Ιαμβικές καταβασίες Θεοφανείων

΄΄΄Στίβει θαλάσσης κυματούμενον σάλον΄΄

                   Η ερμηνεία των Ιαμβικών Καταβασιών των 

Στις μεγάλες Δεσποτικές εορτές των Χριστουγέννων, Θεοφανείων, και Πεντηκοστής, κατά την διάρκεια του όρθρου και μετά το συναξάρι, ψάλλονται οι Καταβασίες της εορτής.

Του Ιερομ. Ιωακείμ Οικονομίκου,

Ιεροκήρυκα της Ι. Μ. Κίτρους

Οι Καταβασίες αυτές είναι διπλές. Αυτό σημαίνει ότι εκτός από τις γνωστές Καταβασίες, υπάρχουν και οι άλλες πού λέγονται Ιαμβικές. Η γλώσσα, των Ιαμβικών Καταβασιών, όπως διαπιστώνει κάποιος και μάλιστα οι ιεροψάλτες που καλούνται να τις ψάλλουν, είναι δύσκολη.

Για τον λόγο αυτό θεωρήσαμε καλό να παρουσιάσουμε τις Ιαμβικές Καταβασίες των Θεοφανείων τόσο στο πρωτότυπο όσο και σε μια απλή απόδοση στην νεοελληνική με την βοήθεια λεξικών, ώστε όλοι μας να μπορέσουμε να καταλάβουμε το νόημα αυτών των υπέροχων ύμνων.

Ωδή α’.

Στείβει θαλάσσης κυματούμενον σάλον,Ήπειρον αύθις Ισραήλ δεδειγμένον. Μέλας δε πόντος τριαστάτας Αιγυπτίων Έκρυψεν άρδην υδατόστρωτος τάφος Ρώμη κραταιά δεξιάς του Υψίστου.

Ερμηνεία.

Στης θάλασσας τα ταραγμένα κύματα βηματίζεικαι συγχρόνως ο Ισραήλ πατά σε στέρεο έδαφος. Ο δε μαύρος ωκεανός – θάλασσα, τους Αιγυπτίους αξιωματικούς Σκέπασε εντελώς σαν ένας υδάτινος τάφος Με την ισχυρή δύναμη της δεξιάς του Υψίστου.

Ωδή γ’

Όσοι παλαιά εκλελύμεθα βρόχων Βορών λεόντων συντεθλασμένων μύλας Αγαλλιώμεν, και παλτύνωμεν στόμα Λόγω πλέκοντες εκ λόγων μελωδίαν Ω των πρός ημάς ήδεται δωρημάτων.

Ερμηνεία.

Όσοι έχουμε λυθεί από τις παλαιές θηλιέςσπάζοντας τα δόντια των αδηφάγων λιονταριών. Να χαρούμε λοιπόν και να ανοίξουμε το στόμαπλέκοντας μια μελωδία από λόγια στον Λόγο Οποίος ευχαριστιέται να μας γεμίζει με δώρα.

Ωδή δ’

Πυρσώ καθαρθείς μυστικής θεωρίας
Υμνών προφήτης την βροτών καινουργίαν Ρήγνυσι γήρυν πνεύματι κροτουμένην Σάρκωσιν εμφαίνουσαν αρρήτου Λόγου, Ω! των δυναστών τα κράτη συνετρίβη.

Ερμηνεία.

Καθαρθείς από τον πυρσό της μυστικής θεωρίας
υμνώντας ο προφήτης [αββακούμ] την παλιγγενεσία των θνητών υψώνει φωνή που δονείται από το Πνεύμα αναγγέλλοντας την σάρκωση του Ανεκφράστου Λόγου με τον οποίο συνετρίβησαν οι δυνάμεις των τυράννων.

Ωδή ε’

Εχθρού ζοφώδους και βεβορβορωμένου
Ιόν καθάρσει πνεύματος λελουμένοι, Νέας προσωρμίσθημεν απλανή τρίβον Άγουσαν απρόσιτον εις θυμηδίαν Μόνοις προσιτήν οίς Θεός κατηλάγη.

Ερμηνεία.

Από του εχθρού του σκοτεινού και και του λασπωμένου τον ιό με την κάθαρση του Πνεύματος λουσμένοι αγκυροβολήσαμε σε νέο και σταθερό δρόμο οποίος μας οδηγεί σε ευχάριστη ευθυμία η οποία είναι προσιτή μόνο σε όσους ο Θεός έκανε φίλους.

Ωδή στ’

Ιμερτόν εξέφηνε συν πανολβίω
Ήχω πατήρ, όν γαστρός εξηρεύξατο Ναι φησίν, Ούτος συμφυης γόνος πέλων Φώταυγος εξώρουσεν ανθρώπων γένους Λόγος τε μου ζών και βροτών προμηθεία.

Ερμηνεία.

Αγαπητόν προεκήρυξε με πανευτυχή φωνή ο Πατήρ Αυτόν πού γέννησε από τον Κόλπο Του.Ναι είπε, Αυτός ο σύμφυτος γόνος μου έρχεται ολόφωτος βλαστός του γένους των ανθρώπων ο Λόγος μου ο ζωντανός, θνητός κατ’ οικονομίαν.

Ωδή ζ’

Έφλεξε ρείθρω των δρακόντων τάς κάρας
Ο της καμίνου την μετάρσιον φλόγα Νέους φέρουσαν ευσεβείς, κατευνάσας Την δυσκάθεκτον αχλύν της αμαρτίας Όλην πλύνει δε τη δρόσω του Πνεύματος.

Ερμηνεία.

Έκαψε τα κεφάλια των δράκων στο ποτάμι
αυτός πού από την τεράστια φλόγα της καμίνουάρπαζε τους ευσεβείς νέους και απεκοίμησε. Την δε επίμονη καταχνιά της αμαρτίαςτην πλένει όλη με την δροσιά του Πνεύματος.

Ωδή η’

Ελευθέρα μέν η κτίσις γνωρίζεται
Υιοί δε φωτός οι πρίν εσκοτισμένοιΜόνος στενάζει του σκότους ο προστάτης Νυν ευλογείτω συντόνως τον αίτιον Η πρίν τάλαινα των εθνών παγκληρία.

Ερμηνεία.

Η κτίση πλέον γίνεται ελεύθερη
και οι πρώην σκοτισμένοι γίνονται υιοί φωτόςο μόνος πού στενάζει είναι ο άρχων του σκότους. Τώρα ευλογούν ομόφωνα τον αίτιοοι πρίν δυστυχείς κληρονόμοι των ειδώλων.

 Ωδή θ’

Ω! των υπέρ νούν του τόκου σου θαυμάτων
Νύμφη Πάναγνε, Μήτερ ευλογημένη! Δι ἠς τυχόντες παντελούς σωτηρίας, Επάξιον κροτούμεν ως ευεργέτην Δώρον φέροντες ύμνον ευχαριστίας.

Ερμηνεία.

Ξεπερνούν τον νούν μας τα θαύματα του τόκου σουΝύμφη Πάναγνε, Μητέρα Ευλογημένη! Δια μέσου Σου πετύχαμε την τελεία σωτηρίακαι με χειροκροτήματα σε ανυμνούμε επάξια και ως ευεργέτη προσφέροντας σε Σένα ως δώρο ύμνον ευχαριστίας.

Καλή χρονιά. Χρόνια πολλά.

https://www.vimaorthodoxias.gr/

ΥΜΝΟΙ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ

 ΥΜΝΟΙ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ 

ΑΠΟ ΤΟΝ π. ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΣΕΤΣΗ

Ο Μέγας Πρωτοπρεσβύτερος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας π. Γεώργιος Τσέτσης ψάλλει Ιδιόμελα του Μ. Εσπερινού της εορτής των Θεοφανείων καθώς και τις διπλές Καταβασίες του Όρθρου της εορτής σε ήχο β'. Πρόκειται για μέλη από το 26ο cd (Αθήνα 2013) της σειράς "Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής" που επιμελείται και εκδίδει το Κέντρον Ερευνών και Εκδόσεων του Μανόλη Χατζηγιακουμή. Το cd αυτό περιλαμβάνει "Πατριαρχικά Μέλη Θεοφανείων", δηλαδή χαρακτηριστικά μέλη από τις Ακολουθίες των Θεοφανείων όπως αυτά ψάλλονται στον Πατριαρχικό ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι, δηλαδή στον καθαυτό χώρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ο Μανόλης Χατζηγιακουμής σημειώνει πως "οι ερμηνείες του πατρός Γεωργίου Τσέτση στα μέλη αυτά των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων αποτελούν ένα λαμπρό δείγμα όχι μόνο της μεγάλης Πατριαρχικής μουσικής παράδοσης, αλλά και του αυθεντικού (και ιστορικού) τρόπου ερμηνείας, γενικότερα, των Εκκλησιαστικών μελών. Στην πραγματικότητα, αποτυπώνουν τη μεγάλη περίοδο ακμής (1939-1959) των Πατριαρχικών χορών (και του Ελληνισμού της Πόλης γενικότερα), την οποία ελάμπρυναν ο Κωνσταντίνος Πρίγγος ως Άρχων πρωτοψάλτης και ο Θρασύβουλος Στανίτσας ως Άρχων λαμπαδάριος. Από την άποψη αυτή αποτελούν ταυτόχρονα και ένα πολύτιμο ιστορικό τεκμήριο."

Ὀρειβασία.

Ο Ελληνας κομάντο που έφτασε στα 8.200 μέτρα χωρίς οξυγόνο και έχασε 4 δάχτυλα!

Στο ίδιο όρος όπου άφησε την τελευταία του πνοή ο 35χρονος Χρήστος Μπαρούχας

Ανέβηκε στην… «Τιρκουάζ Θεά», στο όρος Τσο Ογιού, σε υψόµετρο 8.201 µέτρων, στα σύνορα Νεπάλ – Κίνας, χωρίς οξυγόνο. Το παράτολµο εγχείρηµα στοίχισε στον 51χρονο απόστρατο αντισυνταγµατάρχη Σάκη Κατσαντώνη τέσσερα δάχτυλα στο δεξί του χέρι εξαιτίας κρυοπαγήµατος και, όπως οµολογεί ο ίδιος, ήταν ένα όνειρο ζωής, µε το οποίο κλείνει -προς το παρόν µάλλον- την ορειβατική του δραστηριότητα.

Με καταγωγή από τη Σκόπελο και µακρά θητεία στις ειδικές δυνάµεις του Στρατού, ως αλεξιπτωτιστής και βατραχάνθρωπος, ο Σάκης Κατσαντώνης είναι µια ιδιαίτερη περίπτωση ατρόµητου ορειβάτη, που τολµά να παίρνει µέρος σε απαιτητικές αποστολές, ανεβάζοντας µόνος του τον βαθµό δυσκολίας. Η απόφασή του να ανέβει στα 8.201 µέτρα χωρίς οξυγόνο, όταν ακόµη και οι οδηγοί βουνού φόρεσαν τις µάσκες τους, ήταν απολύτως συνειδητή. Το είχε κάνει και πέρυσι, όταν πάτησε την κορυφή Λένιν στα 7.134 µέτρα, στα σύνορα Κιργιστάν – Τατζικιστάν, αλλά τότε επέστρεψε χωρίς πρόβληµα.

«Η έλλειψη οξυγόνου πάνω από τα 6.000 µέτρα αναπληρώνεται µε τη φιάλη, µάσκα και ρυθµιστή, ένα σύστηµα βάρους περίπου 5 κιλών, απολύτως απαραίτητο για τον ορειβάτη. Εκτός από τη διευκόλυνση της αναπνοής, το οξυγόνο εξασφαλίζει ζέστη στον οργανισµό και καλύτερη κυκλοφορία του αίµατος, προλαµβάνοντας έτσι κρυοπαγήµατα και άλλα συµπτώµατα της “νόσου των βουνών”», λέει στο «Εθνος» ο κ. Κατσαντώνης.

Παρότι γνωρίζει, ωστόσο, το πόσο σηµαντική είναι η παροχή οξυγόνου, ο ίδιος δεν πήρε µαζί του τη συσκευή κατά την ανάβασή του, τον περασµένο Σεπτέµβριο, στο Τσο Ογιού. Το βουνό αυτό βρίσκεται 25 χλµ. δυτικά του Εβερεστ και έχει σηµαδέψει την ορειβατική οικογένεια της χώρας, αφού τον Οκτώβριο του 2003 άφησε εκεί την τελευταία του πνοή ο 35χρονος Χρήστος Μπαρούχας, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Οµάδας ∆ιάσωσης Αθήνας, ένας από τους πιο έµπειρους Ελληνες ορειβάτες, µε µακρά διαδροµή και συµµετοχή σε πολλές αποστολές.

Ο Χρήστος Μπαρούχας µαζί µε άλλους επτά Ελληνες ορειβάτες -δύο από τους οποίους ανέβηκαν στην κορυφή- έφτασε στο πιο δύσκολο κοµµάτι της διαδροµής, αλλά στα τελευταία 500 µέτρα αισθάνθηκε αδιαθεσία, έχασε τις αισθήσεις του και κατέληξε από πνευµονικό οίδηµα, ενώ δύο µέρες νωρίτερα είχε κατακτήσει µία από τις ψηλότερες κορυφές του Εβερεστ, στα 8.000 µέτρα. Στη µνήµη του Χρήστου Μπαρούχα, ο Σ. Κατσαντώνης χάραξε το όνοµά του σε µία πέτρα στο Τσο Ογιού, αλλά και το µήνυµα «θα ζεις για πάντα στις καρδιές µας».

Πολυετής προετοιµασία

Ο 51χρονος στρατιωτικός προετοιµαζόταν για την αποστολή στην «Τιρκουάζ Θεά» εδώ και χρόνια. Ηθελε να είναι όλα οργανωµένα στην εντέλεια, αλλά δεν κατάφερε να συγκεντρώσει πολλά χρήµατα από τις προσωπικές του οικονοµίες και µε τα 16.000 ευρώ που είχε, ακολούθησε την αποστολή ενός αγγλικού γραφείου, «µέτριας οργάνωσης και χωρίς ιδιαίτερη ασφάλεια», όπως λέει σήµερα. Στην κορυφή, στα 8.201 µέτρα, έφτασαν τελικά πέντε µέλη της αποστολής και δύο σέρπα (οδηγοί βουνού), όλοι µε µάσκες οξυγόνου, πλην του Σ. Κατσαντώνη.

]Στις κατασκηνώσεις που στήθηκαν στα 2.500 µέτρα, στα 4.900 µέτρα, στα 5.675 µέτρα και στα 7.100 µέτρα, οι ορειβάτες έτρωγαν συµπυκνωµένες τροφές -κυρίως ρύζι και ζυµαρικά- που είχαν σε αλουµινένια σακουλάκια και τις έκαναν βρώσιµες µε την προσθήκη νερού που έλιωναν από το χιόνι και το ζέσταιναν. «Κινούµασταν πάνω σε χιόνι ή πάγο και πέτρα, σε σαθρά εδάφη, µε ζουµάρ σε φιξαρισµένα σχοινιά που είχαν τοποθετήσει έµπειροι σέρπα, µία µε δύο µέρες νωρίτερα» λέει ο Ελληνας ορειβάτης.

Η θερµοκρασία πάνω από τα 6.000 µέτρα ήταν -30 βαθµοί Κελσίου, o αέρας λυσσοµανούσε, η έλλειψη οξυγόνου τον κατέβαλε, αλλά ο Σάκης Κατσαντώνης δεν το έβαλε κάτω. Αρνήθηκε να φορέσει µάσκα οξυγόνου και συνέχισε, χωρίς µάλιστα να βάλει ούτε δεύτερο ζευγάρι γάντια στα χέρια. Στο τελευταίο σηµείο διανυκτέρευσης, στα 7.100 µέτρα, διαπίστωσε ότι τα τέσσερα δάχτυλα του δεξιού του χεριού µαύρισαν και είχαν υποστεί κρυοπαγήµατα.

Ωστόσο πάτησε στην κορυφή, άφησε το µήνυµα για τον αείµνηστο Χρήστο Μπαρούχα και ξεκίνησε την κατάβαση. «Το χέρι µου είχε περιορισµένη κινητικότητα όλες τις επόµενες µέρες. Αν υπήρχε πρόβλεψη από το γραφείο για κατασκήνωση στα 7.400 µέτρα, αν είχε προβλεφθεί περισσότερη ξεκούραση και αν η Κίνα επέτρεπε την πτήση ελικοπτέρων διάσωσης, που δεν γίνεται λόγω της πολιτικά ασταθούς κατάστασης στο Θιβέτ, ίσως να είχα σώσει τα δάχτυλά µου» αναφέρει.

Η επέµβαση

Οταν επέστρεψε στην Ελλάδα, στα µέσα του περασµένου Οκτωβρίου, επισκέφτηκε το 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκοµείο Αθηνών, όπου διαπιστώθηκε η σοβαρότητα της κατάστασής του. Ο πλαστικός χειρουργός Κωνσταντίνος Μπενετάτος, µε θητεία στη ΝΑΤΟϊκή δύναµη της Ελλάδας στο Αφγανιστάν, του πρότεινε να γίνει διπλή µεταµόσχευση τουλάχιστον των δύο από τα τέσσερα δάχτυλα, µε µοσχεύµατα δύο δάχτυλα από τα πόδια του. Ο Σ. Κατσαντώνης εµπιστεύτηκε τον χειρουργό και την επιστηµονική του οµάδα, που έπειτα από ένα χειρουργείο που κράτησε 13 ώρες, στα µέσα Νοεµβρίου, αφαίρεσαν δύο δάχτυλα, ένα από κάθε πόδι, και τα µεταµόσχευσαν στο δεξί του χέρι. «Εγινε για πρώτη φορά διπλή µεταµόσχευση δαχτύλων στην Ελλάδα.

Σήµερα το δεξί µου χέρι έχει τα δύο πρώτα δάχτυλα -µετά τον αντίχειρα- µικρότερα σε µέγεθος. Κάνω συνεχώς φυσικοθεραπείες και σταδιακά αποκαθίσταται η λειτουργικότητα των νέων δαχτύλων. Σε 6-8 µήνες, σύµφωνα µε τους γιατρούς θα έχει αποκατασταθεί πλήρως, ενώ κανένα πρόβληµα δεν αντιµετωπίζουν τα πόδια µου» µας λέει. Κάνοντας τον απολογισµό του παράτολµου εγχειρήµατός του, σηµειώνει ότι ήταν µια µοναδική εµπειρία, ότι αν το έκανε ξανά θα ανέβαινε και πάλι χωρίς οξυγόνο, ωστόσο θέλει σήµερα να βάλει µια τελεία στις επικίνδυνες αποστολές και δηλώνει πως δεν θα ανέβει στο µέλλον σε τόσο ψηλές κορυφές.

Συνιστά, δε, σε όλους τους ορειβάτες να µη διακινδυνεύουν αναβάσεις χωρίς οξυγόνο, καθώς, όπως τονίζει, «η κίνηση σε τέτοια υψόµετρα χωρίς οξυγόνο είναι επικίνδυνη όχι µόνο για τα ελληνικά αλλά και για τα παγκόσµια δεδοµένα. Σχετίζεται µε τη “νόσο των βουνών”, µε χειρότερη εξέλιξη την εµφάνιση εγκεφαλικού οιδήµατος. Ενας από τους Γερµανούς ορειβάτες-µέλη της αποστολής µας, που αισθάνθηκε αδιαθεσία, µεταφέρθηκε στο νοσοκοµείο του Κατµαντού και σώθηκε χάρη στην έγκαιρη διακοµιδή του». Τώρα που έχει ολοκληρώσει το ηµερολόγιο της αποστολής, ο Σάκης Κατσαντώνης δηλώνει έτοιµος να µοιραστεί την εµπειρία του µε άλλους ορειβάτες και να µιλήσει για αυτήν δηµόσια, προτρέποντας τους νέους να αγαπήσουν την ορειβασία, αλλά να ακολουθούν πιστά τις οδηγίες των πιο έµπειρων από αυτούς.

ΠΗΓΗ: https://www.pentapostagma.gr

Θεοφάνεια!!!

Ο ΑΓΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ

παπα Γιώργης Δορμπαράκης

Μερικές χρήσιμες πληροφορίες

1. ῾Ο ἁγιασμός τῶν Θεοφανείων λέγεται μεγάλος ἁγιασμός γιά νά διακρίνεται ἀπό τόν μικρό ἁγιασμό. ῾Ο μικρός ἁγιασμός (πού εἶναι ἄγνωστος ὁ χρόνος εἰσαγωγῆς του στήν ᾽Εκκλησία,  ὁπωσδήποτε ὅμως πρό τοῦ 8^ου μ. Χ. αἰώνα) τελεῖται κάθε πρώτη τοῦ μηνός στούς ῾Ιερούς Ναούς, ὅπως καί στούς οἴκους τῶν χριστιανῶν, ἀλλά καί ὁποιαδήποτε ἄλλη στιγμή, ὅταν ζητηθεῖ κάτι τέτοιο. ῾Ο μεγάλος ὅμως ἁγιασμός (ὁ ὁποῖος εἶναι γνωστός ἤδη ἀπό τόν 5^ο μ.Χ. καί ξεκίνησε ὡς ἁγιασμός τῶν ὑδάτων σέ ἀνάμνηση τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου στήν παννυχίδα πού τελεῖτο ἀπό τήν παραμονή τῆς ἑορτῆς, προκειμένου νά βαπτιστοῦν στή συνέχεια οἱ κατηχούμενοι ὥστε νά μετάσχουν στή θεία Κοινωνία, ἐξ οὗ καί τό ῾ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε᾽ στή θέση τοῦ τρισαγίου) τελεῖται μόνο δύο φορές τόν χρόνο: τήν παραμονή τῶν Θεοφανείων καί ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς. ῾Η δεύτερη φορά τελέσεως τοῦ ἁγιασμοῦ προῆλθε ἀπό λόγους πρακτικούς: ὄχι μόνο οἱ κατηχούμενοι, ἀλλά καί οἱ ἤδη βαπτισμένοι ἔπαιρναν τό ἁγιασμένο ὕδωρ ῾εἰς ἴασιν ψυχῆς καί σώματος᾽. Καί τις δύο φορές εἶναι εὐνόητο ὅτι τελεῖται ἀκριβῶς ἡ ἴδια ἀκολουθία.

2. ῾Η διαφορά μεταξύ τῶν δύο ἁγιασμῶν – πέρα τῆς χρονικῆς στιγμῆς πού τελεῖτο ὁ καθένας καί πέρα τοῦ χαρακτήρα πού εἶχε – βρίσκεται στήν ἔκτασή τους. ῾Ο μικρός ἁγιασμός περιέχει λιγότερα λόγια ἀπό τόν μεγάλο καί αὐτό κυρίως δηλώνεται μέ τήν ὀνομασία τους. ῾Η παροχή ὅμως ἁγιασμοῦ εἶναι ἡ ἴδια. Δέν παρέχει ἄλλη χάρη ὁ μεγάλος ἁγιασμός καί ἄλλη ὁ μικρός. Καί τοῦτο γιατί καί οἱ δύο τό ἴδιο ἅγιο Πνεῦμα ἐπικαλοῦνται καί τήν ἴδια χάρη τοῦ ᾽Ιορδάνη ποταμοῦ λόγω τῆς ἐμβάπτισης σ᾽ αὐτόν τοῦ ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ διά τοῦ Σταυροῦ Του συνεχίζουν καί διαιωνίζουν. Συμβαίνει ἴσως κάτι παρόμοιο μέ τόν χαρακτηρισμό τῶν προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὡς μεγάλων καί μικρῶν. ῾Η διαφορά μεταξύ τους δέν βρίσκεται στή σπουδαιότητα τῶν προφητειῶν τους, ἀλλά στό πλῆθος τῶν σελίδων πού μᾶς ἔχουν ἀφήσει.
 

3. ᾽Ο ἁγιασμός εἴτε μεγάλος εἴτε μικρός δέν τίθεται στήν ἴδια θέση μέ τή Θεία Κοινωνία. Εἶναι μεγάλος λάθος αὐτό πού λένε ὁρισμένοι χριστιανοί ὅτι μποροῦν νά ἀντικαταστήσουν τή Θεία Κοινωνία μέ τόν ἁγιασμό (μόνο σ᾽ αὐτούς πού δέν τούς ἐπιτρέπεται ἡ Θεία Κοινωνία γιά διαφόρους πνευματικούς λόγους ὑπάρχει ὡς συγκατάβαση ἀπό τόν πνευματικό ἡ λήψη τοῦ ἁγιασμοῦ). Στή Θεία Κοινωνία πού εἶναι τό κατεξοχήν μυστήριο στό ὁποῖο φανερώνεται ἡ ᾽Εκκλησία, ἔχουμε τόν ἴδιο τόν Κύριο ὑπό τά εἴδη τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου, γι᾽ αὐτό καί ἡ χάρη πού παρέχει εἶναι δραστική, δηλαδή ἐπιδρᾶ στόν κοινωνοῦντα εἴτε εἶναι σωστά προετοιμασμένος εἴτε ὄχι. ᾽Επιδρᾶ θετικά σ᾽ αὐτόν πού εἶναι σωστά προετοιμασμένος, δηλαδή τόν κάνει καλύτερο καί τόν ἁγιάζει, ἐνῶ ἐπιδρᾶ ἀρνητικά σ᾽ αὐτόν πού προσέρχεται μέ ἀμετανοησία καί χωρίς ἐπίγνωση, δηλαδή τόν κάνει χειρότερο καί πιό σκοτεινιασμένο στόν νοῦ. Στόν ἁγιασμό ὅμως ἔχουμε ὄχι ἕνα μυστήριο, ἀλλά μία ἁγιαστική λεγόμενη πράξη, πού σημαίνει ὅτι παρέχεται μέν ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ὄχι μέ τόν δραστικό τρόπο πού δρᾶ ἕνα μυστήριο. Γι᾽ αὐτό καί ἐνῶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ὑποχρεωτική καί ἀπαραίτητη στόν πιστό πρός σωτηρία, δέν συμβαίνει τό ἴδιο μέ τόν ἁγιασμό. Δέν εἶναι τυχαῖο ἄλλωστε ἐπ᾽ αὐτοῦ ὅτι μετά τή Θεία Κοινωνία ὑπάρχει ὡς πρακτική εἴτε ἡ λήψη τοῦ ἁγιασμοῦ εἴτε ἡ λήψη τοῦ ἀντιδώρου. Στό ῞Αγιον ῎Ορος μάλιστα ἔχουμε μάθει ὅτι ἐνῶ φαίνεται ὅτι πρέπει νά προηγηθεῖ ὁ ἁγιασμός, προηγεῖται τό ἀντίδωρο καί ἀκολουθεῖ ὁ ἁγιασμός, γιατί αὐτό διευκολύνει τήν ἴδια τήν πράξη.

4. ῾Ο ἁγιασμός μπορεῖ νά κρατηθεῖ στό σπίτι ὅλον τόν χρόνο ὡς μέσο ἁγιασμοῦ τῶν πιστῶν. ῾Η ἀντίληψη ὅτι δέν κρατεῖται μᾶλλον προῆλθε ἀπό αὐτό πού συμβαίνει μέ τή Θεία Κοινωνία, ἡ ὁποία πρέπει νά καταλυθεῖ τήν ἴδια ἡμέρα. Γιά νά καταλάβει κανείς τό ἐσφαλμένο τῆς ἀντίληψης αὐτῆς δέν ἔχει παρά νά σκεφτεῖ ὅτι στούς πρώτους χριστιανικούς αἰῶνες οἱ χριστιανοί πού συνήθιζαν νά κοινωνοῦν κάθε ἡμέρα καί γιά διαφόρους λόγους δέν μποροῦσαν νά ἔρχονται στή Θεία Λειτουργία εἶχαν τήν ἄδεια ἀπό τήν ᾽Εκκλησία νά ἔχουν τή Θεία Κοινωνία στό σπίτι τους γιά τήν καθημερινή μετάληψή τους. Εἶναι αὐτονόητο ὅμως ὅτι ὁ χριστιανός πού κρατεῖ τόν ἁγιασμό στό σπίτι θά πρέπει νά προσέχει ὥστε ἡ ζωή του νά εἶναι πράγματι χριστιανική. Σπίτι πού ἀκούγονται βλασφημίες καί ὕβρεις, πού δέν γίνεται προσευχή, πού δέν ὑπάρχει ἐπίγνωση ὅτι ὡς χριστιανοί εἴμαστε μέλη Χριστοῦ, πού μ᾽ ἕναν λόγο τό σπίτι δέν εἶναι ῾λειτουργημένο καί λιβανισμένο᾽, εἶναι ἀνάξιο νά ἔχει ὄχι ἁγιασμό ἀλλά οὔτε κἄν εἰκόνα. ῎Αν ὅμως δέν συμβαίνει τό παραπάνω, τότε καί κρατᾶμε τόν ἁγιασμό καί τόν χρησιμοποιοῦμε πρός μετάληψη, μετά ἀπό προσευχή βεβαίως καί μετάνοια, ἰδίως σέ δύσκολες καί κρίσιμες στιγμές τῆς ζωῆς μας.

5. Μέ βάση τά παραπάνω συνειδητοποιοῦμε καί τό ἑξῆς: ἄν δέν ἔλθει ὁ ἱερέας γιά διαφόρους λόγους γιά νά ἁγιάσει τό σπίτι μας - ἰδίως σέ πολυκατοικίες πού μερικές φορές μάλιστα δέν ἔχει καί ἀσανσέρ – τότε μποροῦν οἱ πιστοί μέ τόν ἁγιασμό πού παίρνουν ἀπό τόν ἱερό Ναό νά ἁγιάσουν τό σπίτι. Μή ξεχνᾶμε ἄλλωστε ὅτι κατά τήν πίστη μας ὅλοι οἱ βαπτισμένοι στό ὄνομα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ ἔχουν τή λεγόμενη γενική ἤ πνευματική ἱερωσύνη. ῾Ως ῾βασίλειον ἱεράτευμα᾽ λοιπόν μποροῦν νά προβαίνουν στόν ἁγιαστικό αὐτόν ραντισμό.

6. ῾Υπενθυμίζουμε τέλος ὅτι ὁ σωστός ἑορτασμός τῶν Θεοφανείων βρίσκεται στήν ἀπό νωρίς συμμετοχή μας στίς ἀκολουθίες  καί κυρίως στήν ἑτοιμασία μας νά κοινωνήσουμε τῶν ἀχράντων μυστηρίων. ῞Ολες οἱ ἑορτές ἄλλωστε τῆς ᾽Εκκλησίας μας γι᾽ αὐτό ὑπάρχουν καί γίνονται: νά μᾶς βοηθήσουν νά παίρνουμε μέσα μας τόν Χριστό και  ἔτσι νά ζοῦμε τή δική Του ζωή ὡς δική μας. 

Αναρτήθηκε από παπα Γιώργης Δορμπαράκης στις 9:53 μ.μ. 

ΠΗΓΗ: http://pgdorbas.blogspot.com

Ελισάβετ Ζαχαριάδου

 Αντί .... μνημοσύνου ......

Παραμονή τῶν Χριστουγέννων ἀπεδήμησε ἐκ τῶν προσκαίρων ἡ ἀείμνηστη Ἐλισάβετ Ζαχαριάδου, ὁμότιμη καθηγήτρια  Τουρκολογίας τοῦ Πανεπιστημίου Κρήτης, ἐκλεκτή φίλη τῆς Πάτμου καί σπουδαία ἐρευνήτρια στή Βιβλιοθήκη τῆς Μονῆς, ἰδιαίτερα τοῦ ἀρχείου τῶν Ὀθωμανικῶν ἐγγράφων, ἡ ὁποία συνέγραψε τό πολύτιμο ἔργο: Catalogue du fonds ottoman des archives du monastère de Saint-Jean à Patmos. Les vingt-deux premiers dossiers (Athens 2011).  Ἐπίσης δημοσίευσε καί ἄλλες ἐργασίες, σχετικές μέ τό Νησί μας καί ἐπραγματοποίησε διαλέξεις καί μάλιστα μιά σημαντική στήν Πάτμο, πρίν ἀπό λίγα χρόνια, μέ ἀναφορά στήν ἱστορία τοῦ τόπου μας. Ἐνδιαφερόταν τά μέγιστα γιά τό Μοναστήρι μας καί προπάντων γιά τήν Βιβλιοθήκη του καί ἐπικοινωνοῦσε μέχρι πρόσφατα μέ τόν  κ. Γιάννη Μελιανό (ὑπεύθυνο τῆς Βιβλιοθήκης) προκειμένου νά πληροφορεῖται γιά τήν πορεία τῶν ἐρευνῶν, γιά τίς ἐπιστημονιές ἐργασίες κ.ἄ. καί πάντοτε ἐξέφραζε τό σεβασμό της καί τήν ἐκτίμηση της πρός τόν Ἡγούμενο καί τούς Πατέρες τῆς Μονῆς. Σίγουρα εἶναι μιά μεγάλη ἀπώλεια γιά τή Μονή μας καί γιά τήν ἐπιστήμη..

Παραθέτω ἕνα κείμενο (μέ μιά ταινία στήν ὁποία σκιαγραφεῖ τήν σταδιοδρομία της), τό ὁποῖο μοῦ ἔστειλε ὁ Γιάννης, θεωρώντας ὑποχρέωσή μου νά τό κοινοποιήσω, ἀντί ἐλαχίστου ἀντιδώρου στήν τεράστια προσφορά της. Ἄς εἶναι ἡ μνήμη της αἰωνία!!!

Ελισάβετ Ζαχαριάδου.

Η Ελισάβετ Ζαχαριάδου, μαζί με τον Βασίλη Δημητριάδη, υπήρξαν οι ιδρυτές του Προγράμματος Τουρκικών Σπουδών στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών και υπεύθυνοι για τη λειτουργία του από το 1987 ως το 1998. Σήμερα είναι επίτιμο μέλος του Ινστιτούτου.

Η Ελισάβετ Ζαχαριάδου διετέλεσε καθηγήτρια Τουρκολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης από το 1985 ως το 1998. Το 1990 έγινε Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Άγκυρας και από το 1993 είναι μέλος της Academia Europaea.

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

·        ΖΑΧΑΡΙΑΔΟΥ, Ε., “Η επέκταση των Οθωμανών στην Ευρώπη ως την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως”, Ιστορία του Ελληνικού ΄Εθνους, Εκδοτική Αθηνών, Εταιρία  Ιστορικών Εκδόσεων, τ. Θ΄ (Αθήνα 1979): 184-213.

·        ZACHARIADOU, E. A., βιβλιοκρισίατου: B.J.Slot, Archipelagus Turbatus, Les Cyclades entre colonisation Latine et occupation Ottomane c. 1500-1718, Nederlands Historisch-Archaeologisch Institut, Istanbul; Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten (Leiden 1982), δημοσιεύθηκεστο: Tydschrift  voor Geschiedenis, 98 (1985) 245-246.

·        ZACHARIADOU, E. A., “Greek monastic archives as a source of Ottoman history”, South East Europe in History: The Past, the Present and the Problems of Balkanology, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi (Ankara 1999): 137-141.

·        ZACHARIADOU, E. A., “The Turkish archive of the Vikelaia Municipality Library of Herakleion (Kandiye)”, Balkanlar ve Italya’da Şehir ve Manastır Arşivlerindeki Türkçe Belgerer Semineri ( 16-17 Kasım 2000), Türk Tarih Kurumu (Άγκυρα

·        ZACHARIADOU, E. A., “Changing Masters in the Aegean”, J. Chrysostomides – Ch. Dendrinos – J. Harris (eds), The Greek Islands and the Sea. Proceedings of the First International Colloquium held at The Hellenic Institute, Royal Holloway, University of London, 21-22 September 2001 (London 2004): 199-212.

·        ΖΑΧΑΡΙΑΔΟΥ, Ε. Α. “Βίοι νεοτέρων αγίων: η επαγρύπνηση για το ποίμνιο”, in Ε. ΚΟΥΝΤΟΥΡΑ-ΓΑΛΑΚΗ (ed.), Οι ήρωες της ορθόδοξης Εκκλησίας: οι νέοι άγιοι, 8ος-16ος αιώνας (Athens 2004), 215-225.

·        ZACHARIADOU, E. A., “The ‘Old Akçe’ in the first half of the XVth century”, S. KOLDITZ – R. C. MÜLLER (eds), Geschehenes und Geschriebenes. Studien zu Ehren von Günther S. Henrich und Klaus-Peter Matschke (Leipzig 2005): 103-110.

·        ZACHARIADOU, E. A., « À propos du syncrétisme islamo-chrétien dans les territoires ottomans », in G. VEINSTEIN (ed.), Syncrétismes et hérésies dans l'Orient seldjoukide et ottoman (XIVe-XVIIIe siècle). Actes du Colloque du Collège de France, octobre 2001 (Paris 2005), 395-403.

·        ΑΪΒΑΛΗ, Γκ., Ε. ΖΑΧΑΡΙΑΔΟΥ & Α. ΞΑΝΘΥΝΑΚΗΣ, Τοχρονικότωνουγγροτουρκικώνπολέμων (1443-1444) (Heraklion 2005).

·        ZACHARIADOU, E. A., “Constantinople se repeuple”, in Τ. Κιουσοπούλου (ed.), 1453: Η άλωση της Κωνσταντινούπολης και η μετάβαση από τους μεσαιωνικούς στους νεώτερους χρόνους (Heraklion 2005), 47-59.

·        ZACHARIADOU, E. A., “Chapter 6: Mount Athos and the Ottomans c. 1350-1550”, “Chapter 7: The Great Church in Captivity 1453-1586”, M. ANGOLD (ed.), The Cambridge History of Christianity, vol. 5: Eastern Christianity (Cambridge 2006): 154-186.

·        ZACHARIADOU, E. A., “The Sultanic Residence and the Capital: Didymoteichon and Adrianople”, in E. KOLOVOS, Ph. KOTZAGEORGIS, S. LAIOU and M. SARIYANNIS (eds), The Ottoman Empire, the Balkans, the Greek Lands: Toward a Social and Economic History. Studies in Honor of John C. Alexander (Istanbul 2007), 357-361.

·        ZACHARIADOU, E. A., “Historical Memory in an Aegean Monastery: St John of Patmos and the Emirate of Menteshe”, K. BORCHARDT – N. JASPERT – H. J. NICHOLSON (eds), The Hospitallers, the Mediterranean and Europe. Festschrift for Anthony Luttrell (Ashgate n.d. [2007]): 131-137.

·        ZACHARIADOU, E. A., “Pacts and some facts”, in A. CHRISTMANN – R. GLEAVE eds, Studies in Islamic Law. A Festschrift for Colin Imber (Oxford 2007 [Journal of Semitic Studies Supplement 23], 313-19.

·        ZACHARIADOU, E. A., “From Holy War to Just War”, 550. yılında Fetih ve İstanbul/ The Conquest and Istanbul in 550th Anniversary: Bildiriler (Ankara: Türk Tarih Kurumu 2007), 15-23.

·        LUTTRELL, A., and E. A. ZACHARIADOU, Sources for Turkish History in the Hospitallers’ Rhodian Archive, 1389-1422 (Athens 2008)

·        ΒΑΡΟΥΧΑ, Μ., Φ. ΧΑΙΡΕΤΗ & Μ. ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗΣ, Ιεροδικείο Ηρακλείου. Πέμπτος κώδικας. Μέρος Α΄ (1673-1675) και Μέρος Β΄ (1688-1689) (Heraklion 2008)

·        ZACHARIADOU, E. A., “Glances at the Greek Orthodox Priests in the Seventeenth Century”, in V. Costantini – M. Koller eds, Living in the Ottoman Ecumenical Community. Essays in Honour of Suraiya Faroqhi (Leiden-Boston 2008): 307-316.

·        ZACHARIADOU, Ε. Α., “An Afterthought on Varossia”, in E. Motos Guirao – M. Morfakidis Filactos eds, Polyptychon / Πολύπτυχον. Homenaje a Ioannis Hassiotis / Αφιέρωμα στον Ιωάννη Χασιώτη (Granada 2008): 601-604.

·        ZΑΧΑΡΙΑΔΟΥ, Ε. Α., «Σελίδες από τη ζωή του Βενιαμίν, επισκόπου Άνδρου (1606-1623)», Εύανδρος. Τόμος εις μνήμην Δημητρίου Ι. Πολέμη (Άνδρος: Καΐρειος Βιβλιοθήκη 2009): 269-284.

·        FÓTI, M., G. HAZAI, and E. A. ZACHARIADOU, “Highlights of the Turkish Archive of the Municipal Vikelaia Library – Part I”, Archivum Ottomanicum, 26 (2009), 179-218, και 27 (2010),171-209.

·        ZACHARIADOU, Ε. Α., “Faith and Necessity: The Cretan War and the Turco-Cretan Community”, Archivum Ottomanicum, 26 (2009), 219-234.

·        ZACHARIADOU, Ε. Α., “Coexistence in the Aegean under the Ottomans”, G. DELIGIANNAKIS – Y. GALANAKIS eds, The Aegean and its Cultures. Proceedings of the first Oxford-Athens graduate student workshop, Oxford 2009, 131-138.

·        ΖΑΧΑΡΙΑΔΟΥ, Ε. Α., “Η θρησκευτική ζωή στην Κρήτη κατά τα πρώτα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας”, in Σιναϊτικά μετόχια σε Κρήτη και Κύπρο (Athens [2009])

·        ΑΪΒΑΛΗ, Γκ., Φ. ΧΑΙΡΕΤΗ, Π. ΦΩΤΕΙΝΟΥ & Μ. ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗΣ, Ιεροδικείο Ηρακλείου. Τέταρτος κώδικας. Μέρος Α΄ (1672-1674) και Μέρος Β΄ (1683-1686), ed. Ε. ΖΑΧΑΡΙΑΔΟΥ (Heraklion 2010)

·        ΖΑΧΑΡΙΑΔΟΥ, Ε. Α., “Αγροτική φορολογία και μηχανισμοί καταχρέωσης”, in Κ. ΛΑΠΠΑΣ, Α. ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ & Η. ΚΟΛΟΒΟΣ (eds), Μνήμη Πηνελόπης Στάθη. Μελέτες ιστορίας και φιλολογίας (Heraklion 2010), 3-9.

·        ZACHARIADOU, E. Α.  βιβλιοκρισία του : Kate Fleet (ed.), The Cambridge History of Turkey, vol. 1: Byzantium to Turkey, 1071-1453 (Cambridge: Cambridge University Press 2009) δημοσιεύθηκε στο: Turkish Historical Review, 1 (2010), 215-226.

·        ZACHARIADOU,  E., « Remarques sur les notes au verso des documents ottomans de Patmos », Les archives de l’insularité ottomane, Documents de travail du CETOBAC, No 1, (Janvier  2010) sous la direction de N. Vatin et G. Veinstein, 10-12. (ηλεκτρονικήέκδοση).  

·        Α. ZACHARIADOU,  “Murad I referring his father: Merhum Gazi Babam”, Orhan Gazi ve Dönemi, İSMAIL SELIMOGLU (ed), Osmangazi Belediyesi Yayını, (Bursa 2011), 18-23.

·        Α. ZACHARIADOU,  “L’ Asie Mineure Turque”, Le Monde Byzantin,  III, Angeliki Laiou et Cécile Morisson (eds), Nouvelle Clio, Presses Universitaires de France, (Paris 2011), 369-399

·        VATIN, N., G. VEINSTEIN and E. ZACHARIADOU, Catalogue du fonds ottoman des archives du monastère de Saint-Jean à Patmos. Les vingt-deux premiers dossiers (Athens 2011)

·        ΖΑΧΑΡΙΑΔΟΥ, Ε., “Η ασφάλεια των ναυτιλλομένων στο Αιγαίο και τα μοναστήρια”, in E. KOLOVOS (ed.), Μοναστήρια, οικονομία και πολιτική: από τους μεσαιωνικούς στους νεώτερους χρόνους (Heraklion 2011), 155-162.

·        ΖΑΧΑΡΙΑΔΟΥ, Ε. A., “Συμβολή στην εκκλησιαστική ιστορία της Κω (1572-1648)”, Αριάδνη 17 (2011), 203-235.

·        ΖΑΧΑΡΙΑΔΟΥ, Ε. A., “Στην Πάτμο το δέκατο έκτο αιώνα: ο καραβοκύρης κι επιχειρηματίας Διάκος της Κρητικής”, Ο Ερανιστής, 28 (2011), 65-94.

·        ZACHARIADOU, E. A., « Les Tocco : seigneurs, vassaux, otages, renégats », Ankara Üniversitesi Güneydoğu Avrupa Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (GAMER) 1/1 (2012), 11-22.

·        ZACHARIADOU, E. A., The Mosque of Kahriye and the Eastern inclinations of its late

Byzantine patron, Archivum Ottomanicum, 30 (2013), 281-301.