ΕΡΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΙΕΡΟΠΡΑΞΙΕΣ

  

Ευρετήριο Νομοκανονικών Αποφάσεων

Α. ΙΕΡΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΙΕΡΟΠΡΑΞΙΕΣ

1. Βάπτισμα

• Γενικά
• Βάπτισμα: Τελείται στο όνομα της Αγίας Τριάδος, διά τριπλής καταδύσεως. Καθαγιάζεται και ο βαπτιζόμενος και το όνομά του. Η ονοματοδοσία λαμβάνει χώρα την 8η ημέραν. (2627/659/401/8-4-1997 Ι. Συνόδου).
• Βάπτισμα (Οδηγία): Περί του Βαπτίσματος, δέον ο Λειτουργός να έχει υπ' όψιν και την απόφαση 2627/659/401/8-4-1997 της Ι. Συνόδου.
• Ανάδοχος
• Ανάδοχος: Κωλύεται ο μη Ορθόδοξος. (590/23-10-1836 Ι. Συνόδου). Δέον εις και μόνος. (5487/19-5-1836 Ι. Συνόδου).
• Αναδόχου ηλικία: Ευθύνη έχει μόνον ο ενήλιξ, ο δε νεώτερος επικουρείται υπ' αυτού ή των γονέων του. (498 π.ε./42ΝΚ/200/18-1-06 Ι. Συνόδου). Επί Ερωτ. 256/2-2-05 Ι. Μ. Κερκύρας.
• Αναδόχων αριθμός: Εις ο κατ' εξοχήν Ανάδοχος. Τυχόν έτερος υποβοηθεί τον ένα. Επιτονίζεται η διεύρυνσις της πνευματικής συγγένειας επί εμφανίσεως πλειόνων. (2627/659/401/8-4-1997 Ι. Συνόδου).
• Βάπτισμα-Ανάδοχος: Εις ο Ανάδοχος. (814/1156/838/20-5-1955 Ι. Συνόδου). Επί συγγενών, δυνατή η αποδοχή και β' Αναδόχου, καλύπτοντος του ενός του ετέρου το υστέρημα. Επισήμανσις πάντως εκ της πνευματικής συγγενείας και των ταύτης κωλυμάτων γάμου. (2627/659/401/8-4-1997 Ι. Συνόδου). Κωλύεται ο μη Ορθόδοξος. Κωλύονται οι Κληρικοί / Μοναχοί. (1534/4168/1538/27-6-1968 Ι. Συνόδου). Κωλύονται οι γονείς. (52747/6835NK/199/27-1-99 Ι. Συνόδου). Κωλύονται μέλη οργανώσεων με σοβαράς δογματικάς αποκλίσεις. (3983/2490NK/182/12-2-96 Ι. Συνόδου). Κωλύεται ο τελέσας πολιτικόν Γάμον. (3262/46NK/2268/7-11-2000 Ι. Συνόδου).
• Βάπτισμα ενηλίκου: Μη αναγκαία η παράστασις Αναδόχου. (2283/6901NK/1372/15-6-99 Ι. Συνόδου). Επί Πρωτ. 707/20-4-99 Ι. Μ. Φλωρίνης.
• Ονοματοδοσία
• Βάπτισμα-Ονοματοδοσία: Το όνομα δέον να μένη αναλλοίωτον και σεβαστόν. (959/6553NK/697/18-6-97 Ι. Συνόδου). Μόνον εν όνομα και δη εκ των Αγίων του Εορτολογίου της Εκκλησίας. (797/4-11-1891 Ι. Συνόδου). Μόνον κατ' εξαίρεσιν επιτρεπτά τα δύο ονόματα. (5296/798/2732/6-9-72 Ι. Συνόδου). Δυνατότης και β' ονόματος. (2627/659/401/8-4-1997 Ι. Συνόδου). Να μη δίδονται σλαυϊκά ονόματα. (152/1219/1150/20-5-1937 Ι. Συνόδου). Επιτρεπτόν το όνομα «ΙΝΤΑ». (2386/1670NK/1104/18-5-76 Ι. Συνόδου). Επιτρεπτόν το όνομα «Έθελ». (4604/2069NK/14-2-80 Ι. Συνόδου). Επιτρεπτόν το όνομα «Ερνέστος». Επιτρεπτόν το όνομα «Σουμέλα». (2032/1-11-79 Ι. Συνόδου). Επιτρεπτόν το όνομα «Κανέλλα». (1671/649NK/1378/4-5-72 Ι. Συνόδου). Αντί του αιτουμένου ονόματος «Ρήγας», προτείνεται το όνομα «Ρηγίνος». (3206 π. έ./5937NK/517/17-5-94 Ι. Συνόδου). Επί αιτήσεως διά το όνομα «Κέβιν», προτροπή να δοθεί όνομα Χριστιανικόν και το «Κέβιν» ως β' όνομα. (3275/5940NK/535/18-5-94 Ι. Συνόδου). Να αποφεύγονται τα προκλητικά ονόματα, όπως πόλεων, πολιτικών, ινδαλμάτων και αστέρων της Τέχνης ή άλλων. (4158/6792NK/1668/9-11-98 Ι. Συνόδου). Επί αιτήματος καταχωρίσεως β΄ ονόματος εις βιβλία Ι. Ναού, αποβιώσαντος του τελέσαντος Ιερέως, δυνατή η προσθήκη με δήλωσιν γονέως & αναδόχου. (903/397/10-3-1986 Ι. Συνόδου). Το όνομα είναι υπόθεσις αμφοτέρων των γονέων. (2627/659/401/8-4-1997 Ι. Συνόδου).
• Ειδικές Περιπτώσεις Βαπτίσματος
• Αβάπτιστα-κήδευση: Ενταφιάζονται άνευ ειδικής Ευχής ή Ακολουθίας. (2246 π. ε. 6224NK/183/12-2-96 Ι. Συνόδου). Επιτρεπτή η Ακολουθία, εφ' όσον: α) Εις τουλάχιστον γονεύς είναι Χριστιανός Ορθόδοξος και το εζήτησεν, β) Εξηντλήθησαν αι διευκολύνσεις δι' έγκαιρον Βάπτισμα. Παρατίθεται και ειδική ι. Ακολουθία. (2716/2505/82NK243/Θ. Λατρείας/3-7-01 Ι. Συνόδου).
• Αερόβρεχτο (Βάπτισμα ανάγκης): Επί αεροβαπτισμού, εφ' όσον επέζησεν το βρέφος, κρίνεται απαραίτητος η κατάδυσις, ώστε να υπάρχει το ύδωρ ως βασικόν στοιχείον. (6016/1778NK/1703/12-9-77 Ι. Συνόδου).
• Βάπτισμα Αθιγγάνων: Ουδεμία διάκρισις με τους λοιπούς είναι επιτρεπτή. Επιβάλλεται, ωστόσο, προηγουμένη ληξιαρχική τακτοποίησις, λόγω συνήθων σχετικών κενών. Εν περιπτώσει όμως ανάγκης ισχύει ό,τι και δι' όλους, ήτοι Βάπτισμα ανάγκης. (4140/40NK/2733/9-11-05 Ι. Συνόδου). Επί Πρωτ. 985/16-9-05 Ι. Μ. Δημητριάδος.
• Βάπτισμα ανάγκης: Εις τα επιζώντα νήπια, μετά το Β. ανάγκης θα αναγινώσκονται μόνον αι μετά την τριπτήν κατάδυσιν & ανάδυσιν Ευχαί. (994/3186/1264/11-11-58 Ι. Συνόδου). Το Βάπτισμα ανάγκης ολοκληρούται διά Χρίσματος και των λοιπών Ιερών Ευχών και Αναγνωσμάτων.
• Βάπτισμα τέκνων αλλοδαπών: Δεν απαιτείται άδεια παραμονής (ως λ.χ. ισχύει προκειμένου περί Γάμου). (498 π. έ. 42ΝΚ/200/18-1-06 Ι. Συνόδου).
• Βάπτισμα τέκνων αλλοθρήσκων ή αθρήσκων: Θεμιτόν, εφ' όσον προσκομισθή έγγραφος συναίνεσις των γονέων. (1650/31NK/1194/31-7-01 Ι. Συνόδου).
• Βάπτισμα τέκνων εκ πολιτικού γάμου: Δέον να βαπτίζονται τα εκ πολιτικών γάμων τέκνα. Να διευκολύνεται το Βάπτισμα των τέκνων, ελπιζομένης και της επανόδου των γονέων των. (2395/767/1377/5-9-84 Εγκυκλίου της Ι. Συνόδου).
• Βάπτισμα Μουσουλμάνων: Δέον να δίδεται εις τους πρώην Μουσουλμάνους χριστιανικόν όνομα. (1681/2107NK/642/8-4-81 Ι. Συνόδου).
• Εγκυρότητα Βαπτίσματος
• Βαπτίσματος ακυρότης: Άκυρον το τελεσθέν από άγνωστον Ιερέα. (2747/1684NK/1388/17-6-76 Ι. Συνόδου). Άκυρον το τελεσθέν από ψευδοϊερέα. (5328/2971/24-9-70 Ι. Συνόδου). Άκυρον το τελεσθέν από Καθηρημένον «Κληρικόν». (5897/836NK/3221/20-10-72 Ι. Συνόδου). Άκυρον το τελεσθέν από Κληρικόν μη έχοντα κοινωνίαν μετά του συστήματος των Ορθοδόξων Εκκλησιών. (3956/6314NK/440/5-4-96 Ι. Συνόδου).
• Βάπτισμα ανυπόστατον: Το υπό Παλαιοημερολογίτου. (4612/1390ΝΚ./1684/13-9-74 Ι. Συνόδου).
• Βάπτισμα Άρμενων: Άκυρον, διότι οι Αρμένιοι δεν είναι Ορθόδοξοι. Η θέσις αύτη, ούσα αυστηρά δι' ευνοήτους λόγους, διετυπώθη επί το φιλανθρωπότερον και γίνονται δεκτοί διά Χρίσματος. (4286/1949NK/2198/14-11-78 Ι. Συνόδου).
• Βαπτίσματος αμφισβήτησις: Επιβάλλεται η τέλεσις εξ υπαρχής. (347/1468/196/31-1-75 Ι. Συνόδου).
• Βαπτίσματος διακρίσεις (Αποδοχή Ετεροδόξων): α) Ρωμαιοκαθολικοί: Διά Χρίσματος, β) Αγγλικανοί: Διά Χρίσματος, αλλά και Βαπτίσματος εάν δεν εβαπτίσθη ή υπάρχει αμφισβήτησις, γ) Λοιποί πάντες: Διά Βαπτίσματος, δ) Οι εκ της Αρμενικής Εκκλησίας δέον να γίνονται δεκτοί εις την Ορθοδοξίαν διά Χρίσεως Αγίου Μύρου & υπογραφής σχετικού Λιβέλλου. (4029/2418/27-7-70 Ι. Συνόδου) και (421/7NK/237/5-2-01 Ι. Συνόδου).
• Βαπτίσματος πιστοποίησις: Άκυρος η υπό Ψευδοεπισκόπου. (6331/853/3393/30-10-72 Ι. Συνόδου). Επί περιπτώσεως Σκοπιανού Ιερέως, δέον επικύρωσις υπό της Σερβικής Εκκλησίας. (2415/6601NK/1033/8-9-97 Ι. Συνόδου). Τα υπό Σκοπιανών Κληρικών υποβαλλόμενα πιστοποιητικά κρίνεται απαραίτητον να έχωσι την επικύρωσιν του υπό πασών των Ορθοδόξων Εκκλησιών αναγνωριζομένου Αρχιεπισκόπου Αχρίδος Ιωάννου ή των νομίμων εκπροσώπων αυτού. (3031/2541/2-11-06 Ι. Συνόδου).

2. Γάμος

• Κωλύματα Γάμου
• Γενικά: Τα σχετικά αιτήματα να μη διαβιβάζονται εις Ι. Σύνοδον, αλλά να αντιμετωπίζονται υπό του οικείου Αρχιερέως. Οίκοθεν νοείται ότι επί απολύτων ανατρεπτικών κωλυμάτων δεν ισχύει εκκλησιαστική Οικονομία. (2326/3444/1675/20-9-1982 Ι. Συνόδου).
• Γάμου κώλυμα - 4γαμία: Η 4γαμία, βάσει των Κανόνων του Μ. Βασιλείου και της Πενθέκτης. (Δ.Υ./2-10-86 Ι. Συνόδου).
• Γάμου κώλυμα - Συγγένεια εξ αίματος: Δύο αδελφοί με δύο αδελφάς (Δ' εξ αγχιστείας). (457/4441/2654/7-8-71 Ι. Συνόδου). Γ' βαθμού εξ αίματος. (164/2891NK/1638/19-5-70 Ι. Συνόδου). Δ' βαθμού εξ αίματος. (7963/71/281/28-1-72 Ι. Συνόδου). Ετεροθαλών αδελφών. (5011/259NK/2914/8-9-70 Ι. Συνόδου).
• Γάμου κώλυμα - Συγγένεια εξ αγχιστείας: Β' βαθμού. (6731/872/3512/13-11-72 Ι. Συνόδου). Γ' βαθμού. (2509/1277/15-7-75 Ι. Συνόδου). Δ' βαθμού. (99/668/920/23-3-70 Ι. Συνόδου). Με γυναικαδέλφη αδελφού. (1241/1263/470/13-4-74 Ι. Συνόδου). Με θυγατέρα γυναικαδέλφης του. (2846/1681NK/1377/17-6-76 Ι.Συνόδου). Με θυγατέρα του εκ 1ης συζύγου γυναικαδέλφου του. (942/1448NK/29/5-1-76 Ι.Συνόδου). Με ανδράδελφον. (1276/1266NK/462/13-4-74 Ι. Συνόδου). Ομοίως και με γυναικαδέλφην. (3359/1540NK/1507/21-8-75 Ι. Συνόδου). Υιός δεν λαμβάνει κόρην μητρυιάς. (122/1820/1179/10-4-70 Ι. Συνόδου).
• Γάμου κώλυμα - Πνευματική συγγένεια (Βάπτισμα): Εντοπίζονται μόνον δύο κωλύματα: α) Μεταξύ Αναδόχου και Αναδεκτής, β) Μεταξύ Αναδόχου και μητρός του Αναδεκτού/-κτής και τανάπαλιν. (2627/659/401/8-4-1997 Ι. Συνόδου). Γάμος γυναικός μετά του αναδόχου του υιού της. (3927/29NK/406/24-2-2005 Ι. Συνόδου). Γάμος υποψηφίου με Αναδεκτήν του, έστω και αλλοθρήσκου. (3625/2383NK/2090/17-11-81 Ι. Συνόδου). Γάμος υποψηφίου με μητέρα του Αναδεκτού του. (814/13NK/382/5-3-2001 Ι. Συνόδου).
• Γάμου κώλυμα - Άλλα: Η μη λύσις του προηγουμένου γάμου. (1015/21NK/504/21-3-01 Ι. Συνόδου).
• Γάμου ακώλυτον (Ενδεικτικές περιπτώσεις): Συγγενών Γ' βαθμού εξ Αγχιστείας εκ τριγενείας. (2543/4269NK/302/14-2-85 Ι. Συνόδου). Συγγενών Δ' β. εξ αγχιστείας. (3221/15331480//14-8-75 Ι. Συνόδου). Συγγενών Ε' β. εξ αγχιστείας. (738/1798NK/330/1-3-77 Ι. Συνόδου). Μετά του α' εξαδέλφου της τέως συζύγου της. (1370/42481571//27-8-74 Ι. Συνόδου). Μετά β' εξαδέλφου. (3104/6926NK/1453/22-6-99 Ι. Συνόδου). Δύο αδελφών μετά δύο πρωτοεξαδέλφων. (2116/1661NK/922/4-5-76 Ι. Συνόδου). Τέκνου Αναδόχου μετά Αναδεκτού των γονέων του. (391/3NK/35019-2-03 Ι. Συνόδου).
• Γάμος συγγνωστός: Συγγενών Δ' β. εξ αίματος, κατ' άκραν επιείκειαν λόγω 45χρόνου συμβιώσεως. (1690/10NK/1248//1-7-04 Ι. Συνόδου). Συγγενών Β' β. εξ αγχιστείας, προερχομένην εκ τριγενείας. (2742/690NK/1664/122-5-72 Ι. Συνόδου). Υποψηφίου μετά αναδόχου της θυγατρός του, κατ' άκραν επιείκειαν. (477/2559NK/710/4-5-82 Ι. Συνόδου). Πρώην Ιερομονάχου. (1952/1055/1-6-78 Ι. Συνόδου).
• Τέλεση & Εγκυρότητα Γάμου
• Γάμου άδεια: Δυνατότης εκδόσεως και κατά το στάδιον της Μ. Τεσσαρακοστής, αλλ' η τέλεσις δίχα πομπής και επιδείξεως. (530/152/20-2-57 & 685/278/13-3-58 Ι. Συνόδου). Εις καθαιρεθέντα άγαμον Διάκονον, επιεικώς επιτρέπεται. (112/4830/69/873/18-3-70 Ι. Συνόδου).
• Γάμου ακυρότης: Ανυπόστατος ο γάμος που τελέστηκε από Πρεσβυτεριανή «Εκκλησία». (3356/6932NK/1454/22-6-99 Ι. Συνόδου). Άκυρος γάμος υπό Παλαιοημερολογίτου «Ιερέως». (1256/987/680/20-3-73 Ι. Συνόδου). Άκυρος ο τελεσθείς υπό καθηρημένου Ιερέως. (5664/3075/15-9-71 Ι. Συνόδου).
• Γάμου ανυπόστατον: Ο πολιτικός γάμος χαρακτηρίζεται ως πάντη ανυπόστατος. (612/1624NK/347/12-2-76 Ι. Συνόδου). Εάν ο εις των συζευχθέντων είναι Ορθόδοξος και δεν ιερολογηθή ο γάμος υπό κανονικού Ιερέως της Ορθοδόξου Εκκλησίας. (3030/1526NK/1459/11-8-75 Ι. Συνόδου). Ο ιερολογηθείς κατά το Προτεσταντικόν Δόγμα είναι ανυπόστατος. (2114/6414NK/1127/24-9-96 Ι. Συνόδου). Ο υπό Χιλιαστών γάμος είναι πάντη ανυπόστατος. (2238/1984/29-9-80 Ι. Συνόδου).
• Γάμου εγκυρότης: Επί τελέσεως β' θρησκευτικού γάμου, μη λυθέντος του α' γάμου, από της εκδόσεως αμετακλήτου δικαστικής αποφάσεως λύσεως του α' γάμου, ο β' γάμος καθίσταται έγκυρος εξ υπαρχής (ex tunc) άνευ επαναλήψεως της Ιερολογίας. (3654/26NK/2086/10-11-04 Ι. Συνόδου).
• Γάμου Ιερολογία: Υποχρεωτικώς και κατά το Ορθόδοξον Τυπικόν, εάν ο εις τουλάχιστον είναι Ορθόδοξος. Επί αμφοτέρων ετεροδόξων, ουδεμία ανάμειξις είναι επιτρεπτή. (1814/5895NK/1393/10-9-93 Ι. Συνόδου).
• Μικτοί γάμοι: Τα τέκνα θα βαπτίζονται ορθοδόξως. (37/2550/2086/29-10-1903 Ι. Συνόδου). Το Μυστήριον πρέπει να τελείται (και) Ορθοδόξως.
• Γάμος Μ. Τεσσαρακοστής: Επιτρέπονται μόνον δι' έκτακτον ανάγκην. Η εκτίμησις των λόγων ανάγκης εκχωρείται εις τον οικείον Ιεράρχην.
• Γάμος επί πλοίου: Απαγορεύεται, χαρακτηριζόμενος ως «αήθης καινοτομία». (1769/6396NK/1217/15-10-96 Ι. Συνόδου).
• Διαζύγιο & Ανασύσταση
• Αγαμίας Πιστοποιητικά: Δέον να αναφέρουν ημερομηνία γεννήσεως και όχι ηλικία γενικώς και αορίστως. (1507/655/362/22-2-1968 Ι. Συνόδου).
• Γάμου λύσις: Αρμόδιος διά την πνευματικήν λύσιν του Γάμου τυγχάνει ο εκδούς την άδειαν τελέσεως τούτου Αρχιερεύς. Μη επιτρεπτή η πνευματική λύσις γάμου τελεσθέντος υπό Παλαιοημερολογίτου «Ιερέως». (6047/4027/23-12-70 Ι. Συνόδου).
• Διαζευκτηρίου απώλεια: Αντικατάστασις δι' ενόρκου δηλώσεως του απωλέσαντος & δύο μαρτύρων ενώπιον συμβολαιογράφου. (704/8-6-72 Ι. Συνόδου).
• Ανασύστασις γάμου: Δεν προσμετρώνται οι Γάμοι εις περίπτωσιν ανασυστάσεως. (1378/891/619/16-6-1966 Ι. Συνόδου). Απαιτείται νέα Επισκοπική Άδεια Γάμου. (2974/1184/1-11-1960 Ι. Συνόδου).
• Γάμων αρίθμησις: Όχι πέραν των τριών γάμων. Δεν προσμετρώνται οι τελεσθέντες κατά το τυπικόν της Λατινικής Εκκλησίας. (804/315/14-2-73 Ι. Συνόδου). (Αντίθετη απόφαση:) Προσμετρώνται οι τελεσθέντες κατά το τυπικόν της Λατινικής Εκκλησίας. (3668/1555NK/1647/22-9-75 Ι. Συνόδου). Προσμετρώνται οι πολιτικοί γάμοι. (3023/1078/20-9-95 Ι Συνόδου).

3. Ιερωσύνη (Χειροτονία)

• Προϋποθέσεις & Κωλύματα
• Χειροτονίας κώλυμα - Γάμος: Η διγαμία. (1831/4400ΝΚ χ.χ. Ι. Συνόδου). Ο γάμος με χήραν ή διαζευγμένην. (3430/54NK//1905/16-11-01 Ι. Συνόδου).
• Χειροτονίας κώλυμα - Προηγούμενος βίος: Η τέλεσις πολιτικού γάμου πρό του θρησκευτικού. (1778/2091NK/963/10-5-80 Ι. Συνόδου). Η καταδίκη επί απάτη ή πλαστογραφία. (803/1801NK/1122/17-6-77 Ι. Συνόδου). Η καταδίκη επί (ακουσίω) φόνω. (463/1597NK/444/25-2-76 Ι. Συνόδου). Η καταδίκη επί κλοπή. (1607/657NK/719/23-6-97 Ι. Συνόδου). Η διάζευξις, έστω και ανυπαιτίου όντος του ανδρός. (1414/16NK/1340/8-6-05 Ι. Συνόδου). Η απαγωγή της συζύγου. (5147/1840NK/2357/23-12-77 Ι. Συνόδου).
• Χειροτονίας κώλυμα - Σωματική κατάσταση: Ο έχων κολωβωμένους τους δύο δακτύλους της αριστεράς χειρός. (551/2194NK/586/2-4-81 Ι. Συνόδου). Η κωφαλαλία. (149/5NK/1018/11-406 Ι. Συνόδου).
• Χειροτονίας κώλυμα - Ασυμβίβαστα: Η ενασχόληση με χρηματιστηριακά, τοκισμό, ιδιοκτησία καπηλείου, ιπποδρομίες, τυχερά παίγνια, θέατρο, μαγεία, καθώς και ανώτατα πολιτικά και στρατιωτικά αξιώματα. Η ιδιότητα του εν ενεργεία Αξιωματικού της Αστυνομίας. (1049/851/14-4-2003 Ι. Συνόδου).
• Χειροτονίας ακώλυτον: Επί απαλλαγέντος στρατεύσεως διά ψυχολογικά προβλήματα. (286/6332NK/299/8-3-96 Ι. Συνόδου). Επί καταδίκης δι' ανθρωποκτονίαν εξ αμελείας. (798/878NK/298/13-2-74 Ι. Συνόδου). Επί διαζευχθέντος ανυπαιτίως. (81/1NK/307/15-2-01 Ι. Συνόδου). Εις περίπτωσιν γεννήσεως εξ αγνώστων γονέων. (251/4864NK/3280/24-10-70 Ι. Συνόδου). Εις περίπτωσιν απωλείας ενός οφθαλμού. (3062/1469/3-8-78 Ι. Συνόδου).
• Χειροτονίας δυνατότης: Εις καταδικασθέντα εις 20ήμερον κράτησιν. (4806/1962NK/2480/22-12-78 Ι. Συνόδου). Επί καταδικασθέντος μεν, αλλ' ουχί διά κωλυτικά της Ιερωσύνης. (4650/1392NK/1707/17-9-74 Ι. Συνόδου).
• Χειροτονίας προϋπόθεσις: Το τέλειον Βάπτισμα. (5242/1753NK/1766/26-9-77 Ι. Συνόδου). Διά τους προερχομένους εξ άλλων Ιερών Μητροπόλεων, δεν απαιτείται συγκατάθεσις του επιχωρίου Αρχιερέως, μόνον πληροφορίαι περί χρηστοηθείας. (979/21-3-73 Ι. Συνόδου). Επί εγγάμου, δέον γραπτή συγκατάθεσις της συζύγου. (1867/6351/6-6-96 Ι. Συνόδου).
• Διαδικασία Χειροτονίας
• Αγάμων Χειροτονία: Δέον έγκρισις Ι. Συνόδου. (870/1372/994/13-6-1956 Ι. Συνόδου). (Ανάκληση:) Δεν απαιτείται άδεια Ι. Συνόδου διά χειροτονίαν αγάμων κληρικών. (914/2307/918/26-9-1957 Ι. Συνόδου).
• Αγιορειτών Χειροτονία: Επιτρεπτή μόνον εφ' όσον έχουν κανονικήν ηλικίαν, λοιπά προσόντα και εγγραφούν εις Ι. Μονήν της οικείας Ιεράς Μητροπόλεως. (813/1005/881/20-5-1955 Ι. Συνόδου).
• Χειροτονία αλλοδαπού & διορισμός: Εφικτή, εφ' όσον: α) Έλεγχος ουσιαστικών και Κανονικών προϋποθέσεων, β) Άδεια παραμονής, γ) Έγκρισις Δ.Ι.Σ., δ) Προστίθεται ως απαραίτητον στοιχείον η συστατική επιστολή του Επισκόπου του τόπου καταγωγής του υποψηφίου. (4495/2NK/599/22-3-04 Ι. Συνόδου) και (4245/2384/11-10-06 Ι. Συνόδου).
• Χειροτονία ανανηψάντων: Οι προσχωρήσαντες εις τον Παλαιοημερολογιτισμόν και ανανήψαντες δέον να ελέγχωνται και ως προς τη φερεγγυότητά τους. (3512//NK51/1930/19-9-00 Ι. Συνόδου).
• Χειροτονίας ηλικία: Διακόνου το 25ον έτος, Πρεσβυτέρου το 30όν έτος. (306/214/8-1-1851 Ι. Συνόδου). Η Ι. Σύνοδος της Ιεραρχίας, ώρισε διά τας ανάγκας Εκκλησίας το 24ον διά Διάκονον και το 26ον διά τον Πρεσβύτερον. (3255/6454NK/69/17-1097 Ι. Συνόδου).
• Χειροτονίας κύρος: Άκυρος η Χειροτονία Παλαιοημερολογιτών. (3537/1985/7-9-76 Ι. Συνόδου). Έγκυρος διά Παλαιοημερολογίτην Ιερέα, μετά έλεγχον χειροτονίας του. (4796/2135NK/371/27-2-81 Ι. Συνόδου).

4. Θεία Ευχαριστία (Κοινωνία)

• Θεία Κοινωνία: Δέον συναίσθησις του Μυστηρίου. Όχι Μετάδοσις εις αιρετικούς, Λατίνους, Αρμενίους. Να ζητήται το βαπτιστικόν όνομα κατά την στιγμήν της Μεταδόσεως. (2742/2392/1238/3-7-2002 Ι.Συνόδου).
• Ευχαριστία Θεία: Απαγόρευσις μεταδόσεως εις ετεροδόξους. (2012/1082/20-5-03 Ι. Συνόδου).
• Κοινωνίας Θείας Μετάδοσις: Ορθή άρνησις Ιερέως, δι' ακόλαστον βίον. (933/1488NK/20/5-1-76 Ι. Συνόδου). Απαγορεύεται εις Ετεροδόξους. (2012/1082/20-5-03 Ι. Συνόδου). Δέον από την Ωραία Πύλη. (2683/5778/2404/8-11-99 Ι. Συνόδου).
• Αντίδωρον: Να δίδεται υπό του Λειτουργού. (2683/5778/2404/8-11-99 Ι. Συνόδου).

5. Εξομολόγηση & Ποινές

• Εξομολόγησις: Απαγορεύεται αυστηρώς η δι' επιστολών εξαγόρευσις αμαρτιών. (927/2761/1089/12-11-1957 Ι. Συνόδου).
• Ακοινωνησίας συνέπειαι: Οι Σεβ. πρώην Αττικής και πρώην Θεσσαλιώτιδος, υπόκεινται εις μικρόν Αφορισμόν. (4644 π. έ./6810NK/310/11-2-99 Ι. Συνόδου). Αι ιεροτελεστίαι των είναι άκυροι. (2730/6430NK/1219/15-10-96 Ι. Συνόδου). Πάσα συζήτησις άρσεως του Επιτιμίου προϋποθέτει την υποβολήν αιτήματος εκ μέρους των ιδίων. (4234/42NK/2758/10-11-05 Ι. Συνόδου).
• Αφορισμός: Μόνον εις αιρετικούς. (8512/592/367/1-2-72 Ι. Συνόδου).
• Χάρις: Εις τιμωρηθέντα Ιερέα... Δέον πρότασις του οικείου Μητροπολίτου και Εκείνου εις ον ανήκε ότε κατεδικάσθη. Και έκδοσις Π.Δ.. (348/636/19-6-71 Ι. Συνόδου). Αδύνατος εφ' όσον ο κληρικός κατεδικάσθη διά κωλυτικά της Ιερωσύνης αδικήματα. (753/6165NK/733/20-6-95 Ι. Συνόδου).

6. Ιεροπραξίες (Κηδεία, Μνημόσυνα, Εξορκισμοί)

• Κηδεία
• Κηδεία: Δέον παρουσία του σώματος (εκτός πνιγμού ή αφανείας) και εν συνεχεία τυχόν δωρεά. (2363/27NK/1638/7-7-05 Ι. Συνόδου). Δεν είναι επιτρεπτόν τοις Ιεράρχαις να συνοδεύσωσι τον νεκρόν από της οικίας εις τον Ναόν. (174/475/312/14-12-1912 Ι. Συνόδου).
• Κηδεία αυτόχειρος: Επί εκφρενών δέον βεβαίωσις δύο ιατρών. Εις λοιπάς περιπτώσεις το θέμα εις κρίσιν οικείου Μητροπολίτου. (498π.ε./42ΝΚ/200/18-1-06 Ι. Συνόδου).
• Κηδεία Αγγλικανών: Εφ' όσον δεν υπάρχει ομόδοξος λειτουργός, ο Ορθόδοξος Ιερεύς ποιεί Ευλογητόν, 118ος Ψ., Απόστολος και Ευαγγέλιον. (1900/30-7-1870 Ι. Συνόδου).
• Κηδείαι Αρμενίων: Επιτρεπταί υπό Αρμενίων Ιερέων εις Ορθοδόξους Ναούς, εφ' όσον δεν έχουν Ναόν και άνευ χρήσεως του Ιερού Βήματος. (1137/2218/585/2-4-81 Ι. Συνόδου).
• Μνημόσυνα
• Μνημόσυνα: Δεν τελούνται μετά κολλύβων από Σαββάτου Λαζάρου έως Κυριακής Θωμά. Το θέμα εις έμφρονα κρίσιν του οικείου Αρχιερέως. (1282/6189NK/732/20-6-95 Ι. Συνόδου). Εν Κυριακή μετά την Απόλυσιν, εν Καθημεριναίς, μετά το «Είη το όνομα Κυρίου...». (2683/5778/2404/8-11-1999 Ι. Συνόδου).
• Εξορκισμοί
• Εξορκισμοί: Προϋποθέσεις της Ακολουθίας: α) Ύπαρξις διαπιστωμένης ανάγκης, λ.χ. να υπάρχη δαιμονισμένος, β) Να υπάρξη προετοιμασία (νηστεία, μετάνοια), γ) Σύμφωνος γνώμη του Επισκόπου. (2843/4053/2165/15-9-06 Ι. Συνόδου).

Β. ΚΛΗΡΟΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ

1. Κληρικοί

• Ιδιότητα & Καθήκοντα
• Δραστηριότης Ιερέως: Ουδέν πράττει δίχα γνώμης του Επισκόπου του. (5691/716NK/375/14-2-76 Ι. Συνόδου).
• Εφημεριακή υπηρεσία: Υποχρεωτική η παρουσία του Εφημερίου εις την Ενορίαν του, άλλως κανονική δίωξις. (2251/1141/20-9-89 Ι. Συνόδου).
• Εφημερίων διαμονή: Δέον εντός της Ενορίας των. (1580/6960/2835/14-11-1968 Ι. Συνόδου).
• Κληρικού β' απασχόλησις: Υπό προϋποθέσεις. Επιτρεπτόν να είναι και Οδοντίατρος. (531/6150NK/647/9-6-95 Ι. Συνόδου).
• Κληρικών προαπαιτούμενα: Πίστις, Καθαρότης, Ταπείνωσις. (2735/1036/550/1-4-2002 Ιεράς Συνόδου).
• Ιερέων εγρήγορσις: Προσευχή, μελέτη, ήθος, μαρτυρία. (2676/1473/573/16-3-1999 Ι. Συνόδου). Ιδίως κατά την Μ. 40κοστήν: συνεχής προσωπικός και πνευματικός αγών, αδιάλειπτος προσευχή, συχνή Θ. Μετάληψις, μελέτη, αφοσίωσις, εφαρμογή εντολών, απόκτησις ταπεινού φρονήματος. (2833/854/520/20-2-2006 Ι. Συνόδου).
• Εφημέριος-Γραμματεύς Κοινότητος: Ακωλύτως. (4023/76/1707NK/1120/17-6-77 Ι. Συνόδου).
• Διοίκηση & Υπηρεσιακά Θέματα
• Απολυτήριον Κληρικού: Εκδίδεται μόνον δι' ωρισμένην Ενορίαν Ι. Μητροπόλεως. (583/3074/1745/22-12-1931 Ι. Συνόδου). Απαραίτητος τυγχάνει η έγγραφος συγκατάθεσις του προσλαμβάνοντος Αρχιερέως. (664/1-3-1896 Ι. Συνόδου).
• Εφημερίου διορισμός: Εις πόλεις έως 100.000 κατ., εις Εφημέριος ανά 400 οικογενειών, 2ος εάν 600, 3ος εάν 1.200. Εις πόλεις άνω των 100.000, ανά 600 οικογενειών εις Εφημέριος, 2ος εάν 1000, εφεξής εις Εφημέριος ανά 1.000 οικογενείας. (Κανονισμός 2/1969, άρθρον 39, 2).
• Εφημερίου μετάθεσις: Επί προσωρινών εφημερίων δεν ισχύει το άρθρον 37 Ν. 590/1977, δυναμένου του Μητροπολίτου να μεταθέση διά μόνης αποφάσεώς του. (259/10,12,15NK/615/5-4-01 Ι. Συνόδου).
• Εφημερίου αποκατάστασις: Μετά τιμωρίαν λόγω σκανδαλισμού πιστών & απώλεια εφημεριακής θέσεως, μόνον μετά γνώμην κατοίκων. (2033NK/1-11-79 Εισήγησις).
• Εφημερίου απόσπασις: Αδύνατος δι' αλλοδαπόν. (2883/35NK/2735/9-11-05 Ι. Συνόδου). Αδύνατος δι' Άγιον Όρος εφ' όσον δεν θα διαμένη εις τον Άθω. (1929/5903NK/1342/18-10-93 Ι. Συνόδου). Μόνον αφού διακοπή τυχόν προγενεστέρα. (3237 π. έ./575/10-3-05 Ι. Συνόδου).
• Επαναπρόσληψις Κληρικού: Υποχρεωτική εφ' όσον δεν του επεβλήθη ως παρεπομένη ποινή η απώλεια της θέσεως. (608/1240NK/706/13-5-74 Ι. Συνόδου).
• Εκπαιδευτική άδεια: Δεν υφίσταται διαδικασία δι' εφημέριον, αλλά μόνον απόσπασις. (3089/1658/8-7-05 Ι. Συνόδου).
• Εφημερίων μισθοδοσία: Δέον να γίνεται απ' ευθείας από το Δημόσιον Ταμείον. (1058/2881/1194/2-12-1959 Ι. Συνόδου).
• Συμπεριφορά & Εμφάνιση
• Άμφια Κληρικών: Δέον λιτότης και απλότης. (2825/5401/2858/2-11-2005 Ι. Συνόδου).
• Κληρικών περιβολή: α) Με εξώρασον, β) Το εσώρασον μέλαν και φαιόν, γ) Όχι καλλωπισμός κόμης και πώγωνος. (1998/820/178/20-2-1974 & 3208/1489/8-8-1978 Ι. Συνόδου).
• Εμφανίσεις Κληρικών εις Τηλεόρασιν-Ραδιόφωνον: α) Με άδειαν της Ι. Συνόδου, β) Θα υποστηρίζουν την θέσιν της Εκκλησίας, γ) Με καλυμμαύχιον και ράσον, οι δε Αρχιερείς και με εγκόλπιον. (2365/3387/1729/3-10-1983 Ι. Συνόδου). Οι Ιερείς, αδεία του οικείου Ιεράρχου. (2736/1158/606/5-4-2002 Ι. Συνόδου).
• Αυτοκίνητον κληρικών: Επιτρεπτόν, αλλά συνιστάται προσοχή εις την οδήγησιν. (1741/82/409/24-3-1983 Ι. Συνόδου).
• Θήρα Κληρικών: Ουδείς απαγορευτικός Κανών. (3561 π. ε./49/9-1-76 Ι. Συνόδου).
• Οπλοφορία Κληρικών: Απαγορεύεται, πλην θήρας. (6685 π. έ./7004NK/110/18-1-2000 Ι. Συνόδου). (Αντίθετη απόφαση:) Απαγορεύεται απολύτως, μηδέ της θήρας εξαιρουμένης. (1068/1513/13-6-06 Ι. Συνόδου).

2. Ιεράρχες (Επίσκοποι & Μητροπολίτες)

• Ιεράρχου μετακίνησις: Προσκαλουμένου εις ετέραν Επαρχίαν, δέον συγκατάθεσις οικείου Ιεράρχου. (153/1355/1184/25-5-1937 Ι.Συνόδου). Εις αλλοδαπήν μετάβασις: Αδεία της Ι. Συνόδου κ.λ.π..
• Προβάδισμα: Οι Αρχιμανδρίται προηγούνται των οφφικιούχων Πρεσβυτέρων. (529/695/1337/10-12-1929 Ι. Συνόδου).
• Δημοσιογραφία Αρχιερέων: Απαγορεύεται. (710/600/15-3-1955 Ι. Συνόδου).
• Μητροπολιτών σειρά: Εις την Εκκλησίαν της Ελλάδος ισχύουν μόνον τα πρεσβεία της Χειροτονίας εις Επίσκοπον. (1435/5846NK/568/7-5-93 Ι.Συνόδου).

3. Μοναχισμός

• Μοναχική Κουρά & Ιδιότητα
• Κουρά Μοναχική: Δέον 3ετής δοκιμασία. Ηλικία δέον 21 ετών. Τόπος Κουράς η Μονή Μετανοίας, άλλως ανυπόστατος. Η ρασοφορία δεν παράγει συνεπείας. Άκυρος η υπό Παλαιοημερολογιτών. (7193/313NK/1183/6-4-71 Ι. Συνόδου).
• Μοναχού Ιδιότης: Από της μοναχικής κουράς. (2605/1673NK/1246/31-5-76 Ι. Συνόδου).
• Ρασοφόροι μη καρέντες: Δεν καταγράφονται στα Μοναχολόγια πρόσωπα που δεν έχουν χειροθετηθεί εις μοναχούς διά του Μικρού αγγελικού σχήματος.
• Μοναχών διακρίσεις: α) Δόκιμος, ρασοφόρος άνευ Ευχής (άνευ συνεπειών & δεσμεύσεων), β) Μετ' Ευχής και Κουράς (=αποκοπή εκ του κόσμου). (4050/96/71/8-2-1945 & 2669/5914NK/1380/22-10-93 Ι. Συνόδου).
• Υπηρεσιακά & Οικονομικά Θέματα
• Μοναχών εγκαταβίωσις: Οι εξ άλλων Μητροπόλεων, μετά γνώμην οικείου Αρχιερέως. (2563/3382/1368/20-10-1993 Ι. Συνόδου). Δι' αλλοδαπούς απαιτούνται διαβεβαιώσεις ήθους και άδεια παραμονής. (1077/6871NK/1189/26-5-99 Ι. Συνόδου).
• Υιοθεσία παρά Μοναχού: Απαγορεύεται. (6065/6984NK/2741/10-12-99 Ι. Συνόδου). Ομοίως και παρ' Επισκόπου.
• Μοναχού (υπό) κτήσις οχήματος: Η ακτημοσύνη δεν σημαίνει απώλεια δικαιοπρακτικής ικανότητος. Ερευνητέον εάν το όχημα είναι ιδίω ονόματι ή επ' ονόματι της Ι. Μονής. (3800/6302NK/442/5-4-96 Ι. Συνόδου).
• Μοναχών περιοδείαι: Απαγορεύονται. (371/4-1-1834 Ι. Συνόδου).
• Άγιον Όρος & Αγιορείτες
• Άγιον Όρος: Τα Προνόμια των Ι. Μονών Αγίου Όρους δεν ισχύουν εις τα εκτός του Άθω εξαρτήματα αυτών. (979/6361NK/6-5-96, της Ι. Συνόδου).
• Αγίου Όρους θέματα: Δέον να παραπέμπονται εις το Οικουμενικόν Πατριαρχείον. (1900/1516/13-6-06 Ι. Συνόδου).
• Αγιορείται: Να μην γίνονται δεκτοί προς διορισμόν εις Ιεράς Μητροπόλεις. (351/1698/119/5-11-1941 Ι. Συνόδου). Να επανέλθουν εις Άγιον Όρος. (606/2828/274/30-11-1950 Ιεράς Συνόδου).
• Αγιορειτών διορισμός: Δεν επιτρέπεται να διορίζονται εις εφημεριακάς θέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος. (1636/728/20-6-1990 Ι. Συνόδου).

Γ. ΛΑΤΡΕΙΑ, ΤΥΠΙΚΟ ΚΑΙ ΕΟΡΤΕΣ

1. Θεία Λειτουργία & Ακολουθίες

• Λειτουργικό Τυπικό & Ευταξία
• Λειτουργική ακρίβεια, ευταξία και ενότης: Εσπερινός: Προαιρετικοί οι στίχοι του 140ού Ψαλμού. Θ. Λειτουργία: Πρόταξις των στίχων των Αντιφώνων. Μνημόσυνα: Εν Κυριακή μετά την Απόλυσιν, εν Καθημεριναίς, μετά το «Είη το όνομα Κυρίου...». (2683/5778/2404/8-11-1999 Ι. Συνόδου).
• Ευαγγελίου ανάγνωσις: Μη επιτρεπομένη εις την νεοελληνικήν (δημοτικήν). (1770/6397/1237/17-10-96 Ι. Συνόδου). Δέον εις ύφος λιτόν. (2683/5778/2404/8-11-99 Ι. Συνόδου).
• Ευχαί Ιερατικαί: Δέον εις την οικείαν θέσιν και χαμηλοφώνως. (2683/5778/2404/8-11-99 Ι. Συνόδου).
• Ευχαί Θ. Λειτουργίας: Απαγορεύεται αυστηρώς η ανάγνωσίς των εκφώνως. Δέον μυστικώς και ουχί εις επήκοον του Εκκλησιάσματος. (868/1353/967/9-6-1956 Ι. Συνόδου). Δέον χαμηλοφώνως, ουχί ψιθυριστικώς. (2683/5778/2404/8-11-1999 Ι. Συνόδου). Η Ευχή του Χερουβικού μόνον εις επήκοον των Συλλειτουργών, η Οπισθάμβωνος εκφώνως, αι λοιπαί χαμηλοφώνως. (2784/941/645/31-3-2004 Ι. Συνόδου).
• Καινοτομίαι: Είναι ανεπίτρεπτοι, ως λ.χ. η αναπαράστασις του Νιπτήρος, η ανάβασις εις τον «Γολγοθάν» κ. ά.. (2268/1879/932/7-5-1980 Ι. Συνόδου).
• Εωθινόν Ευαγγέλιον: Επανέρχεται εις κανονικήν θέσιν... με λευκόν φελώνιον. (2794/2138/1240/30-6-2004 Ι. Συνόδου).
• Μουσική & Ήχος
• Βυζαντινή Εκκλησιαστική Μουσική: Συνιστάται η ακριβής τήρησίς της και ίδρυσις σχολών κατά Ιεράς Μητροπόλεις. (10/4178/494/29-5-1902 & 4966/3179/15-10-1904 Ι. Συνόδου).
• Ενόργανος μουσική: Μη επιτρεπτή εις την Λατρείαν. Δέον εμμονή εις τας καθιερωμένας από αιώνων αρχάς. (2330/3877/1889/20-10-1982 Ι. Συνόδου).
• Ηλεκτρικόν φως: Απαγορεύεται εν τη Θ. Λατρεία. (312/1184/420/21-7-1921 Ι. Συνόδου).
• Κωδωνοκρουσίαι: α) διακριτικώς, β) παύσις ωρολογίων την νύκτα, γ) Εξωτερικά μεγάφωνα μόνον τας εορτάς. (2855/1489/9-7-2003 Ι. Συνόδου).

2. Άγιοι & Εορτές

• Αγιοκατάταξις:
• Αγίων κατάταξις: Το αίτημα να υποβάλλεται διά της οικείας Εκκλησιαστικής Αρχής και όχι υπό Φορέων ή Ιδιωτών. (4633 π. έ/6799NK/336/10-2-99 Ι. Συνόδου). Εξυπακούεται ότι προτεινόμενοι δι' αγιοκατάταξιν δέον κατ' ελάχιστον να έχουν δεχθή το Άγιον Βάπτισμα. (333/5NK/390/8-3-02 Ι. Συνόδου).
• Αγαθώνου του Εφεσίου αγιοκατάταξις: η σχετική διαδικασία τελεί εν εξελίξει. (262/13-3-06 Σεβ. Μυτιλήνης, & 1351/2006 Ι. Συνόδου).
• Κωνσταντίνος νεομάρτυς εκ Καππούης: Πρότασις αγιοποιήσεώς του εις Οικουμενικόν Πατριαρχείον. (849/2544/2-11-06 Ι. Συνόδου).
• Χρύσανθος Αιτωλός: Το αίτημα δι' αγιοποίησίν του δέον να υποβληθή υπό του Επιχωρίου Ιεράρχου και όχι υπό μεμονωμένων προσώπων ή Οργανώσεων. (4132/2197/10-12-02 Ι. Συνόδου).
• Γρηγόριος Ε': Ιερομάρτυς - Άγιος, Μνήμη 10 Απριλίου. (642/62/4-4-1921 Ι. Συνόδου).
• Παντελεήμων νεομάρτυς εν Κρήτη: Ψευδής άγιος. (4126/1282/30-8-1865 Ι. Συνόδου).
• Εορτές
• Αγίας Σκέπης Εορτή: Μετατίθεται από της 1ης Οκτωβρίου εις 28ην του αυτού μηνός. (733/1977/1035/28-9-1953 Ι. Συνόδου).
• Αθανασίου και Γεωργίου Αγίων εορτής μετάθεσις: Αγίου Γεωργίου εις Δευτέραν Διακαινησίμου και Αγίου Αθανασίου εις Τρίτην επίσης της Διακαινησίμου, οσάκις συμπίπτουν προ του Πάσχα. (422/2188/2125/30-3-1926 Ι. Συνόδου).
• Ειρήνης εορτασμός: Καθιερούται έκαστον έτος η Κυριακή προς της 21ης Σεπτεμβρίου. (3781/1926/24-8-06 Ι. Συνόδου).

3. Ιεροί Ναοί, Εικόνες & Κειμήλια

• Ιεροί Ναοί
• Ενορίας ίδρυσις: Προϋπόθεσις η ύπαρξις χώρου διά Ιερόν Ναόν. (1817/6721NK/973/20-7-98 Ι. Συνόδου).
• Ναοί Ιδιωτικοί: Εις κρίσιν οικείου Ιεράρχου η τέλεσις εν αυτοίς ι. Μυστηρίων. (812/5999NK/656/10-6-94 Ι. Συνόδου).
• Ναοί και περίβολος: Τόποι ιεροί, εκτός συναλλαγής. (1023/6870NK/1131/18-3-99 Ι. Συνόδου).
• Εικόνες & Κειμήλια
• Εικόνες: Απαγόρευσις χρήσεως εικόνων μη βυζαντινού τύπου. (132/746/1876/30-7-1908 Ι. Συνόδου).
• Εικόνων Τιμή: Πρακτικά της Ζ' Οικουμενικής Συνόδου «...δι' αυτών ο νους προς Θεογνωσίαν...». (2756/256/124/21-1-2003 Ι. Συνόδου).
• Κειμήλια: Λήψις μέτρων διαφυλάξεώς των. (1559/590/4-6-1929 & 2122/1540/29-9-1934 & 1874/1420/2-7-1935 Ι. Συνόδου).
• Κειμηλίων διασφάλισις: Τα εκ διαλελυμένων ι. Μονών κειμήλια δέον να φυλάσσονται εις την έδραν της οικείας ι. Μητροπόλεως. (1057/526/28-5-59 Ι. Συνόδου).
• Άγια Λείψανα & Τίμιος Σταυρός
• Λείψανα Αγίων: Μη περιφέρεσθαι ταύτα. (7141/7233/25-4-1867 Ι. Συνόδου).
• Λειψάνων Τιμή: Με σέβας, προς ενίσχυσιν πίστεως. (2760/382/196/29-1-2003 Ι. Συνόδου).
• Τίμιος Σταυρός: Απαγορεύεται η χάραξις του Συμβόλου τούτου εν δαπέδω. (1119/730/27-5-1953 Ι. Συνόδου).

Δ. ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ

1. Διοίκηση & Δομές

• Αυτοκεφαλία Εκκλησίας της Ελλάδος: Τόμος Συνοδικός 1850, Ιουνίου 29. Νόμος ΣΑ, «Καταστατικός της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος», 10-7-1852.
• Εκκλησιαστικών Σχολείων λειτουργία: Ν. 3423/06 (ΦΕΚ 14, τ. Α/3-2-06). Τριετή Γυμνάσια, Τριετή Λύκεια. Αντί 4ης τάξεως Λυκείου, Εκκλησιαστικόν Ινστιτούτον Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ε.Ι.Ε.Κ). (3516/1833/31-7-06 Ι. Συνόδου).
• Εκκλησιαστικών Συμβούλων εκλογή: Βάσει διατάξεων του Κανον. 8/1997. (2092/6727NK/975/20-7-98 Ι. Συνόδου).
• Εκκλησιαστικού Συμβούλου απόλυσις: Δυνατή μετά από την απολογίαν του. (2445/1313/21-4-70 Ι. Συνόδου).
• Περιουσίας εκποίησις: Μετά φειδούς και επί προφανή ωφελεία της Εκκλησίας. (2647/2076/624/18-5-1998 Ι. Συνόδου).
• Ταμείον: Απαγόρευσις τηρήσεως διπλού Ταμείου εις τους Ενορ. Ναούς. (2815/241/17-12-1955 Ι. Συνόδου).

2. Σχέσεις με την Πολιτεία & Κοινωνία

• Χωρισμός Εκκλησίας-Κράτους: Ενημερωτική Συνοδική Εγκύκλιος επί του θέματος. (2824/5210/2796/16-11-2005 Ι. Συνόδου).
• Πολιτικός γάμος: Επίσημος θέσις της Εκκλησίας: α) Αποθεσμοποίησις του γάμου, β) Τραυματισμός ενότητος Έθνους, γ) Εξάρθρωσις της οικογενείας. (2309/240/105/21-1-1982 Ι. Σ. Ιεραρχίας). Τα τέκνα εκ πολιτικού γάμου δέον να βαπτίζονται.
• Ταυτότης ηλεκτρονική: Η θέσις της Εκκλησίας εις Εγκυκλίους 2548, 2551/1993 & 2641/1998. (4383 π. έ./6821NK/343/16-2-99 Ι. Συνόδου).
• Οικογένεια: Θεσμός Θεοΐδρυτος. Καθιέρωσις β' Κυριακής Ιανουαρίου ως ημέρας μνήμης της οικογενείας Μ. Βασιλείου. (2659/4434/1462/14-10-1998 Ι. Συνόδου).
• Προγαμιαίαι σχέσεις: Καταδικάζονται ως πορνεία. (2675/845/355/17-2-1999 Ι. Συνόδου).
• Αιμοδοσίας ενίσχυσις: Επιβάλλεται ενίσχυσις της εθελοντικής αιμοδοσίας. Ει δυνατόν και δημιουργία Τραπεζών Αίματος κατά Ιεράς Μητροπόλεις. (2667/4867/1717/12-11-1998 Ι. Συνόδου).
• Δουλεμπόριον: Καταπολέμησις του φαινομένου. Από 1999 ίδρυση ΚΕΣΟ (Κέντρον Στήριξης Οικογενείας). (2773/3821/2012/22-10-2003 Ι. Συνόδου).
• Δωρεά Οργάνων Σώματος: επευλογείται, αλλά με συνειδητήν συναίνεσιν του δότη. (2819/3142/1642/7-7-2005 Ι. Συνόδου).

Ε. ΑΙΡΕΣΕΙΣ, ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

1. Παλαιοημερολογίτες

• Βαλσαμάτων Κεφαλληνίας Μονή Αγ. Φανουρίου: Ανήκει εις παρασυναγωγήν Παλαιοημερολογιτών και ισχύει η απαγόρευσις επισκέψεως. (2686/6426NK/1081/13-9-96 Ι. Συνόδου).
• Κερατέας Μονή Αγ. Σκέπης: Ανήκει εις παρασυναγωγήν των Παλαιοημερολογιτών. (649/252/29-2-96 Ι. Συνόδου).
• Κουβαρά Μονή: Ανήκει εις παρασυναγωγήν Παλαιοημερολογιτών. (327/127/1-2-96 Ι. Συνόδου).
• Μυστήρια Παλαιοημερολογιτών: Άκυρα. Γάμος τελεσθείς παρά Παλαιοημερολογίτου ψευδοϊερέως θεωρείται ως μηδέποτε τελεσθείς. Κατ' εξαίρεσιν επιτρεπτόν το τρισάγιον επί τάφου Παλαιοημερολογίτου. (1605/30NK/830/23-5-2001 Ι. Συνόδου).
• Παλαιοημερολογίται «κληρικοί»: Δέον απομάκρυνσίς των εκ των Ιερών Μητροπόλεων. (529/375/11-3-1947 Ι. Συνόδου).
• Παλαιοημερολογίτου Ιερέως ένταξις: Εάν απεχώρησεν εκ της Κανονικής Εκκλησίας, άρα καθηρημένος, δέον έγγραφος γνώμη του Αρχιερέως εις ον ανήκε ότε καθηρέθη, Απονομή Χάριτος και Έλεγχος φερεγγυότητος. (2440/28NK/1644/7-7-05 Ι. Συνόδου).

2. Άλλες Ομάδες & Αιρέσεις

• Αντικανονικαί Εκκλησίαι: Μεταξύ αυτών και η φερομένη, «Ελληνορθόδοξος Αρχιεπισκοπή Κεμπέκ-Καναδά και Αμερικής». (2950/33NK/1548/30-7-03 Ι. Συνόδου).
• Αρνελισταί Ιεροκήρυκες: Απαγορεύεται αυτοίς η κήρυξις του θείου Λόγου. (724/249/874/26-6-1953 Ι. Συνόδου).
• Αυτόνομος Ελληνική Ορθόδοξος Εκκλησία Αμερικής: Ανύπαρκτος διά την Ανατολικήν Ορθόδοξον Εκκλησίαν. (1293/15NK/850/14-4-03 Ι. Συνόδου).
• Ενισταμένων Ιερά Σύνοδος: Το σχήμα άγνωστον εις την Εκκλησίαν της Ελλάδος. (6080/6985NK/2771/14-12-99 Ι. Συνόδου).
• Ζωδιάτης Σπυρ.: Αιρεσιάρχης επικίνδυνος. (1991/1414/533/7-6-1960 Ι. Συνόδου).
• Μασσωνία: Με την υπ' αρ. 2060/1969 απόφασιν του Πρωτοδικείου Αθηνών, απερρίφθη αίτησις αναγνωρίσεως ως Σωματείου. (1703/683/400/9-2-1970 Ι. Συνόδου).
• Νεοειδωλολατρία: Κεντρικός άξων η αποδυνάμωσις της Εκκλησίας. (2725/3936/1828/6-11-2001 Ι. Συνόδου).
• «Ορθόδοξη Πίστη»: Αιρετικόν περιοδικόν εκδιδόμενον υπό Γ. Κοτρωνάκη. (818/294/17-2-1982 Ι. Συνόδου).
• Christian Science: Θρησκεία αλλοτρία της χριστιανικής. (291/6695 π. ε./25-2-1971 Εισήγ. Ν/Κ).

3. Διαχριστιανικές & Διαθρησκευτικές Σχέσεις

• Αιθιοπική Εκκλησία: Είναι Ετερόδοξος, αν και εγγύτερον προς την Ανατολικήν Ορθόδοξον Εκκλησίαν. (4980/2069/28-9-99 Ι. Συνόδου).
• Αρμενική Εκκλησία: Χαρακτηρίζεται Προχαλκηδόνιος, άνευ κοινωνίας μετά της Ορθοδόξου Εκκλησίας. (1701/6393NK/768/21-6-96 Ι. Συνόδου).
• Επτανήσων Εκκλησία: Διά της υπ' αρ. 3446/2230/ Ιουλίου 1866 του Οικουμενικού Πατριαρχείου, παραχώρησις των Επτανήσων εις Εκκλησίαν της Ελλάδος. (6196/4737/21-7-1866 Ι. Συνόδου).
• Εκκλησιών Σχέσεις: Ουδεμία επικοινωνία με την «Εκκλησίαν της Μακεδονίας». (2934/2308NK/1570/7-9-81 Ι. Συνόδου). Γάμος τελεσθείς εν Μακεδονική Εκκλησία κρίνεται ως ανυπόστατος. (2823/1560/16-6-06 Ι. Συνόδου).
• Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία: Η πρέπουσα ονομασία είναι αύτη. Ανεκταί και αι: «Δυτική», «Παπική». (1130/6338NK/1295/9-6-99 Ι. Συνόδου).
• Ρωμαιοκαθολικού αποδοχή: Δυνατή, εάν: α) υπογράψη λίβελλον, β) Χρισθή δι' Αγίου Μύρου. (4888/6820NK/445/24-2-99 Ι. Συνόδου).
• Ρωμαιοκαθολικού κληρικού αποδοχή: Δυνατή, εάν: α) υπογράψη λίβελλον, β) Χρισθή δι' Αγίου Μύρου, γ) Δοκιμασθή ως κληρικός επί 3ετίαν. (425/2555NK/729/7-5-82 Ι. Συνόδου).

Ζ. ΔΙΑΦΟΡΑ ΘΕΜΑΤΑ

• Αδελφοποιΐα: Απαγορεύεται, ως παράλογος σχέσις, αντικειμένη εις τε τους φυσικούς νόμους και τους Ιερούς Κανόνας και επισύρει Επιτίμιον. (9706/368/116-1859 Ι. Συνόδου).
• Βλασφημία θείων: Κολάζεται ως αμαρτωλή εκδήλωσις, απάδουσα απολύτως προς το χριστιανικόν ήθος. (38/2551/2087/29-10-1903 & 1075/469/26-2-1969 Ι. Συνόδου).
• Δικέφαλος αετός: Έμβλημα μετά την Άλωσιν. Σεβαστόν, μη επιτρεπομένης περιϋβρίσεώς του. (142/2NK/409/15-2-2000 Ι. Συνόδου).
• Περιβάλλον: Δέον προστασία του, οδηγίαι. (2743/2002/1239/3-7-2002 Ι. Συνόδου).
• Ψευδορκία: Κολάζεται υπό της Εκκλησίας. (1405/192/13-2-1891 Ι. Συνόδου).

ΠΗΓΗ:   https://efimeriosgr.blogspot.com/2025/06/blog-post_10.html