Ο Υγιής Αθλητισμός:
άμιλλα, συνεργατικότητα, επικοινωνία
Στιγμιότυπο από την εντυπωσιακή τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, στην Αθήνα, στο ΟΑΚΑ (Φωτ.: Νίκος Λουπάκης)
Ο Αθλητισμός κάνει τα πρώτα του βήματα στον ανθρώπινο πολιτισμό λαμβάνοντας πνευματική διάσταση με το ρήμα αθλώ. Από τότε τον συναντάμε στον Όμηρο, με τους ήρωες να παλεύουν για δόξα και υστεροφημία, στους άθλους του Ηρακλή όπου παίρνει μια πιο κοινωνική διάσταση και στους Ολυμπιακούς αγώνες των αρχαίων Ελλήνων. Εκεί ολοκληρώνεται, ντύνεται το αθλητικό ιδεώδες και στεφανώνεται με τις αξίες και τα ιδανικά του ευγενούς συναγωνισμού, της άμιλλας.
Ο πόλεμος παύει καθόλη την διάρκεια των αγώνων και στο σημείο αυτό γίνεται ευδιάκριτη μια εναλλακτική που προσφέρεται ως θείο δώρο στον άνθρωπο. Η προοπτική διαχείρισης της αντιπαλότητας και του ανταγωνισμού με αυτόν τον ειρηνικό τρόπο δεν αφήνει πια περιθώρια απόκλισης. Ναι, ο άνθρωπος είναι ανταγωνιστικό όν, ναι, επιδιώκει την εξύψωση μέχρι τη θέωση, αλλά ο τρόπος δεν είναι ο πόλεμος. Το μέσο δεν είναι η βίαιη αντιπαράθεση, αλλά η ειρηνική συνύπαρξη και η συμμετοχή σε αγωνίσματα με στόχο την βελτίωση. Με κανόνες, οι οποίοι ισχύουν και εφαρμόζονται ισότιμα για όλους τους διαγωνιζόμενους. Με κριτές αμερόληπτους, ώστε να μην υπονομεύεται η προσπάθεια. Με έπαθλο όχι την νίκη με κάθε μέσο, αλλά δια του εύ αγωνίζεσθαι. Της πίστης, δηλαδή, στο αγαθό του υγιούς συναγωνισμού με στόχο την βελτίωση του αθλητή και κατ’ επέκταση της ανθρώπινης οντότητας ως μέλος μιας κοινότητας. Διότι τότε μόνο η επιτυχία είναι ολοκληρωμένη. Όταν όλοι έχουν μερίδιο σε αυτή.
Στόχος και κριτής πλέον της προσπάθειας δεν είναι ο πόλεμος, αλλά η ειρήνη. Σημείο αναφοράς και πεδίο συναγωνισμού η διάκριση εν ειρήνη. Με την μετάγγιση των αξιών αυτών ο πολεμιστής μεταμορφώνεται σε αθλητή. Δεν επιδιώκει πια την εξύψωσή του μέσω της καταστροφής του αντιπάλου, αλλά την από κοινού βελτίωσή τους. Διότι τότε μόνο η προσπάθειά του θα αγγίζει το μέγιστο της απόδοσής της: όταν θα αγωνίζεται να φτάσει και να ξεπεράσει έναν όσο το δυνατόν ισχυρότερο αντίπαλο. Τότε μόνο η νίκη του θα λαμβάνει το μέγιστο της αξίας: όταν υπάρχει η παραδοχή της από τον συναγωνιστή. Και τα κέρδη θα είναι πολλαπλά. Το στεφάνι της δόξας περνάει δεύτερο σε σχέση με εκείνο της αδελφοσύνης μεταξύ των αντιπάλων. Οι φόβοι και οι ελπίδες που τους χώριζαν τώρα τους ενώνουν και όσο γίνεται αντιληπτό πως ο αγώνας είναι κοινός, τόσο η κοινή προσπάθεια αυξάνει και λεπταίνει.
Η ψυχή του αθλητή εθίζεται στον καλό αγώνα. Διδάσκεται να παλεύει έντιμα και να μην εγκαταλείπει στις δυσκολίες της ζωής, να μην μένει κάτω αλλά να σηκώνεται διψασμένη για περισσότερη προσπάθεια. Η ήττα γίνεται έτσι πολύτιμο μάθημα. Η νίκη θα έρθει προκειμένου να επιβεβαιώσει την γνώση και όχι για να φουσκώσει με υπερηφάνεια τον αθλητή και να τον ρίξει στην υπεροψία καταστρέφοντάς τον. Έτσι αντιλαμβάνεται και την αξία της ταπείνωσης, η οποία τον κράτησε όρθιο στις δύσκολες στιγμές και τώρα πάλι τον προφυλάσσει από την πτώση. Η γνώση αυτή επιτάσσει τον σεβασμό στα ιδεώδη του αθλητισμού και κάθε απόκλιση από τον κανόνα που ορίζει συνιστά έκπτωση, πισωγύρισμα που δεν είναι αποδεκτό από κάποιον που έφτασε τόσο μακρυά σώμα και πνεύμα. Η θέληση του αθλητή ασφαλίζεται, δυναμώνει και με σιγουριά βάζει πλώρη για μεγαλύτερες κατακτήσεις.
Τα οφέλη είναι όμως και από την αρνητική πλευρά. Το σώμα ζητά να είναι δυνατό και υγιές, ώστε να αντέχει στον πόνο της προπόνησης, να αγωνίζεται με ευχέρεια και να μην υποκύπτει στα εμπόδια, να μην κάμπτεται στις δυσκολίες. Ο υγιής αθλητής αυτόματα απέχει από καταχρήσεις προφυλάσσοντας τον οργανισμό του. Αποκτά έτσι αντοχή στον πόνο, εξοικειώνεται και μαθαίνει να μην τον φοβάται, αλλά να τον διαχειρίζεται προς όφελός του. Συνειδητοποιεί την αξία της υγείας σωματικά και σταδιακά αντιλαμβάνεται την επίδρασή της και στο πνεύμα. Ένα σώμα που κουράζεται εύκολα, που δεν είναι καθαρό ή είναι με οποιονδήποτε τρόπο ευάλωτο στους κινδύνους θα φιλοξενεί πάντα ένα συγγενές πνεύμα. Με παρόμοιο τρόπο, ένα πνεύμα που ασθενεί πάντα θα προκαλεί προβλήματα και δυσκολίες στο σώμα εμπλέκοντας έτσι τον άνθρωπο σε έναν φαύλο κύκλο ασθένειας και δυστυχίας.
Ο αθλητισμός θέλει λοιπόν άτομα εύρωστα από όλες τις απόψεις. Ζητεί μονάδες υγιείς, ικανές να ενταχθούν στο σύνολο και να πολλαπλασιάσουν τα οφέλη του. Τα ομαδικά αθλήματα προσφέρονται για αυτό και δύνανται να προσφέρουν στην κοινωνία ανάλογα με την διαχείριση που θα τους γίνει. Στόχος και κανόνας εδώ είναι η υποταγή του ατόμου στο συμφέρον του συνόλου και όχι το αντίστροφο. Μια υποταγή, η οποία κρέμεται στη λεπτή κλωστή της ταπείνωσης του εγώ, της δικαιοσύνης και της αξιοκρατίας. Η διαχείρισή της δε ξεκινά από την επιλογή των αθλητών που θα στελεχώσουν το σύνολο και εκτείνεται σε μια σειρά από μικρά ή μεγάλα ζητήματα ανάλογα με τον βαθμό που επηρεάζουν την συνοχή, την εύρυθμη λειτουργία και τελικά την επιτυχία της ομάδας.
Ο κάθε αθλητής οφείλει να επιδιώκει παράλληλα με την δική του βελτίωση και την ενδυνάμωση των συναθλητών του με τελικό στόχο την τελειοποίηση της ομάδας σε όλα τα επίπεδα. Πρέπει να προσαρμοστεί ομαλά και να εντάξει τις ικανότητές του στην υπηρεσία του συνόλου έτσι ώστε η ομαδική προσπάθεια να φτάσει σε απόλυτη αρμονία. Όπως σε μια συμφωνία με δυσκολία ξεχωρίζει κανείς τα μουσικά όργανα που παράγουν τον συμφωνικό ήχο, έτσι και σε μια επιτυχημένη ομάδα η ατομική προσπάθεια πρέπει να μην διακρίνεται ή να διακρίνεται ως μέρος της ομαδικής. Αυτή η αρμονία βρίσκεται στο τέλος κάθε αναζήτησης και αποτελεί τον καρπό όλων των προσπαθειών.
Όταν υπάρχει, το σύνολο εμφανίζεται υγιές, συμπαγές μπροστά στη δυσκολία και στον κίνδυνο. Όταν λείπει, κάθε κακοκαιρία μοιάζει με τρικυμία και η ομάδα θαλασσοδέρνεται παρασυρόμενη από τα κύματα. Η συνεργατικότητα, λοιπόν, και η επικοινωνία φαίνεται ως κάτι δεδομένο ενώ είναι το ζητούμενο. Η χημεία αυτή είναι το στοιχείο που ως κυματοθραύστης θα προφυλάξει το πλοίο από την ταραχή της ήττας και της αποτυχίας. Θα πολλαπλασιάσει δε την χαρά των επιτυχιών δίνοντας νέα πνοή και ενέργεια για την συνέχεια.
Τέτοιοι είναι οι καρποί του υγιούς αθλητισμού για τον άνθρωπο αθλητή, αλλά και για εκείνους που με οποιονδήποτε τρόπο συμμετέχουν στα αθλητικά δρώμενα. Ακόμη και ως θεατής, κάποιος που είναι μυημένος στο αθλητικό ιδεώδες, έχει να κερδίσει πολλά στον ατομικό και συλλογικό βίο. Διότι τί είναι πιο σημαντικό από την αξία της ταπείνωσης, της γνώσης και ορθής διαχείρισης των δυνατοτήτων και αδυναμιών μας, αρετές που αποκτάει κανείς μέσω του υγιούς αθλητισμού;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου