Πάτμος

Η Πάτμος αποκαλύπτεται

Το νησί που έχει συνδέσει το όνομά του με τον μοναστικό βίο...

ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΒΑΣΣΑΛΟΥ

Πριν από σχεδόν σαράντα χρόνια επισκέφτηκε η σύζυγός μου Μέλπω μια φίλη της στην Πάτμο και, ξυπνώντας το πρώτο της πρωί στο νησί, άρχισε να ψάχνει για σπίτι! Σήμερα θεωρώ ότι είμαστε πάρα πολύ τυχεροί που μπορούμε να τη χαιρόμαστε εμείς και τα παιδιά μας.

Η πρώτη εικόνα του νησιού είναι η Χώρα. Ένας πάρα πολύ πυκνός μεσαιωνικός οικισμός με πεζόδρομους πλάτους περίπου ενός μέτρου, που αναπτύχθηκε γύρω από την αγέρωχη Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, που βρίσκεται στο κέντρο της. Από τη Μονή ξεκίνησε η ανάγκη της αμυντικής χωροταξίας, με το σπειροειδές λιθόστρωτο με τα πέτρινα θολωτά περάσματα που αγκαλιάζει το μοναστηριακό κάστρο να μπερδεύει τον διαβάτη ή τον... πειρατή. Εκεί που χάνεσαι, όμως, βρίσκεσαι ξαφνικά στη μεγαλύτερη πλατεία της Αγια-Λεβιάς, πολύπλευρο πέρασμα και στέκι για την ταβέρνα του Βαγγέλη και μικρά μαγαζιά σαν της Ζαφειρίας. Ή στην αρχοντική πλατεία του Ξάνθου, με το δημαρχείο, περήφανο νεοκλασικό. Τη Χώρα της Πάτμου νιώθεις να την ανακαλύπτεις συνέχεια. Γι' αυτό και έχει επισκέπτες σαν κι εμάς, που ριζώσαμε. Πριν από δύο χρόνια, άλλωστε, στη λίστα του περιοδικού «Forbes» με τα δέκα πιο ειδυλλιακά μέρη της Ευρώπης για να ζήσει κανείς, η Πάτμος κατείχε την πρώτη θέση!

Το νησί έχει συνδέσει το όνομά του με τον μοναστικό βίο ήδη από τον 11ο αιώνα, οπότε και επετράπη η ανέγερση της Μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου με χρυσόβουλο του Βυζαντινού αυτοκράτορα Αλέξιου Κομνηνού έπειτα από παράκληση του Οσίου Χριστόδουλου. Σήμερα η μονή έχει ένα μοναδικό σκευοφυλάκιο, σημαντικές τοιχογραφίες (όπως του Αγίου Πέτρου κολυμβητή, 12ου αιώνα), φορητές εικόνες, αλλά και δώρα από προσωπικότητες όπως η Αικατερίνη η Μεγάλη. Εξίσου σημαντική είναι και η Βιβλιοθήκη της, με σπουδαία χειρόγραφα και παλαιότυπα και όλα ψηφιοποιημένα από τον μοναχό Χρυσόστομο, με σπουδές βιβλιοθηκονομίας στη Σορβόνη. Άλλη ενδιαφέρουσα μονή στη Χώρα είναι αυτή της Ζωοδόχου Πηγής (γυναικείο μοναστήρι), με θαυμάσιες τοιχογραφίες που συντηρήθηκαν πρόσφατα. Εκτός Χώρας βρίσκεται η γυναικεία Μονή του Ευαγγελισμού, δραστήρια και ζωντανή, με τη σχολή αγιογραφίας και την αξιόλογη μοναχή Ολυμπία. Στην άνοδο προς τη Χώρα συναντάμε το Σπήλαιο και τη Μονή της Αποκάλυψης, όπου τα τελευταία δέκα χρόνια πραγματοποιούνται έργα σε δική μου μελέτη, καθώς προσπαθούμε, με μια νέα είσοδο, να κάνουμε εύκολα προσπελάσιμο το Σπήλαιο σε όλους. Υπάρχει αρκετή δουλειά που πρέπει να γίνει ακόμη στους βασικούς χώρους της μονής, που θα λειτουργεί πλέον ως Σχολή Βυζαντινής Συντήρησης (αγιογραφίες, χειρόγραφα κ.λπ).

Η Πάτμος έχει περίγραμμα ακτής δέκα φορές μεγαλύτερο απ' ό,τι της Ελλάδας ως προς τη στερεά της γη. Μια μεγάλη δαντέλα απλώνεται γύρω της, που εναλλάσσεται από βότσαλο χρωματιστό σε βότσαλο μαύρο και από ψιλή άμμο σε βράχια με σπηλιές. Ο οικισμός του Κάμπου κατεβαίνει στην πιο πολυσύχναστη παραλία του νησιού, οργανωμένη και ιδανική για νέους και μικρά παιδιά. Εδώ, δίπλα στη θάλασσα, βρίσκεται το φημισμένο σνακ μπαρ και καφέ George's Place, απλωμένο με σκιερές πέργκολες έως την ώρα της δύσης. Ο Γροίκος είναι ένας άλλος παραθεριστικός όρμος με τον πολύ χαρακτηριστικό βράχο της Καλικατσούς με σπηλιές (πρώην ασκηταριά), που ενώνεται με μια στενή λωρίδα γης με τη στεριά και λειτουργεί ως θεατρική σκηνή, όπου ανεβαίνουν κάθε καλοκαίρι ονομαστές παραστάσεις - η Πάτμος άλλωστε παρουσιάζει έντονη πολιτιστική δραστηριότητα σε ό,τι αφορά το θέατρο, τον κινηματογράφο και τις άλλες τέχνες. Επίσης στον Γροίκο άνοιξε, πριν από δύο χρόνια, στη θέση του παλιού Ξενία, το τελείως νέο και πολύ γοητευτικό ξενοδοχείο Patmos Aktis (T/22470-32.800, www.patmosaktis.gr), με χαμηλούς όγκους και αυλές, και ειδικά σχεδιασμένες δεξαμενές με θαλασσινό νερό.

Πιο πέρα, η Ψιλή Άμμος είναι μια εμπειρία από μόνη της. Γιατί μπορείς μεν να την προσεγγίσεις δίχως κόπο από τη θάλασσα με καΐκι, πολύ περισσότερο όμως αξίζει να περπατήσεις το μονοπάτι που αρχίζει από τον όρμο του Διακόφτη και οδηγεί στην κρυφή αυτή παραλία του νησιού με τους αμμόλοφους και την κατάξανθη ψιλή -όπως λέει και το όνομά της- άμμο, κυρίως για την εικόνα που θα σου χαρίσει το κατέβασμα από την κορυφογραμμή. Η καλύτερη ώρα της είναι η απογευματινή, για να αποφύγεις τον καυτό ήλιο, αλλά και για να απολαύσεις το φαγητό στο μοναδικό οικογενειακό ταβερνάκι της παραλίας. Έπειτα -και αφού θα έχει νυχτώσει πια- θα πάρεις το δρόμο της επιστροφής, και πάλι από το μονοπάτι, με ένα φακό (απαραιτήτως) στο χέρι και τη μαγευτική αστροφεγγιά για παρέα.

Στην Πάτμο υπάρχουν εστιατόρια, καλά και ακριβά, όπου τον Αύγουστο μπορεί να χρειαστεί να κλείσεις τραπέζι έως και δύο μέρες νωρίτερα, όπως ο διάσημος Μπενέτος (Σάψυλα, Τ/22470-33.089), που έχει πάντα την καλύτερη κουζίνα πάνω στη θάλασσα. Άλλες καλές επιλογές για φαγητό είναι το Κύμα (Τ/22470-31.192), στον κόλπο της Σκάλας απέναντι ακριβώς από τη Χώρα και τη φωταγωγημένη Μονή. Εδώ, εκτός από καλό φαγητό, θα απολαύσεις και τη δροσιά από το απρόσμενο φούσκωμα της θάλασσας κάθε φορά που περνάει ένα μεγάλο πλοίο. Για το βράδυ, έξω από τα όρια της Χώρας βρίσκεται το Αλώνι (Τ/22470-31.007), που φιλοξενεί και μεγαλύτερες εκδηλώσεις, με ζωντανή μουσική και χορούς της Πάτμου και των Δωδεκανήσων. Αξέχαστη επιλογή είναι και ο Ταρσανάς (Τ/22470-32.159), που βρίσκεται στο μεγάλο ιδιωτικό καρνάγιο στο Διακόφτη.
ΠΗΓΗ:Παράπονα Ρόδου