Στέλιος Κούκος
Ο Φωτάκος (Φώτιος Χρυσανθόπουλος) αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης ο οποίος γεννήθηκε το 1798 στην Μαγούλιανα Αρκαδίας, και διετέλεσε πρώτος υπασπιστής του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, μετά τον αγώνα αποσύρθηκε και ασχολήθηκε με την συγγραφή.
Στο βιβλίο του «Απομνημονεύματα της Ελληνικής Επαναστάσεως», που εκδόθηκε στην Αθήνα, Τύποις και Βιβλιοπωλείω Π. Δ. Σακκελαρίου, 1858, καταγράφει μία ευχή και δύο ύμνους, ένα εξαποστειλάριο και ένα στιχηρό που έγραψε ο Επίσκοπος Έλους Λακωνίας Άνθιμος στην προσπάθειά του για να εμψυχωθούν οι ραγιάδες Έλληνες, αλλά και να λάβουν την άνωθεν ευλογία από τον Θεό για την ευόδωση της Επανάστασης τους.
Ο Μητροπολίτης Άνθιμος έλαβε μέρος στην προπαρασκευή του αγώνα αλλά, και κατά την διάρκεια του δεν σταμάτησε να εμψυχώνει τους αγωνιστές, και να συμμετέχει και ο ίδιος ενεργά ως ένας εξ αυτών ένοπλος επαναστάτης.
Ο Φωτάκος αναφέρει, επίσης, πως πριν αρχίσει ο αγώνας οι ιερείς πραγματοποιούσαν στις εκκλησίες «νύκτα και ημέρα» παρακλήσεις για να τους ενισχύσει ο Θεός εις τον αγώνα. Ενώ, δεν παραλείπει να αναφέρει πως οι πνευματικοί κατά την διάρκεια του Μυστηρίου της Εξομολογήσεως παρακινούσαν τους πιστούς να λάβουν μέρος στην επανάσταση. Και μάλιστα, να την «θεωρούν ως συγχωρημένην [επιτρεπομένη] θρησκευτικώς· διότι ο θεός όλους τους ανθρώπους έπλασεν ελευθέρους»!
Και όλα αυτά με άδεια και μάλλον με προτροπή των αρχιερέων!
Ο αγωνιστής και συγγραφέας Φωτάκος (Φώτιος Χρυσανθόπουλος) συμπληρώνει τα γραφόμενα, λέγοντας πως αντίστοιχες ευχές έγραψαν και άλλοι αρχιερείς και τις έδωσαν στους ιερείς τους για να τις διαβάζουν!
«Διεδίδετο η ιδέα της επαναστάσεως εις όλους τους συγγενείς και γείτονας των»
Γράφει, λοιπόν, στα απομνημονεύματα του ο Φωτάκος:
Από τας αρχάς του Ιανουαρίου του 1821, αφού τα πάντα ωρίμασαν, άρχισαν οι Έλληνες και ήρχοντο από τα ξένα, από την Ρωσσίαν, την Βλαχίαν, Μολδαίαν, Κωνσταντινούπολιν, Σμύρνην και από τα άλλα μέρη διά να λάβουν μέρος κατά την αποφασισθείσαν από τους αποστόλους της Εταιρίας [της Φιλικής Εταιρείας] ημέραν διά τον αγώνα της πατρίδος.
Ευθύς καθώς ήρχοντο εις τα χωρία τους ή εις τας πόλεις των, διεδίδετο η ιδέα της επαναστάσεως εις όλους τους συγγενείς και γείτονας των.
Οι αρχιερείς εσυγχωρούσαν [επέτρεπαν] εις τους ιερείς να διαβάζουν εις τας εκκλησίας παρακλήσεις νύκτα και ημέρα προς τον θεόν διά να ενισχύση τους Έλληνας εις τον μέλλοντα αγώνα· και εις τους πνευματικούς δε και εις τους άλλους κληρικούς εσυγχώρησαν να παρακινούν κατά την εξομολόγησιν των τους Έλληνας εις την επανάστασιν, και να την θεωρούν ως συγχωρημένην θρησκευτικώς· διότι ο θεός όλους τους ανθρώπους έπλασεν ελευθέρους.
Πολλοί δε μάλιστα των αρχιερέων ως ο Έλους Άνθιμος, έκαμαν επίτηδες [επί τούτο] και ευχάς, τα οποίας έδιδαν εις τους ιερείς των επαρχιών των και τας εδιάβαζαν μετά την παράκλησιν.
«Εν τούτω νικάτε, απόγονοι Ελλήνων οι χριστώνυμοι…»!
Ιδού και η ευχή του Έλους Ανθίμου προς τον Κύριον ημών Ιησού Χριστόν· και το εξαποστειλάριον και το στιχηρόν προς την Θεοτόκον, ευρισκόμενα παρά τω προέδρω του Εφετείου Ναυπλίας Ν. Φλογαΐτη.
Θεέ παντοδύναμε, αόρατε, ακατάληπτε, ακατανόητε, ο ενισχύσας τον προφήτη Μωυσή τω τύπω του σταυρού κατατροπώσαι τον τύραννον του παλαιού Ισραήλ, τον αλαζόνα και άκαμπτον Φαραώ εν τη Ερυθρά Θαλάσση, και σώσας δι’ αυτού τον λαόν σου, επάκουσον της δεήσεως και ημών των ευτελών δούλων σου, των χρισθέντων τω ονόματι του αγαπητού σου υιού, και κυρίου δε ημών Ιησού Χριστού, και απάλλαξον ημάς, τον νέον Ισραήλ, το βασίλειον ιεράτευμα της ισμαηλίτιδος τυραννίδος· ενίσχυσον και ενδυνάμωσον ημάς, και τους σεβαστούς και θεοφυλάκτους ημών Πρίγκιπας και Ηγεμόνας(*) και τον φιλόχριστον Στρατόν τη δυνάμει του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού, κατατροπώσαι τους εχθρούς της αγίας σου εκκλησίας, και αναφανήναι νικητάς και τροπαιούχους εναντίων των απογόνων της Άγαρ. Επί σοι τα ελπίδας ανατιθέμεθα, Κραταιέ εν πολέμοις, ορθώς λατρεύοντες σε τον μόνον Θεόν, και σωτήρα ημών· φώτισον ημάς μιμητάς γενέσθαι και οπαδούς του αληθούς θεράποντος σου ευσεβούς Κωνσταντίνου [του Μεγάλου Κωνσταντίνου], και αξίωσον ακούσαι της ουρανίου εκείνης φωνής “εν τούτω νικάτε, απόγονοι Ελλήνων οι χριστώνυμοι, και της ορθοδόξου εκκλησίας ευσεβή τέκνα, και καταβάλλετε τους αθέους Αγαρηνούς”, όπως ημείς τεταπεινωμένοι αξιωθώμεν της ποθητής ημών ελευθερίας, δοξάζοντες το παντοδύναμον όνομά σου του Πατρός και του Υιού, και του Αγίου Πνεύματος. Αμήν
* Εννοεί τους Υψηλάντας
«Ρύσαι κεκαυμένους, τυραννικαίς απειλαίς, και δεινή μανία των Αγαρηνών»
Ακολουθούν οι δύο ύμνοι το εξαποστειλάριο και το στιχηρό που έγραψε και αυτούς ο φλογερός Μητροπολίτης Έλους Άνθιμος.
Εξαποστειλάριον
Ο Ουρανόν τοις Άστροις
Τους μη την σην εικόναν, Παρθένε, ασπαζομένους,
και του υιού σου και Θεού εκ πίστεως ειλικρινούς,
κατάβαλε ως αθέους και τη γέενη παράδος.
Στιχηρόν, ήχος πλ. α.
Χαίροις ασκητικώς αληθώς.
Δεύρο, μήτερ Χριστού, προς ημάς δεομένους,
συμπαθούς επισκέψεως, και ρύσαι κεκαυμένους,
τυραννικαίς απειλαίς, και δεινή μανία των Αγαρηνών·
δι’ ους ως αιχμάλωτοι, και γυμνοί διωκόμεθα,
τόπον εκ τόπου συνεχώς διαμείβοντες, και πλανώμενοι,
εν σπηλαίοις και όρεσιν· οίκτειρον ουν Πανύμνητε,
και δος ημίν άνεσιν, παύσον την ζάλην και σβέσον
την καθ’ ημών αγανάκτησιν, Χριστόν δυσωπούσα,
τον παρέχοντα των κόσμω το μέγα έλεος.
ΠΗΓΗ: https://www.pemptousia.gr/2021/02/ena-fovero-ntokoumento-gia-tin-simmetochi-tis-ekklisias-stin-elliniki-epanastasi/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου