Ανακομιδή Λειψάνων Ιερού Χρυσοστόμου (27 Ιανουαρίου)

Βίος Αγίου Ιωάννη Χρυσοστόμου

Γεννήθηκε το 354 στην Αντιόχεια υπό τον ανώτερο αξιωματικό Σεκούνδο και τη θαυμαστή Ανθούσα, που μόλις είκοσι ετών έμεινε χήρα. Έκανε τον Ιωάννη ν' αγαπήσει μόνο την αρετή, όπως και η ίδια. Έλαβε σπουδαία μόρφωση. Σπούδασε ρητορική, νομική και φιλοσοφία. Ήταν δραστήριος, κοινωνικός, εργατικός, ευφυής, μνήμονος, θαρρετός και δίκαιος. Είχε μέσο ανάστημα, αραιές τρίχες, βαθουλωμένο πρόσωπο, πλατύ μέτωπο. Δεν ήταν τόσο ωραίος. Είχε όμως μια χρυσή γλώσσα και καρδιά, αληθινά Χρυσόστομος και χρυσόκαρδος.

Λέγουν, αυτοί που ξέρουν, ποτέ δεν βλαστήμησε, δεν είπε ψέματα, δεν κακολόγησε, δεν χλεύασε κανένα. Φιλάρετος, φιλάδελφος και φιλόθεος. Αυστηρός στον εαυτό του κι επιεικής στους άλλους. Κατάφερε να προσηλώνει τη διάνοιά του από νέος μόνο εκεί που ήθελε. Μόνο στο αγαθό. Όταν αργότερα στις ομιλίες του ύψωνε τη φωνή του δεν ήταν από θυμό και γιατί έχανε τον έλεγχο του, αλλά ήθελε να προκαλέσει την προσοχή και τη διόρθωση. Ήταν πάντως κάπως νευρικός ως χαρακτήρας. Ανοικτός τύπος, με ωραία οράματα, προγράμματα και σχέδια.

Αρκετά νέος κατευθύνθηκε στην έρημο, στην ησυχία της οποίας, με άσκηση και προσευχή, μελέτησε καλά τον εαυτό του. Η εντρύφηση των Γραφών του’ δωσε ιδιαίτερα βαθιά γνώση, όπως φαίνεται στις πολλές ερμηνευτικές ομιλίες του. Η σκληρή ασκητική ζωή τον αρρώστησε σοβαρά και τον ανάγκασε να επιστρέψει στην πολύβουη πόλη. Χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος από τους αγίους Μελέτιο και Φλαβιανό. Λέγεται πώς ήταν τόση η ευγλωττία του, που στα κηρύγματά του συνάζονταν όλη η πόλη, που από τον ενθουσιασμό τον διέκοπτε και τον καταχειροκροτούσε. Η λαμπρή ευφράδεια του τον ονόμασε Χρυσόστομο.

Μιλούσε πολύ για ελεημοσύνη, δικαιοσύνη, ταπεινοφροσύνη και μετάνοια. Υπήρξε ο μεγαλύτερος ιεροκήρυκας όλων των αιώνων. Τη δράση του δεν εξαντλούσε στο κήρυγμα. Οργάνωνε τη φιλανθρωπία, ασχολούνταν με τον καθένα προσωπικά και με τόλμη υποστήριζε άφοβα τους αδικημένους. Εκεί όμως που αναδείχθηκε άριστος ποιμένας και διδάσκαλος ήταν ο αρχιεπισκοπικός θρόνος της Κωνσταντινουπόλεως. Απτόητος στιγμάτισε την αδικία, την υπερπολυτέλεια και την υποκρισία. Δίνοντας το καλό παράδειγμα εκποίησε τον πλούτο της αρχιεπισκοπής, για την ανέγερση πτωχοκομείων, νοσοκομείων και ξενώνων. Στάθηκε αυστηρός στους απρόσεκτους κληρικούς.

Ένας όσιος ελέγχει τους ανόσιους κι όταν ακόμη σιωπά. Δεν άργησε να έλθει ο φθόνος και η εχθρότητα κατά τού αγίου αρχιεπισκόπου. Συνεργάσθηκε η κακία με τη ζήλεια και τη συκοφαντία και τον εξόρισαν μακριά. Ο λαός πήγε να ξεσηκωθεί. Ο Χρυσόστομος δεν τον άφησε. Υπέμεινε την αδικία με αταραξία και σιωπή. Ασυμβίβαστος με την έπαρση της εξουσίας ακολούθησε τον δρόμο της πικρής εξορίας. Σώζονται υπέροχες επιστολές του προς τους πιστούς μαθητές του από τον τόπο της εξορίας και ιδιαίτερη προς την εξαίρετη διακόνισσα Ολυμπιάδα.

Εξέπνευσε περίπου πενήντα ετών στα παγωμένα μάρμαρα μιας εκκλησίας στα Κόμανα τού Πόντου λέγοντας: «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν!» στις 14.9.407.

Ἦταν εὐφυέστατο μυαλὸ καὶ σπούδασε πολλὲς ἐπιστῆμες στὴν Ἀντιόχεια – κοντὰ στὸν τότε διάσημο ρήτορα Λιβάνια – ἀλλὰ καὶ στὴν Ἀθήνα, μαζὶ μὲ τὸν ἀγαπημένο του φίλο Μ. Βασίλειο. Ὅταν ἀποπεράτωσε τὶς σπουδές του, ἐπανῆλθε στὴν Ἀντιόχεια καὶ ἀποσύρθηκε στὴν ἔρημο γιὰ πέντε χρόνια, ὅπου ἀσκήτευε προσευχόμενος καὶ μελετώντας τὶς Ἅγιες Γραφές.

Ἀσθένησε ὅμως καὶ ἐπέστρεψε στὴν Ἀντιόχεια, ὅπου χειροτονήθηκε διάκονος – τὸ 381, σὲ ἡλικία 34 ἐτῶν – ἀπὸ τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀντιοχείας Μελέτιο. Ἀργότερα δὲ, ἀπὸ τὸν διάδοχο τοῦ Μελετίου Φλαβιανό, πρεσβύτερος σὲ ἡλικία 40 ἐτῶν.

Κατὰ τὴν ἱερατική του διακονία ἀνέπτυξε ὅλα τὰ ψυχικά του χαρίσματα, πύρινο θεῖο ζῆλο καὶ πρωτοφανὴ εὐγλωττία στὰ κηρύγματά του. Ἔσειε καὶ συγκλόνιζε τὰ πλήθη τῆς Ἀντιόχειας καὶ συγκινοῦσε τὶς ψυχές τους βαθύτατα. Ἡ φήμη του αὐτὴ ἔφτασε μέχρι τὴν βασιλεύουσα καὶ ἔτσι, τὴν 15η Δεκεμβρίου 397, μὲ κοινὴ ψῆφο βασιλιὰ Ἀρκαδίου καὶ Κλήρου, ἔγινε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, κάτι ποὺ ὁ ἴδιος δὲν ἐπεδίωξε ποτέ.

Καὶ ἀπὸ τὴν θέση αὐτὴ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, ἐκτὸς ἄλλων, ὑπῆρξε αὐστηρὸς ἀσκητὴς καὶ δεινὸς ἑρμηνευτὴς τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὰ πολλὰ συγγράμματά του (διασώθηκαν 804 περίπου, ὁμιλίες του).

Ἔργο ἐπίσης τοῦ Χρυσοστόμου εἶναι καὶ ἡ Θεία Λειτουργία, ποὺ τελοῦμε σχεδὸν κάθε Κυριακή, μὲ λίγες μόνο, ἀπὸ τότε μετατροπές. Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος κατὰ τὴν διάρκεια τῆς πατριαρχείας του, ὑπῆρξε ἀδυσώπητος ἐλεγκτὴς κάθε παρανομίας καὶ κακίας. Αὐτὸ ὅμως ἔγινε αἴτια νὰ δημιουργήσει φοβεροὺς ἐχθρούς, καὶ μάλιστα αὐτὴν τὴν αὐτοκράτειρα Εὐδοξία, ἐπειδὴ ἤλεγχε τὶς παρανομίες της. Αὐτὴ μάλιστα, σὲ συνεργασία μὲ τὸν τότε Πατριάρχη Ἀλεξαδρείας Θεόφιλο (ἑνὸς μοχθηροῦ καὶ ἄσεβους ἀνθρώπου), συγκάλεσε σύνοδο (παράνομη) ἀπὸ 36 ἐπισκόπους (ὅλοι τους πνευματικὰ ὕποπτοι καὶ δυσαρεστημένοι ἀπὸ τὸν Ἅγιο) στὸ χωριὸ Δρῦς τῆς Χαλκηδόνας καὶ πέτυχε τὴν καθαίρεση καὶ ἐξορία τοῦ Ἁγίου σ’ ἕνα χωριὸ τῆς Βιθυνίας. Ἡ ἀπόφαση αὐτὴ ὅμως, τόσο ἐξερέθισε τὰ πλήθη, ὥστε ἀναγκάστηκε αὐτὴ ἡ ἴδια ἡ Εὐδοξία νὰ τὸν ἀνακαλέσει ἀπὸ τὴν ἐξορία καὶ νὰ τὸν ἀποκαταστήσει στὸ θρόνο μὲ ἄλλη συνοδικὴ ἀθωωτικὴ ἀπόφαση (402).

Ἀλλὰ λίγο ἀργότερα, ἡ ἀσεβὴς αὐτὴ αὐτοκράτειρα, κατάφερε καὶ πάλι νὰ ἐξορίσει τὸν Ἅγιο (20 Ἰουνίου 404) στὴν Κουκουςὸ τῆς Ἀρμενίας καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στὰ Κόμανα, ὅπου μετὰ ἀπὸ πολλὲς κακουχίες καὶ ἄλλες ταλαιπωρίες πέθανε τὸ 407 μ.Χ.

Ὁ Μ. Ι. Γαλανὸς στὸν Συναξαριστή του, μεταξὺ τῶν ἄλλων, ἀναφέρει γιὰ τὸν Ἱερὸ Χρυσόστομο, ὅτι ὑπῆρξε καὶ ἀναγνωρίζεται ὡς ὁ πιὸ ἄριστος καὶ δημοφιλὴς διδάσκαλος τῆς Χριστιανικῆς Ἐκκλησίας. Κανένας δὲν ἐξήγησε ὅπως αὐτός, μὲ τόσο πλοῦτο καὶ τόση σαφήνεια τὰ νοήματα τῶν θείων Γραφῶν, οὔτε δὲ ὑπῆρξε ἐφάμιλλός του στὴν ἑτοιμολογία, τὴν ἁπλότητα, ἀλλὰ καὶ στὴ φλόγα καὶ τὴν δύναμη τῆς ρητορείας. Ὑπῆρξε ρήτορας θαυμαστός, λογοτέχνης ἀπαράμιλλος, βαθύτατος καὶ διεισδυτικότατος, ψυχολόγος καὶ καταπληκτικὸς κοινωνιολόγος μὲ αἴσθημα χριστιανικῆς ἰσότητας, χωρὶς προνομιούχους, μὲ καθολικὴ ἀδελφότητα.

Ἀνήκει σ’ αὐτοὺς ποὺ φαίνονται «ὡς φωστῆρες ἐν κόσμῳ». Δηλαδὴ σὰν φωτεινὰ ἀστέρια μέσα στὸν κόσμο.

Νὰ σημειώσουμε ἐδῶ, ὅτι ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος πέθανε τὴν 14η Σεπτεμβρίου, ἀλλὰ λόγω ἑορτῆς τῆς ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ μετατέθηκε ἡ ἑορτὴ τῆς μνήμης του τὴν 13η Νοεμβρίου.

Ἐπίσης τὴν 15η Δεκεμβρίου ἑορτάζουμε τὴν χειροτονία του σὲ Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, τὴν 27η Ἰανουαρίου τὴν ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων του, ἀλλὰ ἡ μνήμη του ἑορτάζεται καὶ τὴν 30η Ἰανουαρίου μαζὶ μὲ τὸν Μ. Βασίλειο καὶ τὸν Ἄγ. Γρηγόριο τὸν Θεολόγο.

Δοξαστικό Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου

 Δοξαστικό  Αίνων Εορτής Ανακομοιδής  Λεψάνων

Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου 

από τον π.Παύλο Ιωσηφίδη

Σε ελεύθερη εκτέλεση ως εψάλλει τη 27η Ιανουαρίου 2017 εν τω Ναώ

των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης Ανθοκήπων Ευκαρπίας.

Η Πατμος καί οι ....

1. Καταρράκτες της!!!!

"Ο κύκλος της ζωής».

Τοιχίζοντας και διευθετώντας 

το φυσικό χώρο…

(Λειτουργώντας στον κύκλο της ζωής…)

Φράγμα στο χείμαρρο Γλαύκος Πατρών (από το αρχείο της δασικής υπηρεσίας).

του Αντώνιου Β. Καπετάνιου
Δασολόγου – Περιβαλλοντολόγου

«Βροχή, όλο κλαις, κι εσύ, μουγγή νοτιά!
Νερό παντού, νικήτρα είν’ η πλημμύρα·
στα δόντια ενός ογρού καταποτήρα
τα σπίτια, οι δρόμοι, οι μώλοι, η χώρα, να!
(…)
Πλημμύρα, όλα εδώ κάτου θα τα πιεις·
το στόμα σου κι εμείς το καρτεράμε.
Από τη θάλασσα ήρθαμε, θα πάμε
στη θάλασσα. Είν’ ο νόμος της ζωής.

Ώσπου να ’ρθει αποπέρα λυτρωτής
ρηγόπουλο τα μάγια να χαλάσει,
στον ήλιο για να μας ξανανεβάσει
και στη φουρτούνα. Ο κύκλος της ζωής».

(«Η πλημμύρα», Κωστής Παλαμάς) 

Aπότρελο, το λοιπόν, ξεχυέται το χειμάρρι στο ντορό. Σωρί μαζεύεται η χώρα στη δαιμονία των καιρών· μικραίνεται, συστέλλεται στη φαγωσιά του νερού. Μια απειλή από το παρελθόν, η χειμαρρική ορμή, τη στοιχειώνει και την τρομοκρατεί, επιβεβαιώνοντας το χαρακτηρισμό που της αποδόθηκε, ως «χώρα των χειμάρρων». Δεν αποβλήθηκε η απειλή του χειμάρρου ποτέ, λόγω της φύσης της χώρας και της συνεχούς επεμβατικής ενέργειας του ανθρώπου στην ελληνική γη. Απομακρύνθηκε χάρη στον δουλευτικό επιστημονικό και τεχνικό άνθρωπο, και τον μαζί τους γνωστικό άνθρωπο της υπαίθρου, αλλά εξακολουθεί ως απειλή να υφίσταται όσο ο άνθρωπος επεμβαίνει αρνητικά στη φύση. Γένεται έτσι πάλι επικίνδυνη η απειλή αυτή χάρη στον εναγή ελεγειακό νέο άνθρωπο…

Διανοηθείτε στο τι γίνηκε και το τι απογίνηκε. Κι αναρωτηθείτε: γιατί σταματήθηκε το έργο της φυσικής αποκατάστασης της χώρας από τη δασική υπηρεσία· γιατί τόση απόσταση από τη γη· γιατί τόση αλαφροσύνη κι απόδιωξη του νοήματος της ζωής· αυτού που συνδυάζεται με τη δημιουργία και με την ανάγκη να ενεργείς εν ισορροπία κι αρμονία στο φυσικό όλον, κι ως σοφός διαχειριστής να προάγεις τη ζωή· ακόμα και να την παράγεις, γενόμενος θεραπευτής, χορηγός και πλάστης της φυσικής ολότητας, πώχει καίρια και καθοριστική επίδραση στην ανθρώπινη ζωή. 

Η απάντηση απορρέει από τον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος (ο Έλληνας εν προκειμένω) αντιλαμβάνεται τη γη και το νόημά της. Από το πώς ορίζει τη σημασία της και το πώς καθορίζεται σε σχέση με αυτήν. Υπάρχει έλλειψη καλλιέργειας και παιδείας για τη γη, για τη φύση, για το περιβάλλον, καθώς και συνείδησης για το φυσικό δημιούργημα. 

Το αξιακό πρότυπο του σύγχρονου ανθρώπου τον παρωθεί απόκοιτα κι απροσδιόριστα και τον ωθεί σ’ ενέργειες που τον βλάπτουν υποβαθμίζοντας το γύρω του. Λειτουργεί έτσι ενάντιά του χωρίς να το συνειδητοποιεί –και τούτο είναι αλήθεια τραγικό, θα λέγαμε πως είναι το δράμα του!–, λειτουργεί παθολογικά ως προς το βούλεσθαι και πράττειν. 

Τούτο συμβαίνει διότι το μοντέλο της ζωής του που επίλεξε για την πορεία του, τ’ οποίο στηρίζεται αποκλειστικά στην οικονομία και στο πώς δι’ αυτής επιτυγχάνεται ανάπτυξη, αγνοώντας την κοινωνία, δεν εννοεί τα γύρα ως μέρος του συστήματος ζωής, αλλά ως εργαλειακά υποκείμενα. Υπό αυτή την έννοια, δεν νοείται ο άνθρωπος στα πλαίσια της προόδου, που περιλαμβάνει αξίες για τη ζωή, αλλά προσδιορίζεται σύμφωνα με την ανάπτυξη, πώχει κατά βάσιν οικονομική αναφορά και προσδιορισμό χρηματιστικό κι εντέλει κερδοσκοπικό, και με αυτήν την αρχή προσανατολίζεται ως προς το ζην. 

Αποστασιοποιημένος από τη γη ο σύγχρονος άνθρωπος αυτοκαθορίζεται ξέχωρά της, ενώ ζει εν αυτής κι είναι εξαρτημένος από τις συνθήκες και τις δυνατότητές της. Ένας τέτοιος άνθρωπος δεν είναι δυνατόν να προσκεφτεί ως προς το ενεργείν, καθώς το γίγνεσθαι είναι αυστηρά καθορισμένο κι έχει να κάνει με τη συνεχή κι απροσδιορίστου ορίου ανάπτυξή του. Αυτό τον καθορίζει ως προς τις ενέργειές του και τον καθηλώνει εν σχέσει με το γενόμενο. 

Στο παραπάνω πλαίσιο λειτουργίας, ο άνθρωπος δε διάγει κύκλο ζωής, μα ακολουθεί ανερμάτιστες και μη τέμνουσες ευθείες, έχοντας αποστεί από τον νόμο της ζωής, στον οποίο όμως οφείλει να προσδιορίζεται. Τούτο συνιστά μιαν τραγική αντινομία με δραματικά για τον ίδιο και την κοινωνία, και δυστυχώς για τη γη, αποτελέσματα!

Πρέπει ο Έλληνας, που είχε ένα τόσο δημιουργικό παρελθόν αποκατάστασης της χειμαρρόπληκτης χώρας, να νοιωστεί τη φύση του και να (υπο)στηρίξει τη χώρα του –και πάλι– από τη φυσική κατάρρευσή της. Πρέπει ο άνθρωπος ως αξιακή οντότητα να επανειδωθεί και να εγερθεί επανερχόμενος στις αξίες της δημιουργίας που τον εκκινούσαν παλαιότερα, ανασυστήνοντας τους καταπεσμένους τόπους.

Η φύση μολοντούτο είναι προσανατολισμένη στο ν’ ακολουθεί τον κύκλο της ζωής, ο οποίος προκύπτει από το νόμο της ζωής, που στον φυσικό κόσμο λογίζεται ως φυσική νομοτέλεια. Βρίσκοντας τον άνθρωπο ενάντιο σε αυτή την αρχή, όντας ξένο με τη φυσική διαδικασία της ζωής κι αποστασιοποιημένο από τις φυσικές νόρμες, δεν ημπορεί παρά ν’ αντιδρά, αναζητώντας τις χαμένες ισορροπίες της. 

Οι πλημμύρες των ρεμάτων αποτελούν απότοκο της ανισόρροπης σχέσης του ανθρώπου με τη φύση, της ανορθόδοξης διαδικασίας λειτουργίας του πρώτου στη γη, σε σχέση με τη δεύτερη, της αντίνομης ακολουθητέας ανθρώπινης πρακτικής, την οποία δυστυχώς ο θύτης άνθρωπος εξακολουθεί να μην αντιλαμβάνεται ως απαραίτητη να διορθωθεί, με τη θεραπεία κι αποκατάσταση που επιβάλλεται να υπάρξει στο φυσικό χώρο. Συνεχίζει έτσι να πράττει κυριαρχικά, εκμεταλλευτικά κι αρνητικά στη γη· θυσιαστικά για τη ζωή του, δυστυχώς όμως μη συνειδητά λογιζόμενος ως προς την κατάστασή του!

Ξέρουμε, είναι αλλού δοσμένος ο σύγχρονος άνθρωπος· στην ανάπτυξή του. Ξέρουμε, είναι μακρινός της γης και της σημασίας της. Ξέρουμε, δύσκολα θα ιδωθεί στο μέσα του και θ’ αναδωθεί στο Είναι του.

Όμως πρέπει ν’ ανασυσταθεί. Έστω και με την εξ ανάγκης ενέργεια, λόγω της φυσικής υποβάθμισης που συντελέστηκε και συντελείται, και των δραματικών επιπτώσεών της (στις οποίες υπολογίζονται εν πρώτοις οι ανθρώπινες απώλειες). Πρέπει, έστω κι αν δεν εγκαταλείψει το δόγμα της ανάπτυξής του, να υποχωρήσει ως προς τις απαιτήσεις του, να προσαρμοστεί σε μια διαδικασία επανάκαμψης επιδιώκοντας την επαναφορά κρίσιμων φυσικών λειτουργιών τις οποίες έχει ανατρέψει. Πρέπει, έστω κι αν δεν εννοηθεί στη σχέση του με τη γη, να εννοήσει το πρόβλημά του ως προς το μέλλον του, που συναρτάται με αυτήν. Έστω κι αν τεχνοκρατικά δεν υποχωρήσει, πρέπει στη γη να πράξει –κατά το απαραίτητο τουλάχιστον– φυσικά, ακολουθώντας μια νέα λογική ενεργειών στα πλαίσια της διαχείρισης του φυσικού χώρου, αναφερόμενος στο όλον, στη γη, κι όχι στη μονάδα, στον άνθρωπο, το μέλλον του οποίου εξαρτάται από το ορθόν όλον.

Πρέπει ο Έλληνας να κοιταχθεί στα πίσω, για να ενεργήσει στα μπρος. Το παρελθόν είν’ λαμπρό και τον διδάσκει. Ας πάρει λοιπόν αρχή από τις αρχές του. Πρέπει επομένως, ακολουθώντας το νόμο της ζωής να λειτουργήσει στον κύκλο της ζωής, σύμφωνα με τους φυσικούς κανόνες που του υποδεικνύουν δρόμους· κι όχι παράτροπα στο φυσικό γίγνεσθαι να ιδωθεί, όχι μακρινά της γης. 

Σε αυτό το πνεύμα κοιτάμενοι, οι λίθινοι τοίχοι της γης γένονται θέμελα της ζωής. Οι λίθινοι αυτοί τοίχοι, κατά τη διευθέτηση του φυσικού χώρου, υψώνονται ως φράγματα της φθοράς του κι ανάγονται σε τοίχους της ζωής. Καθώς, εντασσόμενοι ως φυσικά στοιχεία στο σώμα της γης, συνιστούν τα γερά θεμέλια της στερεότης της. Έτσι πρέπει…

(κείμενο από το βιβλίο του Αντώνιου Β. Καπετάνιου “ΛΙΘΙΝΟΙ ΤΟΙΧΟΙ. Τοιχίζοντας και διευθετώντας το φυσικό χώρο…”, ιδιωτική έκδοση, Αθήνα 2018

:

ΠΗΓΗ: https://dasarxeio.com/2019/01/23/63792/

Ο Δάσκαλος ....

Ο δάσκαλος συνθλίβει το χρόνο μέσα του

 και παραμένει παιδί, από τον Ευάγγελο Παπανούτσο

Αυτός που παραμένοντας ενήλικος μπορεί να γίνεται παιδί και κάθε χρόνο με τα νέα παιδιά που έρχονται στα χέρια του να γίνεται παιδί.

“Δάσκαλος δεν είναι αυτός που μαθαίνει στα παιδιά μας τα σχολικά γράμματα, μουσική, καλούς τρόπους… Αυτά τα μαθήματα είναι εξωτερικά. Μένουν στην επιφάνεια σαν τα ρούχα που φορούμε.

Δεν εισχωρούν παράμεσα στην ψυχή μας, δεν μας πλάθουν, δεν διαμορφώνουν αυτό που λέμε προσωπικότητα: Πνεύμα, ήθος, χαρακτήρα. Εκτός αν εκείνοι που τα προσφέρουν δεν περιορίζονται στην απλή μετάδοση γνώσεων αλλά τα χρησιμοποιούν ως μέσα να για να πετύχουν το στόχο της διαμόρφωσης της προσωπικότητας.

” Δάσκαλος για τον Παπανούτσο είναι: ”…αυτός που παραμένοντας ενήλικος μπορεί να γίνεται παιδί και κάθε χρόνο με τα νέα παιδιά που έρχονται στα χέρια του να γίνεται παιδί. Τούτο μπορούμε να το διατυπώσουμε και αλλιώς. Ο αληθινός δάσκαλος ενηλικιώνεται παραμένοντας παιδί στην ψυχή, άνθρωπος δηλαδή εύπλαστος, δροσερός, αγνός.

Αδύνατο να φανταστεί κανείς πόσο δύσκολο, σχεδόν υπεράνθρωπο είναι αυτό που του ζητούμε, να συνθλίψει μέσα του το χρόνο, να γερνάει φυσιολογικά και όμως να μένει νέος στην ψυχή για να μπορέσει να έχει πρόσβαση στα αισθήματα, στις σκέψεις, στις επιθυμίες του νέου ανθρώπου που θα διαπαιδαγωγήσει, να τον καταλαβαίνει, να χαίρεται, να διασκεδαζει μαζί του, να σκέπτεται τις σκέψεις του, να να επιθυμεί τις επιθυμίες του, να πονάει τον πόνο του…

”Στο βιβλίο του παρακάτω αναφέρει ότι “ …Επίσης πετυχημένος είναι ο δάσκαλος που έκανε με το έργο του τόσο ώριμο το μαθητή του ώστε εκείνος να μην τον χρειάζεται πια…

Ο θρίαμβος του δασκάλου είναι να κάνει τον νέο άνθρωπο αυθύπαρκτο και ανεξάρτητο -στον τρόπο που μεθοδεύει τις παρατηρήσεις και τις σκέψεις του , στον τρόπο που κάνει τις εκτιμήσεις του, που καταρτίζει το πρόγραμμα της δράσης του, που σημασιολογεί τη ζωή ώστε να μην έχει πλέον ανάγκη από χειραγώγηση και ούτε από τον ίδιο τον δάσκαλο του…

Τελευταίο ο Παπανούτσος εκθέτει το πιο σημαντικό.. Την αγάπη για το παιδί… ”Άφησα τελευταία την κύρια ιδιότητα (ορθότερα την πρώτη αρετή) του δασκάλου… Την αγάπη για το παιδί… Στο παιδί που δεν έιναι δικό του αλλά γίνεται δικό του όταν συνδεθεί με την παιδευτική σχέση.

Στο παιδί ως παιδί που ως ένα νέο και τρυφερό βλαστάρι που δεν έχει ακόμα ξεδιπλώσει τα φύλλα του αλλά κλείνει μέσα του τόσους θησαυρούς -νοημοσύνης, ευαισθησίας-δραστηριότητας- και περιμένει τη δική του στοργή και φροντίδα για να ανθοβολήσει, να αναπτυχθεί και να ολοκληρωθεί.

Είναι απίστευτο με πόση αγάπη (ανιδιοτελή, θερμή, αφειδώλευτη)αφοσιώνεται ο αληθινός δάσκαλος στους μαθητές του. Το παιδί που του εμπιστεύτηκαν να διδάξει γίνεται ο άξονας της ζωής του, αυτό της δίνει περιεχόμενο και γίνεται ο άξονας της ζωής του…

Στο δοκίμιο “Πρωτοβουλία και οίστρος … Ιδού το μάθημα¨ αναφέρει χαρακτηριστικά: ”Κατάλαβε το καλά, και κλείσε αυτή την αλήθεια μέσα στην ψυχή σου, ότι η διδασκαλία ανήκει στην κατηγορία των πνευματικών έργων όπου το καλό αποτέλεσμα είναι προϊόν έμπνευσης και δημιουργικού οίστρου.

Με μια λέξη: είναι δημιουργία. Και ο άξιος δάσκαλος: δημιουργός. Αυτό πρέπει να σκέπτεσαι όταν αρχίζεις όχι μόνο μια σειρά μαθημάτων, αλλά και το κάθε μάθημα, κάθε ώρα διδασκαλίας.

Δε θα εργαστείς απάνω σε γνωστές και πολυμεταχειρισμένες, στερεότυπες φόρμες και φόρμουλες (όπως: ο τεχνίτης στα «βάναυσα» έργα), αλλά θα δημιουργήσεις πάντοτε κάτι νέο και πρωτότυπο, κάτι που δεν είχε, δεν μπορούσε να έχει γίνει ως τώρα (όπως ο αληθινός ποιητής στα «ευγενή» έργα του πνεύματος).”

Στο ίδιο δοκίμιο αναφέρει τη προπαρασκευή ενός δασκάλου… Προσπερνάω την πρώτη που αναφέρεται στον τρόπο οργάνωσης της διδασκαλίας που γίνεται όταν αρχίζει και ξετυλίγεται αβίαστος και παραγωγικός ο ευρετικός διάλογος (όπως τον ονομάζει)με τους μαθητές μας κατά τη διερεύνηση ενός θέματος και συζήτηση των αποριών…

Πηγαίνω στη δεύτερη προπαρασκευή που θέτει… “Η δεύτερη, η πιο ουσιαστική και η πιο κουραστική, δε γίνεται, δεν μπορεί να γίνει την παραμονή της διδασκαλίας σου, αλλά κρατάει χρόνια πολλά, όσα θα διαρκέσει η επαγγελματική σου ζωή.

Πρέπει να κατακτήσεις εις βάθος την «ύλη» που θα διδάξεις, με τη συστηματική και αδιάκοπη μελέτη και οικείωση της μεθόδου και των πορισμάτων της αντίστοιχης επιστήμης.

Ο αείμνηστος Δάσκαλος Ευάγγελος Παπανούτσος είχε δώσει στο βιβλίο του “Δρόμοι ζωής“ την ουσία του δασκάλου…

Πηγή: fresheducation.gr
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ: https://hamomilaki.blogspot.com

Πάτμος-Δασικά

Τα... δάση του Νοτίου Αιγαίου

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΑΛΙΟΣ

·        

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:

Μείζον ζήτημα σε σχέση με τον χαρακτήρα των εκτάσεων και την ιδιοκτησία της γης έχει δημιουργήσει στο Νότιο Αιγαίο η ανάρτηση των δασικών χαρτών. Οπως υποστηρίζουν η Περιφέρεια και 34 νησιωτικοί δήμοι, χάρη σε μια ερμηνεία διάταξης, εκτάσεις με φρύγανα, που μέχρι πριν από ένα έτος θεωρούνταν χορτολιβαδικές, «βαφτίζονται» δασικές. Το αποτέλεσμα είναι ολόκληρα νησιά, όπως η Πάτμος, η Ανάφη και η Σύμη να εμφανίζονται ως δασικά. Το υπουργείο Περιβάλλοντος αναγνωρίζει το πρόβλημα και δεσμεύεται ότι θα το λύσει με νομοθετική ρύθμιση.

Χθες, πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα κοινή συνεδρίαση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και της ένωσης των Δήμων Κυκλάδων και Δωδεκανήσων με θέμα την αντιμετώπιση του ζητήματος που έχει ανακύψει. «Οι δασικοί χάρτες που αναρτήθηκαν πέρυσι χαρακτήρισαν δασικό το 80% της Πάτμου, το 75% της Ανάφης, το 60% της Σύμης», λέει ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος. «Είναι εκτάσεις με φρύγανα, που παλιά καλλιεργούνταν και τώρα η πολιτεία θεωρεί ότι δασώθηκαν. Και όχι μόνο αυτό, ως δασικές τις διεκδικεί το Δημόσιο – ήδη στην Πάτμο και στους Αρκιούς το υπουργείο Οικονομικών έχει στείλει 200 αγωγές ζητώντας την αποβολή ανθρώπων από τα κτήματά τους. Το ίδιο συμβαίνει ακόμα και στις Κυκλάδες, όπου κανονικά δεν ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου και όμως οι πολίτες πρέπει να αποδείξουν ότι οι εκτάσεις είναι δικές τους. Πρόκειται για μια εξοντωτική κατάσταση, εχθρική προς τον πολίτη».

«Με τον χαρακτηρισμό των δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων, το Δημόσιο θα διεκδικήσει ολόκληρα νησιά», συμπληρώνει ο Γιώργος Ευρυπιώτης, πρόεδρος του Συλλόγου Μελετητών Μηχανικών Κυκλάδων. «Η Κίμωλος έχει 150 μόνιμους κατοίκους. Οταν το 42% βγαίνει δασικό και αυτομάτως περνά στο Δημόσιο, ποιος έχει τα χρήματα να διεκδικήσει τη γη στα δικαστήρια; Και αυτό δεν αφορά μόνο τους Ελληνες, αλλά και τους ξένους που έχουν αγοράσει στα νησιά και τώρα τους λένε ότι οι εκτάσεις τους δεν τους ανήκουν».

«Η κατάσταση είναι πρωτόγνωρη», υποστηρίζει ο δήμαρχος Πάτμου Γρηγόρης Στόικος. «Εδώ και έναν χρόνο παλεύουμε να ρυθμιστεί το πρόβλημα χωρίς αποτέλεσμα. Δεν είναι δυνατόν να εμφανίζονται ως δημόσια δασικά η Πάτμος και οι Αρκιοί. Εχουν «παγώσει» όλα τα έργα, όλες οι επενδύσεις, όλες οι μεταβιβάσεις. Το ελληνικό Δημόσιο δεν είχε ποτέ περιουσία στα νησιά μας και τώρα διεκδικεί σπίτια με οικόπεδα».

Στην ουσία, βέβαια, τα δύο ζητήματα είναι διακριτά. Οσον αφορά τον χαρακτηρισμό των εκτάσεων, όπως εξηγεί η αναπληρώτρια διευθύντρια Δασών Κυκλάδων Μαρία Φωσκόλου, το θέμα δημιουργήθηκε το 2017 από μια ερμηνεία διάταξης. «Το 2016 με ένα Προεδρικό Διάταγμα εξειδικεύθηκε ο ορισμός δασών, δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων», εξηγεί. «Μεταξύ άλλων, επαναλάμβανε την πρόβλεψη του ν.998/79, πως χορτολιβαδικές χαρακτηρίζονται “οι εκτάσεις με φρυγανική (μη ξυλώδη) βλάστηση”. Τότε υπήρξε παρέμβαση από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, που ερμηνεύοντας τη φράση αυτή ζητούσε να χαρακτηρίζουμε τις φρυγανικές εκτάσεις δασικές. Παράλληλα, υπέβαλε ενστάσεις σε δασικούς χάρτες που είχαμε αναρτήσει, όπως λ.χ. της Σαντορίνης. Υποβάλλαμε πολυάριθμα ερωτήματα στο υπουργείο Περιβάλλοντος, ζητώντας να μας διευκρινίσει τι πρέπει να κάνουμε, αλλά δεν έχουν απαντηθεί». Το έτερο ζήτημα, αφορά την ιδιοκτησία της έκτασης καθώς στο Αιγαίο, πλην των Κυκλάδων, ό,τι δασικό και χορτολιβαδικό θεωρείται εξ ορισμού δημόσιο, εκτός αν ο πολίτης μπορεί να αποδείξει το αντίθετο. Ομως και στις Κυκλάδες, όπου έχουν αναρτηθεί χάρτες, οι μεταβιβάσεις έχουν «παγώσει» αν ένα τμήμα μιας έκτασης (ακόμα και μικρό) είναι χορτολιβαδικό ή δασικό, άρα διεκδικούμενο από το Δημόσιο. Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Σωκράτης Φάμελλος, που παρέστη χθες στη συνάντηση, δεσμεύθηκε ότι θα συσταθεί άμεσα επιτροπή για τη σύνταξη νομοθετικής πρότασης που θα αντιμετωπίζει το ζήτημα.

ΠΗΓΗ: http://www.kathimerini.gr./1005987/article/epikairothta/ellada/ta-dash-toy-notioy-aigaioy

Η θυμίαση......

Η θυμίαση πριν τη Μεγάλη Είσοδο της Θείας Λειτουργίας! 

Από τον Λειτουργιολόγο Γεώργιο Ζαραβέλα!

Η θυμίαση συνιστά μία από τις κύριες μορφές προσφορών της σύναξης προς τον Κύριο. Το θυμίαμα είναι ένα από τα είδη, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και ο άρτος, ο οίνος, το νερό, το λάδι κ.λπ., που αφιερώνουν οι πιστοί προς το σημαίνον Πρόσωπο της ευχαριστιακής σύναξης, για τον Οποίο η μυσταγωγία τελείται. Μεταξύ των καιρών του θυμιάματος κατά τη Θεία Ευχαριστία είναι και εκείνος πριν από τη Μεγάλη Είσοδο, ενόσω ψάλλεται από τους χορούς των ψαλτών ο Χερουβικός Ύμνος.

Η σύγχρονη τυπική διάταξη του βυζαντινού τυπικού της λατρείας ορίζει την απόδοση του θυμιάματος από τον πρώτο της σύναξης, δηλαδή τον προεξάρχοντα αρχιερέα, ειδάλλως, ελλείψει εκείνου, από τον πρώτο των πρεσβυτέρων. Η παλαιά τάξη, όμως, η οποία διατηρείται έως σήμερα στο σλαβικό χριστιανισμό, ορίζει ως αρμόδιο για τη θυμίαση το διάκονο, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην πλειονότητα άλλων αγιαστικών τελετών και ακολουθιών. Ο διάκονος θυμιάζει, ενόσω ο προεστώς λέγει την ευχή του Χερουβικού. Η συχνή έλλειψη, όμως, διακόνου στην πλειονότητα των ευχαριστιακών συνάξεων, οδήγησε στην οικειοποίηση από τον πρεσβύτερο πολλών στοιχείων, τα οποία ανήκουν στο διάκονο, μεταξύ αυτών και η θυμίαση, η οποία αντί να λαμβάνει χώρα ταυτόχρονα με την ανάγνωση της ευχής, τελείται στη συνέχεια της τελευταίας, ώστε να διαφυλαχθεί η τάξη και η ευπρέπεια.

Ο λειτουργός θυμιάζει πρώτα περιμετρικά την Αγία Τράπεζα, την πρόθεση και στη συνέχεια εξέρχεται από την Ωραία Πύλη, καταβαίνει τις αναβαθμίδες της και θυμιάζει πρώτα τον αρχιερατικό θρόνο, έπειτα τις δεσποτικές εικόνες του τέμπλου και ακολούθως όλο το ναό και το λαό, επιμέρους κάθε πιστό που μετέχει στο μυστήριο. Στη συνέχεια εισέρχεται στο Ιερό Βήμα, θυμιάζει πάλι την Αγία Τράπεζα περιμετρικά και τους παριστάμενους εντός αυτού συλλειτουργούς του.

Ο χρόνος κατά τον οποίο θα εξέλθει ο λειτουργός από το Ιερό Βήμα, ώστε να θυμιάσει, δεν είναι συγκεκριμένος. Υπάρχει άγραφη παράδοση, σύμφωνα με την οποία ο θυμιάζων εξέρχεται, μόλις ο χορός ψάλλει τον στίχο του Χερουβικού Ύμνου «τη ζωοποιώ Τριάδι» και συγκεκριμένα τη λέξη «Τριάδι». Η θέση αυτή είναι σίγουρα μεταγενέστερη, δεδομένου ότι δεν υπάρχει καμία σχετική αναφορά στη χειρόγραφη παράδοση, αλλά ούτε και σε νεότερες εκδόσεις. Για να κατανοηθεί το ασύνδετο του χρόνου της θυμίασης με συγκεκριμένο σημείο του ύμνου, σημειώνονται τα ακόλουθα.

 Ο Χερουβικός Ύμνος, σύμφωνα με την παλαιά παράδοση, ψαλλόταν όχι μία, αλλά τρεις φορές. Κατάλοιπο της τάξης αυτής αποτελεί η τριπλή απαγγελία του από τους συλλειτουργούντες κληρικούς, αφού ολοκληρωθεί η ανάγνωση της ευχής του Χερουβικού «Ουδείς άξιος» και πριν από την έναρξη της θυμίασης. Η πρακτική αυτή δεν ενισχύει την ανωτέρω θέση, αφού περιπλέκει και πολλαπλασιάζει τα πιθανά σημεία εξόδου του λειτουργού.

 Η συνάφεια του Χερουβικού Ύμνου με τις κινήσεις του λειτουργού εξαρτώνται από τον τελευταίο. Ο Ύμνος είναι καλυπτήριος και γεμίζει το λειτουργικό κενό της προετοιμασίας του λειτουργού για τη Μεγάλη Είσοδο, δεδομένου ότι από την τελευταία εκφώνηση μέχρι την έξοδο των Τιμίων Δώρων μεσολαβούν διαδοχικές βαθμίδες ιερατικής προεργασίας, δηλαδή η ευχή του Χερουβικού, η θυμίαση του ναού και του λαού, η χερνιψία, υπαρκτή πλέον μόνο κατά την αρχιερατική Θεία Λειτουργία, η συγχώρεση και η ολοκλήρωση της προσκομιδής με την κάλυψη των Τιμίων Δώρων. Οι χοροί των ψαλτών, επομένως, προσαρμόζονται στην ανάγκη του προεστώτα της σύναξης, ώστε να προετοιμάσει τη Μεγάλη Είσοδο και όχι το αντίθετο, δηλαδή ο λειτουργός να εξαρτάται από τη δεινότητα ή τις ορέξεις των ψαλλόντων, αλλά πάντα σε συνεννόηση μεταξύ των συντελεστών της αναίμακτης ιερουργίας.

 Η σημερινή πρακτική περί αδιόρατης κατάτμησης του Χερουβικού Ύμνου, σύμφωνα με τα ανωτέρω σημεία προετοιμασίας της εξόδου των Αγίων Δώρων, θα μπορούσε να περιλάβει τη θυμίαση από το λειτουργό, ενόσω ο χορός ψάλλει το στίχο «και τη ζωοποιώ….προσάδοντες». Η ευχή, αντίστοιχα, αναγιγνώσκεται κατά τη φράση «Οι τα Χερουβείμ μυστικώς εικονίζοντες», η χερνιψία (το πάλαι ποτέ), η συγχώρεση και η κάλυψη των Τιμίων Δώρων κατά το «πάσαν…μέριμναν», ενώ η έξοδος των Δώρων μετά το «Ως τον Βασιλέα».

 Η ενδυμασία του λειτουργού, που προσφέρει το θυμίαμα, προκαλεί διχογνωμία. Ο πρεσβύτερος, είτε έγγαμος, είτε άγαμος, θυμιάζει με ακάλυπτη την κεφαλή. Το ίδιο ισχύει και για τον επίσκοπο, ο οποίος δεν φέρει επί κεφαλής την αρχιερατική μίτρα ή το επιρριπτάριο, αλλά ούτε και ωμοφόριο, δεδομένου ότι το απεκδύθηκε πριν τα βιβλικά αναγνώσματα και θα το επανενδυθεί στο τέλος της Μεγάλης Εισόδου, πριν να αναλάβει στα χέρια του τα προς καθαγιασμό Δώρα.

Βιβλιογραφία 
Νικολάου του Καβάσιλα, Ἑρμηνεία τῆς Θείας Λειτουργίας, PG 150, στ. 367-492Α. 

Παρασκευόπουλου Χ. Γ. Ερμηνευτική Επιστασία επί της Θείας Λειτουργίας, εκδοτικός οίκος Χαρ. και Ιω. Καγιάφα, Πάτραι 1958. 

Τρεμπέλα Παν. Ν., Αι Τρεις Λειτουργίαι κατά τους εν Αθήναις Κώδικας, εκδίδεται υπό της Μ. Πατριαρχικής Επιστημονικής Επιτροπής προς αναθεώρησιν και έκδοσιν των λειτουργικών βιβλίων, Αθήναι 1935. 

Φουνούλη Ιω. Μ., Απαντήσεις εις λειτουργικάς απορίας, τ. Γ’, εκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήνα 2002³.

Πηγή φωτογραφίας: www.inkefalonia.gr

ΠΗΓΗ: http://naxioimelistes.blogspot.com/