Χερουβικό, ήχος δ' λέγετος

  Ο Χερουβικός ύμνος

«Οι τα Χερουβείμ μυστικώς εικονίζοντες...», μέλος ιερομονάχου Γαβριήλ Κουντιάδου, ήχος δ' λέγετος

Χορός Βατοπαιδινών Πατέρων

Οι τα Χερουβείμ μυστικώς εικονίζοντες, και τη ζωοποιώ Τριάδι τον Τρισάγιον ύμνον προσάδοντες, πάσαν νυν βιοτικήν αποθώμεθα μέριμναν, ως τον Βασιλέα των όλων υποδεξόμενοι, ταις αγγελικαίς αοράτως δορυφορούμενον τάξεσιν. Αλληλούϊα.

Πάτμος

«Η Υπεράρχιος Θεότης»

 Γ. Σπυρίδων Μικραγιαννανίτης 

 «Η Υπεράρχιος Θεότης», Πέτρου Πελοποννησίου

Πρόκειται για το Τριαδικό Δοξαστικό «Η Υπεράρχιος Θεότης» του Πολυελέου «Δούλοι Κύριον» του Πέτρου Λαμπαδαρίου του Πελοποννησίου (+1778) σε ήχο πλ. α'. Ψάλλει ο μακαριστός γέρων Σπυρίδων Μικραγιαννανίτης (1951-2015). Το ηχητικό προέρχεται από την Πανήγυρη στο Γενέθλιο του Τιμίου Προδρόμου που έγινε στην Ιερά Μονή Οσ. Διονυσίου το 2012 και η ηχογράφηση ανέβηκε στην ιστοσελίδα του Σχολείου Ψαλτικής. Δυστυχώς, απουσιάζει η αρχή του μέλους, το «Δόξα Πατρί και Υιώ και Αγίω Πνεύματι», διότι ο γέροντας ήταν τυπικάρης και ανέλαβε να ψάλλει το μέλος χωρίς προειδοποίηση..

ΖΕΦΥΡΟΣ ΚΑΥΚΑΛΙΔΗΣ: ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΣΜΑΡΑΓΔΑ ΜΟΥΛΙΑΤΗ

ΖΕΦΥΡΟΣ ΚΑΥΚΑΛΙΔΗΣ:

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ, 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΤΜΟ.

Ταρσώ, η διά Χριστόν σαλή

Kάτσε από ‘δω, μη σε κτυπήσει ο ανεμοστρόβιλος!

Ταρσώ, η διά Χριστόν σαλή (1910-1989).

Μια φορά, λέει η αδελφή Μαρίνα, πήγα να τη δω [την διά Χριστόν σαλή Ταρσώ]. Κάθισα δίπλα της, έξω. Ο καιρός ήταν καλός, νηνεμία. Ενώ συζητούσαμε, μου λέει:
– Έλα κάτσε από ‘δω, μη σε κτυπήσει ο ανεμοστρόβιλος από ‘κει.
Δεν έδωσα σημασία. Μετά από λίγο, πάλι:
– Έλα κάτσε εδώ, μη σε κτυπήσει ο αέρας· της λέγω:
– Μα τι παράλογα λες; Δεν σου είπα να μιλάς σωστά;
Μου απαντά:
– Εγώ σωστά μιλώ· εσύ δεν ακούς.
Σε λίγο φύσηξε ένα μικρό αεράκι. Καθόταν σκεπτική. Και ξαφνικά σηκώνεται ένας ανεμοστρόβιλος, σηκώνει μια παλιόπορτα από σανίδες, που υπήρχε εκεί δίπλα, και μου την καταφέρει στο κεφάλι, στο μέτωπο. Με πήραν τα αίματα. Φώναξε:
– Πω, πω, Παναγία μου. Αχ, παρήκουη· δεν σου έλεγα, έλα κάτσε από δω; Τώρα, τι να σε κάνω; Αχ, Παναγία μου, βοήθησέ μας.
Αμέσως με επιμελήθηκε, πήρε κάτι βρώμικα κουρέλια, τα έκανε επίδεσμο και μου έδεσε το τραύμα. Έτσι έφθασα στό Μοναστήρι και με επιμελήθηκαν οι αδελφές και ιάθηκα, χωρίς να πάθω μόλυνση.

Από το βιβλίο του Ιωάννη Κορναράκη, “Ταρσώ, η διά Χριστόν σαλή”!

ΠΗΓΗ: http://www.pemptousia.gr

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ «ΠΑΤΜΙΟ»:  Ὁ ἀείμνηστος Ἰωάννης Κορναράκης, Καθηγητής, ἀρχικά τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καί μετέπειτα τῆς Θ.Σχ. τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, εἶχε διατελέσει, γιά τρία-τέσσερα χρόνια καθηγητής στήν Σχολή μας, τήν ΠΑΤΜΙΑΔΑ

Διεθνές Συνέδριο Ψηφιακών μέσων

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ 2^ου ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΜΕΣΩΝ

ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΟΣ

 Νικόλαος Κόϊος, Διευθυντής Σύνταξης – Πεμπτουσία

 εν Κολυμβαρίω Κρήτης

την 20ήν Ιουνίου 2018

“φωνὴ Κυρίου ἐπὶ τῶν ὑδάτων,…, Κύριος ἐπὶ ὑδάτων πολλῶν… Κύριος εὐλογήσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἐν εἰρήνῃ» (Ψαλμ. 28,3-11).

Στην δυτική άκρη των γαλανών υδάτων του Κρητικού Πελάγους, υπό την σκέπη και την φροντίδα της Κυρίας των Αγγέλων, της οποίας η τιμή είναι αδιάκοπη στην ακρώρεια αυτή της αγιοτόκου και λεβεντογέννας Κρήτης, πραγματοποιήθηκε το δεύτερο διεθνές συνέδριο ψηφιακών μέσων και ορθόδοξης ποιμαντικής.

Υπό την υψηλή αιγίδα του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κυρίου Βαρθολομαίου, διά της αφειδούς αγάπης του επιχωρίου Σεβασμιωτάτου ποιμενάρχου κ. Αμφιλοχίου και με την πατρική ευχή και μέριμνα του πανοσιολογιωτάτου καθηγουμένου της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου Γέροντος Εφραίμ συνήχθησαν στους χώρους της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης 103 εισηγητές από 17 χώρες, κληρικοί και λαϊκοί από όλο το φάσμα της εκκλησιαστικής ζωής και του επιστητού, το οποίο σχετίζεται με την λειτουργία και την εξάπλωση των ψηφιακών μέσων στην σύγχρονη κοινωνία και στο εκκλησιαστικό γίγνεσθαι.

Σε τέσσερις ημέρες, από 18 έως 21 Ιουνίου, πραγματοποιήθηκαν 25 συνεδρίες είτε σε ολομέλεια είτε παράλληλα. Επρόκειτο για έναν πραγματικό άθλο! Οι κόποι των διοργανωτών, η καλή θέληση και αυτοπειθαρχία των συμμετεχόντων και προ πάντων η Θεία Χάρις, συνήργησαν έτσι, ώστε να συζητηθούν με τρόπο γόνιμο πολύ σοβαρά θέματα, μέσα σε ένα ιδιαίτερα στενό χρονικό πλαίσιο για ένα τόσο μεγάλο ζήτημα, όπως η θέση και η στάση της Εκκλησίας μπροστά στην ψηφιακή εποχή.

Στο πρώτο συνέδριο τον Μάϊο του 2015 στην Αθήνα έγινε η αρχή και μπήκαν οι βάσεις. Ο στόχος ήταν στο δεύτερο αυτό συνέδριο, στο Κολυμπάρι, να αρχίσει να κτίζεται το οικοδόμημα μέσα από την παραγωγική προσέγγιση των προβλημάτων, ώστε να αρχίσουν να διαφαίνονται λύσεις σε προβλήματα και απαντήσεις σε ερωτήματα.

Ως βάση της ποιμαντικής αντιμετώπισης των προκλήσεων του ψηφιακού οικοσυστήματος τέθηκε από τους κεντρικούς ήδη ομιλητές η ανθρωπολογία της Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Στις συνεδρίες και τις στρογγυλές τράπεζες αναλύθηκαν και σε αυτό το συνέδριο οι κίνδυνοι χρήσης των ψηφιακών μέσων, αυτήν την φορά σε πιο εξειδικευμένη μορφή. Πολλές φορές το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στην ιδιαιτερότητα των νέων ηλικιών, λόγω της απειρίας και του ευολίσθου της φύσεώς των στον εθισμό. Η δημιουργία ενός πλαισίου παιδείας που να αυξάνει την διάκριση μαζί με την ανάπτυξη της προσωπικότητας, και όχι η άκριτη καταστολή της χρήσης των ψηφιακών μέσων, αποτέλεσαν τις κύριες γραμμές προτάσεων. Στο πεδίο αυτό κρίθηκε απαραίτητη η συνεργασία της οικογένειας με τον πνευματικό πατέρα και η ιδιαίτερη κατηχητική μέριμνα της Εκκλησίας. Ενδιαφέρουσες προτάσεις ακούστηκαν για την χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας με σκοπό την δημιουργία ευνοϊκών ψυχοπαιδαγωγικών προϋποθέσεων που θα βοηθούν τους νέους να προσλάβουν κεντρικές έννοιες της κατά Χριστόν ζωής. Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκαν και οι επισημάνσεις για την χρήση της διαφήμισης από την Εκκλησία.

Η πρακτική της νηστείας ως μέσου αυτοκυριαρχίας του ανθρώπου επί των παθών και έξεων και ως δρόμου απελευθέρωσης και πλάτυνσης των πνευματικών αισθητηρίων, προτάθηκε από ικανό αριθμό εισηγητών και συνέδρων, με σκοπό την ασκητική αντιμετώπιση της χρήσης των ψηφιακών μέσων. Οι δε αρετές της αυτομεμψίας και του αυτοετασμού, αντλούμενες από τον θησαυρό της νηπτικής ορθοδόξου παραδόσεως, προβλήθηκαν ως βάσεις εσωτερικής συγκρότησης του χρήστη των ψηφιακών μέσων προς αντιμετώπιση των πειρασμών πάσης φύσεως.

Η αντιμετώπιση της εκκλησιαστικής είδησης και δημοσιογραφίας, οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν, ο τρόπος με τον οποίον πρέπει να υπηρετούνται, καθώς και ζητήματα δεοντολογίας και ηθικής αναλύθηκαν από ανθρώπους ειδικούς. Σοβαρές επισημάνσεις έγιναν αναφορικά με την σχέση της επίσημης εκκλησίας και των προσωπικών – αυτόνομων θεολογικών και ποιμαντικών πρωτοβουλιών στα ψηφιακά μέσα. Στον χώρο της ιεραποστολής προβλήθηκαν τα νέα δεδομένα που δημιουργούν οι δυνατότητες των ψηφιακών μέσων, τα οποία φέρνουν κοσμογονικές αλλαγές στις έως τώρα εφαρμοζόμενες πρακτικές. Σημειώθηκαν εξάλλου οι κίνδυνοι από ομάδες που ενεργούν με θρησκευτικό ή εκκλησιαστικό πρόσημο για ίδια συμφέροντα και προτάθηκαν πρωτοβουλίες της Εκκλησίας ανάλογες με άλλα φλέγοντα ζητήματα, όπως αυτά της Βιοηθικής, μέσα από τη διοργάνωση ειδικών επιτροπών, συνεδρίων ή προγραμμάτων.

Στο ζήτημα της προβολής των λατρευτικών εκδηλώσεων στα ψηφιακά μέσα αναφέρθηκε ότι, πιθανόν σε ορισμένες περιπτώσεις δημιουργούνται εκκλησιολογικά και ποιμαντικά προβλήματα. Προτάθηκε λοιπόν να επανεξεταστεί το ζήτημα μέσα στο πνεύμα μίας περισσότερο διακριτικής αντιμετωπίσεως που να διαφυλάττει την ιερότητα των μυστηρίων και να προστατεύει τον χρήστη των ψηφιακών μέσων από τον πειρασμό ενός επιζήμιου πνευματικού ψηφιακού καταναλωτισμού.

Κοινός παρονομαστής για την θεμελίωση ενός αυθεντικού εκκλησιαστικού δημοσιογραφικού ήθους, της ιεραποστολικής χρήσης των ψηφιακών μέσων, αλλά και της προβολής της λατρευτικής ζωής από αυτά είναι η αναζήτηση της αλήθειας, ο σεβασμός στην μυστηριακή ζωή πάντα σε συνδυασμό με την προστασία την αξίας του προσώπου και της ελευθερίας του.

Στο πνεύμα όλων των παραπάνω διαπιστώθηκε η ανάγκη δημιουργίας ενός πρακτορείου εκκλησιαστικών ειδήσεων που θα καλύψει ένα υπάρχον κενό στον ορθόδοξο χώρο. Ανακοινώθηκε λοιπόν από τώρα για το ερχόμενο Φθινόπωρο η γέννηση ενός νέου διεθνούς φορέα εκκλησιαστικής ενημέρωσης υπό το όνομα «Ορθοδοξία».

Ιδιαίτερα χρήσιμες ήταν οι εισηγήσεις που αφορούσαν στην έως τώρα παρουσία της επίσημης Εκκλησίας στο διαδίκτυο μέσα από τις ποικίλες ιστοσελίδες των κατά τόπους Εκκλησιών. Διαπιστώθηκε ότι παρά την εν γένει φιλότιμη προσπάθεια, απομένει ακόμη πολλή δουλειά προκειμένου να μπορούν να ανταποκριθούν όπως τους αρμόζει τόσο στο ποιμαντικό όσο και στο θεολογικό επίπεδο. Οι επισημάνσεις περί των ελλείψεων ως προς την αξιόπιστη παροχή των βιβλικών και πατερικών πηγών σε ψηφιακή μορφή στο εκκλησιαστικό και ιδιαίτερα το θεολογικό κοινό, υπήρξαν ιδιαιτέρως στοχευμένες. Οι προτάσεις που κατατέθηκαν διακρίνονται για την πρακτική τους αξία.

Η τεράστια δυναμική, η ταχύτατη ανάπτυξη και η ευρύτατη διείσδυση των κοινωνικών δικτύων σε όλο το φάσμα όχι μόνο του ψηφιακού οικοσυστήματος, αλλά και της προσωπικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ζωής αποτέλεσε το θέμα συζήτησης ξεχωριστής στρογγυλής τράπεζας. Η πρόκληση για την ορθόδοξη εκκλησία στο επίπεδο αυτό είναι διπλή. Πρώτα αφορά στην παρουσία και πράξη της ίδιας της Εκκλησίας στα κοινωνικά δίκτυα, η οποία δεν μπορεί να είναι αδιάκριτη και απροϋπόθετη. Η δεύτερη και ίσως μεγαλύτερη πρόκληση αφορά την στάση του ανθρώπινου προσώπου εντός αυτών, την πνευματική καλλιέργεια και την χριστιανική βιωτή, εκφρασμενα με την ίδια ένταση και συνέπεια με την οποία λειτουργεί το πρόσωπο και εκτός των ηλεκτρονικού περιβάλλοντος. Έτσι, ο πλούτος και η ομορφιά της ορθόδοξης παράδοσης μπορεί να διαδοθεί στα πέρατα της οικουμένης με την χρήση και αυτού του εργαλείου.

Σχετικά με την ψαλτική τέχνη ειπώθηκε ότι ιστορικά έχει εγκολπωθεί και αξιοποιήσει κάθε τεχνολογική εξέλιξη, από τη γραφή και την τυπογραφία ως το ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Τα σύγχρονα ψηφιακά μέσα προσφέρουν πολλούς νέους τρόπους επικοινωνίας και νέα εργαλεία. Η ποιμαντική απάντηση στους πάντοτε ελλοχεύοντες κινδύνους, αντλούμενη από την μεσότητα του ελληνορθόδοξου ήθους, προφυλάσσει από τις ενδεχόμενες υπερβολές κρατώντας την απαιτούμενη ισορροπία, ώστε να αξιοποιηθούν όλες οι πραγματικά μεγάλες δυνατότητές τους.

Ιδιαίτερο βάρος στο παρόν συνέδριο δόθηκε στο ζήτημα του εαυτού και του προσώπου μέσα στο ψηφιακό οικοσύστημα, τόσο από ψυχολογικής, αλλά κυρίως από θεολογικής και ποιμαντικής πλευράς. Με το πρόσημο του προσώπου – εαυτού κινήθηκαν πολλές εισηγήσεις, αλλά και στρογγυλές τράπεζες διαφόρων θεματικών. Επισημάνθηκε ότι η ακραία εικονικοποίηση (virtualization) μπορεί να αλλοτριώσει όχι μόνο την φύση των πραγμάτων και των αισθημάτων, αλλά και του ίδιου του ανθρώπου. Μπορεί να επηρεάσει την ορθόδοξη οντολογία του προσώπου και να επιφέρει οδυνηρές αλλαγές στην ταυτότητά του. Στην σύγχρονη πραγματικότητα η υπερβολή στην εικονοποίηση ενέχει τον κίνδυνο να οδηγήσει στον δι-ανθρωπισμό (transhumanism) και κατόπιν στον μετ-ανθρωπισμό (posthumanism). Για να εκμεταλλευτεί η Εκκλησία τις μεγάλες δυνατότητες των ψηφιακών μέσων για το ποιμαντικό της έργο θα πρέπει να προσφύγει στην ασφαλιστική δικλείδα της «ισόρροπης ελαχιστοποίησης» ως προς την χρήση και προαγωγή της εικονικότητας.

Στο φλέγον ζήτημα της τεχνητής νοημοσύνης τέθηκε ο προβληματισμός σχετικά με την αναζήτηση μίας φορμαλιστικής και ντετερμινιστικής νοημοσύνης η οποία ενισχύοντας τις γνωστικές ικανότητες του ανθρώπινου εγκεφάλου θα μπορεί να επιλύει προβλήματα στην καθημερινότητα. Ταυτόχρονα ανέκυψαν προβλήματα για την φύση αυτού του εγχειρήματος, καθώς και για την ηθική και πνευματική διάστασή του. Τονίσθηκε με ιδιαίτερη έμφαση από τους ειδήμονες ότι οι τεράστιες δυνατότητες επεξεργασίας των δεδομένων μπορούν να παράξουν δύναμη, αλλά από μόνες τους, ερήμην του ανθρώπου, δεν μπορούν να δώσουν νόημα. Το κέντρο βάρους για την θεώρηση αυτού του ζητήματος πέφτει στον σημασιολογικό ιστό, δηλαδή και πάλι στον ίδιον τον άνθρωπο. Στο επίπεδο αυτό το ανθρώπινο πρόσωπο είναι αναντικατάστατο και φέρει πλήρως την ευθύνη της νοηματοδότησης στην χρήση τόσο της τεχνητής νοημοσύνης, όσο και κάθε υψηλού επιτεύγματος της ψηφιακής τεχνολογίας.

Η θεολογική, πνευματική και ποιμαντική πρόσληψη όλων των παραπάνω έγινε υπό το πρίσμα των σχέσεων Θεού και ανθρώπου. Στον βαθμό που αυτή η σχέση επηρεάζει, εμπνέει και καθοδηγεί το ανθρώπινο πρόσωπο, εκείνο θα βρίσκει τρόπους χρήσης του ψηφιακού οικοσυστήματος τέτοιους που να αρμόζουν στην κατ’ εικόνα Θεού δημιουργία του και στην καθ’ ομοίωσιν Θεού κλήση του. Η πληρότητα στην μυστηριακή, προσευχητική και αγαπητική ζωή της Εκκλησίας προβλήθηκε κατ’ επανάληψιν στο παρόν συνέδριο ως το βασικό στοιχείο υγιούς και αληθώς παραγωγικής χρήσης των ψηφιακών μέσων. Δεν παραθεωρήθηκε η αξία της εξειδικευμένης γνώσης και της συνεχούς ενημερώσεως από υπεύθυνα και κατηρτισμένα άτομα. Το μυστήριο της εξομολογήσεως προτάθηκε ως κριτήριο της χρήσης των ψηφιακών μέσων από κάθε χριστιανό, κληρικό ή λαϊκό. Το άνοιγμα της καρδίας μέσα στο μυστήριο της πνευματικής πατρότητας διαφυλάττει τον χρήστη των ψηφιακών μέσων από την ηδονική αυτοπροβολή, την καλλιέργεια ιδεατών ή φανταστικών καταστάσεων και την απορρύθμιση των φυσικών ανθρωπίνων σχέσεων. Για τους λόγους αυτούς διατυπώθηκε από κοινού η θέση, ότι τα ψηφιακά μέσα μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες στην πνευματική καθοδήγηση, σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορούν να αντικαταστήσουν το μυστήριο της εξομολογήσεως.

Η επαφή μας και οι συζητήσεις μας δεν τελειώνουν εδώ. Είπαμε πολλά, αλλά μένει να συζητήσουμε ακόμη περισσότερα στο μέλλον. Θα συνεχίσουμε λοιπόν κάτω από την σκέπη της Διεθνούς Ένωσης Ψηφιακών Μέσων για την Ορθόδοξη Ποιμαντική, την οποία ανήγγειλε στην εισήγησή του ο διευθυντής της Πεμπτουσίας κ. Νικόλαος Γκουράρος.

Βιώσαμε στον χρόνο της κοινής μας παρουσίας εδώ ότι ο ψηφιακός κόσμος είναι ένας ωκεανός πολλών υδάτων. Εάν ο φορέας του λόγου στον θαυμαστό αυτό κόσμο, ο άνθρωπος, πραγματώνει τον σκοπό του, την θεραπεία και την ενοποίηση της Υποστάσεώς του εν Χριστώ, τότε ο Κύριος θα ευλογεί το ψηφιακό οικοσύστημα μεταμορφώνοντάς το σε χώρο και χρόνο ειρήνης, εγκεντρισμένο στην μέλλουσα Βασιλεία.

Η αίσθηση αυτή προσφέρθηκε σε μας αυτές τις ημέρες στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας στην Ι.Μ. Γωνιάς, στον οίκο της Κυρίας των Αγγέλων, διά των χειρών του πολυσεβάστου καθηγουμένου της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου Γέροντος Εφραίμ.

Σας ευχαριστούμε!

ΠΗΓΗ: http://www.pemptousia.gr/

Πάτμος

Π Α Τ Μ Ο Σ

Πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες, ἕνας παλιός μαθητής τῆς Πατμιάδας, ἕνας μαθητής μου ἀπό τήν Κρήτη ὁ Βασίλης ὁ Δαμιανάκης μοῦ ἔστειλε μιά φωτοτυπία ἑνός ποιήματος, ἀπό ἕνα παλιό βιβλίο πού βρῆκε σέ κάποιο συρτάρι τοῦ γραφείου στό Σχολεῖο πού διδάσκει. Τό ποίημα αὐτό (μαντινάδες) ἀφορᾶ τό Νησί μας καί ὁ καλός μου ὁ Βασίλης εἶχε τήν καλωσύνη νά μοῦ τό «πέμψει». Μέ συγκίνησε ἰδιαίτερα. Εἶναι ἀρκετά χρόνια πού τελείωσε τή Σχολή μας, κι᾿ ὅμως ἡ ἀγάπη του γι᾿ αὐτή καί γιά τήν Πάτμο, εἶναι μεγάλη. Ἀπό μαθητής ἔπαιζε λύρα καί τώρα καταξιωμένος Μουσικός μέ πάρα πολλές ἐκδηλώσεις μέ τούς μαθητές του, τοῦ Δημοτικοῦ Σχολείου Θραψανοῦ Κρήτης, κατακτᾶ συνεχῶς βραβεῖα  καί ἀποτελεῖ πρότυπο ἐκπαιδευτικοῦ. Μάλιστα, μεταξύ τῶν ἄλλων, ἡ χορωδία τῶν μαθητῶν ἀποδίδει θαυμάσια τό: «Ὦ, σιανέ μου ποταμέ..», τό ὁποῖο μπορεῖτε νά τό ἀπολαύσετε στήν διεύθυνση:   https://www.facebook.com/basiles.damianakes

          Τό ποίημα γιά τήν Πάτμο (τό ὁποῖο παραθέτουμε σέ πιστή ἀντιγραφή),  τό ἔγραψε ὁ Γιάννης ὁ Δερμιτζάκης. Τό βιβλίο δέν εἶχε ἐξώφυλλο, γιά νά ἀναγράψουμε τόν τίτλο του καί τήν χρονολογία ἔκδοσής του. Ὡστόσο ψάχνοντας στό διαδίκτυο ἁλιεύσαμε τά βιογραφικά του στοιχεῖα τά ὁποῖα παραθέτουμε στό τέλος.

          Γιά ἄλλη μιά φορά συγχαίρω τόν ἐκλετό καί ἀγαπητό μου Βασίλη, τόν εὐχαριστῶ θερμά καί τοῦ εὔχομαι κάθε καλό.

                  ΠΑΤΜΟΣ

Ἡ Πάτμος εἶναι ἕνα νησί θεότητα γεμᾶτο

τό μαρτυροῦν οἱ πέτρες του ἀπ᾿ τήν κορφ᾿ ὡς τόν πάτο.

Τό μοναστῆρι στήν κορφή μ᾿ εὐλάβεια τό βλέπεις

μέ θαυμασμό τό προσκυνᾶ ὁ κάθε ἐπισκέπτης.

Γιατί σέ τούτη τή σπηλιά ἔμενε χρόνια μόνος

ὁ Θεολόγος π᾿ ἔγραψε ὅτι θαυμάζει ὁ κόσμος.

Κι᾿ ἐμεῖς δέν τοῦ πιστεύομε τοῦ σατανᾶ κλουθοῦμε

γι᾿ αὐτό τραβοῦμε βάσανα γι᾿ αὐτό καί μαρτυροῦμε.

Τρεῖς λέξεις μόνον πάρετε καί μή γυρεύετ᾿ ἄλλη

νά ζῆτε μ᾿ ἀλαφρή καρδιά καί μ᾿ ἀλαφρό κεφάλι.

Αὐτό δέν εἶναι δύσκολο διώξετε τήν ἀπάτη

τό ψέμα καί τήν ἀστοργιά ζητᾶτε τήν ἀγάπη.

Αὐτά τά λίγα μοναχά ὅπταν θά τα τηροῦμε

τότε μονάχα στή χαρά παντοτεινά θά ζοῦμε.

Ἔχει ἡ Γῆ κι᾿ ἡ θάλασσα νά θρέψει Μυριάδες

καί νά μή σκοτωνόμαστε νά κάνωμε παράδες.

Γιατί ὁ πλοῦτος κι ὁ χρυσός σταύρωσε τό Χριστό μας

κι᾿ ἐμεῖς τό ἴδιο κάνομε κι᾿ ἄς εἶναι κι᾿ ἀδελφός μας.

Θέ μου ἀπού ᾿σαι στά ψηλά πότε θά ξημερώσει

καί ἡ ἀγάπη κι᾿ ἡ χαρά στόν κόσμο αὐτό θ᾿ ἁπλώσει.

Ὅσο μπορεῖς πιό γρήγορα, κάμε τό θέλημά σου

καί μή ξεχνᾶς πῶς εἴμαστε ὅλοι ἐμεῖς παιδιά σου.

Πάτμος τό σχίσμα τοῦ Σταυροῦ εἶναι στά χώματά σου

πού δείχνουν ὁλοφάνερα τήν Ἁγιότητά σου.

Πάνω στό Βράχο βρίσκεται τό Ἅγιο Σημάδι

μέσ᾿ ἀπ᾿ αὐτό φωτίστηκε κι᾿ ἤλαμψε τό σκοτάδι.

Μέσα ἀπ᾿ τό βράχο πέταξε αὐτό δέν εἶναι ψέμα

τό φῶς σου τό τρισάγιο, τό Ἅγιό σου Πνεῦμα

Τόν Ἰωάννη φώτισε τοῦ πνεύματος μιά λάμψη

κι᾿ εἶπε τήν ἀποκάλυψη πώς πρέπει ἐκεῖ νά γράψει.

Γιά νά σκορπίσει τοῦ Θεοῦ τήν δύναμη πού ἔχει

κι᾿ ἐμεῖς δέν σοῦ πιστεύομε κι᾿ ἄν θά βροντᾶ κι᾿ ἄν βρέχει.

Σεισμούς κι᾿ ἄν κάνει καί λιμούς κι᾿ ἄν καίγεται ἡ σφαῖρα

ἐμεῖς μυαλό δέν βάζομε νύχτα, οὔτε καί μέρα.

Μονάχα στή ζωή αὐτή γιά νά κολοπερνοῦμε

τοῦ σατανᾶ πιστεύομε τοῦ σατανᾶ κλουθοῦμε.

Γι᾿ αὐτό καί φθάνει ἡ στιγμή π᾿ ὅλοι θά τηνέ δοῦμε

πού θά λογοδοτήσωμε στόν κόσμ᾿ αὐτό πού ζοῦμε.

Τό Μοναστήρι θαυμαστό ἀπ᾿ τούς Αὐτοκρατόρους

τῆς Ἐκκλησιᾶς ζητούσανε νά μάθουν τούς μαστόρους.

Ὁ Ὅσιος Χριστόδουλος τὄκτισε μοναχός του

κι ἡ μόνη ἀγάπη στό Χριστό, ἤτανε βοηθός του.

Μόνος τίς πέτρες ἔφερνε καί μόνος τόν ἀσβέστη

χειμώνας, κρύο νἄτανε κακοκαιργιά ἤ ζέστη.

Ἔφερνε μόνος τό νερό, κι ὅλα τά κουβαλοῦσε

τό ἔργο ποὔβαλε μπροστά μέ τήν καρδιά ἀγαποῦσε.

Καί ἔβγαλε τό σχέδιο τήν ἐκκλησά νά κτίσει

νά τήν τελειώσει ὁ Ὅσιος καί νά τήν λειτουργήσει.

Καί τοῦ τ᾿ ἀξίωσ᾿ ὁ Θεός τοὔκαμε τό χατῆρι

καί μέ εἰκόνες στόλισε τ᾿ ἅγιο Μοναστῆρι.

ὅλοι οἱ αὐτόκράτορες τό Μοναστῆρι ὑμνοῦσαν

τό δόξαζαν τό θαύμαζαν καί τό τροφοδοτοῦσαν.

Βιβλία καί περγαμηνές χάριν τῆς Ἐκκλησίας

χειρόγραφα καί θησαυροί φυλάσσονται ἀξίας.

Ἀμύθητοί ναι οἱ θησαυροί ποὖναι στό Μοναστῆρι,

πού τούς προσέφεραν πολλοί στ᾿ Ἁγίου τό χατῆρι.

Κρουαζιέρες ἔρχονται καθημερινῶς τό χρόνο

καί τήν ἀγάπη ἐκφράζουνε, τόν θαυμασμό τόν πόνο.

Εἶναι ἀξιοθαύμαστο τό τέμπλο τσ᾿ ἐκκλησίας

μέ παραστάσεις ἔξιες καί τέχνης θαυμασίας.

Βγάζει ἡ Πάτμος καλογριές πού εἶναι ἁγιασμένες

μέ ἔργα μόνο τοῦ Θεοῦ εἶν᾿ ὅλες ἐμνευσμένες.

Βγαίνουν ἀπό τόν Εὐαγγελισμό κι εἶν᾿ εὐαγγελισμένες

ἀπαλλαγμένες τοῦ κακοῦ καί στ᾿  Ἅγια βαφτισμένες.

Καί σ᾿ ὅποιο Ἵδρυμα κι᾿ ἄν πᾶν ὅλες διδάσκουν κάτι

νά ζοῦν καί νά πεθαίνουνε μόνο μέ τήν Ἀγάπη.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗΣ

Γιάννης Δερμιτζάκης Δερμιτζογιάννης

1. Δερμιτζογιάννης. Ο τελευταίος από τους μεγάλους, πρωτεργάτες της παράδοσης, της μουσικής παράδοσης,που μια ζωή διαλαλούσε και διατράνωνε και προς τα τέσσερα σημεία του ορόζοντα τις μουσικές σκέψεις από την προγονική κληρονομιά, αλλά και τις δικές του. 2. Γεννήθηκε την 21 του Οκτώβρη, ημέρα Παρασκευή του έτους 1907, στη Μαρωνιά Σητείας, όπως ο ίδιος καταθέτει στο αυτοβιογραφικό του. Από μικρό παιδί είχαν τραβήξει την προσοχή του οι λύρες και τα τραγούδια των συγχωριανών του τις μέρες που διασκέδαζαν. 3. Σαν πήγε στο Γυμνάσιο, ήλθε στα χέρια του το πρώτο όργανο που ονειρευόταν για να παίζει κοντυλιές και να τραγουδά κι αυτός, το «μαντολίνο». Επιδίωκε όμως ακόμη και πιο λαϊκά όργανα και έτσι φιλοτεχνούσε με καλάμι θιαμπόλια και μαντούρες. 4. Από την τρίτη τάξη εγκατάλειψε το Γυμνάσιο και πήγε στο Ηράκλειο όπου έπιασε δουλειά σαν εμποροϋπάλληλος. Στο Ηράκλειο απόκτησε το πρώτο του βιολί και από τότε αφοσιώθηκε συστηματικά στο όργανο αυτό και τη μουσική παράδοση, ιδιαίτερα της Ανατολικής Κρήτης. « Εκεί έπαιζα όλους τους σκοπούς και εγλεντούσαμε με τα ντελικανιδάκια-νεαρούς-και κάναμε και καντάδα στις αγαπητικές μας » εξομολογείται ο ίδιος. 5. Μετά ήλθε ο στρατός. Και ο στρατός συντέλεσε στη βελτίωση των προσπαθειών του στη μουσική και όπως λέει ο ίδιος: «έβαλα τις βάσεις για να οικοδομήσω το σχέδιο που άρχισε να φουντώνει μέσα μου». 6. Μετά το στρατό, ο Δερμιτζογιάννης είχε χαράξει πια το δρόμο του, παράλληλα με το εμπορικό κατάστημα που δημιούργησε στη Σητεία. Εκτός το τραγούδη και το βιολί, έδειξε και ποιητικές δεξιότητες. Με την πάροδο του χρόνου αναδείχθηκε σε σημαντικό και σπουδαίο ριμαδόρο, ιδίως στο δεκαπεντασύλλαβο στίχο. Το 1953 εξέδωσε το πρώτο βιβλίο του με 800 μαντινιάδες και ποιήματα, το 1963 το δεύτερο με 1600 στίχους. Το 1968 το τρίτο με 4.000 στίχους. Το 1979 εξέδωσε το βιβλίο «Φιλοσοφία της ζωής » με μαντινιάδες και ποιήματα. 7. Ο Δερμιτζογιάννης ασχολήθηκε και με τη λύρα και μοίραζε τις μουσικές του εμπνεύσεις και τον «οίστρο του »ανάμεσα στο βιολί, την λύρα και την ποίηση. Ο δισυπόστατος αυτός καλλιτέχνης , στο όργανο το μουσικό-τραγούδι και την ποίηση, έγραψε με τη λύρα και το βιολί του πολλές κασέτες και δίσκους, όπου κυριαρχεί τό υπέροχο τραγούδι του στις μαντινιάδες, που τους διακίνησε μαζί με τα βιβλία του σ’ όλο τον κόσμο. Ο Δερμιτζογιάννης έκαμε πολλά ταξίδια στο εσωτερικό της χώρας και το εξωτερικό και διάδωσε τη μουσική της Ανατολικής Κρήτης και τους στίχους του με την ωραία του φωνή, όσο κανείς άλλος. Δεν ισχυριζόμεστε πως έκανε ιεραποστολή. Παράλληλα όμως με τα εμπορικά του κίνητρα, ήταν παραδειγματικά αφοσιωμένος στην παράδοση, τη γνήσια παράδοση που την υπηρέτησε πιστά και άδολα. Εδώ υπάρχει η διαφορά του καλλιτέχνη αυτού με άλλους σύγχρονους.Το ιδιαίτερο γνώρισμα θα λέγαμε. Η αφοσίωσή του στη γνήσια παράδοση. Η απόλυτη προσήλωση και σεβασμός του προς αυτήν. 8.Υπήρξε ενθουσιώδης, είχε πίστη στο ό,τι έκανε και επέβαλε με την παρουσία του, τη φωνή του και τα όργανά του αυτό που ήθελε να δώσει στον κόσμο. ΄Οταν ο Δερμιτζογιάννης τραγουδούσε με τη λύρα ή το βιολί του, δεν υπήρχαν αδιάφοροι ανάμεσα στον κόσμο που το περιέβαλε. Η Φωνή του και τα τραγούδια του συντάραζαν και ενεργοποιούσαν τον ενθουσιασμό και την ευθυμία του κόσμου που τον άγγιζε όλο.΄Οσο ο Δερμιτζογιάννης βρισκόταν στη ζωή, η μουσική παράδοση πλημμύριζε τη Σητεία και την ευρύτερη περιοχή. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα δεν παρουσιάστηκε αντικαταστάτης. Αναζητείται και πρέπει να βρεθεί. 9. Ο Γιάννης Δερμιτζάκης ήταν ο Τροβαδούρος της μουσικής παράδοσης της Ανατ. Κρήτης που την διαλάλησε σ’ όλη την Ελλάδα και έξω από αυτήν. Το Περιοδικό Περιηγητική - ΜάΙος 1963, γράφει για το Δερμιτζογιάννη: «..... Ραψωδός, μελοποιός και τραγουδιστής. Μπορεί ακόμη πάνω στις χορδές της λύρας του, του βιολιού του και της κιθάρας, να ξυπνά και να ζωντανεύει με τα δάκτυλα και το δοξάρι του σε ηδονιστικούς και γλυκούς ήχους, τις μαντινιάδες του και τις κοντυλιές του ». Ο Δερμιτζογιάννης υπήρξε ο τελευταίος μεγάλος στυλοβάτης της μουσικής παράδοσης της Σητείας και γενικότερα της Ανατολικής Κρήτης. ΄Εφυγε το έτος 1984 και το κενό που άφησε είναι δηλωτικό της «άπνοιας» της μουσικής και του τραγουδιού από τη γνήσια παράδοση της Ανατολικής Κρήτης..Γιάννη Δερμιτζάκη – Δερμιτζογιάννη – σ’ αυτούς τους χαλεπούς καιρούς μας λείπεις πολύ.   « Από το βιβλίο Μουσική από την Παράδοση της Ανατολικής Κρήτης Η.Γ.Οικονομάκη»