Οι ηλεκτρολύτες

                Τι είναι οι ηλεκτρολύτες;      

 

Από τη χημεία γνωρίζουμε ότι, οι ηλεκτρολύτες είναι ουσίες, οι οποίες όταν βρίσκονται σε υδατικό διάλυμα, γίνονται ιόντα και αποκτούν την ικανότητα να μεταφέρουν ηλεκτρισμό. Ηλεκτρολύτες υπάρχουν και στο ανθρώπινο σώμα και η ισορροπία των ηλεκτρολυτών στον οργανισμό, είναι απαραίτητη για την φυσιολογική λειτουργία των κυττάρων και των οργάνων του σώματός μας.

Ποιοι είναι οι κυριότεροι ηλεκτρολύτες στον οργανισμό;

Οι πιο συνήθεις ηλεκτρολύτες που μετρώνται με τις εξετάσεις του αίματος, είναι το νάτριο, το κάλιο, το χλώριο και τα διττανθρακικά. Στη συνέχεια θα περιγραφούν οι λειτουργίες και το εύρος των φυσιολογικών τιμών αυτών των ηλεκτρολυτών.

Νάτριο

Το νάτριο είναι το κυριότερο θετικό ιόν(κατιόν) του εξωκυττάριου υγρού. Το χημικό σύμβολο του νατρίου είναι Na+. Όταν είναι συνδεδεμένο με το χλώριο, η ουσία που προκύπτει είναι το επιτραπέζιο αλάτι. Όταν υπάρχει περίσσεια νατρίου στον οργανισμό (όπως γίνεται συχνά με διατροφή πλούσια σε αλάτι), τότε αυτό αποβάλλεται με τα ούρα.

Ποιες είναι οι κυριότερες λειτουργίες του νατρίου;

Το νάτριο ρυθμίζει την συνολική ποσότητα ύδατος στον οργανισμό, ενώ η μετακίνηση του νατρίου εντός και εκτός των κυττάρων, παίζει κρίσιμο ρόλο σε πολλές σωματικές λειτουργίες. Πιο συγκεκριμένα, πολλές διαδικασίες που εξελίσσονται στον οργανισμό, ειδικά στον εγκέφαλο, στο νευρικό σύστημα και στους μύες, απαιτούν τη δημιουργία ηλεκτρικών σημάτων για επικοινωνία. Η μετακίνηση του νατρίου, διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο για την δημιουργία αυτών των ηλεκτρικών σημάτων. Συνεπώς, όταν υπάρχει πάρα πολύ ή πάρα πολύ λίγο νάτριο, αυτό μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία των κυττάρων. Όταν τα επίπεδα του νατρίου στο αίμα, λάβουν ακραίες τιμές(πάρα πολύ ή πάρα πολύ λίγο),αυτό μπορεί να αποβεί θανατηφόρο.

Τι προκαλούν οι διαταραχές των επιπέδων του νατρίου;

•      Αυξημένο νάτριο (υπερνατριαιμία): Εμφανίζεται οποτεδήποτε υπάρχει περίσσεια νατρίου στο αίμα, σε σχέση με το νερό. Υπάρχουν πολλές αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν υπερνατριαιμία. Σ’ αυτές περιλαμβάνονται, η ανεπαρκής λήψη ύδατος, ασθένειες των νεφρών, καθώς και η απώλεια ύδατος λόγω εμέτων ή διάρροιας.

•      Μειωμένη συγκέντρωση νατρίου (υπονατριαιμία): Εμφανίζεται οποτεδήποτε υπάρχει σχετική αύξηση της ποσότητας ύδατος του οργανισμού, έναντι του νατρίου. Αυτό συμβαίνει σε μερικές ασθένειες του ήπατος και των νεφρών, σε ασθενείς με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, σε ασθενείς με εγκαύματα, καθώς και σε πολλές άλλες παθολογικές καταστάσεις.

Ποια είναι τα φυσιολογικά επίπεδα του νατρίου στο αίμα;

Το φυσιολογικό επίπεδο του νατρίου στο αίμα, είναι 135 έως 145 χιλιοστοϊσοδύναμα ανά λίτρο (mEq/L), ή σε διεθνείς μονάδες,135-145 χιλιοστογραμμομόρια ανά λίτρο (mmol/L).

Kάλιο

Ποιες είναι οι κυριότερες λειτουργίες του καλίου;

Το κάλιο είναι το κυριότερο θετικό ιόν (κατιόν) που βρίσκεται στο εσωτερικό των κυττάρων. Το σωστό επίπεδο του καλίου, είναι απαραίτητο για την φυσιολογική λειτουργία των κυττάρων. Μεταξύ των πολλών λειτουργιών του καλίου στον οργανισμό, περιλαμβάνονται η ομαλή λειτουργία του μηχανισμού των καρδιακών παλμών και η λειτουργία των μυών. Μία ανωμάλως αυξημένη (υπερκαλιαιμία), ή μειωμένη (υποκαλιαιμία) συγκέντρωση του καλίου στο αίμα, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στο νευρικό σύστημα και να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης καρδιακής αρρυθμίας, η οποία, εάν είναι πολύ σοβαρή, μπορεί να αποβεί θανατηφόρος.

Τι προκαλούν οι διαταραχές των επιπέδων του καλίου;

•      Αυξημένο κάλιο (υπερκαλιαιμία): Το κάλιο, υπό φυσιολογικές συνθήκες, απεκκρίνεται από τους νεφρούς. Συνεπώς, διάφορες διαταραχές, οι οποίες μειώνουν την λειτουργία των νεφρών, μπορεί να έχουν σαν αποτέλεσμα την υπερκαλιαιμία. Επίσης, ορισμένα φάρμακα, μπορεί να προκαλέσουν προδιάθεση για υπερκαλιαιμία.

•      Μειωμένο κάλιο (υποκαλιαιμία): Μπορεί να προκύψει λόγω διαφόρων νεφρικών νόσων, υπερβολική απώλεια λόγω πολύ ιδρώτα (υπεριδρωσία), εμέτων, διάρροιας, πεπτικών διαταραχών, ορισμένων φαρμάκων, ή άλλων αιτίων.

Ποια είναι τα φυσιολογικά επίπεδα του καλίου στο αίμα;

Το φυσιολογικό επίπεδο του καλίου στο αίμα, είναι 3,5 έως 5,0 χιλιοστοϊσοδύναμα ανά λίτρο (mEq/L), ή σε διεθνείς μονάδες, 3,5 - 5,0 χιλιοστογραμμομόρια ανά λίτρο (mmol/L).Χλώριο

Το χλώριο είναι το κυριότερο ανιόν(αρνητικά φορτισμένο ιόν), που ευρίσκεται στο εξωκυττάριο υγρό και στο αίμα. Είναι το ανιόν ορισμένων ουσιών, όπως το χλωριούχο νάτριο (το κοινό αλάτι), όταν αυτό διαλυθεί στο νερό. Το θαλασσινό νερό, έχει σχεδόν την ίδια συγκέντρωση ιόντων χλωρίου, με αυτήν των υγρών του ανθρωπίνου σώματος. Το χλώριο παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην διατήρηση της φυσιολογικής ισορροπίας των υγρών του οργανισμού.

Τι προκαλούν οι διαταραχές των επιπέδων του χλωρίου;

Η ισορροπία των ιόντων χλωρίου, ρυθμίζεται με πολύ μεγάλη ακρίβεια από τον οργανισμό. Σημαντικές αυξήσεις ή μειώσεις των επιπέδων του χλωρίου, μπορεί να έχουν πολύ σοβαρές έως θανατηφόρες επιπτώσεις.

•     Αυξημένα επίπεδα χλωρίου (υπερχλωραιμία): Μπορεί να παρατηρηθούν σε παρατεταμένη διάρροια, ορισμένες ασθένειες των νεφρών και μερικές φορές, σε υπερλειτουργία των παραθυρεοειδών αδένων.

•     Μειωμένα επίπεδα χλωρίου: Το χλώριο χάνεται φυσιολογικά με τα ούρα, τον ιδρώτα, καθώς και με τις εκκρίσεις του στομάχου. Υπερβολικές απώλειες, μπορεί να παρατηρηθούν σε περιπτώσεις υπεριδρωσίας (υπερβολική έκκριση ιδρώτα), εμέτων καθώς και ασθενειών των επινεφριδίων και των νεφρών.


Ποια είναι τα φυσιολογικά επίπεδα του χλωρίου στο αίμα;

Τα φυσιολογικά επίπεδα του χλωρίου στον ορό του αίματος, κυμαίνονται μεταξύ 98-108 mmol/L (χιλιοστογραμμομόρια ανά λίτρο).

Διττανθρακικά

Ποιες είναι οι κυριότερες λειτουργίες των διττανθρακικών;

Το διτανθρακικό ιόν, δρα σαν ρυθμιστικός παράγοντας, ώστε να διατηρούνται σταθερά τα φυσιολογικά επίπεδα της οξύτητας (pH) του αίματος και των άλλων υγρών του σώματος. Τα επίπεδα των διττανθρακικών μετρώνται, ώστε να ελέγχεται η οξύτητα του αίματος και των υπολοίπων υγρών. Αυτή η οξύτητα επηρεάζεται, αφ’ ενός από διάφορες τροφές ή φάρμακα, αφ’ ετέρου από την λειτουργία των νεφρών και των πνευμόνων. Ο χημικός συμβολισμός των διττανθρακικών που χρησιμοποιείται από τα περισσότερα εργαστήρια, είναι HCO3, αλλά μπορεί επίσης να εκφράζεται και σαν συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακος (CO2).

Ποια είναι τα φυσιολογικά επίπεδα των διττανθρακικών στο αίμα;

Τα φυσιολογικά επίπεδα των διττανθρακικών στον ορό του αίματος, κυμαίνονται μεταξύ 22-30 mmol/L (χιλιοστογραμμομόρια ανά λίτρο). Συνήθως, ο έλεγχος των διττανθρακικών, εκτελείται μαζί με τον έλεγχο των άλλων ηλεκτρολυτών του αίματος.

Που μπορεί να οφείλονται οι διαταραχές επιπέδων των διττανθρακικών;

Διαταραχές των φυσιολογικών επιπέδων των διττανθρακικών, μπορεί να οφείλονται σε ασθένειες που αφορούν την αναπνευστική λειτουργία, διάφορες νεφρικές παθήσεις, διαταραχές του μεταβολισμού, ή άλλες καταστάσεις.
Πηγή: Υγείαonline.gr

Επιμέλεια άρθρου υγείας: Συντακτική Ομάδα Υγείαonline