Το Αιγαίο

 Η θάλασσα των Ελλήνων

Το Αιγαίο πέλαγος, το μεγαλύτερο πέλαγος της Ελλάδας, το οποίο συνεχώς αμφισβητείται και διεκδικείται από χώρες που δεν έχουν καμμία απολύτως σχέση με αυτό, ούτε καν λόγο ύπαρξης σε αυτό, ήταν ανέκαθεν ελληνικό…

Αυτό το μαρτυρούν τόσο η ετυμολογία του ονόματός τους και η ιστορία του, όσο και οι έρευνες ξένων μελετητών, που αμερόληπτα, αντικειμενικά και επιστημονικά το πιστοποιούν.

Το Αιγαίο πέλαγος λοιπόν, ετυμολογείται από το ρήμα ἀΐσσω (συνηρ. ᾄσσ\ττ\ω) που σημαίνει κινούμαι αστραπιαία και με ορμητική κίνηση. Εξ’ ου και ο Αιγεύς, ο πατέρας του Θησέως, από όπου σύμφωνα με την μυθολογία ονομάστηκε το ομώνυμο πέλαγος. Από το ίδιο ρήμα προέρχονται και η Αιγαί, αρχαία πόλη της Ημαθίας και παλαιά πρωτεύουσα της Μακεδονίας, όπου ενταφιάζονταν οι Μακεδόνες Βασιλείς. Πρόκειται για την πόλη που σήμερα φέρει το όνομα Έδεσσα. Η αρχαία πόλη Αἲγειρα της Αχαΐας, που βρισκόταν στα σύνορα της Κορίνθου και της Αιγιαλείας, ετυμολογείται αναλόγως. Αλλά και η αίγα (αἲξ) έχει τις ρίζες της στο εν λόγω ρήμα.

Στο Αιγαίο πέλαγος, που έτσι ονομάστηκε από τους Έλληνες, αναπτύχθηκε ο αιγιακός πολιτισμός αποτελούμενος από σπουδαίους ελληνικούς πολιτισμούς, γνωστότεροι των οποίων είναι ο Μινωικός, ο Μυκηναϊκός και ο Κυκλαδικός. Όπως μάλιστα αναγράφεται στο «εγκυκλοπαιδικό λεξικό του Ηλίου», «Ενώ προς στιγμή ενομίσθη ότι είχον πλέον ανακαλυφθή αι απώταται θέσεις των προϊστορικών εν Ελλάδι πολιτισμών, εκπληκτικά ευρἠματα εν Κρήτη, οφειλόμενα εις τας ανασκαφάς του Άγγλου αρχαιολόγου Έβανς, διέλυσαν την πλάνην, Ό,τι ήρχετο εις φως εις την μεγαλόνησον ήτο αρχαιότερο και αποδείκνυε πολύ ανώτερον πολιτισμόν…υπήρχον αρκετά κοινά σημεία και σχετική συνάφεια, εξ’ ου και η αναγκη να δοθή το κοινόν όνομα Αιγαίος Πολιτισμός, περιλαμβάνων τον μινωικόν πολιτισμόν, τον μυκηναικόν, τον κυκλαδικόν και τον πολιτισμό της Ηπειρωτικής Ελλάδος. Ο Αιγαίος πολιτισμός υπήρξε μακροχρόνιος: 3500 – 1400π.Χ…».

Για την προέλευση της ονομασίας του βέβαια, υπάρχουν πολλές εκδοχές, όλες όμως συμφωνούν σε ένα πράγμα· ότι είναι ελληνική. Ο Αρριανός, για παράδειγμα, το αποδίδει στο γίγαντα της τρικυμίας, Αιγαίωνα. Ο Αρτεμίδωρος θεωρεί πως προέρχεται από τις αίγες.

Αλλά ας εξετάσουμε τι έχουν πει διάφοροι Έλληνες συγγραφείς, ιστορικοί και φιλόσοφοι για την ελληνικότητα του Αιγαίου.

Ο Πλάτων στον «Φαίδωνα»(113 Α) χρησιμοποιεί την φράση «ημετέρα θάλασσα».

Ο Ηρόδοτος (Ε 54) αναφέρει: «και δὴ λέγω σταδίους εἶναι τούς πάντας, ἀπό θαλάσσης τῆς ἑλληνικῆς μέχρι Σούσων…»

Ο Αρριανός στο κεφ. 25 του Β’ Βιβλίου καταγράφει ότι «Την δὲ χώραν πᾶσαν την ἐντός Εὐφράτου ποταμοῦ ἒστε ἐπὶ θάλασσαν την Ἑλληνικήν, Ἀλεξάνδρου εἶναι…»

Ο Θουκυδίδης (Α 4)τονίζει: «τῆς νῦν ἑλληνικῆς θαλάσσης».

Ο Πλούταρχος (διά τον Κίμωνα, 13) υπογραμμίζει: «οὓτως ἐταπείνωσε τὴν γνώμην τοῦ βασιλέως ὣστε… ἀεί ταῆς Ἑλληνικῆς ἀπἐχειν θαλάσσης».

Η Άννα Κομνηνή, τέλος, στην «Αλεξιάδα» αναφέρει: «ἡ καθ’ ἡμᾶς θάλασσα».

Αλλά και ξένοι επιστήμονες υπερτονίζουν την αμειγώς ελληνική καταγωγή του Αιγαίου. Ο Ρομπέρ Φλασελιέρ χαρακτηρίζει το Αιγαίο ως «την καθαυτό ελληνική θάλασσα». Ένας από τους μεγαλύτερους Ρωμαίους ποιητές, ο Βιργίλιος, ο οποίος έχει επηρεαστεί από τα ομηρικά έπη, στο έργο του «Αινειάδα»(Γ 74) γράφει: «Αἰγαῖος ποτέ ὁ Ποσειδών εἲρηται πάρ’ Ὁμήρῳ».

Αλλά και τα νησιά του Αιγαίου έχουν ελληνικά ονόματα και τα περισσότερα από αυτά απαντούν από τα πολύ αρχαία χρόνια. Η Ρόδος, η Δήλος, η Κως, η Λέρος, η Εύβοια, η Άνδρος, η Γαύδος, η Αίγινα, η Λέσβος, η Λήμνος, η Μήλος, η Μύκονος, η Πάρος, η Πάτμος, η Χίος, η Τήνος, η Σύρος, η Φολέγανδρος, κλπ. Πολλά από αυτά αναφέρει ο μεγάλος τραγικός Αισχύλος στο έργο του «Πέρσαι» (α, 879), ο Όμηρος στην Ιλιάδα (Α,Β,Γ,Ν), ο Ευριπίδης στις «Τρωάδες» (88), κ.α.

Συμπερασματικά το Αιγαίο πέλαγος και τα νησιά του ονομάστηκαν, πρωτοκατοικήθηκαν και αναπτύχθηκαν από τους Έλληνες, τους μεγαλύτερους θαλασσοκράτορες ανά τον κόσμο… Όπως είπε και ο μεγάλος ποιητής Στρατής Μυριβήλης «Όλες οι θάλασσες του κόσμου είναι Ελλάδα. Όλα τα κύματα ξέρουν τις καρίνες των ελληνικών πλοίων…»

Ελένη Γεωργακάκη, φοιτήτρια Φιλοσοφικής

Πηγή Parapona-Rodou