ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΑ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΖΗΣΙΜΟ ΒΙΡΒΙΛΛΗ,
ΘΕΟΛΟΓΟ – ΦΙΛΟΛΟΓΟ - ΛΑΟΓΡΑΦΟ
501 - Τά είπαμε χαρτί και καλαμάρι.(+)
502 - Τά ἐν οἴκῳ μή ἐν δήμῳ. (+)[Όσα
λέγονται ή γίνονται
στο σπίτι δεν βγαίνουν έξω, δεν
δημοσιεύονται]
( Αρχαιοπρεπής- Λογία).
503 - Τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου.(+)
504 - Τα λεφτά πάνε στα λεφτά.(+)
505 - Τα λέω της πεθεράς για να τ’ ακούει η νύφη.(+)
506 - Μάτια που δε βλέποντα γρήγορα λησμονιούνται.(+)
507 - Το μυαλό σου ( ή τα μυαλά σου) και δυο λίρες
(ή λύρες) και του βιολιτζή ( ή του μπογιατζή) ο κόπανος.(;;;)
508 - Τα παθήματα γίνονται μαθήματα.(+)
509 - Τα σίδερα της φυλακής είναι για τους λεβέντες,
και τα ψηλά παράθυρα είναι για τις κοπέλες.(+) [Μάλλον από λαϊκό
τραγούδι)
510 - Τέρμα τα δίφραγκα. (+) [Τελειώσαμε, δεν
πάει άλλο].
511 - Κατά το μάστρο – Γιάννη και τα κοπέλια του.(+)
512 - Την προδοσία πολλοί αγάπησαν,
τον προδότη ουδείς. (Λογία).(+)
513 - (Είναι)της Κυριακής χαρά και της Δευτέρας θλίψη (ή λύπη). (+)
514 - Τί γυρεύει η αλεπού στο παζάρι; (+) [Λέγεται όταν βλέπομε
απίθανες παρουσίες σε μέρη που δεν
περιμένομε].
515 - Τό ἄδικον οὐκ εὐλογεῖται ( Λογία). (+)
516 - Το αίμα νερό δε γίνεται κι α(ν) γίνεται δεν πίνεται.(+)[ Η αξία
και η δύναμη της συγγένειας].
517 - Το γινάτι (το πείσμα) βγάζει μάτι.(+)
518 - Ο χωριάτης θέλει ανάμιση χωριάτη.(+)
520 - Το καλό το παλικάρι ξέρει κι άλλο μονοπάτι.(+)
521 - Το καλό το σύκο η κουρούνα το τρώει.(+)
522 - Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό.(+)
523 -«Τό μέν πνεῦμα πρόθυμον(+)
ἡ δέ σάρξ ἀσθενής». (+) [ Από την κ. Διαθηκη].
524 - Το μήλο κάτω από τη μηλιά θα πέσει. (+)
525 - Το μαναστήρι νά ’ν ’ καλά, από καλογέρους όσους θέλεις.(+)
526 - Ο παθός είναι γιατρός.(+)
527 - Το σκυλί όπου τρώει εκεί γαυγίζει.(+)
528 - Μύα τον τσίσπησε, ή σε τσίμπησε; (+(
529-«Τό πεπρωμένον φυγεῖν ἀδύνατον». (+) (Λογία).
530 - Το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι.(+)
531 - Το ψέμα έχει ποδάρια; (+)Δεν έχει ποδάρια να σταθεί.(+)
532 - Του τάξανε λαγούς με πετραχήλια. (+)
533 - Τρελός παπάς σε βάφτισε ή τον βάφτισε. (+)
534 - Στου κουτρούλη το γάμο πααίνουνε. (;;;)
535 - Είδα ’γω γέρο παπά κι ήθαβε μωρό παιδί.(+) [Για την ώρα του
θανάτου δεν παίζουν ρόλο οι ηλικίες].
536 - Αγκάθια έχει ο κώλος του! ( ή ο κώλος σου; ) (+)
537 - Η καμήλα δε βλέπει την καμπούρα της, μόνο
βλέπει του παιδιού της .(+)
538 - Άνοιξε η γη και τον κατάπιε.(+) [Σε περίπτωση που κάποιος
χάθηκε ξαφνικά και αδικαιολόγητα.]
539 -Απ’ αγκάθι βγαίνει ρόδο κι από ρόδο βγαίν’ αγκάθι.(+) [«από
κακούς γονείς μπορεί να προκύψει ένα
καλό παιδί και το
αντίθετο].
540 -«Χαῖρε βάθος ἀμέτρητον».(+)Από τον Εκκλησιαστικό Κανόνα της
Παναγίας «Ἀνοίξω τό στόμα μου.
541 - Βασιλικός κι αν μαραθεί τη μυρωδιά την έχει.(+)
542 - Βγάζει από τη μύγα ξύγκι.(+) [Λέγεται για τους
φιλάργυρους
και τσιγκούνηδες
543 - Βελόνα δεν πέφτει χάμω.(+) [Λέγεται σε περίπτωση
πολυκοσμίας σε κάποια συγκέντρωση
κόσμου[ .
544 - Βοήθα με φτωχέ να μη σου μοιάσω.(+)
545 - Βουνό με βουνό δε σμίγει.(+)
546 - Σα(ν) δεν πάει ο Μωάμεθ στο βουνό πάει το βουνό
στο Μωάμεθ. (+) [Λέγεται σε
περίπτωση αλλαγής
ειδικοτήτων ή καθηκόντων].
547 - Γιάννης κερνά και Γιάννης πίνει. (+)
548 - Δε δώνει τ’ αγγέλου του νερό. (+)
549- Έβαλε λυτούς και δεμένους. (+) [Χρησιμοποίησε τους πάντες
για να επιτύχει το σκοπό του] .
550 -Θα γίνουμε από δυο χωριά, (ή από δυο χωριά χωριάτες). (+)
[Θα χωρίσουμε ή θα μαλώσουμε]
551 - Εγώ τά ’πα, εγώ τα ’κουσα. (ή Εγώ τα λέω, εγώ τ’ ακούω). (+)
552 -΄Η του ύψους ή του βάθους. (+) [Λέγεται σε περίπτωση
ακροτήτων].
553 - Εκεί που μας χρωστούσανε μας πήραν και το βόδι.(+)
554 - Εκύλησε ο τέτζερης και βρήκε το καπάκι.(+)
555 - Μειναμε πανί με πανί.(+) [ Με άδειες τσέπες]
556 - Εμπρός γκρεμός και πίσω ρέμα.(+) [Σε περίπτωση
διλήμματος].
557 - Ευχή γονιού αγόραζε και στο βουνό ανέβα.(+) [ Η δύναμη της
γονικής ευχής].
558 - Φωνή λαού οργή Θεού. [Οι διαμαρτυρίες των πολλών ενάντια
τους άδικους προκαλούν την προσοχή του
Θεού και την
τιμωρία τους].
559 - Ο βρεμένος τη βροχή δεν τη φοβάται.(+) [Όταν κάποιος
έχει
υποστεί μια κακοτυχία έχει συνηθίσει
και δεν φοβάται την
άλλη]
560 - Είναι σαν τη μύγα μέσ’ στο γάλα. (+) [ Άσχετος, αταίριαστος]
561 - Ο κουμπάρος τη κουμπάρα τρεις (ή δυο) φορές
την εβδομάδα [ shoking,υπό αίρ.]
562 - Όπου δε δώνει ο Θεός παιδιά δώνει ο Διάολος ανίψια.(+)
[Λέγεται ίσως όταν τα ανίψια αποδειχθούνε
αχάριστα] .
563 - Σηκωθήκαν τα ποδάρια να χτυπήσουν το κεφάλι.(+)
564 - Σκατά με τη ρίγανη ( ή . . . μετά ριγάνεως).);;;)
565 - Σκόρδα στα μάτια σου.(?)Λέγεται στην περίπτωση που θέλομε
να αποφύγομε τον κίνδυνο του
ματιάσματος] .
566 - Σκύλος που γαυγίζει δε δαγκώνει.(+) [Το λέμε για
κάποιον που
φοβερίζει με λόγια αλλά δεν τρέπεται
σε κακοπραξία] .
567 - Φτού, να μη βασκαθείς. [Μπασκαθείσου =
παραποίηση από άγνοια].(+) [ Όμοια με την 565].
568 - Έσταξε η οργιά του γαδάρου.(+) Δεν έγινε κάτι το
σημαντικό].
569 - Σπουδαία τα λάχανα! (ή σιγά τα λάχανα!).(+) [ Όμοια με την
παραπάνω 568].
570 - Στο τέλος ξυρίζουν το γαμπρό. (+) [Λέγεται ίσως γιατί πρέπει
κατά την ώρα του γάμου ακριβώς να είναι ξυρισμένος ή
επειδή πρέπει να ακριβοπληρώσει το
ξύρισμα. Η ερμηνεία
υποκειμενική και υποθετική. Η
παραδοχή της δεν είναι
απαραίτητη].
571 - Παρηγοριά στον άρρωστο ώσπου να βγει η ψυχή του.(+)
[Επειδή πρέπει να ανακουφιστεί κατά
τη δύσκολη ώρα
του
θανάτου].
572 – Ράβδος εν γωνία άρα βρέχει (;;;0 [Λογία – ασυνάρτητη]
573 - Στο φαΐ και στο γα…..σι, ο Θεός δεν κάνει κρίση.
[shoking - υπό αίρ.]
574 - Φωθιά στα μπαζάκια σου!(;;;)
575 - Φωθιά στον κώλο σου!(;;;)
578 - Όποιος ημπρόλαβε τον Κύριον είδε.(+)
579 - Όποιος βιάζεται σκοντάφτει.(+)
580 - Όποιος σε ’γαπά σε κάνει να κλαίεις [γιατί σου λέει την αλήθεια
ας είναι και πικρή] και όποιος σε μισεί σε κάνει να γελάς.
[ επειδή σε κολακεύει].
581 - Όπου πεινά ψωμιά θωρεί κι όπου διψά πη(γ)άδια. (+)
[Στον ύπνο του πιθανώς]
582 - Όπου γυρεύει τα πολλά χάνει και τα λίγα.(+)
583 - Ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται.(?)
584 - Κρέμεται από μια τρίχα.(+) [Κινδυνεύει να πάθει ζημιά].
585-«Τετέλεσται».(+) [Είναι η
τελευταία λέξη που είπε ο Χριστός
πάνω στο Σταυρό, την ώρα του θανάτου
Του, αλλά δεν έχει
την έννοια που της αποδίδεται από
πολλούς. Για τον Χριστό
θα ήταν ακατανόητο να ομολογήσει με
τον θάνατό Του το
τέλος της ζωής Του με αυτή τη λέξη. Η
σημασία της είναι «Το
έργο που μου ανέθεσε ο Θεός- Πατέρας μου, το τελείωσα».
586–«Ἐπί ξύλου κρεμάμενος». (+) [Λέγεται για
κάποιον που
βρίσκεται σε απελπιστική κατάσταση].
587 - Έχει χάσει το μπούσουλα.(+)
588 - Έχασε τα νερά του. Βγήκε έξω απ’ τα νερά του. (+) [ Έχει
μπερδευτεί].
589 -Τού ’ρθε ο ουρανός σφοντύλι.(+) [Έπαθε κάτι κακό απρόοπτο
που δεν το περίμενε].
590 - Έπιασε την καλή.(+) [ Πλούτισε ή
κέρδισε κάτι το σπουδαίο].
591- Πίσω μου σ’ έχω Σατανά .(+) [ Είναι η
παρακάτω φράση της
αποπομπής του Σατανά από τον Χριστό
στην έρημο όταν
αυτός πήγε να τον δοκιμάσει (πειρασθῆναι ὑπό του
διαβόλου)
592-«Ὕπαγε ὀπίσω μου, Σατανᾶ».(+)
593 - Μάζεψε τα κατουρημένα του.-(?) [Έφυγε ντροπιασμένος;]
594 - Κολοκύθια στο πάτερο. (;;;)
595 -
Τον πάτησε στον κάλο. (+) [Τον πόνεσε σε καίριο σημείο].
596 - Του κλώτσου και του μπάτσου. (είναι). (+)
597 - Κολοκύθια με την αρίγανη.(?)
598 - Είχαμε χύμα μας ήρθε και τσουβαλάτο.(+)
599 - Να πάρει ο Διάολος το καταπινάρι σου.( ή να κάτσει. . . )(+)
[Κάτι σαν κατάρα. Καταπινάρι λέμε τον
λάρυγγα].
600 - Τους έπιασε στα πράσα. (ή Τους πιάσανε στα πράσα)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου