Νάξιοι Μελιστές: (Ψαλτικό Κυριακοδρόμιο) Κυριακή ΚΕ΄ - Αποστόλου Αν...

Νάξιοι Μελιστές: (Ψαλτικό Κυριακοδρόμιο) Κυριακή ΚΕ΄ - Αποστόλου Αν...:   Οι Ακολουθίες  του Εσπερινού, τού Όρθρου και της Θείας Λειτουργίας της εορτής του Αποστόλου Ανδρέου! Επιλογή, Επιμέλεια και Στοιχειοθεσία ...

Νάξιοι Μελιστές: Τυπική Διάταξη Ακολουθιών από 30η Νοεμβρίου έως 6η...

Νάξιοι Μελιστές: Τυπική Διάταξη Ακολουθιών από 30η Νοεμβρίου έως 6η...:  Download σε μορφή pdf:  ΕΔΩ

Κανών Βαρέως ήχου

 Βυζαντινή Μουσική

Ερμηνεία Κανόνα Βαρέως ήχου

 

24.11.2025

Μιχάλης Κουτσός, Φιλόλογος – Συγγραφέας

Καταβασία   Ἦχος  βαρύς ᾨδὴ α’.

 

 Ὁ Εἱρμὸς  

Νεύσει σου πρὸς γεώδη, ἀντιτυπίαν μετήχθη,

ἡ πρὶν εὐδιάχυτος, ὑδάτων φύσις Κύριε·

 ὅθεν ἀβρόχως πεζεύσας, ᾄδει Ἰσραὴλ σοι, ᾠδὴν ἐπινίκιον.

 

Απλή σύνταξη

Η πρὶν εὐδιάχυτος, ὑδάτων φύσις Κύριε

νεύσει σου μετήχθη πρὸς γεώδη, ἀντιτυπίαν,

 ὅθεν  Ἰσραὴλ πεζεύσας ἀβρόχως ᾄδει  σοι ᾠδὴν ἐπινίκιον.

 

Μετάφραση

Η πριν ρευστή φύση των υδάτων, Κύριε, με ένα σου νεύμα

μεταβλήθηκε στο αντίστοιχο στοιχείο της φύσεως, την στεριά

κι έτσι ο Ισραήλ, αφού πέρασε πεζός χωρίς να βρέξει τα πόδια του,

Σου ψέλνει επινίκιο ύμνο.

 

Σχόλιο

          Η «ευδιάχυτος», δηλαδή η ρευστή φύση των υδάτων με ένα μόνο νεύμα   μετατράπηκε στην αντίστοιχη φύση της στερεάς και οι Ισραηλίτες πέρασαν «αβρόχοις ποσί» και έπειτα έψαλαν επινίκιο ωδή. Εδώ τονίζεται η δύναμη του  Κυρίου  να μεταβάλλει τη ρευστή θάλασσα σε στερεά γη. Φυσικά αυτό έγινε τοπικά σε ένα σημείο, όμως αυτό το σημείο ήταν αρκετό για να περάσουν οι Ισραηλίτες στην απέναντι όχθη και ύστερα να ξαναγυρίσουν τα νερά, να εξαφανιστεί το μονοπάτι και να σκεπάσει την στρατιά του Φαραώ με τα κύματα και να την  πνίξει.

 

 

 

Καταβασία Ήχος Βαρύς  ᾨδὴ γ΄  Ὁ Εἱρμὸς  

 

Ὁ κατ’ ἀρχὰς τοὺς οὐρανούς, παντοδυνάμῳ σου Λόγῳ, 

στερεώσας, ΚύριεΣωτήρ, καὶ τῷ παντουργῷ 

καὶ θείῳ Πνεύματι, πᾶσαν τὴν δύναμιν αὐτῶν,

 ἐν ἀσαλεύτῳ με πέτρᾳ, τῆς ὁμολογίας σου στερέωσον.

 Απλή σύνταξη

Ὁ στερεώσας, Κύριε, κατ’ ἀρχὰς τοὺς οὐρανούς 

παντοδυνάμῳ σου Λόγῳ,  Σωτήρ, 

καὶ τῷ παντουργῷ καὶ θείῳ Πνεύματι, 

πᾶσαν τὴν δύναμιν αὐτῶν,

στερέωσον με ἐν ἀσαλεύτῳ  πέτρᾳ, τῆς ὁμολογίας σου.

Μετάφραση

Εσύ, Κύριε, που στερέωσες τους ουρανούς στην αρχή του κόσμου

με τον παντοδύναμό σου Λόγο, Σωτήρα μου,

και με την συνεργία του παντουργού

και θείου Αγίου Πνεύματος όλη την δύναμή τους

στερέωσέ με στην ασάλευτη πέτρα της ομολογίας σου.

Ερμηνεία

          Ο υμνογράφος αναφέρεται στην αρχή της δημιουργίας του κόσμου, όπου ο Θεός μόνο με τον παντοδύναμο λόγο του δημιούργησε τα πάντα    «Καὶ εἶπεν ὁ Θεός· γενηθήτω στερέωμα ἐν μέσῳ τοῦ ὕδατος καὶ ἔστω διαχωρίζον ἀνὰ μέσον ὕδατος καὶ ὕδατος. καὶ ἐγένετο οὕτως.  (Γεν.1,6-7). Στην δημιουργία αυτή του κόσμου συμμετείχαν και τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος. Εδώ τονίζεται και η «παντουργία» του Αγίου Πνεύματος, δηλαδή η δυνατότητα δημιουργίας παντός πράγματος, το οποίο συνεργεί «εις παν έργον αγαθόν».

          Η πέτρα είναι ένα από τα πιο σκληρά υλικά. Επομένως όταν αναφέρουμε τη λέξη   εννοούμε σκληρότητα, αντοχή, στερεότητα.   Ο Χριστός είπε στον Πέτρο: «σὺ εἶ Πέτρος, καὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν ἐκκλησίαν,    (Ματθ. 16,18). Ο Χριστός είναι η ακρογωνιαία πέτρα.« Λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας (Ματθ.21, 42). Το στερέωμα της εκκλησίας: «Τὸ στερέωμα τῶν ἐπὶ Σοὶ πεποιθότων, στερέωσον, Κύριε, τὴν Ἐκκλησίαν, ἣν ἐκτήσω τῷ Τιμίῳ Σου Αἵματι (Κατ.Υπαπα, γ΄Ωδή).

 

Καταβασία Ήχος Βαρύς  ᾨδὴ δ’ Ὁ Εἱρμὸς  

 

«Ὁ Πατρικοὺς κόλπους μὴ λιπών, καὶ καταβὰς ἐπὶ τῆς γῆς, 

Χριστὲ ὁ Θεός, τὸ μυστήριον ἀκήκοα τῆς οἰκονομίας σου, 

καὶ ἐδόξασά σε μόνε Φιλάνθρωπε».

 Απλή σύνταξη

Ὁ  μὴ λιπών Πατρικοὺς κόλπους καὶ καταβὰς ἐπὶ τῆς γῆς,

 Χριστὲ ὁ Θεός, ἀκήκοα τὸ μυστήριον  τῆς οἰκονομίας σου,

 καὶ ἐδόξασά σε μόνε Φιλάνθρωπε».

Μετάφραση

Χωρίς να εγκαταλείψεις την αγκαλιά του Θεού Πατέρα σου

και αφού κατέβηκες στη γη, Χριστέ και Θεέ μου,

άκουσα για το μυστήριο της θείας οικονομίας σου

και δόξασα εσένα που είναι ο μόνος φιλάνθρωπος.

Ερμηνεία

          Πολλοί προφήτες οραματίστηκαν την έλευση του Χριστού, όπως ο Ησαΐας, ο Ιεζεκιήλ και εδώ στην προκειμένη περίπτωση ο Αββακούμ. Ο προφήτης αυτός αξιώθηκε ύστερα από πολλή νηστεία και προσευχή να δει το μεγαλείο του Θεού να εμφανίζεται στον κόσμο και γίνεται μέτοχος του μεγάλου μυστηρίου της ενανθρωπίσεως του Κυρίου. Και είναι μυστήριο, γι’  αυτό ο Αββακούμ το είδε και κατέλαβε φόβος και τρόμος τη  ύπαρξή του και το μόνο που μπόρεσε να ψελλίσει ήταν έναν ύμνος προς τον Θεό.

«Κύριε, εἰσακήκοα τὴν ἀκοὴν σου, καὶ ἐφοβήθην· Κύριε, κατενόησα τὰ ἔργα σου, καὶ ἐξέστην. Ὁ Θεὸς ἀπὸ Θαιμὰν ἥξει, καὶ ὁ Ἅγιος ἐξ ὅρους κατασκίου δασέος».Το θέμα αυτό έγινε πάγιο για τις Δ΄ Ωδές των Κανόνων  και κατά περίπτωση διαπραγματεύεται διαφορετικά.

          Το τροπάριο αυτό δίνει απάντηση στους αιρετικούς που πιστεύουν στην μία φύση του Χριστού και όχι και στις δύο. Ο Χριστός μπορεί να έγινε άνθρωπος, να κατέβηκε από τους ουρανούς όμως δεν εγκατέλειψε ποτέ τους πατρικούς κόλπους, που σημαίνει ό τι ο Χριστός δεν έπαψε ποτέ να είναι το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, να συγκυβερνά με τον Θεό Πατέρα την οικουμένη, να προνοεί και να την συντηρεί. Αυτή η φροντίδα του για το πιο ακριβό πλάσμα του κόσμου, τον άνθρωπο, την έδειξε με το σχέδιο της Οικονομίας του, που αποσκοπούσε στην σωτηρία του ανθρώπου.

Καταβασία Ήχος Βαρύς  ᾨδὴ ε’ Ὁ Εἱρμὸς  

 

Νὺξ ἀφεγγὴς τοῖς ἀπίστοις Χριστέ,

 τοῖς δὲ πιστοῖς φωτισμός,

ἐν τῇ τρυφῇ τῶν θείων λόγων σου·

 διὰ τοῦτο πρὸς σὲ ὀρθρίζω,

 καὶ ἀνυμνῶ σου τὴν Θεότητα.

Απλή σύνταξη

Νὺξ ἀφεγγὴς τοῖς ἀπίστοις Χριστέ

 τοῖς δὲ πιστοῖς φωτισμός

ἐν τῇ τρυφῇ τῶν θείων λόγων σου·

διὰ τοῦτο πρὸς σὲ ὀρθρίζω,

 καὶ ἀνυμνῶ σου τὴν Θεότητα.

Μετάφραση

Βαθιά νύχτα έχουν οι άπιστοι, Χριστέ μου,

στους πιστούς  όμως παρέχεται φωτισμός,

όταν εντρυφούν στα θεία σου λόγια.

Γι’  αυτό πρωί πρωί σε σένα απευθύνομαι

και σου ανυμνώ την Θεότητά σου.

Ερμηνεία

          Ο λόγος του Θεού είναι φως που φωτίζει τις ψυχές, γι’  αυτό με το να εντρυφά κανείς στον λόγο του Θεού φωτίζεται συνεχώς η πορεία του στη ζωή , βλέπει που πάει και ξέρει πώς να πάει στον προορισμό του. Αυτό δεν είναι καθόλου αυτονόητο. Για να φωτίσει το λυχνάρι δεν αρκεί μόνο το σπίρτο αλλά και η ανάλογη προετοιμασία για το απαραίτητο λάδι. Τότε ανάβει το λυχνάρι και φωτίζει παντού.

          Και για να θυμηθούμε την παραβολή του σπορέως η καρδιά του ανθρώπου πρέπει να είναι γη αγαθή και να καλλιεργηθεί καλά για να φυτρώσει ο λόγος του Θεού. Κι αυτό γιατί υπάρχουν άλλα χωράφια με πέτρες και με αγκάθια, όπου δεν ευδοκιμεί ο λόγος του Θεού. Τότε δεν φυτρώνει τίποτα, δεν ανάβει κανένα λυχνάρι και ο άνθρωπος ζει μέσα στο σκοτάδι και οι νύχτες του είναι «αφεγγείς». Ο λόγος του Θεού ετοιμάζει την καρδιά του ανθρώπου να δεχτεί την Χάρη του Θεού, η οποία είναι η αιτία της γόνιμης καρποφορίας.

 

Καταβασία Ήχος Βαρύς ᾨδὴ ς’ Ὁ Εἱρμὸς  

 

«Ναυτιῶν τῷ σάλῳ, τῶν βιοτικῶν μελημάτων,

 ποντούμενος  συμπλόοις ἁμαρτίαις, καὶ ψυχοφθόρῳ θηρὶ 

προσριπτούμενος, ὡς Ἰωνᾶς Χριστὲ βοῶ σοι·

 Ἐκ θανατηφόρου με βυθοῦ ἀνάγαγε».

 

Απλή σύνταξη

Ναυτιῶν τῷ σάλῳ τῶν βιοτικῶν μελημάτων, 

συμπλόοις ποντούμενος ἁμαρτίαις

 καὶ ψυχοφθόρῳ θηρὶ προσριπτούμενος,

ὡς Ἰωνᾶς Χριστὲ βοῶ σοι· 

Ἐκ θανατηφόρου βυθοῦ ἀνάγαγέ με».

Μετάφραση

Θαλασσοπορώντας  μέσα στην τρικυμία των βιοτικών μεριμνών,

ταξιδεύοντας μέσα στην θάλασσα μαζί με τις αμαρτίες

και ριγμένος σε ένα θεριό που τρώει την ψυχή μου,

όπως ο Ιωνάς σε φωνάζω:

«βγάλε με από τον θανατηφόρο βυθό».

Ερμηνεία

Η  στ΄ Ωδή των Κανόνων αναφέρεται πάντα αλλά με διαφορετικούς τρόπους στο θέμα της στ΄ Βιβλικής Ωδής που είναι η περιπέτεια του Ιωνά στην θάλασσα. Έτσι και εδώ γίνεται μνεία αυτού του γεγονότος, το οποίο είναι συμβολικό. Η τριήμερη παραμονή του Ιωνά στην κοιλιά του κήτους, ο οποίος όρθιος σε στάση προσευχής προσευχόταν στον Θεό να τον σώσει,  και η έξοδός του από αυτήν, συμβολίζει  την τριήμερη Ταφή και την Ανάσταση του Χριστού. Όμως εδώ το γεγονός αυτό το αξιοποιεί και με το να μεταφέρει τον εαυτό του στην κατάσταση του Ιωνά. Όπως ο Ιωνάς έτσι και αυτός βρίσκεται μέσα στο πέλαγος των βιοτικών μεριμνών συμπλέοντας με τις αμαρτίες του και κινδυνεύει να βυθιστεί από  αυτές. Αλλά όπως ο Ιωνάς ρίχτηκε από τους συνταξιδιώτες του από το πλοίο στην θάλασσα και τον κατάπιε το θηρίο, έτσι και αυτός αισθάνεται να τον κατάπιε ένα άλλο θηρίο ψυχοφθόρο, δηλαδή  που φθείρει τις ψυχές, και που δεν είναι άλλος από τον διάβολο. Κινδυνεύει να βυθιστεί στην θάλασσα των αμαρτιών του και ζητά, όπως ο Ιωνάς, να τον σώσει από τον «θανατηφόρο βυθό».

 

Καταβασία Ήχος Βαρύς ᾨδὴ ζ’ Ὁ Εἱρμὸς  

 

«Κάμινον Παῖδες, πυρίφλεκτον πάλαι, δροσοβολοῦσαν ὑπέδειξαν,

 ἕνα Θεὸν ἀνυμνοῦντες καὶ λέγοντες· ὁ ὑπερυψούμενος,

 τῶν Πατέρων Θεός, καὶ ὑπερένδοξος».

 

Απλή σύνταξη

Παῖδες  πάλαι ὑπέδειξαν πυρίφλεκτον κάμινον δροσοβολοῦσαν ,

ἀνυμνοῦντες καὶ λέγοντες ἕνα Θεὸν: ὁ ὑπερυψούμενος,

 καὶ ὑπερένδοξος  Θεός τῶν Πατέρων».

 

Μετάφραση

Κάποτε κάποια παιδιά μας παρουσίασαν ένα διάπυρο δροσερό καμίνι

υμνώντας έναν Θεό και λέγοντας:

«Ο Θεός των πατέρων μας είναι πάνω από κάθε τιμή και δόξα».

Ερμηνεία

          Οι ζ΄ Ωδές των κανόνων είναι αφιερωμένες στους Τρείς Παίδας κατ’ απομίμηση της αντίστοιχης Βιβλικής Ωδής. Συνήθως η Ωδή αυτή προσαρμόζεται και στο πνεύμα της εορτής, για την οποία γράφτηκε η Ωδή. Εδώ είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένη στο γεγονός αυτό. Εδώ πρέπει πάλι να προσέξουμε δύο πράγμα: «την δροσοβόλο κάμινον»  και το «αινούντες   τον Θεόν».

          Ό,τι πέσει στο καμίνι της φωτιάς, γίνεται στάχτη. Αυτό όμως δεν έγινε και με τους Τρεις Παίδας, τους οποίους ο Ναβουχοδονόσωρ  έριξε στην φωτιά. Αντίθετα το καμίνι αυτό όχι μόνο δεν έκαιγε αλλά ήταν δροσερό, πράγμα πολύ παράξενο. Δεν είναι δυνατόν ένα καμίνι να είναι δροσερό, μάλλον καφτερό είναι. Κι όμως ο Χριστός με την παρουσία αγγέλου το μετέβαλε σε δροσερό και έτσι οι Τρεις Παίδες έμειναν ανέγγιχτοι από την φωτιά. Αυτό αποτελεί και προτύπωση της Παναγίας, η οποία, ενώ πήρε μέσα της το Πυρ της Θεότητος, δεν κάηκε αλλά γέννησε την δροσιά του κόσμου, τον Χριστό, που θα δροσίζει κάθε αγωνιζόμενο άνθρωπο μέσα σε όλες του τις δυσκολίες.

Καταβασία Ήχος Βαρύς ᾨδὴ η’ Ὁ Εἱρμὸς  

 

«Ἄφλεκτος πυρί, ἐν Σινᾷ προσομιλοῦσα, βάτος Θεὸν ἐγνώρισε,

 τῷ βραδυγλώσσῳ καὶ δυσήχῳ Μωσεῖ, καὶ Παῖδας

 ζῆλος Θεοῦ, τρεῖς ἀναλώτους ἐν πυρί, ὑμνῳδοὺς ἔδειξε. 

 Απλή σύνταξη

«Ἄφλεκτος βάτος ἐν Σινᾷ προσομιλοῦσα πυρί 

 ἐγνώρισε Θεὸν τῷ βραδυγλώσσῳ καὶ δυσήχῳ Μωσεῖ, , 

 καὶ  ζῆλος Θεοῦ τρεῖς Παῖδας  ἔδειξε ἀναλώτους ἐν πυρί  ὑμνῳδοὺς . 

Πάντα τὰ ἔργα,  ὑμνεῖτε τὸν Κύριον ,

 καὶ ὑπερυψοῦτε, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας».

Μετάφραση

Ένα βάτος στο Σινά, που δεν καίγονταν,

παρότι τον τύλιγε φωτιά, έκανε γνωστό τον Θεό

στον βραδύγλωσσο και κακόηχο Μωυσή

και ζήλος Θεού  ανέδειξε τρία Παιδιά

υμνωδούς χωρίς να καίγονται μες στη φωτιά.

Όλα τα έργα υμνείτε και υπερυψούτε τον Κύριο

σε όλους τους αιώνας.

Ερμηνεία

          Τα δύο αυτά σημαντικά γεγονότα, η άφλεκτος βάτος και οι Τρεις Παίδες, αποτελούν σημείο αναφοράς σε πολλά τροπάρια.

          Η άφλεκτος βάτος ήταν το σημείο της παρουσίας του Θεού στο όρος Σινά.  Και επειδή σύμφωνα με την ρήση «Θεόν ουδείς εόρακε πώποτε» ο Μωυσής δεν μπορούσε να δει κατάματα τον Θεό, ο Θεός έδωσε δείγματα της παρουσίας του με τρεις τρόπους, όπως με νεφέλη που σκέπασε τον όρος Σινά και με μια βάτο, η οποία έβγαζε φλόγες αλλά δεν καιγόταν και με τις θεοχάρακτες πλάκες.  Από αυτά τα τρία συνταρακτικά γεγονότα ο Μωυσής κατάλαβε την παρουσία του Θεού και πείστηκε ότι οι εντολές που έπαιρνε χαραγμένες σε πλάκες είναι εντολές του Θεού και παρόλο ότι ήταν βραδύγλωσσος και δεν άκουγε καλά, ανέλαβε ως ηγέτης του Ισραήλ.

          Το άλλο γεγονός είναι οι Τρεις Παίδες, ο οποίοι με το ζήλο του Θεού μπόρεσαν να κρατήσουν άθικτα από την φωτιά τα σώματά τους και μάλιστα να υμνούν και να δοξολογούν τον Θεό χωρίς να επηρεάζονται καθόλου από το καμίνι της φωτιάς

 

Καταβασία Ήχος Βαρύς ᾨδὴ θ’  Ὁ Εἱρμὸς  

 

«Μὴ τῆς φθορᾶς διαπείρᾳ κυοφορήσασα, καὶ παντεχνήμονι Λόγῳ σάρκα δανείσασα, Μῆτερ ἀπείρανδρε, Παρθένε Θεοτόκε,

 δοχεῖον τοῦ ἀστέκτου, χωρίον τοῦ ἀπείρου πλαστουργοῦ σου Σὲ μεγαλύνομεν».

 

Απλή σύνταξη

Μὴ κυοφορήσασα διαπείρᾳ  τῆς φθορᾶς, 

καὶ δανείσασα σάρκα παντεχνήμονι Λόγῳ , 

Μῆτερ ἀπείρανδρε, Παρθένε Θεοτόκε, 

δοχεῖον τοῦ ἀστέκτου, χωρίον τοῦ ἀπείρου πλαστουργοῦ σου Σὲ μεγαλύνομεν».

Μετάφραση

Εσύ που έμεινες έγκυος χωρίς την πείρα της φθοράς

και δάνεισες την σάρκα σου στον παντουργό Λόγο

μητέρα, που δεν γνώρισες άνδρα, Θεοτόκε Παρθένε,

εσύ που είσαι το δοχείο αυτού που δεν στεγάζεται

και χώρος που χώρεσε ο άπειρος Πλαστουργός,

 Εσένα σε μεγαλύνουμε.

Ερμηνεία

          Η ενσάρκωση του Χριστού από την Παρθένο Μαρία αποτελεί κεντρικό θέμα όχι μόνο στα Θεοτοκία αλλά και σε άλλα τροπάρια όπως εδώ. Η κυοφορία της Παρθένου έγινε «ασπόρως» κι έτσι δεν γνώρισε την φθορά της «εν σπόρω γέννησης», που είναι συνέπεια της φθοράς που έφερε η προπατορική αμαρτία με την ηδονική συνεύρεση και την ετεροφυλική συνένωση. Η Παρθένος Μαρία δάνεισε το σώμα της με την έννοια ότι ο Χριστός ως ολοκληρωμένος άνθρωπος πήρε μόνο την σάρκα της Παρθένου, την δανείστηκε από το ανθρώπινο γένος για να την επιστρέψει στον κόσμο αγιασμένη και αναστημένη. «Ο παντεχνήμων Λόγος του Θεού» είναι ο δημιουργικός Λόγος του Θεού με τον οποίο και μόνο έγιναν τα πάντα. Συνεπώς αυτός που δημιούργησε με σοφία τον κόσμο, ήξερε πως να μεθοδεύσει αυτήν την διαδικασία, η οποία δεν εμπίπτει στους κανόνες της φύσεως, τους οποίους ο ίδιος θέσπισε. Εξάλλου «όπου Θεός βούλεται, νικάται φύσεως τάξις». Κι έτσι η γαστέρα της Παναγίας έγινε πλατυτέρα των ουρανών για να χωρέσει «τον αχώρητον παντί».

ΠΗΓΗ: https://www.pemptousia.gr/2025/11/ermineia-kanona-vareos-ichou/

Δύο Έλληνες στη λίστα των επιστημόνων με την υψηλότερη επίδραση παγκοσμίως

Δύο Έλληνες στη λίστα των επιστημόνων με την υψηλότερη επίδραση παγκοσμίως: Η λίστα αναδεικνύει ερευνητές των οποίων οι επιστημονικές δημοσιεύσεις ανήκουν στο κορυφαίο 1% στο πεδίο τους διεθνώς

Άγιος Εθνοϊερομάρτυς Πλάτων Αϊβαζίδης

Μαρία Χατζημιχάλη – Παπαλιού: «Η ζωή των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου» με συγκλόνισε»

Μαρία Χατζημιχάλη – Παπαλιού: «Η ζωή των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου» με συγκλόνισε»: Η σκηνοθέτιδα μιλάει για το ντοκιμαντέρ «Κύριλλος και Μεθόδιος - Οι φωτιστές των Σλάβων» που προβάλλεται στον Δαναό

Σούρμενα: Η ετυμολογία του ονόματος της όμορφης πόλης του Εύξεινου Πόντου

Σούρμενα: Η ετυμολογία του ονόματος της όμορφης πόλης του Εύξεινου Πόντου: Τα αποκαλούσαν και Σουσάρμενα ή Σύρμενα και η πόλη, με την ομορφιά και τις παραδόσεις της, εμπνέει ακόμα