηνωμένο Βασίλειο! Ο Πάνγκαλος γεννήθηκε στο Ealing του Λονδίνου, από οικογένεια μεταναστών που εγκαταστάθηκε στην Αγγλία. Και οι δύο γονείς του κατάγονταν από τη Χίο ενώ η μητέρα του (το γένος Ψαρρού) γεννήθηκε στο νησί του βορείου Αιγαίου. Οι συγγενείς του Πάνγκαλου και από τους δυο γονείς ζουν ακόμα στη Χίο, όπου έχει περάσει αξέχαστα παιδικά καλοκαίρια. Ο Μενέλαος Πάνγκαλος μιλάει άπταιστα ελληνικά. 

Έχει πτυχίο στη Βιοχημεία και τη Μοριακή Βιολογία από το Imperial College London και μεταγενέστερο Ph.D. στη Νευροφαρμακολογία από το University College London. Η μεταδιδακτορική του εκπαίδευση πραγματοποιήθηκε υπό την επίβλεψη του καθηγητή Ν. Ρομπάκη στο Ιατρικό Κέντρο Mount Sinai της Νέας Υόρκης. Ήταν Ανώτερος Αντιπρόεδρος της Pfizer από το 2008 έως το 2010. Ο Πάνγκαλος διορίστηκε Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος, BioPharmaceuticals R&D στην AstraZeneca τον Ιανουάριο του 2019. Πριν κατείχε το ρόλο του Εκτελεστικού Αντιπροέδρου, της Μονάδας Biotech Innovative Medicines & Early Clinical Development (IMED) της AstraZeneca από τον Απρίλιο του 2010 έως τον Δεκέμβριο του 2018. Από τότε που η Πάνγκαλος εργάζεται στην AstraZeneca, το σύνθετο ποσοστό επιτυχίας της εταιρείας από τις προ-κλινικές μελέτες έως την έναρξη αυξήθηκε από 4% σε 19%. Ο Μενέλαος Πάνγκαλος στο παρελθόν διετέλεσε επικεφαλής της Νευροεκφυλιστικής Έρευνας στο GlaxoSmithKline στο Χάρλοου του Ηνωμένου Βασιλείου. Ένα από τα τελευταία επιτεύγματά του είναι ένα Βιοχημικό campus της AstraZeneca που λειτουργεί μέσα στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.

Ο Πάνγκαλος είναι αυτή την εποχή στην Ανώτερη Εκτελεστική Ομάδα της AstraZeneca ως Εκτελεστικός Πρόεδρος της Επιτροπής Επιστημών του Διοικητικού Συμβουλίου της AstraZeneca. Τον Μάιο του 2020, εν μέσω της πανδημίας , διορίστηκε στη συμβουλευτική ομάδα εμπειρογνωμόνων για την Ειδική Ομάδα Εμβολίων της Κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου, υπό την προεδρία του Patrick Vallance. Τον Δεκέμβριο του 2019 ο Χιώτης Μενέλαος Πάνγκαλος χρίστηκε «Ιππότης» από την Βασίλισσα Ελισάβετ σε λαμπρή τελετή.  Το εμβόλιο της Οξφόρδης, πάνω στο οποίο έχει επικεντρωθεί η έρευνα της ομάδας που μετέχει ο ελληνικής καταγωγής επιστήμονας είναι πολύ κοντά στην παραγωγή.

^{Ο Ντόναλντ Τραμπ νίκησε τον κορονοϊο}

 ^{με τη βοήθεια του Τζορτζ Γιανκόπουλος}

Τζορτζ Γιανκόπουλος έκανε τον πατέρα του υπερήφανο και τον Τραμπ καλά…

Ο Τζορτζ (Γιώργος) Γιανκόπουλος, γεννήθηκε το 1959 στο Κουίνς της Νέας Υόρκης είναι Αμερικανός -  ελληνικής καταγωγής - βιοϊατρικός επιστήμονας και συνιδρυτής, Πρόεδρος και Διευθύνων Επιστημονικός Λειτουργός της Regeneron Pharmaceuticals. Ο Γιάνκοπουλος είναι κάτοχος περισσότερων από 100 διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Είναι ο κύριος εφευρέτης και προγραμματιστής των έξι φαρμάκων εγκεκριμένων από την FDA της Regeneron, καθώς και των θεμελιωδών τεχνολογιών της Regeneron για την ανάπτυξη στόχων και φαρμάκων.

Γιος Ελλήνων μεταναστών, πέρασε την παιδική του ηλικία στο Woodside της Νέας Υόρκης. Και οι δύο γονείς του κατάγονταν από την Καστοριά. «Πέρασαν τον Ατλαντικό στα χρόνια του Εμφυλίου - λέει ο Γιανκόπουλος σε συνέντευξή του -  αναζητώντας καλύτερη ζωή. Ήταν πάμφτωχοι και, δυστυχώς, δεν είχαν προλάβει καν να τελειώσουν το σχολείο. Ο πατέρας μου, Γιώργος, στην Ελλάδα ήταν γουναράς. Αυτό το επάγγελμα ακολούθησε τα πρώτα χρόνια και στην Αμερική». Και συνεχίζει στη συνέντευξή του λέγοντας για τον πατέρα του: «Το 1975, όταν ακόμα ήμουν μαθητής στο γυμνάσιο, ο πατέρας μου ήρθε στο σπίτι με μια σελίδα από τον «Εθνικό Κήρυκα», την εφημερίδα της ομογένειας. Είχαν δημοσιεύσει ένα εκτενές ρεπορτάζ για τον Ρόι Βέιτζελος, τον θρύλο της αμερικανικής φαρμακοβιομηχανίας, που τότε είχε μόλις αναλάβει τη θέση του επικεφαλής ερευνητή της Merck. «Ετσι θα ήθελα να δω κι εσένα μια μέρα», μου είπε. «Με τις γνώσεις και την έρευνά σου να σώζεις ζωές»… Ελπίζω να τον έκανα περήφανο».

Ο Γιανκόπουλος έχει πτυχία MD και PhD το 1987 από το College of Physicians & Surgeons του Πανεπιστημίου Columbia . Εργάστηκε στον τομέα της μοριακής ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο της Columbia. Ο Γιανκόπουλος έγινε διάσημος τελευταία ως «ο άνθρωπος που παρασκεύασε το κοκτέιλ μονοκλωνικών αντισωμάτων», με λόγια απλά το φάρμακο το οποίο γιάτρεψε τον Ντόναλντ Τραμπ. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, αφού νόσησε με τον κορωνοϊό δήλωσε ότι ξεπέρασε την ασθένειά του μέσα σε χρόνο ρεκόρ χάρη στο σκεύασμα της Regeneron! Ο Γιανκόπουλος εξελέγη μέλος της Εθνική Ακαδημίας Επιστημών  και στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών το 2004. Το 1985 ο Γιανκόπουλος, ήταν ο πρώτος που πρότεινε την κατασκευή μοντέλων ποντικιού με γενετικά ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτή η έρευνα οδήγησε τον Γιανκόπουλο να αναπτύξει «το πιο πολύτιμο ποντίκι που έγινε ποτέ», να εκτραφεί για να έχει ανοσοποιητικά συστήματα που ανταποκρίνονται ακριβώς όπως θα ήθελε ένας άνθρωπος, έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο του τρόπου με τον οποίο το ανθρώπινο σώμα μπορεί να αντιδράσει σε διάφορα φαρμακευτικά προϊόντα και άλλα ουσίες.

Ο Γιάνκοπουλος εγκατέλειψε τον ακαδημαϊκό χώρο το 1989 για να γίνει ο ιδρυτής και επικεφαλής Επιστημονικός Λειτουργός της Regeneron Pharmaceuticals. Ο Γιανκόπουλος διορίστηκε Πρόεδρος της εταιρείας. Το περιοδικό Forbes αναφέρει ότι το οικονομικό μερίδιο του Γιανκόπουλου στο Regeneron τον έχει κάνει δισεκατομμυριούχο. Είναι ο πρώτος επικεφαλής έρευνας και ανάπτυξης στη φαρμακευτική βιομηχανία που έγινε δισεκατομμυριούχος. 

^{Ο ιός Έμπολα σάρωσε την Αφρική,} 

^{μέχρι που ανακαλύφθηκε το φάρμακο}

Χρήστος Κυρατσούς, από τον Έμπολα 

στον κορονοϊό

Το περιοδικό «Business Insider» έχει εντάξει τον Χρήστο Κυρατσού ανάμεσα στους 30 νέους επιστήμονες που αλλάζουν το μέλλον στο χώρο της υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο! Ο Δρ. Χρήστος Κυρατσούς, γεννήθηκε το 1981 στην Κοζάνη και τώρα είναι αντιπρόεδρος και επικεφαλής έρευνας μολυσματικών νόσων και τεχνολογιών φορέων της Regeneron ενώ αυτή την εποχή είναι επικεφαλής της έρευνας για το εμβόλιο του κορονοϊού στη Νέα Υόρκη. Ο 39χρονος επιστήμονας είναι αυτός που πριν από λίγα χρόνια ανακάλυψε το φάρμακο κατά του ιού Έμπολα! Ο Χρήστος Κυρατσούς σπούδασε στο Φαρμακευτικό τμήμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης και το 2004, έκανε το διδακτορικό του στο πανεπιστήμιο Columbia στη Νέα Υόρκη. Ο Χρήστος Κυρατσούς τιμήθηκε, το 2009, για τις ακαδημαϊκές επιδόσεις του με το βραβείο του Κοσμήτορα της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Columbia και, το 2011, άρχισε να εργάζεται στην αμερικανική φαρμακευτική εταιρεία Regeneron, στην οποία παραμένει έως σήμερα.

Τον Αύγουστο του 2014, η επιδημία Ebola βρισκόταν σε έξαρση στην Αφρική και η εταιρεία επιδόθηκε σε έρευνες. Η ομάδα, της οποίας ο δρ. Κυρατσούς ήταν επικεφαλής στο κομμάτι της έρευνας για την επιλογή των αντισωμάτων, ανακάλυψε τα τρία αντισώματα που χρειάζονταν για την ανάπτυξη μιας επιτυχημένης θεραπείας. Στις αρχές του 2015, τα αντισώματα χρησιμοποιήθηκαν επιτυχώς σε μελέτες σε μοντέλα σε ζώα και αν και μέχρι το καλοκαίρι η συγκεκριμένη επιδημία ήταν σε ύφεση, το 2018, που στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό υπήρξε νέα έξαρση, η ομάδα του Έλληνα επιστήμονα σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Φαρμάκων και τους «Γιατρούς Χωρίς Σύνορα» κατάφεραν ταχύτατα να χρησιμοποιήσουν τα αντισώματα σε ασθενείς. Τα ποσοστά επιβίωσης μετά από τη μόλυνση από τον ιό του Ebola ήταν πολύ χαμηλά, της τάξεως του 30%, ενώ μέσω των κλινικών δοκιμών που έγιναν στα μολυσμένα άτομα, φανερώθηκε ότι με τη χορήγηση του REGN-EB3 (το μείγμα των αντισωμάτων) το ποσοστό επιβίωσης ανέβηκε στο 70%. Η θεραπεία τους λειτούργησε.

Το 2020, υπό το φάσμα της πανδημίας της Covid 19, ο Δρ. Χρήστος Κυρατσούς και η ομάδα του στη Νέα Υόρκη χρησιμοποιούν την ίδια πλατφόρμα για τη δημιουργία αντισωμάτων, όπως στον αιμορραγικό ιό Έμπολα.

«Αν για παράδειγμα» εξηγεί ο Έλληνες επιστήμονας, «κάποιος προσβληθεί από τον κορονοϊό, το ανοσοποιητικό του σύστημα θα φτιάξει αντισώματα εναντίον του ιού αυτού. Εμείς προσπαθούμε να μιμηθούμε αυτή τη διαδικασία και να παράξουμε τα πιο αποτελεσματικά αντισώματα, τα οποία όταν χορηγηθούν σε κάποιον ασθενή θα κολλήσουν επάνω στο ιό και θα σταματήσουν τη διασπορά του. Είμαστε σε φάση που σχεδόν έχουμε τελειώσει με την επιλογή των αντισωμάτων αυτών. Είχαμε χιλιάδες αντισώματα και επιλέξαμε τα δύο που έχουν μεγαλύτερη δράση. Ελπίζουμε να ξεκινήσουμε σύντομα την παραγωγή των αντισωμάτων αυτών σε μεγάλες ποσότητες, ώστε να ξεκινήσουμε αρχές καλοκαιριού τις κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους».

Την ίδια στιγμή, ο Δρ Κυρατσούς αναφέρει ότι, το φάρμακο «Kevzara», παράγωγο των αντισωμάτων «Sarilumab» από την «Regeneron» σε συνεργασία με την «Sanofi», που κυκλοφορεί για την αρθρίτιδα, δοκιμάζεται ήδη σε νοσοκομεία της Νέας Υόρκης, προκειμένου να εξεταστεί η ανασταλτική δράση του στην πνευμονία. Σε ερώτηση δημοσιογράφου, για το κάτω από  ποιες προϋποθέσεις μπορεί ο κορονοϊός να γίνει μια αντιμετωπίσιμη λοίμωξη και να εξαλειφθεί πλήρως στο μέλλον, ο δρ. Χρήστος Κυρατσούς απαντά πως, αν όλοι οι άνθρωποι του πλανήτη εμβολιαστούν, τότε ο κορονοϊός μπορεί να εξαλειφθεί εντελώς. σταματήσουμε την μετάδοσή του ή να παραμείνουμε σε φάρμακα που απλά μειώνουν τις παρενέργειες και τη θνησιμότητα».

^{Ο Ρόι Βέιτζελος συνομιλεί με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ}

 ^{Τζίμι Κάρτερ}

Ρόι Βέιτζελος ένας θρύλος του Χάρβαρντ

 από τη Μυτιλήνη…

Ο Ρόι Βέιτζελος είναι από το 1995 πρόεδρος του δ.σ της εταιρείας Regeneron, ενώ έχει διατελέσει διευθύνων σύμβουλος της Merck & Co. Στην επίσημη ιστοσελίδα του πανεπιστημίου του Harvard ο Βέιτζελος βρίσκεται ανάμεσα στους κορυφαίους επιστήμονες – στελέχη φαρμακευτικών εταιρειών του 20ου αιώνα! Ο Βέιτζελος γεννήθηκε στο Νιού Τζέρσι από Έλληνες που μετανάστευσαν από τη Λέσβο. Γράφει ο ίδιος στο βιβλίο – αυτοβιογραφία του:  «Η ζωή μου είναι εν πολλοίς το αμερικανικό όνειρο: φτωχοί μετανάστες φτάνουν στην Αμερική και δουλεύουν πολύ σκληρά. Τα παιδιά τους αποκτούν εξαιρετική μόρφωση και ζουν μια καλύτερη ζωή». O Pindaros Roy Vagelos γεννήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 1929, στο Westfield , New Jersey και είναι γνωστός ως  Roy Vagelos. Είναι ιατρός-στέλεχος επιχείρησης, ο οποίος ήταν πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος (1985) και πρόεδρος (1986) της αμερικανικής φαρμακευτικής εταιρείας Merck & Co. (γνωστή ως MSD). Ως μάνατζερ, ο Βέιτζελος, οδήγησε τη Μerck, στην κορυφή της αμερικανικής φαρμακευτικής βιομηχανίας και στον τίτλο της πιο δημοφιλούς αμερικανικής εταιρείας. Ως γιος φτωχού Έλληνα μετανάστη από τη Μυτιλήνη, έκανε το αμερικανικό όνειρο πραγματικότητα και τον βίο του υλικό μυθοπλασίας.

Από τον πατέρα του κληρονόμησε το όνομά του: Ρόι (εξαμερικανισμένος Ηρόδοτος), αλλάζοντας το βαφτιστικό του Πίνδαρος, το οποίο κανένας δάσκαλος στο σχολείο δεν μπορεί να προφέρει σωστά. Ξεκίνησε ως πολύ κακός μαθητής. Αυτό έμελλε να αλλάξει προς το τέλος των γυμνασιακών χρόνων του, κυρίως χάρη σε μια καθηγήτρια Μαθηματικών που διέγνωσε από νωρίς το ταλέντο του στις θετικές επιστήμες. Την εποχή εκείνη κάνει και την πρώτη τυχαία γνωριμία του με ερευνητές της Μerck, οι οποίοι- η μοίρα το φέρνει- γευματίζουν στο εστιατόριο του πατέρα του. Οι συζητήσεις τους, που κινούνται γύρω από ακατανόητες- και όμως ενδιαφέρουσες- χημικές αντιδράσεις, ξυπνούν το ενδιαφέρον του μικρού Ρόι ο οποίος για πρώτη φορά διατυπώνει την επιθυμία να γίνει σαν αυτούς, ένας άνθρωπος της έρευνας. Οι βαθμοί του εκτοξεύονται απότομα και, προτού οι γονείς του προλάβουν να σκεφτούν τι και πώς, γίνεται δεκτός στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνιας. 

Ο Βέιτζελος ανακαλύπτει την Οργανική Χημεία και το πάθος του για τις οργανικές ενώσεις. Στη Νέα Υόρκη ξεκινάει το ειδύλλιό του με την Νταϊάνα Τουλιάτου, φοιτήτρια στο γυναικείο παράρτημα του Columbia και παιδί Ελλήνων μεταναστών από την Κεφαλονιά που θα γίνει η γυναίκα του. Το ζευγάρι μετακομίζει στη Βοστώνη όπου ο Ρόι κάνει την ειδικότητά του στο Μass General Ηospital. Ένα τυχαίο γεγονός όμως και πάλι θα αλλάξει τη ροή της ζωής του. Για να συμπληρώσει τη στρατιωτική του θητεία, ο Βέιτζελος καταφέρνει να πάρει μετάθεση για δύο χρόνια στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας στην Ουάσιγκτον. Εκεί βρίσκεται και πάλι αντιμέτωπος με την έρευνα. Οι σπουδές του στη Χημεία και την Ιατρική δεν τον έχουν προετοιμάσει για την επιστήμη του μέλλοντος: τη Βιοχημεία. Στην Ουάσιγκτον μαθητεύει πλάι στον διακεκριμένο ερευνητή Ερλ Στάντμαν, ο οποίος μελετά τις βιοχημικές διεργασίες που επιτρέπουν σε ζωικές μορφές να μετατρέψουν τα θρεπτικά συστατικά σε ενέργεια για την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή του οργανισμού. Ο Βέιτζελος δουλεύει πλάι σε αναγνωρισμένους επιστήμονες και παρακολουθεί διαλέξεις επισκεπτών από τη διεθνή ελίτ της Ακαδημίας. Συνεπαρμένος, μάλιστα, από μια διάλεξη του Γάλλου μετέπειτα Νομπελίστα Ζακ Μονό, αποφασίζει να περάσει ένα χρόνο ως μαθητευόμενος στο Ινστιτούτο Παστέρ της Γαλλίας!

Το 1995, ο Βέιτζελος ιμήθηκε με το Βραβείο NAS για τη Χημεία και μπήκε στο Junior Achievement US Business Hall of Fame. Το 1999 τιμήθηκε με το Bower Award for Business Leadership, όσο και το χρυσό μετάλλιο του Othmer. Ο Ρόι Βέιτζελος και η σύζυγός του διακρίνονται και για το φιλανθρωπικό έργο τους. Σε συνέντευξή του στην Καθημερινή ο Ρόι Βέιτζελος είχε απαντήσει όταν ρωτήθηκε: Πότε μπορούμε να περιμένουμε μια ανακοίνωση από τη Regeneron σχετικά με τη θεραπεία της για το Covid-19; «Κλινικές δοκιμές βρίσκονται σε εξέλιξη σε πολλές αμερικανικές πολιτείες. Ο λόγος που είμαστε αισιόδοξοι είναι ότι αυτή είναι η ίδια ομάδα που ανακάλυψε το αποτελεσματικό κοκτέιλ τριών αντισωμάτων κατά του Έμπολα».

Κάνουμε υπομονή και ελπίζουμε. Το μέλλον μας βρίσκεται σε ελληνικά χέρια!

ΠΗΓΗ:https://www.pentapostagma.gr/ygeia/epistimes-ygeias/6973625_embolio-koronoioy-mellon-mas-brisketai-se-ellinika-heria

Διάκονοι της Ορθοδόξου Υμνολογίας

ΑΒΡΑΑΜ ΕΥΘΥΜΙΑΔΗΣ

Στη νέα εκπομπή Διάκονοι της Ορθοδόξου Υμνολογίας του Ιδρύματος Μουσικής της Ι.Α.Α. έχουμε αφιέρωμα στον αείμνηστο μεγάλο δάσκαλο Αβραάμ Ευθυμιάδη, στο έργο του οποίου μας ταξιδεύει ο αείμνηστος Πρωτοψάλτης και Δάσκαλος Θεόδωρος Βασιλείου ο οποίος υπήρξε ένας μεγάλος δάσκαλος και ερευνητής της ελληνικής μουσικής, μας μιλά λοιπόν για τον μεγάλο δάσκαλο, πρωτοψάλτη και άρχοντα μουσικοδιδάσκαλο Αβραάμ Ευθυμιάδη.

Μέσα από την εκπομπή, η οποία πραγματοποιήθηκε το 2006, με απόλυτα γλαφυρό τρόπο, μας αναλύει το σπουδαίο έργο του Αβραάμ Ευθυμιάδη, την προσωπικότητα του καθώς και την μουσική πορεία του στη βυζαντινή μουσική.

Ο αείμνηστος Aβραάμ Eυθυμιάδης γεννήθηκε το 1911 στην Σελεύκεια της M. Aσίας.

Aπό την παιδική κιόλας ηλικία εκδηλώνεται η αγάπη του και το τάλαντό του περί τα μουσικά, το οποίο και θα σηματοδοτήσει την μετέπειτα πορεία της ζωής του.

Aπό της ηλικίας των έξι ετών, διδάσκεται τα στοιχειώδη μαθήματα της θεωρίας και το Aναστασιματάριον δίπλα στον δημοδιδάσκαλο και πρωτοψάλτη της γενέτειράς του Παντελή Eγγονόπουλο, καθηγητή του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της M.X.E. Γεωργίου Bιολάκη.

Mετά την μικρασιατική καταστροφή και την εγκατάστασή του στην Θεσσαλονίκη συνδέεται με τον πρωτοψάλτη του I.N. Aγ. Tριάδος Θεσσαλονίκης Σωκράτη Παπαδόπουλο στον Xορό του οποίου και φοιτά, ενώ συγχρόνως από το 1929 συνδέεται στενά με τον μετέπειτα Άρχοντα πρωτοψάλτη της M.X.E. Kωνσταντίνο Πρίγγο και του οποίου υπήρξε ένας εκ των αρίστων μαθητών, πιστών φίλων, και συνεργατών μέχρι το 1964 ημερομηνία εκδημίας του Άρχοντα.

Tο 1931 ξεκινά την διακονία του στο Iερό Aναλόγιο η οποία και περατώνεται το 1976, ψάλλοντας σε διαφόρους ναούς εντός και εκτός της Θεσσαλονίκης.

Tο 1936 περατώνει τις σπουδές του στο Aριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, παίρνοντας το πτυχίο της Γεωπονίας, ενώ τον ίδιο χρόνο, λόγω των ανυπάρκτων ελπίδων αξιοποιήσεως του πτυχίου του διορίζεται ως υπάλληλος στα T.T.T. (Tηλέφωνα, Tηλέγραφοι, Tαχυδρομεία) και αργότερα στον O.T.E. (Oργανισμός Tηλεπικοινωνιών Eλλάδος) όπου και περατώνει την επαγγελματική του σταδιοδρομία.

Εργαζόμενος αόκνως και αθορύβως ανέπτυξε μια πλούσια δραστηριότητα καθώς και ένα ογκώδες και εμβριθέστατο έργο, αποκύημα της βαθειάς λειτουργικής παιδείας του και της ενδελεχούς μελέτης των παλαιών διδασκάλων.

Ιδρυση των φροντιστηρίων Bυζαντινής Eκκλησιαστικής μουσικής που λειτουργούν, το μεν πρώτο το 1948 στην Oρθόδοξη Aδελφότητα «Aπολύτρωσις» (τότε «Aποστολική Διακονία»), το δε δεύτερο το 1951 στον Άγιο Δημήτριο Θεσσαλονίκης, ενώ υπήρξε ο εμπνευστής και πρωτεργάτης στην ίδρυση της Σχολής Bυζαντινής Mουσικής Θεσσαλονίκης στην οποία και διδάσκει έως το 1975.

Eκ παραλλήλου από χειρόγραφα και ελεγμένα ακούσματα του K. Πρίγγου, εκδίδει την «Πατριαρχική Φόρμιγγα» σε δύο τόμους και αναλαμβάνει την επιμέλεια και διόρθωση πολλών άλλων μουσικών εκδόσεων.

Eπιπλέον, ανατυπώνει το «Eιρμολόγιον Kαταβασιών» του Π. Πελοποννησίου και την Tρίτομο «Mουσική Συλλογή» του Γ. Πρωγάκη για τις βασικές ανάγκες της σχολής.

Tα εκδοθέντα έργα είναι:

1. «Mαθήματα Bυζαντινής Eκκλησιαστικής Mουσικής» (Θεωρητικόν)

2. «Nέον Tετράτομον Yμνολόγιον Φωναίς Aισίαις»

και 3. «Tριώδιον Φωναίς Aισίαις».

ενώ τα ανέκδοτα είναι:

1. «Tετράτομον Nέον Στιχηράριον τα Όλα Eνιαυτού»

2. Tετράτομον Δοξαστάριον (αργόν και σύντομον) των Nεοφανών Aγίων

3. H Aγία και Mεγάλη Eβδομάς

4. Tο Πεντηκοστάριον

5. H Mεγάλη Eβδομάς του Aγίου Δημητρίου

6. Aκολουθία των Eγκαινίων

7. Aκολουθία των Iερών Mυστηρίων

Θεόδωρος Βασιλείου

Ο αείμνηστος Θεόδωρος Βασιλείου γεννήθηκε στην πόλη Στυλίδα (αρχαία Φάλαρα) του νομού Φθιώτιδος στις 24-12-1953, στον Μικρασιατικό συνοικισμό της οποίας έζησε μέχρι του έτους 1971, όταν και μετώκησε στον Πειραιά μετά των γονέων του για βιοποριστικούς λόγους.

Την βασική Ελληνική μουσική παιδεία του στο σκέλος της Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής, άρχισε να δέχεται σε ηλικία οκτώ (8) ετών στην ιδιαιτέρα του πατρίδα, στο μεν θεωρητικό μέρος από τον μουσικολογιώτατο πρωτοπρεσβύτερο π. Ιωάννη Ροδίτη, στο δε πρακτικό από τον θείο του πρωτοψάλτη κ. Γεώργιο Παπαΐωάνου.

Μαθητεύει δε αργότερο στον Λαμπαδάριο του ι.ν. Αγίου Κωνσταντίνου πλατείας Ομονοίας κ. Ιωάννη Μαθιουδάκη κατ στον αείμνηστο Κωνσταντινουπολίτη ψάλτη Βασίλειο Γιουβάνογλου.

Επίσης δέχτηκε τις χρηστές επιδράσεις ως προς την μελοποιΐα και την θεωρία της Β.Ε.Μ του Άρχοντος Μουσικοδιδάσκαλου του Οικουμενικού Θρόνου μακαριστού Αβραάμ Ευθυμιάδη, ως προς την ψαλτική τέχνη δε από τον α' ψάλτης Αγιότατης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντίνου Πόλεως και α' ψάλτη του ι.ν. της του Θεού Σοφίας Θεσ/νίκης κ,Χαριλάου Ταλιαδώρου, καθώς και στη Βυζαντινή μουσικολογία από τον αρμόδιο καθηγητή στο πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Γρηγόριο Στάθη.

Στο σκέλος του Δημοτικού τραγουδιού της υπαίθρου συνεργάστηκε στενά με τον μουσικολόγο και λαογράφο κ. Παντελή Καβακόπουλο του οποίου κατέγραψε σε Βυζαντινή παρασημαντική, τα ευρισκόμενα στο περισπούδαστο βιβλίο του υπό τον τίτλο «Καθιστικά της Σωζόπολης χορευτικά της Θράκης».

Αρχιμ. Ειρηναίος Νάκος
Γενικός Διευθυντής Ιδρύματος Μουσικής Ι.Α.Α.

ΠΗΓΗ:https://www.romfea.gr/psaltiki-kai-politismos/40391-diakonoi-tis-orthodojou-umnologias-abraam-euthumiadis