Η φανουρόπιτα

Περί «Φανουρόπιτας» Λόγος

Αντώνιος Κουτεντάκης – λειτουργιολόγος, 

υπ.Διδάκτωρ Ιστορίας

Αδιαμφισβήτητα ένας εκ των πλέον λαοφιλών Αγίων είναι και ο άγιος Φανούριος, ο οποίος συγκαταλέγεται στους θαυματουργούς και ως εκ τούτου απολαμβάνει ιδιαιτέρας τιμής από τους Χριστιανούς.

Ως γνωστόν για τον βίο του δεν γνωρίζουμε απολύτως τίποτα, δεδομένου ότι η τιμή του ξεκίνησε στην Ρόδο κατά τα μέσα του ιδ΄ αιώνος, όταν φανερώθηκε η εικόνα του, γεγονός στο οποίο οφείλει και το όνομά του από τον μητροπολίτη Ρόδου Νείλο β΄. Πολλές σύγχρονες αγιολογικές μελέτες ταυτίζουν τον άγιο Φανούριο με τον άγιο Γεώργιο, πλην είτε πρόκειται περί ιδιαιτέρου προσώπου είτε όχι, η ουσία είναι πως ο ενεργών τα θαυμάσια διά των Αγίων Του είναι ο μόνος Άγιος Θεός.

Όσον αφορά τώρα την τιμή από μέρους των πιστών προς τον Άγιο αυτή εκδηλώνεται κυρίως με την παρασκευή και ευλογία στην εκκλησία πλακούντων, τους οποίους ο κόσμος κοινώς ονομάζει φανουρόπιτες. Πίτες δηλαδή προς τιμήν του αγίου Φανουρίου. Και έως έδώ όλα καλά. Παρατηρούμε δηλαδή μία παραλλαγή της αρτοκλασίας, η οποία αρχικώς ήταν στοιχείο της αγρυπνίας και μόνον, κατόπιν επεκτάθηκε ως είδος προσφοράς προς τους Αγίους από τους πιστούς και όσον αφορά τον περί ου ο λόγος Άγιο οι άρτοι αντικατεστάθησαν από τις πίτες.

Ως εκ τούτου λοιπόν οι φανουρόπιτες είναι ανεκτές από την Εκκλησία μόνον ως δείγμα ευγνωμοσύνης, τιμής και αγάπης προς τον άγιο Φανούριο και τίποτα περεταίρω! Σαφώς και πρέπει να παρασκευάζονται με προσευχή, όπως κάθε τι που προσφέρεται στην εκκλησία, όμως οι συστάσεις περί συγκεκριμένων αριθμητικά υλικών είναι απαράδεκτες και αγγίζουν τα όρια της μαγείας. Όπως για τους άρτους δεν υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός υλικών, αντιστοίχως δεν νοείται κάτι τέτοιο και για τις φανουρόπιτες. Το μόνο που πρέπει να προσεχθεί είναι να μην περιέχουν αυγά η γάλα, ώστε να μπορούν να καταλυθούν και όταν η μνήμη του Αγίου τύχει ημέρα Τετάρτη η Παρασκευή.

Διαβάστε εδώ:  Άγιος Φανούριος: Ο Άγιος που φανερώνει πράγματα κι η φανουρόπιτα

Και μιλάμε για την μνήμη του Αγίου, ήτοι 26 και 27 Αυγούστου, δεδομένου ότι ως δείγμα προσφοράς προς τον άγιο Φανούριο προσφέρονται μόνον στην μνήμη του και σε φερωνύμους ναούς. Η συνήθεια κάθε ευσεβής κυρία να φτιάχνει μια πίτα μέρα παρά μέρα και να την πηγαίνει στην ενορία της δεν έχει κανένα απολύτως νόημα. Θα ήταν χίλιες φορές προτιμότερο τον χρόνο αυτό να τον διαθέσει ώστε να ζυμώσει ένα πρόσφορο και έτσι να συνεισφέρει και στην τέλεση του μυστηρίου των μυστηρίων της Εκκλησίας, ήτοι την θεία Λειτουργία.

Όπως είπαμε και ανωτέρω, η φανουρόπιτα προσφέρεται ως ένδειξη ευγνωμοσύνης και τιμής προς τον Άγιο. Η λαική δοξασία ότι προσφέρεται ως αντίλυτρο για τις αμαρτίες της μητέρας του Αγίου είναι ανιστόρητη, αβάσιμη, απαράδεκτη και βλάσφημη! Εάν ο άγιος Φανούριος ταυτίζεται όντως με τον άγιο Γεώργιο, τότε η μητέρα του δεν είναι άλλη από την αγία Πολυχρονία, εάν πάλι ισχύει το αντίθετο δεν γνωρίζουμε τίποτα γι’ αυτήν. Πως λοιπόν μπορούμε να σπιλώνουμε ένα πρόσωπο περί του οποίου δεν γνωρίζουμε τίποτα;

Είθε λοιπόν ο άγιος Φανούριος να είναι πάντοτε πρέσβης μας προς τον Κύριο και τελικά να μας φανερώσει όχι χαμένα αντικείμενα αλλά την πραγματική και ζώσα πίστη μας προς τον Θεό, μακριά από δεισιδαιμονίες και βλάσφημες δοξασίες. Την πίστη που δεν μετατρέπει τους Αγίους σε μαγικά τζίνι για την πραγματοποίηση κάθε μας ευχής, αλλά σε πρότυπα και οδοδείκτες προς την σωτηρία μας.

·  Σχετικά άρθρα

·            Φανουρόπιτα: Η ευχή

·            Άγιος Φανούριος: Ο Άγιος που φανερώνει πράγματα κι η φανουρόπιτα

·            Φανουρόπιτα: Συνταγή για το γλύκισμα της ημέρας

·            Άγιος Φανούριος: Η φανουρόπιτα, τα τάματα κι οι εμφανίσεις

·            Φανουρόπιτα: Μοναστηριακή συνταγή κι η ευχή

·            Παραδοσιακή Μικρασιάτικη Φανουρόπιτα με 9 υλικά

ΠΗΓΗ: http://www.vimaorthodox