Πάτμος!!!

Ἡ Πάτμος τά ... παλιά τά χρόνια!

Ἀξίζει νά μελετήσει κανείς τά παρακάτω ἱστορικά ἔγγραφα, τά ὁποῖα μᾶς πληροφοροῦν γιά κάποια συμβάντα  στό Νησί μας, πρίν ἀπό 250 περίπου χρόνια, καί τά ὁποῖα, πέραν τῶν ἄλλων μᾶς παραθέτουν στοιχεῖα  γιά τόν πληθυσμό τοῦ Νησιοῦ μας, τόν ἀριθμό τῶν Μοναχῶν καί τῶν Ἐνοριῶν... καί τά ὁποῖα δημοσιεύθηκαν στό φιλολογικό περιοδικό «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ», (τεύχος 10, 1886, σελ. 126-132), ἀπό τόν ἀείμνηστο  Καθηγητή τῆς Πατμιάδας καί ἐρευνητή στή Βιβλιοθήκη τῆς Μονῆς μας Ἰωάννη Σακκελίωνα. (Τό κείμενο εἶναι πιστή ἀντιγραφή ἀπό τό πρωτότυπο).

ΕΓΓΡΑΦΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ

         Περί τῆς εἰς Πελοπόννησον ἐκστρατείας τῶν Ῥώσων κατά τό 1769 ἔτος, τῆς εἰς τό μετέπειτα τοσαύτας καί τηλικαύτας ἀργαλέας συμφοράς καί μυριάνδρους σφαγάς καί αἰχμαλωσίας παντί μέν τῷ ἑλληνικῷ, ἰδίᾳ δέ τοῖς Πελοποννησίοις προξενησάσης, ἐξεδόθησαν μέχρι τοῦ νῦν διάφορα ἐπίσημα ἔγγραφα, τά μέν ὑπό τοῦ κ. Κ. Α. Παλαιολόγου ἐν τῷ περιοδικῷ τούτω¹ , τά δέ ὑπό τοῦ Κλωνός Στεφάνου ἐν τῷ περιοδικῷ Ἀθηναίῳ² , ἰδίως εἰς τήν ὑπό τῶν Ῥώσων κατοχήν τῶν Κυκλάδων νήσων ἀναφερόμενα. Τούτοις προστίθημι κἀγώ ἤδη τρία ἕτερα μετειλημμένα, τό μέν ἐκ τοῦ γραμματοφυλακίου τῆς κοινότητος τῆς νήσου Πάτμου, τό δέ ἐκ τοῦ τῆς αὐτόθι σεβασμίας Μονῆς τοῦ Θεολόγου. Τό πρῶτον τούτων εἶναι ἔκθεσις ἀπογραφική τῆς Πάτμου, γενομένη ὑπό τῶν προϊσταμένων τῆς νήσου προστάξει τοῦ Ῥώσου ναυάρχου Γρηγορίου Ἀνδρεάγεβιτς Σπυριδώφ.

         Οἱ Ῥῶσοι, ὡς γνωστόν, κατέλαβον τότε εἰς ναύσταθμον τοῦ στόλου αὑτῶν τόν εὐρυχωρότατον λιμένα τῆς Πάρου, τήν Νάουσαν, ἔνθα ὁρῶνται ἔτι καί νῦν τά λείψανα τῶν ὀχυρωτικῶν ἔργων αὐτῶν. Μία δέ μοῖρα αὐτοῦ ἐναυλόχει ἐν τῷ κεντρικῷ τῆς Πάτμου λιμένι³, κατά τά ἐκ προγόνων παραδεδομένα τοῖς Πατμίοις, ἔνθα καί τούς ἰπνούς αὐτῶν εἶχον οἱ ναυβάται ἐν τῇ τοποθεσίᾳ τῇ καλουμένῃ Περνέρα. Τότε δή συνέβη καί ὁ θάνατος ἑνός τῶν τῆς μοίρας διακεκριμένων ἀξιωματικῶν, ὅν καί κηδεύσαντες ἐν πομπῇ ἀξίως τοῦ βαθμοῦ αὑτοῦ, ἐνεταφίασαν ἐν τῷ νάρθηκι τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῆς Θεοτόκου τοῦ ἐπικεκλημένου τῶν Κοιμητηρίων. Δανιήλ δέ ὁ Κεραμεύς, ὁ περίπυστος τοῦ αὐτόθι φροντιστηρίου τῶν ἑλληνικῶν μαθημάτων καθηγητής, ἐξεφώνησε τόν ἐπιτάφιον αὐτοῦ, οὗ ἀντίγραφον διατηρεῖται παρ᾿ ἐμοί. Ἀλλά καί ἡ ἐπιτύμβιος μαρμαρίνη πλάξ σώζεται ἔτι ἐν τῷ οἰκείῳ τόπῳ φέρουσα τά τοῦ ἀξιώματος τοῦ θανόντος τά ἐμβλήματα καί ἐπιγραφήν τό πλεῖστον ἤδη ἐξίτηλον ὑπό τοῦ χρόνου γενομένην. Ἄξιον δέ νά μή παρέλθω ἐν σιγῇ, ὅτι κατά τήν περίστασιν ταύτην οἱ τήν ἀπελευθέρωσιν τῶν ἐν βαρυστόνῳ δουλείᾳ διατελούντων Ἑλλήνων ἐπαγγειλάμενοι ὁμόδοξοι Ῥῶσοι κατέσχον καί ἐδήμευσαν τέσσαρα μεγάλα πλοῖα ἐμπορικά τῶν Πατμίων, ἐπί λόγῳ ὅτι ἔφερον σημαίαν τουρκικήν, ὧν τό μέγιστον, τό καί φρεγάδα ἐπικαλούμενον, διότι ἔφερε τρεῖς ἱστούς, ἀνῆκεν εἰς τόν ἐπιφανέστατον τῆς νήσου οἶκον τοῦ Χατζῆ Μανουήλ Παλαιολόγου, οὗτινος ὁ μέν πρεσβύτερος υἱός Στέφανος ἀπελθών ἔκτοτε εἰς Ἀμστελόδαμον ἐγκατεβίωσεν αὐτόθι ἐμπορευόμενος καί ἐν ὑπολήψει ὤν μεγίστη· ὁ δέ νεώτερος Ἀναστάσιος, εἰς τήν ὑπηρεσίαν τοῦ ῥωσικοῦ ναυτικοῦ ἐπιδούς ἑαυτόν προήχθη βαθμηδόν εἰς ὑποναύαρχον τοῦ ἐν τῷ Εὐξείνῳ αὐτοκρατορικοῦ στόλου.

         Τά δέ ἕτερα ἔγγραφα ἀναφέρονται εἰς ἐποχήν νεωτέραν. Γνωστόν ὅτι Ἀγγλία καί Ῥωσία συνῆψαν ἀλλήλαις τῷ 1807 ἔτει συμμαχίαν κατά τῆς Τουρκίας, ὁπότε ὁ μέν ὑπό τόν ναύαρχον Δουκφόρθ ἀγγλικός στόλος τόν πορθμόν ἐκβιάσας τοῦ Ἑλλησπόντου, ἠγκυροβόλησεν εἰς τάς νήσους τῶν Πριγκίπων κατέναντι Κωνσταντινουπόλεως· ὁ δέ ῥωσικός, ὑπό τήν διοίκησιν τοῦ ναυάρχου Δημητρίου Σινιάβιν τό Αἰγαῖον παραπλέων εἷλε τάς νήσους Λῆμνον καί Τένεδον. Τὀτε δή ὁ ἐν τῇ ῥωσικῇ ὑπηρεσίᾳ διατελῶν πλοίαρχος Σπῦρος Ζαμπέλης, εἰς Πάτμον κατάρας ἐζήτησε παρά τῆς ἱερᾶς μονῆς τοῦ Θεολόγου τήν ἔκδοσιν τῶν εἰς αὐτήν προσφυγόντων δύο μωαμεθανῶν, ἀνδρός καί γυναικός. Ἀλλ᾿ ἡ γεραρά μονή τό σεμνόν ἑαυτῆς τηροῦσα ἀξίωμα, οὐδαμῶς ἐνέδωκεν εἰς παραβίασιν τοῦ ἱεροῦ ἑαυτῆς ἀσύλου. Ὅθεν τόν μέν Ζαμπέλην ἀπέπεμψεν ἄπρακτον ἐπιδοῦσα αὐτῷ τήν ἀπό μέρους αὐτῆς καί τῆς κοινότητος τῆς νήσου δήλωσιν, εἰς δέ τόν ναύαρχον ἀπέστειλε τήν συναφῆ ταύτῃ ἀναφοράν αἰτολογοῦσα τήν ἄρνησιν τῆς τῶν προσφύγων ἐκδόσεως.

Α΄.

Τῷ ὑψηλοτάτῳ αὐθέντη καί ἡγεμόνι μεγάλῳ καί καβαλιέρῳ διαφόρων ὀρδινιῶν τῆς βασιλικῆς ἁρμάδας Ῥουσίας κυρίῳ κυρίῳ Γρηγορίῳ Ἀνδρεάγεβιτς δουλικῶς τήν προσκυνοῦμεν ἀσπαζόμενοι τάς χεῖρας καί τούς πόδας της.

Κατά τήν τιμίαν σας προσταγήν ὁποῦ μᾶς γράφετε εἰς τό νά σᾶς φανερώσωμεν τά πέντε κεφάλαια ὁποῦ προστάζετε, εὐθύς δέν ἐλείψαμεν εἰς τό νά ἐξετάσωμεν ἀκριβῶς ὅλα τά πάντα, τά ὁποῖα ἰδού ὁποῦ τά φανερόνομεν ἀκολούθως ἕνα πρός ἕνα.

Πρῶτον. Διά ὅλαις ταῖς ψυχαῖς ὁποῦ εὑρίσκονται ἐπάνω εἰς τό νησί μας τόσον ξένοι ὡσάν καί ἐντόπιοι ἄνδρες, γυναῖκες καί παιδία, συνάζονται ὅλοι ἰνσοῦμα ψυχαῖς 2,086.

Ἀπό ταῖς ἄνωθεν ψυχαῖς εἶναι πνευματικά ὑποκείμενα, λέγω  ἱερομόναχοι ἑξῆντα τρεῖς                                                   63

Ἱεροδιάκονοι δεκάξη                                                              16

Ἰδιῶται Καλόγηροι τριάντα ἕνας                                         31

Ἱερεῖς κοσμικοί τέσσαρες                                                       4

Μαθηταί τοῦ σχολείου τῆς Ἀποκαλύψεως ξένοι δέκα   10

                                                                                                124

Ἀκόμη εἶναι ἀπό ταῖς ἄνωθεν ψυχαῖς ξένοι ὁποῦ

εὑρίσκονται ἐδῶ ἐγκάτοικοι μέ ταῖς γυναῖκες καί παιδία

τους ἄνδρες                                                                                     28

         Γυναῖκες μικραῖς μεγάλαις                                                   74

         Παιδία τους μικρά ἀρσενικά                                               38

                                                                                                264

Ἀκόμη εὑρισκόμαστε καί ἡμεῖς οἱ ἐντόπιοι

γυναῖκες μικραῖς καί μεγάλαις ὅλαις χίλιαις σαράντα         1040

         Ἄνδρες ἐντόπιοι τριακόσιοι τριάντα ἕνας                        331

         Παιδία μικρά ἀρσενικά τετρακόσια ἕνδεκα                    411

      2046

Ἀκόμη εὑρίσκονται καί καλογρηαῖς σαράντα                   40                         

                                                                                                       2086

Δεύτερον. Τό Μοναστῆρι τοῦ μεγάλου Θεολόγου μέ ἐκκλησίαις μέσα ὀκτώ. Εἶναι καί τό μοναστῆρι τῶν καλογρῃάδων ἡ Ζωοδόχος Πηγή μέ ἐκκλησίαις τρεῖς. Ἕτερον μοναστῆρι τῆς ἁγίας Ἀποκαλύψεως μέ ἐκκλησίαις τρεῖς καί τό σχολεῖον, ὁποῦ σπουδάζουν οἱ μαθηταί. Ἕτερον μοναστηράκι ὁ Εὐαγγελισμός τῆς Παναγίας μέ ἕτερα παρεκκλήσια δύο. Ἕτερον μοναστηράκι τοῦ προφήτου Ἠλιού· τά ὁποῖα ὅλα εἶναι ὑποκείμενα τοῦ μεγάλου μοναστηρίου τοῦ Θεολόγου. Εἶναι καί ἐφημερίαις μέσα εἰς τήν χώραν, ὡσάν καί εἰς ὅλον τό νησί, ἕως ἑκατόν πενῆντα.

         Τρίτον. Εὑρίσκονται καί ὀσπήτια μεγάλα μικρά πεντακόσια δέκα, καί εὔκαιρα ἐννέα. Μέσα εἰς μερικά ὀσπήτια εὑρίσκονται καί ἀλογόμυλοι σαράντα ἐννέα, ἀπό τούς ὁποίους ἀλέθουν οἱ τριάντα τέσσαρες, καί οἱ ἄλλοι εἶναι χαλασμένοι. Εἶναι καί τέσσαρες ἀνεμόμυλοι τοῦ μοναστηρίου, ὁ ἕνας ἀλέθει, καί οἱ τρεῖς εἶναι χαλασμένοι.

         Τέταρτον. Διά γεννήματα ὁ τόπος μέ τό νά εἶναι πετρώδης δέν κάμνει παραπάνω ἀπό ἑνός μηνός ζαϊρέ⁴, καί τό πολύ ὁποῦ νά εὐτυχήσῃ, ἕως δύο μηνῶν ζαϊρέ. Ἔξω ἀπό τοῦ μοναστηρίου τά πράγματα, τό γέννημα ὁποῦ γίνεται εἶναι σιτάρι, κριθάρι, καί ἀρακᾶς. Καί θέλει ὁ τόπος μας κατά τό παρόν, μέ τούς ξένους ὁποῦ εὑρίσκονται, ἕως εἴκοσι χιλιάδας κοιλά σιτάρι, τό ὁποῖον μᾶς τό φέρνουν ξένα καΐκια καί ἐδικά μας ἀπό ἤθελαν ἐμπορέσουν.

         Πέμπτον. Διά πραγματείας ὅλα τά φορέματα ἀνδρῶν καί γυναικῶν ἀπ᾿ ἔξω ἔρχονται, καί φαγουσερά, λάδι, κρασί, τυρί καί ὅλα τά ἀναγκαῖα, ἕως καί τό ἅλας. Ἐδῶ ἄλλο πρᾶγμα δέν εὐβγαίνει διά ἄλλους τόπους, πάρεξ τσουκάλια καί μπαρδάκια. Διά δέ τούς πραγματευτάδες, τόν καιρόν ὅπου ἦτον ἀγάπαις, ἔφερναν βαμβάκι ἀπό τό Κουσάντασι καί ἀπό ἄλλα μέρη καί τό ἐδούλευαν ἐδῶ ἡ γυναῖκες τσουράπια καί νῆμα, καί ἀπερνοῦσε κανένα καράβι φράγκικον ἀπό τήν Σμύρνην, καί ἐμβαρκάρουνταν δι᾿ Ἀγκῶνα καί Βενετίαν. Πραγματευτάδες ξένοι ἐδῶ δέν ἔρχονται νά ψωνήσουν, ὅτι δέν ἔχει τίποτες, πάρεξ ἄν φέρουν νά πωλήσουν. Διά τό κουμέρκι, τόν καιρόν ὁποῦ ἦτον ἡ σκάλαις ἀνοικταῖς, ἐμαζώναμεν καί ἑκατόν γρόσια, καί ἑκατόν εἴκοσι. Ἦλθε καί χρονιά ὁποῦ ἐπήραμεν καί ἑκατόν πενῆντα, ἐπειδή ἐπέρναμεν καί ἀπό τά φαγουσερά.

         Ἕκτον. Διά τά δοσίματα ὁποῦ ἐπληρώναμεν τῶν Τουρκῶν, ἦτον τό κύριόν μας δόσιμον γρόσια 500, καί μέ καιρόν εἰς καιρόν μᾶς ἀνέβασαν ἕως τώρα τήν ὑστερινήν φοράν ἕως γρόσια 1092, ἀπό τά ὁποῖα ἐπλήρωνεν ἡ χώρα τά δύο τρίτα καί τό μοναστήρι τό ἕνα τρίτον. Διά τά χαράτσια, ἐπληρώναμεν καί αὐτά τό παλαιόν χαρτία 100 ἡ χώρα, καί τό μοναστήρι χαρτία 15· καί κάποιος Μουσταφᾶ πασᾶς, τοῦ Ζαφίρ-μπέη ὁ πατέρας, μᾶς τό ἀναίβασεν, τῆς χώρας 160, καί τοῦ μοναστηρίου 34, τά ὁποῖα αὐτά τά ἐσηκώναμεν στανικῶς μας, διά νά μήν μᾶς φέρουν καί ἐδῶ κἀνένα Τοῦρκον νά κατοικήσῃ, καί διά νά ἔχωμεν τήν ἐλευθερίαν τῶν ἐκκλησιῶν καί ὀσπητίων μας τά ἐτραβούσαμεν· καί διά τήν πληρωμήν τῶν ἄμωθεν, τά ἐπληρώναμεν εἰς τρεῖς  ῥάταις ἕως τό τέλος τοῦ χρόνου. Εἰς τούς 1770 Ἰουνίου 20 μᾶς ἐπῆραν εἰς τήν Χίον καί ἐπληρώσαμεν τοῦ καπετά πασᾶ τά κουσούρια ὁποῦ τούς ἐχρεωστούσαμεν.

         Ἕβδομον. Διά τά νησία ὁποῦ ὑπόκεινται εἰς τήν Πάτμον, εἶναι ὁ Ληψός, οἱ Ναρκοί, Ἀγαθονῆσι, Λέβεθα, Χιλιομόδι, Τραγονήσι. Αὐτά ὅλα εἶναι τοῦ μοναστηρίου· οἱ δέ Φοῦρνοι καί Φήμαινα εἶναι εἰς δύο ἐντοπίους· τό ἕνα ὁποῦ ὀνομάζεται Φοῦρνοι εἶναι τοῦ Νικόλα τοῦ Φωκιανοῦ καί Κωνσταντίνου Κούρτη· ἡ Φήμαινα εἶναι τοῦ Χατζῆ Θεοδωρῆ τῆς κόρης ὀνόματι Κυρκώσταινας, τά ὁποῖα ἀπό πολλούς χρόνους τούς τά ἔδοσαν οἱ Τοῦρκοι διά χάρισμα.

         Ὄγδοον. Διά ταῖς ἀγοραῖς χωραφίων, ὀσπητίων, ἤ ἄλλων πραγμάτων, ἔχοντας χρείαν ὁ οἰκοκύρις τό πουλεῖ καί τό ἀγοράζει ὅποιος θέλει μέ γράμμα καί μέ μαρτυρίαις, περό⁵ προτιμᾷ ὁ συγγενής, καί δεύτερον ὁ συμπλησιαστής, καί ὁπόταν αὐτοί δέν τό θελήσουν τό πέρνει ἄλλος ὅποιος καί ἄν εἶναι. Ταῦτα.

         1773 Σεπτεμβρίου 17. Πάτμος.

Β΄

         Ἡμεῖς ὅ,τε καθηγούμενος τοῦ ἐν Πάτμῳ μοναστηρίου καί οἱ τῆς νήσου ταύτης ἐγκάτοικοι δηλοποιοῦμεν διά τοῦ παρόντος μας, ὅτι εἰς τάς 23 τοῦ ἤδη λήγοντος ἀριβάρησεν ἐδῶ εἰς τό πόρτον μας ὁ εὐγενέστατος καπετάν Σπῦρος Ζαμπέλης καί καπετάνιος τῆς ἀστάφικας⁶, καί κομαντάντες τῆς περγαντίνας ὀνομαζομένης Παναγία Ἐπισκοπή τοῦ Ὀδυσσέως μέ βασιλικήν ῥωσικήν πανδιέραν· ὁ ὁποῖος μανθάνοντας διά ἕνα Τοῦρκον ὁποῦ ἐπρόσφυγεν διά φύλαξίν του εἰς τό μοναστήριον, ἀμέσως ἔστειλεν τόν σεκόντον του, ὁμοῦ καί δέκα πέντε ἀνθρώπους, ζητῶντας νά δώσωμεν τόν Τοῦρκον. Ἡμεῖς ὅμως δέν τόν ἐδώσαμεν· διό καί ἐγράψαμεν πρός τόν ὑπερξοχώτατον βίτζε ἀλμιράλιον τῆς βασιλικῆς σκουάδρας τῶν Ῥώσων τάς αἰτίας, δι᾿ ἅς δέν ἐδόσαμεν τόν εἰρημένον Τοῦρκον, τό ὁποῖον γράμμα ἐγχειρίσαμεν εἰς χεῖρας τῆς εὐγενείας του βουλομένον μέ τήν συνήθη βοῦλλαν τῆς μονῆς, διά νά δώσῃ εἰς τήν ὑπερεξοχότητά του. Διά τοῦτο καί ὑπογραφόμεθα πρός ἔνδειξιν.

         1807, Μαΐου 24. Ἐν Πάτμῳ.

Γ΄

         Τό ὕψος τῆς ὑμετέρας ὑπερεξοχότητος δουλικῶς προσκυνοῦμεν καί ἀεννάως ἱκετεύομεν καί ἐκλιπαροῦμεν τόν ὕψιστον Θεόν, ὅπως διά τῶν εὐπροσδέκτων πρεσβειῶν τοῦ ἁγίου ἐνδόξου καί εὐαγγελιστοῦ καί κατ᾿ ἐξοχήν ἠγαπημένου καί φίλου τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου διαφυλάττῃ αὐτήν ἄκρως ὑγιαίνουσαν καί ἐνδυναμοῦσαν εἰς τήν κατά τῶν ἐχθρῶν νίκην καί παντορινήν τοῦ γένους ἡμῶν διαφένδευσιν.

         Ἀναφέρομεν δουλικῶς εἰς τό ὕψος της, ὅτι εἰς τάς δέκα ἐννέα τοῦ ἤδη λήγοντος ἦλθεν ἕνα καράβιον λημναϊκον ῥωμαϊκόν ἀπό Ἀλεξάνδρειαν καί ἄραξεν εἰς τό πόρτον μας, τό ὁποῖον ἀναχωρῶντας εἰς τήν 21 τοῦ αὐτοῦ ἐξεβαρκάρισεν ἕνα Τοῦρκον μέ μίαν ἀραπίναν, πριζονιέριδες τῶν Ἐγκλέζων, οἵτινες ἀμέσως ἐμβῆκαν εἰς ἕνα καΐκιον νά ἀπεράσωσι εἰς τήν Ἀνατολήν· ἀπό καιρόν δέ ἐμποδισθέντες, ἔφθασεν εἰς τάς 23  τοῦ τρέχοντος εἰς τό αὐτό μας πόρτον ὁ ἐδικός της καπετάν Σπῦρος Ζαμπέλης καί καπετάνιος τῆς ἀστάφικας, κουμαντάντες τῆς περγαντίνας ὀνομαζομένης ἡ Παναγία Ἐπισκοπή τοῦ Ὀδυσσέως· καί βλέποντας ὁ ῥηθείς Τοῦρκος μετά τῆς ἀραπίνας τήν βασιλικήν ῥωσικήν πανδιέραν, καί φοβηθέντες ἐπρόστρεξαν εἰς τό μοναστήριόν μας γυμνοί καί ἄοπλοι, ζητῶντάς μας μετά θερμῶν δακρύων βοήθειαν, ὅπως φυλάξωμεν αὐτούς. Ἡμεῖς δέ ἐφυλάξαμεν αὐτούς διά τά ἐνδεχόμενα. Ἀφ᾿ οὗ δέ ὁ καπετάν Σπῦρος ἔμαθε περί τούτων, ἔστειλε τόν σεκόντον του ὁμοῦ μέ δέκα πέντε ἀνθρώπους ἁρματωμένους εἰς τό ἱερόν μοναστήριον ἡμῶν, ζητῶντας νά δώσωμεν αὐτοῖς τόν Τοῦρκον ὁμοῦ καί τήν ἀραπίναν. Ἡμεῖς ὅμως κοινῇ γνώμῃ καί ἕνεκα τῶν περιστατικῶν, καί φοβούμενοι διά τούς ἐδικούς μας καλογήρους, διά τε τά πέριξ μετόχια τοῦ ἱεροῦ ἡμῶν καί γεραροῦ τούτου μοναστηρίου, καί διά τούς ἐγκατοίκους πτωχούς καί φαμελίτας ὁποῦ εὑρίσκονται εἰς τά μέρη τῆς Τουρκίας, καί μάλιστα τῶν πλησίων ἡμῶν ἐγγύς, καί κατ᾿ ἐξοχήν δέ ὁποῦ ὑστερούμεθα ἀπό ὅλα τά πρός τό ζῆν ἀναγκαία, ταῦτα πάντα ἐπαρακίνησαν ἡμᾶς καί γεγόνασι κώλυμα διά νά μήν δώσωμεν τόν εἰρημένον Τοῦρκον· ὡσάν ὁποῦ, ἄν ἠθέλαμεν ἀκολουθήσῃ τοῦτο, βέβαια ἀφανιζόμεθα κατά κράτος ἀπό τούς ἐχθρούς, τόσον τό γεραρόν τοῦ μεγάλου Θεολόγου μοναστήριον, ὅσον καί ἡ δυστυχισμένη νῆσος Πάτμος. Ταῦτά τοι ἀποβλέποντες πρός τόν πλατύν καί γαλήνιον αὐτῆς λιμένα, καί πρός τήν φιλάνθρωπον κλίσιν τε καί ὑπεράσπισιν, ἥν ἔχει καί σώζει εἰς τό τῶν Ἑλλήνων γένος καί ὀρθοδόξων, προστρέχομεν εἰς τά φιλάνθρωπα σπλάχνα της νά βοηθῇ καί νά δεφεντεύῃ τό γεραρώτατον τοῦτο καί σεβάσμιον μοναστήριον, καί τήν δυστυχισμένην Πάτμον, καθώς καί οἱ φιλόχριστοι ὁμεγενεῖς της εἰς τούς προαπερασμένους πολέμους ἔδειξαν εὐσπλαχνίαν καί ὑπεράσπισιν.

         Διό πάλιν καί πολλάκις παρακαλοῦμεν ἐνθέρμως νά προστάξῃ τούς καπετάνους καί κουμαντάντηδες τῶν ὑπ᾿ αὐτήν βασιλικῶν ἁρμάτων, ἐρχόμενοι ὧδε νά φυλάττωσι τό παλαιόν σέβας εἰς τό μοναστήριον, καί νά δεικνύωσιν εὐσπλαχνίαν εἰς τούς πτωχούς ἐγκατοίκους καί πιστούς δούλους σας, χωρίς νά βιάζουν καί νά φέρωνται ἐναντίως εἰς ὅσα βλάπτουσιν ἡμᾶς καί ζημιοῦσιν, διά νά αἴρωμεν κοινῶς χεῖρας ἱκέτιδας εἰς τόν ὕψιστον Θεόν ὅπως χαρίζῃ ζωήν μακρόβιον καί τάς κατά τῶν ἐχθρῶν νίκας εἰς τήν αὐτοκρατορικήν του Μεγαλειότητα.

         Ὅθεν καί μένοντες δοῦλοί της ὑπογραφόμεθα.

         1807 Μαΐου 24

         Ἐκ τῆς κατά Πάτμον Ἱερᾶς τοῦ Θεολόγου μονῆς.

Ἰ. Σακκελίων

1.- Ἴδε τόμ. Α΄. σελ. 915. Β΄, σελ. 459 καί 708. Ε΄, σελ. 143. Ζ΄, σελ. 223 καί 449.

2.- Τόμ. ΣΤ΄, σελ. 203

3.- Ἡ μοῖρα αὕτη ἦν ἴσως ἡ ὑπό τοῦ Deseu, τεταγμένη μέν οὖσα εἰς παραφύλαξιν τοῦ ἑπτασταδίου πορθμοῦ τῆς Σάμου. {Ἀθην. αὐτόθ. σελ. 214.}, ναυλόχιον δ᾿ ἔχουσα τήν ἀστυγείτονα Πάτμον διά τό τῆς Σάμου ἀλίμανον.

4.- Τουρκική ἡ λέξις δηλοῦσα τά ζωαρκῆ γεννήματα.

5.-Τό ἰταλικόν Pero, ἀλλ᾿ ὅμως, δι᾿ ὅ.

6.- Ἄγνωστός μου ἡ λέξις αὕτη· οὐδέ ῥωσική εἶναι ὡς ἐπληροφόρησέ με Ῥῶσος πεπαιδευμένος.

ΠΗΓΗ: «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ», 10, 1886, σελ. 126-132.