Δεύτερος
γάμος κληρικών
Ι. Μ. ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ*
Ορθόδοξη
Εκκλησία, σε αντίθεση με τη Ρωμαιοκαθολική, δεν καθιερώνει, ευτυχώς, την
υποχρεωτική γενική αγαμία του κλήρου. Αντιθέτως, ο γάμος είναι υποχρεωτικός ως
προϋπόθεση για όσους θέλουν να χειροτονηθούν στον βαθμό του διακόνου ή/και του
πρεσβυτέρου, ενώ είναι γνωστό ότι κατά τους πρώτους αιώνες και οι επίσκοποι
μπορούσαν να είναι έγγαμοι. Από πολλών δεκαετιών και ιδίως κατά τα τελευταία
έτη, και στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος έχει παρουσιασθεί έντονο το
πρόβλημα της αδυναμίας των έγγαμων κληρικών που χηρεύουν να μη μπορούν να
συνάψουν δεύτερο γάμο. Πρόκειται δε συνήθως για πολύτεκνους κληρικούς, οι
οποίοι, πέραν της αρχικής επιλογής τους να είναι έγγαμοι, έχουν ήδη την ανάγκη
φροντίδας της οικογένειάς τους και μιας «μητέρας» για τα παιδιά τους.
Προσθέτως,
δεν είναι πλέον σπάνιο το φαινόμενο, λόγω και της μεταβολής των γενικών
κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών, σύζυγοι κληρικών να διαλύουν τον γάμο τους
για διάφορους λόγους, χωρίς υπαιτιότητα του κληρικού/συζύγου, ενίοτε απλώς και
μόνον διότι δεν μπόρεσαν να αντέξουν το καθόλου ευκαταφρόνητο βάρος τού να
είναι «πρεσβυτέρες» με ό,τι η ιδιότητα αυτή συνεπάγεται. Ηδη, η Ιερά Σύνοδoς
του Οικουμενικού Πατριαρχείου έλαβε τη ρηξικέλευθη απόφαση, στοιχούμενη και
προς την Απόφανσιν της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Κρήτης (2016), η οποία
έκρινε ότι το θέμα της δευτερογαμίας των χήρων και διαζευγμένων κληρικών πρέπει
να εξετασθεί από τις κατά τόπους Αυτοκέφαλες Εκκλησίες, να επιτρέψει τον γάμο
τόσο των εν χηρεία κληρικών όσο και των κληρικών εκείνων που βρίσκονται
ανυπαιτίως διαζευγμένοι, έτσι, ώστε, κατά την έκφρασιν του ιδίου του
Οικουμενικού Πατριάρχου, «να προσφέρη “βάλσαμον” διά την θεραπείαν των
δοκιμαζομένων κληρικών».
Η απόφαση
αυτή, η οποία είναι άξια ιδιαίτερης προβολής για τον ρεαλισμό της κατά την
αντιμετώπιση ενός υπαρκτού κοινωνικού προβλήματος, είναι άξια μιμήσεως από
μέρους και άλλων Εκκλησιών. Πρωτίστως δε, φρονώ, από την Εκκλησία της Ελλάδος,
η οποία αντιμετωπίζει το θέμα αυτό από πολλών ετών με νωθρότητα και πάντως με
μεγάλη περίσκεψη, καθώς ήδη, πέραν όλων των άλλων επιχειρημάτων, προστίθεται
πλέον και εκείνο της παραβιάσεως της καθιερούμενης συνταγματικώς ισότητας
μεταξύ των κληρικών που ανήκουν στην Εκκλησία της Κρήτης και στις μητροπόλεις
των Δωδεκανήσων, για τους οποίους ισχύει το δίκαιο του Πατριαρχείου, και
εκείνων που ανήκουν στην Εκκλησία της Ελλάδος.
* Ο κ. Ι. Μ. Κονιδάρης είναι ομότιμος καθηγητής της Νομικής Σχολής του
Πανεπιστημίου Αθηνών.
30 Νοεμβρίου 2018
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου