"Γιατί σε μένα Θεέ μου";

«Ευλογημένο ή καταραμένο το γιατί»,

 ΜητροπολίτουΜεσογαίας

Τέλος φόρ

"Γιατί σε μένα Θεέ μου;
Τί κακό έκανα; Που να ψάξω να βρω μέσα μου την άγνωστη σε μένα αιτία;
Και αν φταίω εγώ, δεν μπορώ κάτι να κάνω για να αναστρέψω τα πράγματα;
Κινδυνεύω να χάσω τη λίγη και ασθενική πίστη μου. Τελικά, ποιό το όφελος αυτής της ιστορίας;
Γιατί σε μένα, Θεέ μου; Δεν είμαι παιδί σου; δεν είσαι Θεός αγάπης;
Τί σχέση μπορεί να έχει η αγάπη Σου με το μαρτύριό μου; Πώς να με προσελκύσουν τα μαστιγώματά Σου;
Πώς συνδυάζεται η καλοσύνη Σου με την ανερμήνευτη λογική του πόνου, με τη θλίψη, με το ενδεχόμενο του σκανδαλισμού";

"Ευλογημένο ή καταραμένο το γιατί",

 Μητροπολίτου Μεσογαίας Νικολάου Ευλογημένα «γιατί»!

 Ερώτημα τόσο συχνό, τόσο βαθύ, τόσο δυνατό στην εκφορά του, τόσο δύσκολο στην απάντηση του. Ερώτημα τόσο αληθινό, τόσο ανθρώπινο, τόσο απαιτητικό, πού όμως από τη φύση του δεν αντέχει στον λόγο, δεν εκφράζεται με το στόμα, δεν μπαίνει σε λέξεις, δεν δημοσιοποιείται σε ακροατήριο, πολύ δε περισσότερο, δεν επιδέχεται μονοσήμαντες απαντήσεις από κάποιους πού δήθεν γνωρίζουν προς κάποιους άλλους που σίγουρα πονούν.

Ίσως είναι το κατ' εξοχήν θέμα για το όποιο δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνονται ομιλίες. Είναι πολύ βαθύ για να έλθει στην επιφάνεια τής συνειδητοποίησης. Είναι πολύ επώδυνο για να χωρέσει στον ορίζοντα των αντοχών μας. Είναι πολύ προσωπικό για να εντοπισθεί στο στερέωμα του δημόσιου λόγου. Ίσως αυτό το ερώτημα να πονάει πιο πολύ και από την αιτία που το δημιουργεί. Γιατί όλοι ξέρουμε πώς δεν έχει εύκολη απάντηση. Και όμως είναι τόσο επίμονο και αληθινό.

Γιατί σε μένα, Θεέ μου; Ηχεί στα αυτιά μου αυτό το ερώτημα και αντηχεί βαθιά στην καρδιά μου. Είναι το ερώτημα κάθε γονιού πού το παιδί του πάσχει ή κάθε άνθρωπου πού έχει χτυπηθεί από ανίατη ασθένεια. Πώς είναι δυνατόν αυτό το ερώτημα να μεταμορφωθεί σε ομιλία, συμβουλή, γνώμη ή απάντηση;

Το ερώτημα αυτό συνεχώς διατυπώνεται και απαντάται:
μόνο με δάκρυα, όχι με λέξεις,
με αισθήματα, όχι με σκέψεις,
με σιωπή, όχι με απόψεις,
με συμπόνια, όχι με απαντήσεις.
Πώς να το κάνουμε;

Συχνά τα μάτια μιλούν πιο εύγλωττα από το στόμα, ο αναστεναγμός πιο δυνατά από τη σκέψη και η πονεμένη απορία εκφράζει περισσότερο την αλήθεια από την όποια απάντηση. Γιατί; Γιατί ό πόνος; γιατί ή αδικία; γιατί τα παιδάκια; γιατί τόσο πρόωρα; γιατί με αυτόν τον τρόπο; γιατί την απερίγραπτη χαρά της αθώας παρουσίας τους να τη διαδέχεται ό αβάσταχτος πόνος; Γιατί; Και αν είναι για το άγνωστο καλό μας, γιατί αυτό το καλό μας να είναι τόσο πικρό; Γιατί σε μένα; Τί κακό έκανα; Που να ψάξω να βρω μέσα μου την άγνωστη σε μένα αιτία; Και αν φταίω εγώ, δεν μπορώ κάτι να κάνω για να αναστρέψω τα πράγματα; Και ποιός ο λόγος εξ αιτίας μου να υποφέρει αυτό το αθώο πλασματάκι; Αυτό μου φαίνεται πιο αδύνατο να το αντέξω. Κινδυνεύω να χάσω και τη λίγη και ασθενική πίστη μου. Τελικά, ποιό το όφελος αυτής της ιστορίας; Γιατί σε μένα, Θεέ μου; Δεν είμαι παιδί σου; δεν είσαι Θεός αγάπης; τί σχέση μπορεί να έχει η αγάπη Σου με το μαρτύριό μου; Πώς να με προσελκύσουν τα μαστιγώματά Σου; Πώς συνδυάζεται η καλοσύνη Σου με την ανερμήνευτη λογική του πόνου, με τη θλίψη, με το ενδεχόμενο του σκανδαλισμού;

Η «ευλογία» του πόνου. Ευλογημένα «γιατί»! Τα καθαγίασε ο ίδιος ό Χριστός στον σταυρό «Θεέ μου, Θεέ μου, Ίνα τί με εγκατέλιπες;» Θεέ μου, γιατί μου το 'κανες αυτό; Τί σου έκανα; Δεν είμαι ο Υιός σου; Το ίδιο ακριβώς ερώτημα με το δικό μου το όποιο έμεινε και αυτό αναπάντητο.

Έμεινε αναπάντητο στα φαινόμενα. Τα γεγονότα όμως φανέρωσαν την απάντηση. Τέτοια πολλά «γιατί» βγήκαν και από το στόμα του πολυάθλου Ιώβ ή τη γραφίδα του τραυματισμένου Δαυίδ, δύο ανθρώπων πού οι τραγικοί θάνατοι των παιδιών τους σφράγισαν το πέρασμά τους από την ιστορία και πού μας παρουσιάζονται συχνά ως μοναδικά πρότυπα πίστης, εγκαρτέρησης και υπομονής.

Το ερώτημα αυτό το απευθύνουμε στον Θεό, το λέμε στον εαυτό μας, το επαναλαμβάνουμε στους ανθρώπους πού νοιώθουμε ότι ιδιαίτερα μας αγαπούν. Το λέμε κυρίως για να εκφράσουμε το μέσα μας, το λέμε όμως και προσδοκώντας το χάδι μιας απάντησης. Ποιός όμως μπορεί να δώσει μία απάντηση; Ακόμη κι αν την ξέρει, ποιός μπορεί να μας την πει;

Λέγει ο Μέγας Βασίλειος προς πενθούντα πατέρα ότι ο πόνος κάνει τον άνθρωπο τόσο ευαίσθητο, ώστε μοιάζει με το μάτι πού δεν ανέχεται ούτε το πούπουλο. Και ή πιο τρυφερή κίνηση αυξάνει τον πόνο του πονεμένου. Και η πιο διακριτική αναλογία δεν αντέχεται. Ο λόγος πού εκφέρεται ως λογικό επιχείρημα ενοχλεί αβάσταχτα. Μόνο το δάκρυ, η κοινωνία τής απορίας, η σιωπή, η εσωτερική προσευχή θα μπορούσαν να ανακουφίσουν τον πόνο, να φωτίσουν το σκοτάδι ή να γεννήσουν μία μικρή ελπίδα. Ο πόνος γεννά αλήθεια, συμπόνια, κοινωνία. Ο πόνος δεν ξυπνάει μόνον εμάς, άλλα γεννάει και την αγάπη στους γύρω μας. Προσπαθούν να μπουν στη θέση μας. Αγωνίζονται στον καιρό της ασφάλειας τους να μοιραστούν τα πιο ανεπιθύμητα γι' αυτούς δικά μας αισθήματα. Και το κάνουν. Ο πόνος γεννά την υπομονή μας, ταυτόχρονα όμως γεννά και τον εξ αγάπης σύνδεσμο με τούς αδελφούς μας. Ο πόνος γεννά την αλήθεια. Ή συμπόνια των άλλων τη φυτεύει στη δική μας καρδιά.

Εκεί διακριτικά κρύβεται και ή απάντηση. Έτσι γεννιέται στην καρδιά η παρηγοριά, η γλύκα και η ανακούφιση της οποίας είναι πολύ εντονότερες ως εμπειρίες από το βάρος του πόνου. Ο πόνος μας βγάζει από τα ανθρώπινα μέτρα.

Τελικά αυτά τα «γιατί» δεν έχουν τις απαντήσεις που η φτώχια και η αδυναμία μας περιμένει. Στη λογική αυτή συνήθως παραμένουν αναπάντητα. Γι' αυτό και ο Χριστός για τον θάνατο δεν είπε παρά ελάχιστα. Απλά, ο Ίδιος τον επέλεξε και πόνεσε όσο κανένας άλλος. Και όταν αναστήθηκε, το στόμα Του έβγαλε περισσότερη πνοή και λιγότερα λόγια. Δεν είπε τίποτε για ζωή και θάνατο -μόνο προφήτευσε το μαρτύριο του Πέτρου.

Ο πόνος δεν απαντιέται με επιχειρήματα. Ούτε η αδικία και ο θάνατος αντιμετωπίζονται με τη λογική.
Τα προβλήματα αυτά λύνονται με το εμφύσημα και την πνοή που μόνον ο Θεός δίνει. Λύνονται με το Άγιο Πνεύμα. Ξεπερνιούνται με την ταπεινή αποδοχή του θελήματος του Θεού που είναι τόσο αληθινό άλλα συνήθως και τόσο ακατανόητο. Στο διάβα της η δοκιμασία συνοδεύεται από το σφυροκόπημα των αναπάντητων ερωτημάτων. Κι εμείς, γαντζωμένοι στα «μήπως», στα «γιατί», στα «αν» συντηρούμε τις ελπίδες και αντέχουμε την επιβίωση σε αυτόν τον κόσμο, προσδοκώντας κάτι σίγουρο ή κάτι σταθερό. Αυτό όμως συνήθως δεν εντοπίζεται στην προτεινόμενη από μας λύση, άλλα επικεντρώνεται στην απροσδόκητη υπέρλογη θεϊκή παρηγοριά. Κάθε προσπάθεια αντικατάστασης της με ανθρώπινα υποκατάστατα αδικεί εμάς τούς ίδιους. Κάθε περιορισμός στην ασφυκτική θηλιά των ορθολογιστικών απαντήσεων μας παγιδεύει βαθύτερα στο δράμα μας.

Στον διάλογο με τον πόνο, την αδικία και τον θάνατο είμαστε υποχρεωμένοι να βγούμε από τα ανθρώπινα μέτρα.
Αυτή είναι όχι μόνον η έξοδος από τη δοκιμασία άλλα και η ευεργεσία της. Η μοναδική ευκαιρία.
Τελικά, το μεν ερώτημα μπορούμε να το υποβάλλουμε, την δε απάντηση πρέπει να την περιμένουμε.
Ή ο Θεός δεν υπάρχει ή παραχωρεί μια δοκιμασία για να μας δώσει μια μοναδική ευκαιρία.
Αν δεν γινόταν ή Σταύρωση, δεν θα υπήρχε ή Ανάσταση. Ο Χριστός θα ήταν ένας καλός δάσκαλος· όχι ο Θεός. Ο Θεός δίνει την ευκαιρία. Σε μας μένει να τη δούμε και να την αξιοποιήσουμε. Η δε χαρά και το περιεχόμενο αυτής της ευκαιρίας είναι πολύ μεγαλύτερα από την ένταση και τον πόνο της δοκιμασίας.

Ο θάνατος, ο πόνος, η αδικία αποτελούν μυστήριο που η όποια απάντηση το διασαλεύει. Στις περιπτώσεις αυτές, η αλήθεια δεν εκφράζεται ως άποψη ή επιχείρημα, αλλά προσφέρεται ως ταπείνωση και κοινός πόνος. Η πορεία στο μεθόριο τής ζωής και του θανάτου, του σκανδαλισμού και της δοξολογίας, του θαύματος και της αδικίας παρουσιάζει στροφές και κρυμμένες γωνιές, όπου διασφαλίζεται η αλήθεια της ζωής.

Αν ξεφύγει κανείς τον πειρασμό να λυγίσει, τότε αντικρίζει την αλήθεια με τέτοια όψη, πού ποτέ του δεν είχε καν φαντασθεί. Ό πόνος, αν κάποιος καταφέρει να τον αγκαλιάσει, γεννά πρωτόγνωρες ευαισθησίες και ξεδιπλώνει πραγματικότητες πού κανείς αλλιώς δεν βλέπει. Ή πρόκληση δεν είναι να συμβούν γεγονότα και αποκαλύψεις· αυτά υπάρχουν. Ή πρόκληση είναι να ανοίξει κανείς τα μάτια του για να μπορεί να τα αντικρύσει.

Είναι αναντίλεκτη αλήθεια δυστυχώς, συνήθως μόνο χάνοντας τα πολύ επιθυμητά, γνωρίζουμε και κερδίζουμε τα πολύ μεγάλα.

Σίγουρα ό πόνος και ή αδικία δεν μπορούν να καταργήσουν την αγάπη του Θεού. Ό Θεός υπάρχει. Και είναι αγάπη και ζωή. Ή τέλεια αγάπη και το πλήρωμα της ζωής. Και το μεγαλύτερο θαύμα της ύπαρξης Του είναι ή συνύπαρξή Του με τον πόνο, την αδικία και τον θάνατο. Ίσως και ή μεγαλύτερη πρόκληση για τον καθένα μας να είναι ή συνύπαρξη με τον δικό του προσωπικό πόνο, το ελπιδοφόρο σφιχταγκάλιασμα με τα βαθύτερα αυτά «γιατί», ή ταπεινή εσωτερική περιχώρηση στην προσδοκία του Θεού μέσα από τις «αδικίες» πού νομίζουμε πώς Αυτός μας κάνει.

Προ καιρού, με πλησίασε κάποια νεαρή κοπέλα πού το καντηλάκι της ζωής της φαίνεται να τρεμοσβήνει. Μέσα στον αβάσταχτο πόνο της διέκρινα την ελπίδα. Μέσα από τα δακρυσμένα μάτια της αντίκρισα τη χαρά, τη δύναμη και τη σοφία. -Θέλω να ζήσω, μου είπε. Αλλά δεν ήλθα για να μου το επιβεβαιώσετε. Ήλθα για να με βοηθήσετε να φύγω έτοιμη από αυτόν τον κόσμο. - Εγώ είμαι παπάς της ζωής και όχι του θανάτου, της απαντώ. Γι' αυτό και θέλω να ζήσεις. Επίτρεψε μου, όμως, να σε ρωτήσω κάτι· μέσα στη δοκιμασία σου, ρωτάς ποτέ «γιατί σε μένα, Θεέ μου;» -Δεν σας καταλαβαίνω, πάτερ, μου λέει. Εγώ ρωτώ «γιατί όχι σε μένα, Θεέ μου; Και περιμένω όχι τον θάνατό μου· προσδοκώ τον φωτισμό μου»!

1. Νικόλαος Χατζηνικολάου (Μητροπολίτης Μεσόγαιας καί Λαυρεωτικής), «Εκεί που δεν φαίνεται ο Θεός», Εκδ. Σταμούλης, 2009
ΠΗΓΗ: http://www.pentapostagma.gr/2013/03/giati-se-mena-thee-mou.html#ixzz2MepxzY5h

Ἡ Καύση τῶν νεκρῶν

Απαίτηση τῆς ἐποχῆς μας ἤ ἀλλοίωση

τῆς διφυοῦς ὑπάρξεώς μας;

 «Ἐξηρίθμησαν πάντα τὰ ὀστᾶ μου, αὐτοὶ δὲ κατενόησαν

καὶ ἐπεῖδόν με»(Ψαλμ. 21,18).

Γράφει ὁ Νῖκος Πάσσας

Καθηγητής Δρ. Θ.

Ἡ ἐποχή μας, ἐποχὴ τοῦ ἄκρατου συγκρητισμοῦ (φαινομένου ἀφομοιώσεως θρησκευτικῶν ἤ ἄλλων στοιχείων ἀπὸ μιὰ θρησκεία σὲ μιὰ ἄλλη), καὶ τῆς συγχύσεως τῶν κοινωνικῶν δεδομένων, προβάλλει ἀπαιτήσεις καὶ νοσταλγεῖ ἀλλαγὲς σὲ θέματα ἱστορικῆς παραδόσεως καὶ θρησκευτικῆς πράξεως. Ἡ σύγχρονη παθογενὴς πρόοδος ἀπεμπολεῖ παραδόσεις καὶ ἔθιμα, μὲ ἀπώτερο σκοπὸ νὰ συνταχθεῖ μὲ τὸ ἅρμα τῆς κακῶς νοουμένης προόδου. Ἡ προβλη- ματικὴ ποὺ μᾶς ὑποχρεώνει νὰ ἀσχοληθοῦμε, εἶναι ἡ κατὰ και- ροὺς πρόταση συναθρώπων μας, οἱ ὁποῖοι ἀποσκοποῦν στὴν ἀνα- τροπὴ τοῦ ἔθους τῆς Ἐκκλησίας, ἀναφορικὰ μὲ τὴν καύση τῶν νε- κρῶν. Τὸ θέμα, λοιπόν, εἶναι ἐπίκαιρο∙ οἱ γνῶμες διίστανται, ἡ διοικοῦσα Ἐκκλησία κωφεύει καὶ ὁ χριστεπώνυμος λαὸς ἐπιθυμεῖ κάποια γνώμη, κάποια ἄποψη αἰτιολογημένη, κατὰ τὸ δυνατόν.

Θάνατος, Ὕπνος καὶ Ἑρμῆς μεταφέρουν γυναίκα στὸν Ἅδη

Μιὰ ἱστορική, λοιπόν, διαδρομὴ καὶ μάλιστα ἀπὸ τὴν περίοδο τῆς ἀρ- χαιότητας θα’ ταν πρά- γματι ἐνδιαφέρουσα. Λέ με a prio ri ὅτι οἱ Ἕλληνες ἦταν λαός, μὲ ἐξαιρετικὸ σεβασμὸ στοὺς νεκρούς. Ἡ ταφή τῶν προσφιλῶν νεκρῶν ἦταν χρέος ἀναντίρρητο, ἀπὸ μέρους τῶν συγγενῶν.

Ἡ πίστη, ἐπίσης, στὴ μεταθανάτια ζωὴ ἦταν γεγονὸς ἀναμφισβή- τητο, παρὰ τὶς περὶ τοῦ ἀντιθέτου ἀπόψεις νέο-ἑλλήνων, οἱ ὁποῖοι παραχαράσσουν τὴν ἱστορία καὶ ἀμαυρώνουν τὰ ἔθιμα τῶν προ- πατόρων μας.  Πιὸ συγκεκριμένα, ὁ διάλογος τῆς Ἀντιγόνης καὶ τῆς εὐθυνόφοβης Ἰσμήνης, γιὰ τὸν ἀδελφό τους, ὁ ὁποῖος παρέμε- νε ἄταφος, κατὰ διαταγὴ τοῦ Κρέοντα, ἐπειδὴ ἐπέδραμε κατὰ τῆς πατρίδας του, ἔχει ἐνδιαφέρον. Ἡ Ἀντιγόνη παρακούει τὴν ἐντολὴ τοῦ βασιλιᾶ καὶ προτιμᾶ τὸ χρέος τῆς ταφῆς τοῦ ἀδελφοῦ της καὶ τὴν εὐμένεια τῶν νεκρῶν τοῦ κάτω κόσμου, ἀπὸ τὴν ὅποια βασι- λική ἐπιβράβευση. Ὁ ἄταφος νεκρός, σύμφωνα μὲ τὴν κρα-  τοῦσα πίστη, δὲν εὕρισκε τὴν ἠρεμία τῆς ψυχῆς καὶ γινόταν κακὸ πνεῦμα, ταλαιπωρώντας τοὺς συγγενεῖς και τοὺς φίλους.

Στὴν Ἑλλάδα ὑπῆρχε ἀκόμη καὶ ἡ ἐμβυόσχημη ταφή, κατὰ τὴ θέση τοῦ ἐμβρύου στὴ μήτρα τῆς μητέρας. Ὅμως, σὲ ἐξαιρετικὲς περιπτώσεις ἔχουμε καὶ τὴν καύση τῶν σωμάτων, ὅπως μαρτυρεῖται ἀπὸ τὸν Ὅμηρο, στὸ βιβλίο τας Ἰλιάδας, Ραψῳδία Ψ΄, στ. 71-260. Πιὸ συγκεκριμένα: ἡ ψυχὴ τοῦ Πατρόκλου ἐμφανίζε- ται στὸν Ἀχιλλέα καὶ τοῦ λέει:

«Θάψ’ τὸ κορμί μου δίχως ἄργητα,

νὰ μπῶ στὸν κάτω κόσμο τὰ ψυχολόγια (οἱ ψυχές),

μὲ ἀποδιώχνουνε, τῶν πεθαμένων οἱ ἴσκιοι,

περνώντας τὸ ποτάμι

(ἡ Στύγα ἦταν τὸ ποτάμι τοῦ κάτω κόσμου),

ἀντάμα τους νὰ σμίξω, δὲ μ’ ἀφήνουν.

Δώσ’ μου τὸ χέρι τώρα, μ’ἔπνιξεν ὁ θρῆνος,

Τὶ ἀπ’ τὸν Ἅδη πιὰ γυρνῶ,

Σύντας θ’ ἀνάψετε φωτιὰ γιὰ νὰ μὲ κάφτε.

Πυρά, φάρδος καὶ μάκρος σήκωσαν ὡς ἑκατὸ ποδάρια.

Καὶ βάλαν τὸ νεκρὸ κατάκορφα

μὲ πικραμένα σπλάγχνα,

μετὰ ἄς μαζέψουμε τὰ κόκκαλα, καλὰ διαλέγοντάς τα…

κι  ἄς τοῦ τὰ βάλουνε σὲ ὁλόχρυσο μετὰ σταμνί

σὲ ξίγκι, μέσα διπλό, ὡς να, ρθει

κι ἡ ἀράδα μου νὰ κατεβῶ στὸν Ἅδη

…μετὰ τὸ μνῆμα κυκλοχάραξαν’

καὶ στήσαν τὰ θεμέλια».

 

 Ἡ παράθεση τῶν στίχων τῆς Ἰλιάδας ἀποσκοπεῖ στὸ γεγονὸς τῆς ταφῆς, ἀκόμη καὶ τῶν σωμάτων ποὺ καίγονταν, ὅπως τὰ ὀστᾶ τοῦ Πατρόκλου, γαιτὶ ἡ ἠρεμία τοῦ νεκροῦ  ἐρχόταν μόνο μὲ τὸν ἐναγκαλισμὸ τοῦ χώματος. Ἡ Μάνα γῆ πρέπει νὰ δεχθεῖ στὴν ἀγκαλιά της ὅλα τὰ γεννήματα. Εἶναι ὁ νόμος τῆς ὑπάρξεως, μὲ τὶς δύο ὄφεις της, τὴ ζωή καὶ τὸν θάνατο. Ἔτσι, οἱ ἀρχαιοέλληνες τοποθετοῦσαν τὰ σώματα τῶν προσφιλῶν νεκρῶν στὸ χῶμα, ἀνε- γείροντας μνημεῖα πολυτελῆ μὲ πλάκες ἀναθηματικὲς καὶ ἀνά- γλυφες παραστάσεις, τὶς ὁποῖες σήμερα τὶς παρατηροῦμε ἔκπλη- κτοι. Ἡ ταφὴ τῶν σωμάτων στὴν ἀρχαιότητα, ἀπὸ ἱστορικῆς καὶ ἀρχαιολογικῆς ἀπόψεως, ἔχει ἰδιαί- τερη σημασία. Πιὸ συγκεκριμένα: ἡ συνήθεια τῆς ταφῆς καταδεικνύει τὴν πίστη τῶν Ἑλλήνων στὴ μετα- θανάτια ζωή. Ὁ κάτω κόσμος ἦταν ὁ χῶρος συναντήσεως τῶν ψυχῶν, οἱ ὁποῖες, σὲ μιὰν ἄλλη διάσταση καὶ σχέση, δημιουργοῦσαν παρό- μοιες ἐπαφές, μὲ ἐκεῖνες τοῦ πάνω κόσμου. Ἡ ἀρχαιολογικὴ σκαπάνη φέρει, κατὰ καιροὺς στὸ φῶς, τά- φους θολωτούς, ἀλλὰ καὶ ὁλόκλη- ρες νεκροπόλεις μὲ πλούσια κτερί- σματα, ὅπως τὸν τάφο τοῦ Ἀτρέα στὶς Μυκῆνες καὶ ἐκεῖνον τοῦ Φιλίππου στὴ Βεργίνα, μὲ τὰ θαυμαστὰ κτερίσματα, ποὺ ἔφερε στὸ φῶς ὁ μακαριστὸς ἀρχαιολόγος Μανόλης Ἀνδρόνικος, ἀλλὰ καὶ τόσα ἄλλα εὑρήματα, διάσπαρτα στὸ ἔδαφος τῆς Ἐλλήνων γῆς.

Στὴν Ἀθήνα, ἡ ἑορτὴ τῶν «Ἀνθεστηρίων ἤ τῶν Πυθοιγείων», πρὸς τιμὴν τοῦ Διόνυσου, διαρκοῦσε τρεῖς μέρες. Τὴν Τρίτη ἡμέρα πρόσφεραν στὸν θεὸ τοὺς «χύτρους», ποὺ ἦταν ἀγγεῖα, στολισμένα μὲ ἄνθη καὶ τὸ περιεχόμενό τους ἦταν κρασὶ -γιομα- τάρι-. Ἡ ἡμέρα αὐτὴ ἦταν ἀφιερωμένη στοὺς νεκρούς, προφέ- ροντας στοὺς τάφους τους τὶς «Σπονδές». (ἐκχυση κρασιοῦ στὸν τάφο τοῦ νεκροῦ).

Ὁ συλλογισμὸς ἐδῶ, γιὰ τὴν ἔρευνά μας, εἶναι ἁπλός. Ἐὰν ὑπῆρχε ἡ καύ- ση τῶν νεκρῶν στὴν ἀρχαιότητα θὰ εἴχαμε σήμερα ἐμεῖς ὅλα αὐτὰ τὰ θαυμάσια ἔργα τέχνης;

 

                           Ἡ χρυσὴ λάρνακα τῆς Βεργίνας

 

Ἀναμφίβολα ὄχι. Ἡ ἔρευνα γενικά, εἶναι προσπάθεια ἀποκα- λύψεως τῆς ἀλήθειας. Εἶναι ἡ ἐναγώνια ἀφοσίωση, καὶ πολλὲς φορὲς διὰ βίου, τῶν ἐρευνητῶν, οἱ ὁποῖοι προχωροῦν, μὲ βάση μικρὲς ἤ καὶ ἀνύπαρκτες πληροφορίες, σχετικὰ μὲ μνημεῖα τοῦ παρελθοντος. Εἶναι, ὅμως, καὶ ἡ ἀπεριόριστη χαρὰ καὶ ἱκανοποίηση, μετὰ ἀπὸ κάθε ἀποκάλυψη τῆς ἀλήθειας. Ἐδῶ, συνηχεῖ τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννη ἡ μαρτυρία: «γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς» (8,32).

Ἕνας ἐλικοειδὴς κρατήρας (ἀγγεῖο εὐρύχωρο), ἀποκείμενος στὸ Μουσεῖο τῆς Νεαπόλεως (ἀπουληίας), χρονολογούμενο στὰ 340-330 π.Χ. ἐμφανίζει στὸ κέντρο τὸν τάφο (βωμό), τοῦ Πατρόκλου, ἐνῶ ἀριστερὰ ὁ Ἀχιλλέας σφάζει ἕναν ἀπὸ τοὺς συλληφθέντες Τρῶες. Δεξιά, ὁ Ἀγαμέμνονας κάνει σπονδὴ (στ. 175). Λέγεται, μάλιστα, ὅτι τὸν τάφο τοῦ Πατρόκλου ἐπισκέφθηκε ὁ Μέγας Ἀνέξανδρος, ὅταν ἔφτασε στὴν Τροία καὶ θυσίασε στὴ μνήμη τοῦ Ἕλληνα ἥρωα. Ἄν δὲν ὑπῆρχε ὁ τάφος-βωμὸς τὰ πάντα θὰ εἶχαν λησμονηθεῖ.

Ἐρχόμενοι στὸν χῶρο τοῦ Χριστιανισμοῦ, ὑποβάλλουμε τὸ ἐρώτημα: Πῶς ἐπεκράτησε ἡ ταφή ταῶν νεκρῶν; Ἡ χριστιανικὴ Ἐκκλησία, ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς ὑπάρξεώς της, καθιέρωσε τὴν ταφὴ τῶν σωμάτων, συνοδευόμενη πάντοτε μὲ τὴ γνωστὴ «Ἐξόδιο Ἀκολουθία», ἡ ὁποία περικλείει φιλοσοφία ἐκπληκτικὴ καὶ ὑπεγεί- ρει συναισθήματα, τὰ ὁποῖα δονοῦν τὶς ψυχὲς τῶν συμμετε- χόντων. Τὸ ἀποκαθηλωμένο σῶμα τοῦ Κυρίου, τὸ ὁποῖο παρέλα- βαν οἱ δύο κρυφοὶ μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ: Νικόδημος καὶ Ἰωσήφ, τὸ τοποθέτησαν σὲ μνημεῖο, λαξευμενο σὲ πέτρα: «ὁ Ἰωσήφ, καθελὼν τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ ἐνετύλιξε σινδόνι καὶ ἔθηκεν αὐτὸ ἐν μνημείῳ λαξευτῷ, οὗ οὐκ ἦν οὐδεὶς οὐδέπω κείμενος» (Λουκ. 23,53). Ἡ περιποίηση τοῦ νεκροῦ σώματος ἦταν ἐκείνη τῆς συνήθειας τῶν Αἰγυπτίων, γιατὶ οἱ Ἰουδαῖοι παρέλαβαν τὰ ταφικὰ ἔθιμα ἀπὸ τὸν λαὸ τῆς Αἰγύπτου, στὰ τόσα χρόνια τῆς δουλείας  τους.

 

Στὴν κεφαλὴ ἔθεταν τὸ «Σουδάριο» εἰδικὸ σκοῦφο καὶ μὲ τὶς ταινίες, ποὺ τοπο- θετοῦσαν σὲ κολλώδη οὐσία περιτύλιγαν τὰ σώματα, τὰ ὁποῖα πα- ρέμεναν στὸν χρόνο ὡς «Μούμιες». «καὶ θεωρεῖ-ὁ Πέτρος-,τὰ ὀθόνια κείμενα καὶ τὸ σουδάριον, ὅ ἦν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, οὐ μετὰ τῶν ὀθονίων κείμενον»,(Ἰωάν. 20, 6-7).

 Ὅμως, δὲν ἦταν μόνον οἱ Αἰγύπτιοι καὶ οἱ Ἑβραῖοι, ἀλλὰ καὶ οἱ Ρωμαῖοι καὶ οἱ Ἕλληνες, οἱ ὁποῖοι ἔθαβαν τοὺς νεκρούς. Ἔτσι, ἐπεκράτησε ἡ ταφὴ τῶν νεκρῶν σωμάτων καὶ στὴν Ἐκκλησία, καὶ μάλιστα σὲ δύσκολες ἐποχές, ὅπως ἦταν οἱ Διωγμοί. Ἡ ταφὴ γινόταν στὶς κατακόμβες, στὰ πλευρικὰ τοιχώματα τῶν τοίχων, τὰ «ἀρκοσόλια» καὶ πρόσωπα μεγαλύτερου σεβασμοῦ ἐνταφιάζονταν στὶς συνατήσεις τῶν ἀνοιγμάτων τῶν κατακομβῶν καὶ πάνω στὶς πλάκες τῶν μνημείων αὐτῶν τελοῦσαν τὸ Μυστήριο τῆς θείας Εὐ- χαριστίας. Ἡ συνήθεια αὐτὴ διασώθηκε μέχρι σήμερα. Κατὰ τὰ θυρανοίξια ἑνὸς Ναοῦ ὁ ἐπίσκοπος τοποθετεῖ τμῆμα ἱεροῦ Λειψά- νου, σὲ σταυρόσχημη ἐγκοπή, κάτω ἀπὸ τὴν Ἁγία Τράπεζα καὶ ἐπαναλαμβάνεται ἔτσι ἡ συνήθεια τῶν κατακομβῶν.  

 Προβάλλει ἀκόμη καὶ ἄλλο ἐρώτημα, σχετικὰ μὲ τὴν καύση τῶν νεκρῶν. Στὴν Ἰστροδικα- στικὴ ἐπιστήμη καὶ γενικὰ στὴν ἀποκάλυψη καὶ ἐξιχνίαση τῶν ἐγκλημάτων θὰ δημιουργηθεῖ τεράστιο πρόβλημα. Πιὸ συγκεκριμένα: ἡ ἐξαφάνιση ἑνὸς σώματος, τὸ ὁποῖο ὑπέκυψε ὄχι σὲ συνθῆκες φυσιολογικές, ὅπως ἡ ἀσθένεια, ἀλλὰ μὲ βίαιο τρόπο, ὅπως ἡ ἐγκληματικὴ ἐνέργεια, δημιουργεῖ πρόβλημα στὴν ἐξιχνίαση. Τὶς περισσότερες φορὲς καὶ κάτω ἀπὸ συνθῆκες περίεργες, ἡ γνωμάτευση εἶναι ἐλλιπὴς ἤ καὶ παραπλανητική, γιὰ διάφορους λόγους. Ἐπίσης, πολλὲς φορές, οἱ συγγενεῖς, ποὺ δὲ μένουν ἱκανοποιημένοι μὲ τὴν πρώτη γνωμά- τευση, ἀναθέτουν σὲ δεύτερο Ἰατροδικαστὴ τὴν ἔρευνα, ἀφοῦ γίνει ἡ ἐκταφή τοῦ πτώματος. Στὴν περίπτωση ὅπου τὸ σῶμα ἔχει καεῖ, ποιὰ γνωμάτευση θὰ γίνει; Πῶς θὰ ἱκανοποιηθοῦν οἱ συγγενεῖς γιὰ τὸν τραγικὸ ἵσως θάνατο προσφιλοῦς προσώπου;

 Ἔχω πρὸ ὀφθαλμῶν τὴν εἰκόνα τοῦ Ἰατροδικαστῆ Γιαμαρέλου, μακαριστοῦ σήμερα, ὁ ὁποῖος στὴν πρόταση καύσεως τῶν σωμά- των, ἐξαιτίας τοῦ γεγονότος τοῦ ἀναλλοιώτου σκηνώματος τοῦ γέροντος Βησσαρίωνος, σήκωσε τὰ χέρια καὶ μὲ κραυγὴ ἀγωνίας εἶπε: «εἶστε τρελοί, εἶστε τρελοί; Ξέρετε τὶ λέτε τὴ στιγμὴ αὐτή;»Ὁ ἐπιστήμονας, σαφῶς τὴ στιγμὴ ἐκείνη, σκεπτόταν τὸ χάος ποὺ θὰ ἐπικρατοῦσε, ἐὰν ἡ καύση ἔπαιρνε νομοθετικὴ βάση καὶ γινόταν ἀνατροπὴ τοῦ ἔθους τῆς κοινωνίας.

Στὴν ἑλληνικὴ κοινωνία ἔπαυσε νὰ ὑπάρχει τὸ «ὁμόθρησκον», λόγῳ εἰσβολῆς στὴ χώρα ἀλλογενῶν καὶ ἀλλόθρησκων. Εἶναι, λοιπόν, φυσικό, οἱ ἀλλόθρησκοι ἔχουν τὸ δικαίωμα νὰ ἀκολου- θοῦν τὰ δικά τους ταφικά ἔθιμα. Ὅμως, ποιὰ εἶναι ἡ θέση τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας; Εἶναι γεγονός, ὅτι ἡ Ἐκκλησία, ἀνέκαθεν, βρισκόταν σὲ δύσκολη θέση, ὅταν ἐπρόκειτο νὰ ἐνταφιάσει ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι ἀκολουθοῦσαν ἄλλο δόγμα. Σήμερα τὰ πράγματα ἔχουν διαφοροποιηθεῖ καὶ ἔχει ὡριμάσει, στὴ συνείδηση τοῦ κόσμου, ἡ ἐπιλογὴ τοῦ τρόπου ταφῆς τῶν ἀλλοδόξων. Ἡ Ἐκ- κλησία ἀποφαίνεται συνοδικῶς ὡς ἑξῆς:

Οἱ ἑτερόδοξοι μποροῦν νὰ ἔχουν τὴν ὅποια ἐπιλογή, μετὰ θάνα- τον, ταφῆς ἤ καύσεως. Ὅμως, γιὰ τοὺς ὀρθόδοξους χριστιανοὺς ὑπάρχει διαφορά. Μποροῦν καὶ αὐτοὶ νὰ ἐπιλέξουν τὸν τρόπο ταφῆς τους, ἀλλὰ στὸ μέλλον ἡ Ἐκκλησία: ἀρνεῖται τὴν ἐξόδιο ἀκολουθία καὶ τὰ μνημόσυνα ἀπὸ μέρους τῶν συγγενῶν «ἐν ἐκκλησίᾳ». Ἡ ἄρνηση τῆς ἐκκλησιαστικῆς ταφῆς δημιουργεῖ αὐτόματα τὴ διαγραφὴ τοῦ πιστοῦ ἀπὸ τὸν ἐκκλησιαστικὸ χῶρο καὶ εἶναι προφανές. Ἡ ἐπιλογή «ἐν ἐλευθερίᾳ» εἶναι τοῦ πιστοῦ καὶ βέβαια τῶν συγγενῶν καὶ ὄχι τῆς Ἐκκλησίας.

Στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἡ σχέση νεκρῶν καὶ ζώντων εἶναι ζωηρὴ καὶ ἐνεργή. Ἀνέκαθεν καὶ σήμερα καὶ πιστεύω στὸ διηνεκές, ἡ σχέση ζώντων και νεκρῶν εἶναι ζῶσα. Οἱ νεκροί μας εἶναι προσφιλεῖς∙ εἶναι οἱ ἄνθρωποί μας, οἱ γονεῖς μας, τὰ παιδιά μας, οἱ συγγενεῖς μας, οἱ φίλοι μας. Ἡ ἐπικοινωνία μαζί τους δὲ σταματᾶ μὲ τὴν κάθοδό τους στὸν τάφο. Ἡ ἐπίσκεψή μας τὸ πρωὶ τῆς ἄλλης ἡμέρας, ποὺ γίνεται τὸ «καλημέρισμα», τὰ μνημόσυνα καὶ ἡ τέλεση τῆς θείας Εὐχαριστίας, ὑπὲρ τῶν κεκοιμημένων, εἶναι ἐνδεικτικὰ σημεῖα τῆς συνεχοῦς κοινωνίας μὲ τοὺς νεκρούς. Οἱ ἐπισκέψεις μας στὸν τάφο τους εἶναι ἡ τρυφερὴ στιγμὴ τῆς δικῆς μας ἀγάπης, ποὺ ἐκδηλώνεται μὲ τὴν περιποίηση τῶν μνημάτων, τὴν τοποθέτηση λουλουδιῶν καὶ τὰ τρισάγια, ποὺ τελοῦμε στὸν τάφο τους. Εἶναι, λοιπόν, ἀδιανόητη, γιὰ μᾶς τοὺς ὀρθόδοξους ἡ καύση τῶν προσφιλῶν μας νεκρῶν.

 Τοὺς νεκροὺς τοὺς θέλουμε κοντά μας. Μᾶς ἱκανοποιεῖ ἡ ἐπίσκεψή μας κοντά τους, μᾶς ἀνακουφίζει ἡ περιποίησή τους, μᾶς χαροποιεῖ ἡ ὅποια μεταθανάτια προσφορά, γιὰ τὴν ἀνάπαυση τῆς ψυχῆς τους. Αὐτὴ ἦταν ἡ συμπεριφορὰ τῶν προγόνων μας, αὐτὴ θὰ εἶναι πιστεύω στὸ διηνεκὲς καὶ ἡ δική μας. Ὅλα τὰ ἄλλα προέρχονται ἐκ τοῦ πονηροῦ καὶ εἶναι τὸ ἀποτέλεσμα θεμελιώ- σεως τοῦ μυστικιστικοῦ κινήματος τῶν Νέο-ἐποχιτῶν, (New Age), καὶ τοῦ σαρωτικοῦ κινήματος τῆς Παγκοσμιοποιήσεως τῶν Σιωνιστῶν.

Τὸ μόνο ποὺ μᾶς μένει εἶναι ἡ ἀντίσταση, τὸ κλείσιμο τῶν αὐτιῶν μας στὶς σύγχρονες σειρῆνες αὐτῶν τῶν κινημάτων, τὰ ὁποῖα ἀποσκοποῦν στὴν ἐκρίζωση τῶν ὁσίων καὶ τῶν ἱερῶν τῆς φυλῆς καὶ τῆς Ἐκλλησίας μας.

   Ἕλληνες ἀντισταθεῖτε! Αὐτὸ μᾶς μένει.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: "Ο Πάτμιος" εκφράζει τις θερμές του ευχαριστίες προς τον αποστολέα και συγγραφέα του ανωτέρω κειμένου κ. Νικόλαο Πάσσα. Καθηγητή Βυζαντινολόγο, απόφοιτο της παλαίφατης Πατμιάδος Εκκλησιαστικής Σχολής

Ελληνισμός και Ορθοδοξία!

Ένα “μάθημα” 38 λεπτών, δίνει απαντήσεις

 σε απλά ερωτήματα… Ελληνισμός και Ορθοδοξία, γιατί πάνε μαζί;;;

Ομιλία του παπά Γιώργη Μεταλληνού το 2007 στην Κατερίνη. Τα λόγια αυτά παραμένουν επίκαιρα, μιας και η αλήθεια δεν παλιώνει…
Προς βοήθειά σας, φτιάξαμε έναν “κορμό”, με τα βασικά θέματα της ομιλίας. Καλή θέαση του βίντεο, στα πρώτα 38 λεπτά, θα έχετε λύσει πολλές απορίες σας… Antexoume.

Η συνάντηση Ελληνισμού και Ορθοδοξίας ως θαύμα.

Τι είναι ο Ελληνισμός, τι είναι η Ορθοδοξία;

Ο Ελληνισμός δεν άλλαξε ταυτότητα, αλλά μετέστρεψε.

Ο Ελληνισμός είναι ότι υψηλότερο και φωτεινότερο γένησε ο κόσμος στην λυτρωτική αναζήτηση.

Ο Ελληνισμός δεν έχει ΠΟΤΕ θρησκευτικό, αλλά Θεοκεντρικό χαρακτήρα. Αθεΐα ποτέ δεν υπήρχε στην Ελλάδα.

Οι Δελφοί είναι η κοιλία και ο ομφαλός της γης.

Ο Έλληνας γίνεται Χριστιανός, γιατί καταξιώνεται ως άνθρωπος μέσα από την άνωθεν υπέρβαση. Διότι δεν καταστρέφεται η πνευματική του κληρονομιά και περιουσία αλλά, ΚΑΤΑΞΙΩΝΕΤΑΙ.

Τι είναι ελληνικότητα;

Τι είναι φιλοσοφία; Σύμπασα η φιλοσοφία, ζήτηση εστίν αληθείας.

Τι είναι Χριστιανισμός;

Οι Έλληνες σοφίαν ζητούσιν κατά Απ. Παύλο, ενώ οι Εβραίοι σημείον ζητούσιν.

Το ιδανικό δεν είναι ο κατά κόσμο σοφός, αλλά ο έχων τη σοφία του Θεού.

Το κοινωνείν είναι το αληθεύειν, έτσι δεν υπάρχει στον Ελληνισμό ατομοκρατία!

Η κατάφαση της ετερότητας και επεξήγηση του “πας μη Έλλην βάρβαρος”.

Ο Ισοκράτης δεν καταργεί τον εθνισμό, αλλά ανοίγει τον δρόμο προς την παγκοσμιότητα του Ελληνισμού την οποία πραγματοποιεί ο Μέγας Αλέξανδρος.

Αυτό που δεν ολοκλήρωσε ο Μέγας Αλέξανδρος, ολοκληρώνει ο Απόστολος Παύλος.

Η ένωση Ελληνισμού-Ορθοδοξίας πραγματοποιήθηκε στην Παλαιστίνη, όπου υπήρχαν 150 ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ!!!

Από την Εκκλησία του Δήμου, στην Εκκλησία του Χριστού.

Ποια η διαφορά Παγκοσμιοποίησης και Οικουμενικότητας; Άλλο η αναγκαστική υποταγή ανθρώπων για τα συμφέροντα και άλλο η πορεία των πραγμάτων που ενοποιεί ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Η συμμετοχή του ράσου, στους αγώνες του Γένους.

Οι κίνδυνοι από τη Νέα Εποχή, για την ιδιαιτερότητα του Ελληνισμού.

Μετά τον παπά Γιώργη ομιλεί ο Κωνσταντίνος Χολέβας πάνω στο ίδιο θέμα, εξαιρετικός…
ΠΗΓΗ:http://greeknation.blogspot.gr

Διαστημόπλοιο

Διαστημόπλοιο πάει στον Δία

με Ελληνική συμμετοχή!

Το 2022, αναμένεται να εκτοξευθεί το πρώτο ευρωπαϊκό διαστημόπλοιο για τον Δία και τους παγωμένους του δορυφόρους, σύμφωνα με ανακοίνωση που έκανε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA), στις 21 Φεβρουαρίου.
Το διαστημόπλοιο θα είναι...εφοδιασμένο με ένα επιστημονικό όργανο που σχεδιάζεται και από Έλληνες επιστήμονες.
Σύμφωνα με την εφημερίδα “Τα Νέα”, συμμετοχή στην κατασκευή του εν λόγω οργάνου θα έχει και η Ακαδημία Αθηνών μέσω του Γραφείου Διαστημικής Έρευνας και Τεχνολογίας, καθώς ο Επόπτης του Γραφείου Σταμάτης Κριμιζής είναι ένας από τους συνεργαζόμενους ερευνητές της ομάδας ανάπτυξης του οργάνου.
Μέρος επίσης λαμβάνει και ως συνεργαζόμενος ερευνητής, ο επίκουρος καθηγητής του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης, Θεόδωρος Σαρρής, επιβεβαιώνοντας ότι η Ελληνική συμμετοχή σε προγράμματα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος θα συνεχιστεί και την επόμενη γενιά. Το διαστημόπλοιο θα εκτοξευθεί με  έναν πύραυλο Ariane 5 και θα ταξιδέψει 7,5 χρόνια για να φθάσει στο Δία.
Θα αξιοποιήσει για το λόγο αυτό τη βαρύτητα της Γης και της Αφροδίτης. Από τον Ιανουάριο του 2030 και για 2,5 χρόνια, θα περιφέρεται στο σύστημα του Δία, μελετώντας τους πόλους του, την ατμόσφαιρα, τη μαγνητόσφαιρα αλλά και τους δορυφόρους, Καλλιστώ και Γανυμήδη.ΠΗΓΗ: Parapona-Rodou

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ "ΠΑΤΜΙΟ" :  Ο κ. Θεόδωρος Σαρρής, είναι γιός του κ. Μάνου Σαρρή, καθηγητή αστροφυσική, μέλους της ΝΑΣΑ και εκλεκτού φίλου του Νησιού μας. Μάλιστα έχει και σπίτι στη Χώρα της Πάτμου, την οπόία επισκέπτεται πολύ τακτικά όλη η οικογένειά του!!

Αιώνια Ελλάδα!!!

Στην Ουρουγουάη χτυπά η καρδιά

της Αιώνιας Ελλάδας!

Στη λατινική Νότιο Αμερική, ζεί και βασιλεύει το Ελληνικό Πνεύμα! Στην Ουρουγουάη δε,
υπάρχουν χιλιάδες ουρουγουανοί οι οποίοι μιλάνε...άπταιστα Ελληνικά και πολλοί απο αυτούς...Αρχαία Ελληνικά!
Στην Ουρουγουάη συμβαίνει το παράδοξο φαινόμενο... να υπάρχουν πάνω από 3.000 Έλληνες μετανάστες αλλά και διπλάσιος αριθμός Ουρουγουανών που μιλούν ελληνικά. Σε αυτή τη μικρή χώρα της Λατινικής Αμερικής οι πολίτες της δεν είναι απλά φιλέλληνες, είναι ελληνολάτρες.
Σε πρόσφατη έρευνα της Eurostat το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων ουρουγουανών απάντησε ότι πολιτιστικά ταυτίζονται με την Ευρώπη και στην δεύτερη ερώτηση για το ποιά χώρα από την Ευρώπη έρχεται πρώτη στο μυαλό τους, η πλειοψηφία απάντησε: Η Ελλάδα.
Η εκπαίδευση στην Ουρουγουάη είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο και από μικρά παιδιά μαθαίνουν για την Ελλάδα. Μάλιστα στο Μοντεβιδέο έρχονται χιλιάδες φοιτητές από άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής τόσο για την ποιότητα των σπουδών όσο γιατί η Παιδεία εδώ είναι δωρεάν με πολλές παροχές και κίνητρα για τους φοιτητές.
Έτσι εξηγείται κατά ένα μέρος η ελληνολατρία. Λέξη που την πρωτοάκουσα στην Ουρουγουάη έναν από τους σταθμούς της περιπλάνησής μου στον κόσμο.

Αγαλμα του Προμηθέα στην παλτεία Avenida Independencia του Μοντεβιδέο

Οι περισσότεροι Ουρουγουανοί που συνάντησα ήξεραν και κάποιες ελληνικές λέξεις. Κάποιοι μάλιστα αντί να μάθουν αγγλικά επέλεξαν τα ελληνικά (εμείς αντί να μάθουμε ελληνικά, επιλέγουμε τα αγγλικά!). Όπως ο Λουίς, η Ταμπάρε, ο Βαλεντίν.
Ο Valentin Abitante και πολλοί άλλοι δεν γνωρίζουν άλλες γλώσσες. Μόνο τη μητρική τους και ελληνικά.
Η Μαργκαρίτα μιλά άπταιστα ελληνικά. Σπίτι της θα ακούσεις πολύ ελληνική μουσική.Ακόμη και βιντεοκασέτες από τις "Τρεις Χάριτες" και τους "Απαράδεκτους". Από το ίντερνετ παρακολουθεί ελληνική τηλεόραση!!!
«Χιλιάδες Ουρουγουανοί, ανάμεσά τους κι εγώ, μάθαμε να μιλάμε την Ελληνική Γλώσσα. Μάθαμε να λατρεύουμε την Ελλάδα και τον Ελληνικό Πολιτισμό. Είχαμε την τύχη να νιώσουμε την ουσία του. Πιστεύω αυτό που είπε ο Νίτσε ότι ο κόσμος μπορεί να είναι όσο θέλει σκοτεινός, όμως αρκεί να παρεμβάλουμε σε αυτόν ένα κομμάτι ελληνικής ζωής για να φωτιστεί αμέσως άπλετα».Κουβέντες της Margarita Larriera.
Η Margarita Larriera είναι σήμερα διευθύντρια του Ιδρύματος «Μαρία Τσάκος» που ιδρύθηκε το 1978 από τον καπετάν Παναγιώτη Ν. Τσάκο με σκοπό τη διάδοση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού.
Όσοι Ουρουγουανοί είχαν την τύχη να έρθουν στην χώρα μας και αντίκρισαν τον Παρθενώνα, δάκρυσαν.
«Εσείς οι Έλληνες υποτιμάτε αυτό που έχετε. Όταν πρωτοείδα τον Παρθενώνα στα 50 μου χρόνια, εγώ και ο άντρας μου βάλαμε τα κλάματα. Οι Έλληνες φίλοι μας που ήταν μαζί μας μάς κοίταξαν περίεργα. Δεν μπόρεσαν να καταλάβουν γιατί. Ούτε εμείς περιμέναμε να αντιδράσουμε έτσι. Τα δάκρυα ίσως ήταν ένας τρόπος για να εκφράσουμε όσα αισθανόμασταν και δεν μπορούσαμε να τα εξηγήσουμε με λόγια. Και πίστεψέ με Δημήτρη, ακόμα και σήμερα θεωρώ μεγάλη τιμή μου που είδα με τα μάτια μου και άγγιξα με τα χέρια μου τον Παρθενώνα και όλα όσα συμβολίζει για την Ελλάδα αλλά και για τον κόσμο ολόκληρο». Λόγια της Σίλβιας, μιας ακόμη Ουρουγουανής που συνάντησα στο Μοντεβιδέο.
Ο Κάρλος είναι 28 χρόνων. Πριν δύο χρόνια βρέθηκε στην Ελλάδα. Όταν του είπαν ότι αυτό που βλέπει είναι η Ακρόπολη, απομακρύνθηκε από την παρέα του και κάθισε σε μια γωνιά του δρόμου. Δεν ήθελε να τον δουν να κλαίει.
Επισκέφθηκα τον Sergio William Carzolio. Εμαθε για το www.godimitris.gr από μια συνέντευξή μου σε έναν τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό. Ζήτησε να με δει. Βρεθήκαμε στο σπίτι του. Βέρος Ουρουγουανός.
Έμαθε ελληνικά γιατί δούλευε σε ελληνικά καράβια και έκανε πολλούς Έλληνες φίλους. «Οι καλύτεροι μου φίλοι ήταν Έλληνες. Φανταστικοί άνθρωποι. Άρχισα να κάνω μαθήματα στην ελληνική κοινότητα του Μοντεβιδέο και μετά από το 1978 άρχισα να παρακολουθώ τα μαθήματα στο Ιδρυμα Τσάκος. Σιγά-σιγά όταν ήμουν στα βαπόρια άρχισα να καταλαβαίνω τα ελληνικά τραγούδια. Ενδιαφέρθηκα για την ελληνική ποίηση. Ήθελα να μιλώ σωστά ελληνικά. Στα πλοία η γλώσσα των ελλήνων ήταν φτωχή. Ήθελα περισσότερα. Εμαθα περισσότερα. Αυτές τις μέρες ξανάπιασα το Μαραμπού του Νίκου Καββαδία. Μια φορά την εβδομάδα, είμαστε μια παρέα Ουρουγουανών που συναντιόμαστε και μιλάμε ελληνικά για να κάνουμε πρακτική».
Ο Sergio αν και καθολικός εδώ και 30 χρόνια πηγαίνει στην ελληνική ορθόδοξη εκκλησία. Στην ατζέντα του από τη μια πλευρά έχει τα στοιχεία του και τα τηλέφωνα ανάγκης και στην άλλη το Πάτερ Ημών. «Αισθάνομαι πια σαν Έλληνας. Έζησα πολλά χρόνια στα βαπόρια με Έλληνες. Πλέον σκέφτομαι σαν Έλληνας».
«Βλέπω τους Έλληνες σαν να είμαστε αδέλφια. Να ξέρουν ότι σε αυτή τη χώρα υπάρχουν φιλέλληνες που στην ανάγκη είναι έτοιμοι να βοηθήσουν και να τους υπερασπιστούν».
Φεύγοντας μου έδωσε σε ένα κομμάτι χαρτί μια παράγραφο από σημειώσεις του Νίκου Καζαντζάκη. «Πρέπει αλήθεια να είμαστε περήφανοι για τη σύμπτωση αυτή να γεννηθούμε Έλληνες. Και συνάμα να νιώθουμε κάθε στιγμή, σε κάθε μας λόγο, σε κάθε γραμμή και στοίχο που γράφουμε πως έχουμε μεγάλη ευθύνη».Η Circe Maia, πολύ γνωστή ποιήτρια στην Ουρουγουάη, άκουσε πριν χρόνια την ελληνική εκπομπή του Αλέξανδρου Πανταζόγλου, στο Radio Continente 730 AM όπου εδώ και 35 χρόνια εμπλουτίζει τα ερτζιανά της Ουρουγουάης με ελληνικό λόγο και μουσική. Άκουσε τον Πανταζόγλου να μεταφράζει στοίχους του Ρίτσου. Γοητεύτηκε. Άρχισε να μαθαίνει ελληνικά. Πρόσφατα δημοσίευσε μια εργασία της με τίτλο «Προσεγγίζοντας τον Ρίτσο».

Το Αγαλμα του Σωκράτη έξω από τη Εθνική Βιβλιοθήκη του Μοντεβιδέο

Ένα δημόσιο σχολείο στην Ουρουγουάη ονομάζεται Grecia (Ελλάδα). Οι μαθητές είναι όλοι τους παιδιά Ουρουγουανών. Το ίδιο και οι δάσκαλοί τους. Όμως κάθε 25η Μαρτίου και 28η Οκτωβρίου γιορτάζουν σαν Έλληνες. Τραγούδια, θεατρικά, ποιήματα. Να ακούς από αυτά τα μικρά παιδιά τον εθνικό μας ύμνο. Μάλιστα επειδή ο εθνικός ύμνος της Ουρουγουάης διαρκεί περίπου 6 λεπτά και ο δικός μας ούτε ένα, τα παιδιά αυτά λένε περισσότερους στοίχους του Δ. Σολωμού, έτσι ώστε να υπάρχει μια. . . ισορροπία. Ακόμη και η σημαία είναι σχεδόν ίδια με την ελληνική. Αν δεν κυματίζουν τις μπερδεύεις. Απλά αντί για σταυρό, έχει έναν κίτρινο χαρούμενο ήλιο.
Έξω από τη Εθνική Βιβλιοθήκη του Μοντεβιδέο, δίπλα στην είσοδο, βρίσκεται το άγαλμα του Σωκράτη.
Στην παραλιακή ένα πάρκο ονομάζεται Αθήνα και έχει την προτομή του Ομήρου. Ο κεντρικότερος δρόμος της παλιάς πόλης κάτω από το λόφο ονομάζεται Grecia. Ενα από τα ομορφότερα νεοκλασικά κτήρια στο κέντρο της πόλης στην πρόσοψή του γράφει: Αθηναίος. Σε όλα τα βιβλιοπωλεία θα βρεις βιβλία ελλήνων συγγραφέων και ποιητών. Ακόμη και στα πολύ μικρά.
Πρόσφατα με πρωτοβουλία της ελληνικής πρεσβείας, στο υπουργείο Εξωτερικών της Ουρουγουάης πραγματοποιήθηκε έκθεση φωτογραφίας με βυζαντινές εικόνες. Η συμμετοχή ήταν τόσο μεγάλη που διήρκεσε διπλάσιο χρόνο από τον προγραμματισμένο. Δεκάδες τα σχολεία που την επισκέφθηκαν.
Όταν έρχονται Έλληνες καλλιτέχνες ή ανεβαίνουν ελληνικά έργα στο θέατρο, οι αίθουσες είναι γεμάτες από κόσμο.
Η ελληνική κοινότητα έχει συνδράμει πολλά για να στηριχτεί ο φιλελληνισμός. Είναι από τις παλαιότερες ελληνικές κοινότητες στη Λατινική Αμερική. Στην αυλή της υπάρχει η μοναδική ελληνική ορθόδοξη εκκλησία της Ουρουγουάης.
Πάρα πολλά έχει προσφέρει και το Ίδρυμα Μαρία Τσάκος το οποίο εδώ και σχεδόν 30 χρόνια παρέχει δωρεάν μαθήματα σε όσους θέλουν να μάθουν ελληνικά. Μέχρι σήμερα από τις αίθουσές του έχουν περάσει περισσότεροι από 4.000 μαθητές. Πολλοί από αυτούς κατέχουν υψηλές θέσεις. Όπως ο διοικητής της Τράπεζας της Ουρουγουάης, συνεργάτες υπουργείων, διπλωμάτες, διευθυντές δημόσιων υπηρεσιών.
Στην Ουρουγουάη είδα για πρώτη φορά ένα πραγματικό δέντρο, καρπό της απλόχερης διασποράς του ελληνικού πολιτισμού. Γνώρισα Έλληνες συγγενείς εκ πνεύματος.Πηγή
Σημείωση Ιστολογίου: Η Αιώνια Ελλάς, ο φωτοδότης του Κόσμου, ΖΕΙ! Και θα ζεί ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ, όσο υπάρχουν άνθρωποι που ΦΩΤΙΖΟΝΤΑΙ απο το Φώς. Γιατί εμείς οι νεο-έλληνες (με μικρό το ε) ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΜΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΑΥΤΟ. Εφ' όσον εξακολουθούμε να επιλέγουμε ακόμη τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο να μας κυβερνούν και τον Μιχαλολιάκο να μας...υπερασπίζεται και να βλέπουμε στην τηλεόρασή μας τουρκικά σήριαλ και αφήνουμε αδιαμαρτύρητα να αγοράζουν οι Τούρκοι τις μαρίνες μας μπιρ-παρά, ΟΧΙ, ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΜΜΙΑ ΣΧΕΣΗ με το Πνεύμα αυτό. Ας ευχηθούμε μόνο τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας να το αποκτήσουν και να φωτιστούν απο αυτό. Γιατί οι δικές μας γενιές, είναι απλά "καμμένα χαρτιά".pirinoslogios.blogspot.com.au

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ: Parapona-Rodou

Ελλάδα, και πάλι Ελλάδα!!!!

 Γιατί η Ελλάδα; Και γιατί τα Ελληνικά;

Η συναρπαστική ομιλία του γνωστού ελληνιστή Pedro Olalla στην Ημερίδα Κλασσικού Πολιτισμού του Σαγούντο της Ισπανίας.

Ένα ισπανικό βίντεο -με δυνατότητα επιλογής ελληνικών υποτίτλων- το οποίο μιλά για την προσφορά του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού στην ανθρωπότητα.

Εκφωνήθηκε από τον γνωστό ελληνιστή Pedro Olalla στην Ημερίδα Κλασσικού Πολιτισμού του Σαγούντο της Ισπανίας,

 με αφορμή την πρόταση κατάργησης του μαθήματος

των ελληνικών στην ισπανική εκπαίδευση,

στην οποία πρόταση φυσικά και εναντιώνεται.

Ενώ η υποστήριξη του ελληνισμού στο βίντεο είναι συγκινητική, ταυτόχρονα η ανάγνωσή του αποκλείει κάθε εθνικισμό και μάλιστα προτρέπει τον θεατή σε μια στάση ουμανιστική.

Σημείωση: Μόλις πατήσετε το κουμπί του play, περιμένετε λίγο, μέχρι να φορτώσει η ταινία. Τότε εμφανίζεται η ένδειξη cc, στο δεξιά τμήμα της οθόνης, που υποδεικνύει τη λειτουργία υποτίτλων, όταν υπάρχουν. Κάντε κλικ για να ενεργοποιήσετε τους υπότιτλους της επιλογής σας.

Πηγή: lifo
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ:http://istologio.org/

Αραβόφωνη ψαλτική παράδοση

Αραβόφωνη ψαλτική παράδοση | Πεμπτουσία

Παρακαλούμε, κάνετε "κλικ"  στην ανωτέρω επικεφαλίδα.

ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ

ΘΝΙΚΑ

Η ΠΡΩΤΗ ΛΗΨΗ ΜΕ ΡΟΜΠΟΤ ΣΤΑ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ

ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ

Έτοιμος να σκάσει από τις μεγάλες ποσότητες υδρογονανθράκων που βρίσκονται κάτω από τα βυθοτεμάχια του Ιονίου είναι ο βυθός της περιοχής. Ο όγκος του μεθανίου που απελευθερώνεται στην ευρύτερη υποθαλάσσια περιοχή, είναι από τους μεγαλύτερους που έχουν καταγραφεί στην Ευρώπη.
Τα αποτελέσματα της έρευνας των ελλήνων επιστημόνων, δημοσιεύτηκαν στο ειδικό επιστημονικό περιοδικό Chemical Geology.
Οι φυσαλίδες των αερίων που διαφεύγουν από τον πυθμένα της θάλασσας, και τα οποία αποτελούνται από μεθάνιο κατά 80%-90% και από υδρόθειο σε μικρότερο ποσοστό, αποτελούν ένα μπουκάλι με μήνυμα από τον ταμιευτήρα υδρογονανθράκων που βρίσκεται πολύ βαθύτερα.

Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος HIPOX, οι ειδικοί πόντισαν στο λιμάνι του Κατάκολου και λίγο πιο ανοικτά, ένα υποθαλάσσιο παρατηρητήριο για τη μελέτη των αερίων που διαφεύγουν από τον πυθμένα καθώς και ένα υποβρύχιο ρομπότ που έλαβε και σχετικές φωτογραφίες.

Είναι η πρώτη φορά που στην Ελλάδα μελετώνται τόσο εμπεριστατωμένα οι διαφυγές μεθανίου από ρωγμές και τρύπες στον θαλάσσιο πυθμένα . Η μελέτη του αερίου, που έγινε με την πόντιση υποθαλάσσιου σταθμού αλλά και με παγίδευση μεγάλων φυσαλίδων σε ειδικούς κλωβούς, υπέδειξε την ύπαρξη υδρογονανθράκων, βαθιά κάτω από τον πυθμένα.

Οι ειδικοί εντόπισαν στη θαλάσσια περιοχή που μελέτησαν, 2.700 σημεία διαρροής αερίων. «Είναι βέβαιο ότι πιο ανοικτά στη θάλασσα, υπάρχουν και άλλα». Το βάθος όπου εντοπίστηκαν οι πηγές ήταν από 10 μέχρι 20 μέτρα. Λαμβάνοντας υπ όψιν τους δεδομένα όπως η ροή διαφυγής των αεριών, οι ειδικοί εκτίμησαν ότι μόνο από τη συγκεκριμένη περιοχή, εκλύονται το χρόνο από 125 μέχρι 200 τόνους μεθανίου. «Πρόκειται για μία πολύ σημαντική ποσότητα».

Στο Ιόνιο υπολογίζεται ότι κρύβονται κατ΄'ελάχιστον 250 εκτ. βαρέλια με την μέγιστη ποσότητα νάσει των υπολογισμών του USCG να αναφέρονται σε κοιτάσματα δυνατότητας απόληψης 1 δισ. βαρελιών!

ΠΗΓΗ:http://www.agioritikovima.gr/

Ομηρικά Έπη

Απίστευτα προηγμένη

τεχνολογία στα Ομηρικά Έπη

Τα Ομηρικά έπη, πριν απ’ όλα, δίδαξαν την Ελληνική γλώσσα, σε τέτοιο μάλιστα σημείο εξοχότητας, ώστε να αποτελούν κορυφαία λογοτεχνικά αριστουργήματα. Υπήρξαν ένα ευαγγέλιο για τον ελληνικό λαό, ένα ευαγγέλιο απαλλαγμένο γενικά από στοιχεία μαγείας, μεταφυσικής ή δεισιδαιμονίας. Επιπλέον μέσα από αυτά οι Ελληνες διδάχθηκαν πρότυπα τιμής, ευγενούς ανατροφής και ορθής γλώσσας.

Τα Ομηρικά έπη δίδαξαν επίσης ιστορία -την ιστορία των αρχών της μινωικής και της μυκηναϊκής εποχής- ενώ αποτελούν τον προάγγελο μιας νέας εποχής, δίνοντας στον αναδυόμενο ελληνικό λαό το στέρεο εκείνο θεμέλιο, πάνω στο οποίο οικοδόμησε έναν καινούριο πολιτισμό, παρέχοντας του ταυτόχρονα πρότυπα ορθής συμπεριφοράς, περηφάνια κι αξιοπρέπεια.

ΟΜΗΡΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

H παλαιά αντίληψη, ότι η αναζήτηση επιστημονικού γνωστικού περιεχομένου στα Ομηρικά έπη είναι άσκοπη, αποδεικνύεται από τα πράγματα ανυπόστατη. Είναι γεγονός ότι σε ένα επικό ποίημα υπάρχουν πολλά δυσεπίλυτα προβλήματα στη σωστή απόδοση εννοιών, πραγμάτων και γεγονότων, ενώ η ανάμιξη του παλαιού με το νέο είναι αναπόφευκτη. Όμως υπάρχουν περιγραφές, οι οποίες για ένα ειδικό επιστήμονα ή τεχνικό, είναι αναμφίβολα εξαιρετικά αποκαλυπτικές.

Το επιστημονικό περιεχόμενο των Ομηρικών επών καταγράφεται από τον Κ. Ζέγγελη ήδη το 1911. Σήμερα όμως, μετά από ένα αιώνα και με δεδομένη την πρόοδο των επιστημών που συντελέστηκε σ’ αυτό το διάστημα, είναι βέβαιο ότι τα επιστημονικά στοιχεία που περιέχονται στα έπη είναι πολύ περισσότερα από όσα αναφέρονται.

Δεν είναι υπερβολή να λεχθεί ότι τα πελώρια αυτά μνημεία της ανθρωπότητας πρέπει, τουλάχιστον κάθε εκατό χρόνια, να επανεξετάζονται από τους επί μέρους ειδικούς, με τη βεβαιότητα ότι θα ανακαλυφθεί καινούρια γνώση!

Όπως μάλιστα αποδεικνύεται στη συνέχεια, δεν πρόκειται για απλές καταγραφές που υπαινίσσονται την ύπαρξη επιστημονικής γνώσης, αλλά σχεδόν για ουσιαστική επιβεβαίωση ότι οι Έλληνες της ομηρικής εποχής ήταν κάτοχοι προηγμένης τεχνολογικής γνώσης. Οι υπάρχουσες περιγραφές επιτρέπουν όχι μόνο τη διαπίστωση αυτή, αλλά καθιστούν δυνατή την ανακατασκευή των εξεταζομένων στοιχείων, ώστε να μπορούν να μελετηθούν πειραματικά για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων σχετικά με την απόδοση και τις δυνατότητες τους.

Η παρούσα έρευνα ασχολείται με τα αμυντικά όπλα των Ελλήνων και συγκεκριμένα με δύο περιγραφές ασπίδων, οι οποίες εμφανίζουν στοιχεία μιας τεχνογνωσίας που αγγίζει τα επίπεδα της σύγχρονης τεχνολογικής γνώσης! Τα παραδείγματα αυτά βρίσκονται στο κατ’ εξοχήν πολεμικό έπος, την Ιλιάδα.

Ή Ιλιάδα, ως υπέροχο “λογοτεχνικό μνημείο, φαίνεται να έχει συσσωρεύσει τις πολιτιστικές προσπάθειες πολλών γενεών μέσα σε πολλούς αιώνες. Το αξιοσημείωτο είναι ότι δεν εμφανίστηκε κατά το τέλος ή το απόγειο του ελληνικού πολιτισμού, αλλά μάλλον κατά το ξεκίνημα του.

Ο Όμηρος εμφανίζεται ως κήρυκας ή προάγγελος του πνευματικού πολιτισμού της Ελλάδας, της Ευρώπης και της Δύσης γενικότερα – ένας κήρυκας με ανάστημα τόσο γιγάντιο που ακόμα και σήμερα μας επισκιάζει. Η Ιλιάδα είναι ένα πολεμικό αφήγημα: οι συγκρούσεις ανάμεσα σε πρόσωπα και εμπολέμους είναι τρομακτικές.

Αντίστοιχα το τεχνολογικό περιεχόμενο της είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς τα επινοήματα, τα τεχνάσματα αλλά και η βαθιά γνώση τεχνικών μεθόδων, που σχεδόν ακουμπούν τα σύνορα της σύγχρονης τεχνολογίας, βρίσκονται εκεί σε αφθονία.

ΟΙ ΑΣΠΙΔΕΣ

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΜΗΡΙΚΟΥΣ ΣΤΙΧΟΥΣ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ!

Τα εν λόγω παραδείγματα αφορούν στις ασπίδες του Αχιλλέα και του Αίαντα του Τελαμώνιου. Και οι δύο είναι κατασκευές πολύστρωτες (laminatedstructures), αποτελούνται δηλαδή από επάλληλα ελάσματα ή στρώσεις υλικών με διαφορετικές ιδιότητες, κατάλληλα συνδεδεμένες μεταξύ τους, με τρόπο που τελικά οι ιδιότητες της κατασκευής είναι εξαιρετικά αναβαθμισμένες έναντι μιας κατασκευής, φτιαγμένης από ένα και μοναδικό υλικό. Τέτοιες κατασκευές χρησιμοποιούνται σήμερα κατά κόρον στις σύγχρονες βιομηχανικές αλλά και αεροδιαστημικές κατασκευές.

Όμως η λειτουργία κάθε μιας από τις ασπίδες αυτές στηρίζεται σε διαφορετική αρχή της μηχανικής επιστήμης.

Για να μελετηθεί κάθε ασπίδα ως πολύστρωτη κατασκευή, απαιτήθηκε η ανάπτυξη ενός θεωρητικού μοντέλου. Ειδικά για την ασπίδα του Αίαντα, τα απαιτούμενα υλικά δεν ήταν απαγορευτικά από οικονομική άποψη, όπως για την ασπίδα του Αχιλλέα. Έτσι μπόρεσε να κατασκευαστεί και το φυσικό μοντέλο, δηλαδή μια πλήρης σειρά δοκιμίων, η συμπεριφορά των οποίων δοκιμάστηκε πειραματικά!

Η ανάπτυξη των μοντέλων βασίστηκε σε μια σειρά παραδοχών, οι οποίες όμως ήταν απόλυτα ρεαλιστικές. Π.χ., ότι οι επάλληλες στρώσεις ήταν ισοπαχείς, ότι το συνολικό βάρος της ασπίδας δεν ξεπερνούσε τις δυνατότητες του ανθρώπου που τη χρησιμοποιούσε, έστω κι αν ήταν ημίθεος, ότι η κινητική ενέργεια του δόρατος, τη στιγμή που κτυπούσε την ασπίδα, ήταν όση περίπου και του ακοντιστή που κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ στο αντίστοιχο άθλημα κ.λπ.

Τα κείμενα της Ιλιάδας είναι, όπως θα δούμε, εξαιρετικά διαφωτιστικά και παρέχουν επαρκή δεδομένα, ώστε να χρησιμοποιηθούν ως σημείο εκκίνησης για την αριθμητική προσομοίωση του κάθε όπλου και της συμπεριφοράς του: Ένα δόρυ με αιχμή από σκληρό μπρούντζο (ορείχαλκο του κασσιτέρου) έκρουσε την ασπίδα. Αν και η ακριβής γεωμετρία της ασπίδας και του δόρατος δεν είναι επακριβώς γνωστή, από τα αρχαιολογικά ευρήματα προκύπτουν σημαντικά στοιχεία, καθώς σχηματικές και ζωγραφικές αναπαραστάσεις μπορούν να είναι εξαιρετικά εύγλωττες.

Οι ακριβείς ιδιότητες των σχετικών υλικών προσδιορίστηκαν σχετικά εύκολα, είτε μέσα από την αντιστοιχία προς σύγχρονα υλικά με ανάλο γη σύνθεση και μεθόδους παραγωγής είτε μέσα από πειραματικό προσδιορισμό.

Τέλος, η διερεύνηση των ιδιοτήτων και της συμπεριφοράς των ασπίδων έγινε με την αριθμητική επίλυση του προβλήματος της δυναμικής επαφής ανάμεσα σ’ αυτές και το δόρυ. Το πρόβλημα αυτό συγκεντρώνει την προσοχή των ερευνητών κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες, καθώς αφορά στην κρούση βλημάτων με μεγάλες ταχύτητες, τον σχεδιασμό και ανάλυση πυρηνικών όπλων, την ασφάλεια πυρηνικών αντιδραστήρων, την ταχεία διαμόρφωση μετάλλων και πολλά άλλα, οδήγησε δε στην ανάπτυξη νέων, προηγμένων αλγορίθμων και κωδίκων υπολογιστών.

Η ΑΣΠΙΔΑ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ

Οι πληροφορίες που δίνονται στην Ιλιάδα για την ασπίδα του Αχιλλέα, εκτός από τη μακρά περιγραφή των εξωτερικών της παραστάσεων, είναι οι εξής:

α) Η πρώτη περιγραφή ρομπότ στην ιστορία (άποψη του Isaac Asimov για τα χρυσά κορίτσια που βοηθούσαν τον Ήφαιστο, 1412-422):

Και τες φυσούνες μάκρυνεν απ’ την φωτιά και όλα \ Εσύναξε τα σύνεργα σ’ εν’ αργυρό λαρνάκι, \ Και με σφουγγάρι εκάθαρε το πρόσωπο, τα χέρια,\ Τον τράχηλον τον δυνατόν, τα δασερά του στήθη. \ Χιτώνα ενδύθη, εφούχτωσε σκήπτρο παχύ κι εβγήκε \ χωλαίνοντας και ανάλαφρα τον κύριον εστηρίζαν \ θεράπαινες ολόχρυσες, σαν ζωντανά κοράσια. \ Δύναμιν έχουν και φωνήν, νουν έχουν εις τες φρένες, \και τεχνουργήματ’ έμαθαν από τους αθανάτους. \ Εκείνες τον επρόσεχαν. Κι εσυρθη αυτός πλησίον \ στη Θέτιδα κι εκάθησε σ’ ένα θρονί ωραίο.

β) Η πρώτη περιγραφή πλήρως αυτοματοποιημένου εργαστηρίου (Σ 468-473):

Είπε και αυτού την άφησε και πήγε στες φυσούνες, \ στο πυρ τες στρέφει και γοργά να εργάζονται προστάζει. \ Φυσούνες είκοσι φυσούν στες κάψες τους και βγάζουν \ ευκολοφύσητην πνοήν σφοδρήν ή μετρημένην, \ πότε με βία πότε σιγά να υπηρετούν, ως θέλει \ ο Ήφαιστος, ώστ’ εύκολα το έργο να τελειώσει.

γ) Οι κατασκευαστικές λεπτομέρειες της ασπίδας (1474-481):

Σκληρόνχαλκόν, κασσίτερον, πολύτιμο χρυ σάφι \ και ασήμι βάζει στη φωτιά, κατόπιν μέγ’ αμόνι \ εις τον κορμόν τοποθετεί και στο δεξί του χέρι \ σφύραν αδρανεί δυνατήνκαι το διλάβι στ’ άλλο. \ Κι έπλασε πρώτα δυνατήν ασπίδα και μεγάλην \ όληνμε τέχνηνκαι τριπλόν λαμπρόν τριγύρω κύκλον \ με πέντε διπλές έγινεν η ασπίδα και σ’ εκείνην \ λογιών εικόνες έπλαθε με την σοφήν του γνώσιν.

δ) Η συμπεριφορά της ασπίδας στη μονομαχία με τον Αινεία {Υ 261-272):

Κι από το σώμα του μακράν την κράτησε ο Πηλείδης \ Φοβούμενος μην εύκολα τη σπάσει πέρα ως πέρα \Του Αινείου τομακρόσκιον κοντάρι του ανδρειωμένουζ \ Και δεν εννόησε ο μωρός ότι τα δοξασμένα \ Των θεών δώρ’ από θνητούς ευκόλως δεν νικούνται, \ Μηδέ ποσώς υποχωρούν και τότε την ασπίδα \ Δεν έσπασε το δυνατό κοντάρι του ανδρειωμένου. \ Ότι την φύλαξε ο χρυσός, δώρο του Ηφαίστου θείον \ δύο δίπλες εδιαπέρασεν και τρεις ήσαν ακόμη, \ Τι πέντε δίπλες ο χωλός τεχνίτης είχε στρώσει, \ δύο χάλκινες και μέσαθε του κασσιτέρου δύο, \μιανχρυσήν, που κράτησε το φράξινο κοντάρι.

ε) Η συμπεριφορά της ασπίδας στη μονομαχία με τον Αστεροπαίο (Φ 161-164):

Εις τες φοβέρες σήκωσεν ο θείος Αχιλλέας \την λόγχην και τες δύο του ο Αστεροπαίος ήρως, \ Ότι του ερχόταν βολικά και με τα δύο του χέρια. \ Με τηνμιανλόγχη κτύπησε τον κύκλον της ασπίδος, \ αλλά την κράτησε ο χρυσός, το δώρημα το θείο.

Όπως λοιπόν προκύπτει, η ασπίδα αποτελείται από δύο εξωτερικά ελάσματα από σκληρό μπρούντζο (ορείχαλκο κασσίτερου), δύο ελάσματα κασσίτερου και ένα κεντρικό έλασμα από (μαλακό) χρυσό. Πρόκειται δηλαδή για υλικά με πολύ διαφορετικές -μηχανικές και άλλες- ιδιότητες, γεγονός που επιτρέπει την αναστολή διάδοσης της διάτρησης μέσα στα υλικά της ασπίδας. Αυτό το «εμπόδισμα» του τρυπήματος επι τυγχάνεται κατά κύριο λόγο μέσα από την απορ ρόφηση της κρουστικής ενέργειας του δόρατος, από την πλαστική παραμόρφωση του κεντρικού ελάσματος από χρυσό!

Η ΑΣΠΙΔΑ ΤΟΥ ΑΙΑΝΤΑ

Στην Ιλιάδα υπάρχουν οι ακόλουθες περιγραφές για την ασπίδα του Αίαντα του Τελαμώνιου από τη μονομαχία του με τον Έκτορα (Η 219-232, 244-248, 258-267):

Και ο Αίας επροχώρησε μ’ ασπίδα ωσάν πύργον, \ χάλκινην μ’ επτά δέρματα, που του έκαμε ο Τυχίος \ των σκυτοτόμων έξοχος, εγκάτοικος στην Ύλην, \ λαμπρήν την ετεχνούργησεν εφτά-διπληνμε δέρμα \ δυνατών ταύρων, κι έβαλεν δίπλαν χαλκού ογδόην. \ Αυτήν στα στήθη επρόβαλεν ο Τελαμώνιος Αίας. \ Κι εστάθη εμπρός στον Έκτορα και τούπε με φοβέρες: \ «Ω Έκτωρ, θα γνωρίσεις συ, μόνος με μόνον τώρα, \ αν άλλοι εδώ των Δαναών ευρίσκονται ανδρει ωμένοι, \ έξω από τον λεοντόκαρδον Πηλείδην ανδροφόνον, \ Αλλ’ αυτός μένει στα κυρτά θαλασσοπόρο πλοία, \ Αφού στον πρώτον αρχηγόν Ατρείδην εχολώθη. \ Αλλ’ εμείς είμεθ’ αρκετοί με σε να μετρηθούμε \ Και πάμπολλοι, αλλ’ άρχισε πρώτος εσύ την μάχην».

[Ο Έκτορας]
είπε και το μακρόσκιον ετίναξε κοντάρι. \ Και την φρικτήν του Αίαντος εκτύπησεν ασπίδα \ Και τον χαλκόν που όγδοος επτά σκεπάζει δίπλες. \Τες έξι δίπλες έσχισε κι εστάθη στην εβδόμην \ Της λόγχης ο σκληρός χαλκός και ο Έκτωρ πρώτος έκρουσε στηνμέσην την ασπίδα, \ και η λόγχη δεν την έσπασε, ώστ’ εκυρτώθ’ η άκρη \ τότε πηδώντας έμπηξε την λόγχην στην ασπίδα \ του Έκτορος και απ’ την ορμήν τον έκοφεν ο Αίας, \ και τονλαιμόν του λάβωσε η λόγχη κι έσταξ’ αίμα. \ Και όμως ο Έκτωρ μ’ όλ’ αυτά την μάχην δεν αφήνει. \ Τραβιέται οπίσω κι απ’ την γην με το τρανό του χέρι \ Πέτραν σηκώνει ολόμαυρην, μεγάλην και τραχείαν \ Του Αίαντος την φοβερήν επτάδιπλην ασπίδα \ Μ’ αυτήν κτυπά στον ομφαλόν κι εβρόντησε ο χαλκός της.

Η ασπίδα του Αίαντα περιγράφεται ως αποτελούμενη από επτά επάλληλα στρώματα από βόειο δέρμα και ένα όγδοο εξωτερικό από σκληρό ορείχαλκο. Αναφέρεται και ο κατασκευαστής της, ο Τυχίος από την Ύλη, που ήταν ονομαστός τεχνίτης του δέρματος.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο μηχανισμός λειτουργίας της ασπίδας βασίζεται στην τριβή. Κατά την κρούση του δόρατος, η ασπίδα παρα μορφώνεται και η τριβή ανάμεσα στα στρώματα του δέρματος απορροφά την ενέργεια της κρούσης. Αυτό προϋποθέτει την ύπαρξη ικανού αριθμού στρώσεων και, όπως αποδείχθηκε, οι επτά στρώσεις αποτελούν τον ελάχιστο (και ιδανικό) αριθμό, που κάνει την ασπίδα άτρωτη κάτω από τις δοσμένες συνθήκες (Εικ. 4). Το γεγονός αυτό, που επίσης επιβεβαιώνει απόλυτα τις ομηρικές περιγραφές, επαληθεύεται με τα παρόντα αποτελέσματα τόσο αριθμητικά όσο και πειρα ματικά με βάση τα μοντέλα της προηγούμενης περίπτωσης.

Εκτός από την αριθμητική έγινε και πειραμα τική μελέτη, κατά την οποία τα μοντέλα της ασπίδας κατασκευάστηκαν και δοκιμάσθηκαν σε διάτρηση, με τη βοήθεια αεροβόλου όπλου (Εικ. 5), του οποίου το βλήμα περιείχε ενέργεια όση και το δόρυ, όπως αναφέρθηκε παραπάνω. Δοκιμάστηκαν διάφοροι συνδυασμοί αριθμού και πάχους στρώσεων, με ίο συνολικό πάχος της ασπίδας να παραμένει σταθερό.

Επιβεβαιώθηκε απόλυτα ότι ο αριθμός των επτά στρώσεων είναι αναγκαίος για τη μη διά τρηση της ασπίδας και επίσης η ακρίβεια της ομηρικής περιγραφής ότι η τελευταία (όγδοη) στρώση του δέρματος συγκράτησε το δόρυ».

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η μέχρι κεραίας επαλήθευση των (εξαιρετικά λεπτομερειακών) περιγραφών της Ιλιάδας για την κατασκευή και τη συμπεριφορά στη μάχη των ασπίδων του Αχιλλέα και του Αίαντα του Τελαμώνιου αποτελεί εξαιρετικά σημαντικό γεγονός στην περιοχή της λεγόμενης πειραματι κής αρχαιολογίας. Αποδεικνύεται ότι οι Έλληνες της εποχής εκείνης κατείχαν τεχνολογικές γνώσεις εξαιρετικά προηγμένες ακόμη και με σημε ρινά κριτήρια.

Ασφαλώς δεν υπάρχουν αποδείξεις επιστημονικής γνώσης που να στήριζε τις τεχνολογικές αυτές δυνατότητες και πάλι όμως εγείρονται ερωτηματικά που δύσκολα μπορούν να αγνοηθούν. Ιδιαίτερα εν όψει του τρόπου, με τον οποίο οι περιγραφές αυτές έχουν φτάσει μέχρι τις μέρες μας, δηλαδή προφορικά (τουλάχιστο μέχρι να εφευρεθεί η γραφή) από γενεά σε γενεά, χωρίς όμως να χάσουν την ακρίβεια και την αξιοπιστία τους.

Έτσι η ύπαρξη ενός θαυμαστού κόσμου, όχι μόνο γεμάτου με αρμονία και κάλλος αλλά και τεχνολογικά προηγμένου σε εκπληκτικό βαθμό, δεν αποτελεί προϊόν φαντα σίας ή ποιητικής έμπνευσης, αλλά φαίνεται να ήταν απόλυτα χειροπιαστή πραγματικότητα.

Πηγές

1. Η επιστήμη της φύσεως παρ’ Ομήρω, Αθήνα 1891. Βλ. έκδοση 1977 από τις Εκδόσεις Πανεπιστημίου Πατρών με εκτενή εισαγωγή υπό Σ. Α. Παϊτιέτη και πρόλογο, μεταφράσεις χωρίων και παρατηρήσεις υπό Σ. Λ.Σκατσή

2. Τα κείμενα της Ιλιάδας που ακολουθούν είναι από τη μετάφραση του Ιακώβου Πολυλά. Η ιδέα πρωτοπα ρουσιάστηκε στο Πρώτο Συμπόσιο Ποίησης στο Πανεπιστήμιο Πατρών το 1980 (βλ. Πρακτικά, Σ. Α. Παϊπέτη, Ποίηση και τεχνολογία)

3. Οι αριθμητικοί κώδικες που χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα μελέτη βασίζονται σε κώδικες που ανα πτύχθηκαν από το Methods Development Group στο Lawrence Livermore National Laboratory (LLNL) των ΗΠΑ, ίδρυμα που επί τριάντα σχεδόν χρόνια κατέχει τα αναμφισβήτητα πρωτεία στο πεδίο. (Βλ. Κ. Williams, Simulation of Damage Progression in Laminated Composite Plates, 5th International LSDYNA Users Conference. Ed. John Mc Kinney & Tony Taylor. September 21-22,1998. Southfield, Michigan)

4. S. A. Paipetis and V. Kostopoulos, Defensive Weapons in Homer’s Poetry, Part A: The Shield of Achilles, Proceedings, 1st International Symposium on Extraordinary Machines and Structures in Antiquity, International Olympic Academy, Ancient Olympia, 19-24 August 2001

5. S. A. Paipetis and V. Kostopoulos, Defensive Weapons in Homer’s Poetry, Part B: The Shield of Ajax Proceedings, 1st International Symposium on Extraordinary Machines and Structures in Antiquity, International Olympic Academy, Ancient Olympia, 19-24 August 2001.

Του Σ.Α Παϊπέτη

Kαθηγητή Μηχανικής του Πανεπιστημίου Πατρών (arxaia-ellinika.blogspot.gr)

ΠΗΓΗ: http://www.defencenet.gr/defence/item