Τα Αρχαία Ελληνικά

Ανάσταση νεκρών

Δεληβοριάς Γεράσιμος

Στο χθεσινό ΒΗΜΑ, ο καθηγητής Δ. Μαρωνίτης, δίνει μια έξοχη απάντηση στη φιλολογία για το πόσο «νεκρή» γλώσσα είναι τα Αρχαία Ελληνικά αποστομώνοντας τους αμετροεπείς, με μια δόση λεπτού ειρωνικού χιούμορ, λέγοντας ότι «δεν προτίθεμαι να κουβαλήσω νερό, στον μύλο της Μαρίας Ρεπούση, διαθέτει εξάλλου εξ ιδίων άφθονο» . Λέει λοιπόν ο σοφός καθηγητής,

«Παρακάμπτοντας πάντως την μάλλον άστοχη ερώτηση αν η αρχαία ελληνική είναι νεκρή ή ζώσα, αν επικαθορίζει και παραδειγματίζει ή όχι τις τύχες της νέας ελληνικής, υπενθυμίζω και υπογραμμίζω το αυτονόητο. Πρόκειται για διάσημη γλώσσα, αποτυπωμένη όμως μόνον σε κείμενα, που κάμποσους αιώνες τώρα δεν μιλιέται. Από την άποψη αυτή βρίσκεται σε χρηστική αδράνεια, τουλάχιστον στον καθημερινό μας λόγο. «Κείται» δηλαδή σε ένα είδος αμυντικής ύπνωσης (με ή δίχως όνειρα ποιος ξέρει). Διεγείρεται ωστόσο με τη μεσολάβηση της μετάφρασης,  σύμφωνα με την ευρύτερη σημασία του όρου.

Αυτό ισχύει κατ’ εξοχήν όταν και όπου μεταφραστική γλώσσα είναι η νέα ελληνική, για ευνόητους ιστορικούς λόγους. Αν η νεοελληνική μετάφραση είναι επαρκής και ευάγωγη, η εγρήγορση της αποδίδει. Εισπράττει και ανταποδίδει τα οφειλόμενα. Άλλως απομονώνεται και απομονώνει».

Χωρίς κραυγές, κορώνες και άλλα ευτράπελα, βάζει τα πράγματα στη θέση τους. Μήπως η ρήση του θυμίζει το χιλιοειπωμένο στον καθημερινό μας λόγο, «αυτοί που αγαπάμε μένουνε ζωντανοί όσο τους θυμόμαστε»; Και πιο πολύ, όσο προσπαθούμε να τους εντάξουμε στα καθημερινά μας προβλήματα και τη λύση τους;

Σύμφωνα με όσα ακούμε και διαβάζουμε, μεγάλες εταιρείες παροτρύνουν τα στελέχη τους να μαθαίνουν αρχαία ελληνικά, γιατί οξύνουν λέει την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, ενώ μια ομάδα Ισπανών επιστημόνων, πρότεινε την καθιέρωση των αρχαίων ελληνικών σαν γλώσσα των Η/Υ;

Μήπως λοιπόν αυτή η γλώσσα ήταν η αιτία που οι πρόγονοι μας έμειναν «αεί παίδες» και δημιούργησαν αυτόν τον πολιτισμό, τον ευπροσάρμοστο και ευκολοδιαδιδόμενο, ενώ άλλοι λαμπροί πολιτισμοί, που δεν διέθεταν μια τέτοια πολύστροφη και πολύτροπη γλώσσα, έμειναν χωρίς συνέχεια;

Μήπως λοιπόν, η λύση στο άκαρπο ερώτημα υποχρεωτικό ή προαιρετικό μάθημα και νεκρή ή ζωντανή γλώσσα είναι να ενθαρρυνθούν οι διαμορφωτές της καθημερινής μας γλώσσας με έπαθλα για την καλύτερη εξέλιξη της στα χνάρια της Μεγάλης Μητέρας και αντίθετα, να αποθαρρύνονται με πρόστιμα όσοι βιάζουν, φτωχαίνουν και εκχυδαϊζουν τον καθημερινό μας λόγο;

Και σαν επίρρωση. Ο κ. Μαρωνίτης μας θυμίζει τους στίχους του ποιητή που μας προειδοποίησε πως «πήραμε τη ζωή μας λάθος», ίσως γιατί επιτρέψαμε τον βιασμό και την αποδόμηση της μητρικής γλώσσας.

«Είναι βαρύ και δύσκολο, δε μου φτάνουν οι ζωντανοί/
Πρώτα γιατί δεν μιλούν, κι ύστερα/ γιατί πρέπει να ρωτήσω τους νεκρούς/ για να μπορέσω να προχωρήσω παρακάτω./ Αλλιώς δεν γίνεται, μόλις με πάρει ο ύπνος/ οι σύντροφοι κόβουνε τους ασημένιους σπάγκους/ και το φλασκί των ανέμων αδειάζει.//
Πρέπει να μ’ αρμηνέψουν οι πεθαμένοι/ είναι οι αγάπανθοι που τους κρατούν αμίλητους,/ όπως τα βάθη της θάλασσας ή το νερό μες στο ποτήρι.
Οι αγάπανθοι τα’ ασφοδίλια των νέγρων.»

ΠΗΓΗ: http://www.tovima.gr/