ΙΔΑΝΙΚΟ ΣΠΙΤΙ

Συνάντηση πολιτισμών

 

 

Από τη Γωγώ Αυγουροπούλου,                             Φωτογραφίες: Χρήστος Κοτσιρέας

 

 

Ο ζωγράφος Χρίστος Βουγιουκλής γεννήθηκε στην Αθήνα και την τελευταία εικοσαετία είναι καθηγητής σχεδίου και ζωγραφικής στη Σχολή Καλών Τεχνών του Μπουαφόρ των Βρυξελλών. Γεννημένος στην πόλη και μην έχοντας δικό του χωριό για να πάει το Πάσχα, σε αντίθεση με τους περισσότερους φίλους του, έκανε το όνειρό του πραγματικότητα όταν παρέα με τον συντηρητή έργων Τέχνης, Georges Dewispelaere, καθηγητή στην Αμβέρσα, ανακάλυψαν έναν παλιό στάβλο γαϊδουριών. Το μικρό κτίσμα, που πρέπει να είναι σχεδόν 150 ετών, είχε πεσμένη στέγη, δάπεδο από χώμα, αλλά συγκλονιστική θέα! Για να γίνει κατοικήσιμο χρειάστηκε πολλή δουλειά, που όμως έμοιαζε με διασκέδαση! Το αρχικό οίκημα ήταν ένα απλό παραλληλόγραμμο και η απαραίτητη προσθήκη μπάνιου και κουζίνας με ανεξάρτητες εισόδους, δημιούργησε ένα Γ συνολικού εμβαδού 90 m2.

Την αποκατάσταση αλλά και τις προσθήκες ανέλαβαν ο αρχιτέκτονας Κώστας Ματθαίου και η Ματούλα Παναγάκου, άνθρωποι που ζουν στην Πάτμο, τη λατρεύουν και μελετούν τον πολιτισμό της.

 Πρόκειται για μια κατοικία αγροτικού πυρήνα, υποδιαιρεμένη σε δύο συνεχόμενους χώρους με μεγάλη αυλή - στοιχείο απαραίτητο στα νησιώτικα σπίτια, αφού λόγω του ήπιου κλίματος πολλές δουλειές κι ένα μεγάλο μέρος της οικογενειακής αλλά και της κοινωνικής ζωής μεταφέρονται εκεί ντόπιοι μάστορες ανέλαβαν το lifting του στάβλου και το χτίσιμο της προσθήκης όπως και των μαντρότοιχων.

Ο Χρήστος Υψηλάντης, χτίστης πέτρας, έσπασε ρόδι στην αρχή των εργασιών όπως συνηθιζόταν παλιά.

 Ο Βασίλης Κανιαρός, ένας μαραγκός που τα μυστικά της τέχνης του ήρθαν σε αυτόν από γενιά σε γενιά, ασχολήθηκε ώρες πολλές με το παρκέ, που το έκοψε «δαντελωτά» ώστε να ακολουθηθεί το ανάγλυφο της πέτρας της τοιχοποιίας. Οπως συμβαίνει παντού στο Αιγαίο, και εδώ η αρχιτεκτονική αξιοποιεί σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έκταση τα διαθέσιμα υλικά, όπως την πέτρα και την περιορισμένη ξυλεία, καλάμια και επιστρώσεις με φύκια ή μικρότερα κλαδιά. Τα ξύλινα δοκάρια καθόριζαν πάντα το μέγιστο πλάτος του χώρου που θα γεφύρωναν. Ετσι, και σε αυτό το κτίσμα, στη σημερινή κρεβατοκάμαρα, διακρίνουμε στο μέσο του ταβανιού το χοντρό δοκάρι που μπήκε κάθετα στα υπόλοιπα και συγκρατεί όλη την κατασκευή. Χτιστό καθιστικό με πέτρα που ασβεστώθηκε, χειροποίητα κεραμικά πλακάκια «με τα τρία δάχτυλα» και πατινιώτικα στρώματα, παραδοσιακός δωδεκανησιακός κρέβατος στο υπνοδωμάτιο με αποθηκευτικό χώρο από κάτω, παλιοί σοφράδες και μπαούλα, διατυπώνουν με καθαρότητα την ντόπια αισθητική της διακόσμησης εσωτερικού χώρου.

Ο Χρίστος κι ο Georges ταξιδεύουν συχνά και φέρνουν από τις αγορές του κόσμου ό,τι τους κεντρίσει το ενδιαφέρον. Το αποτέλεσμα είναι ένας οικιακός διάκοσμος με έθνικά χαρακτηριστικά: Ιδιαίτερα σουβενίρ από όλη την υφήλιο, ελληνικά, βελγικά, μαροκινά και άλλα ανατολίτικα χειροποίητα υφάσματα και υφαντά, περίεργες συλλογές και παλιοί σοφράδες συναντιούνται με αντίκες από το γιου-σουρούμ και έργα τέχνης, καθιστούν το σπίτι μια διαχρονική κατοικία με εκλεκτικό και σοφιστικέ στιλ, στο πνεύμα και τις απαιτήσεις του νησιού της Πάτμου. Οπως ακριβώς δηλαδή θα ταίριαζε σε καθηγητές εικαστικών! Η επιλογή των χρωμάτων έγινε με προσοχή. Στην κρεβατοκάμαρα, αχνό γαλάζιο βάφει όλα τα ξύλινα μέρη από το πάτωμα και τα παντζούρια έως τις ντουλάπες και τον κρέβατο. Στο μπάνιο, που αντιμετωπίστηκε περισσότερο σαν σκηνικό παρά σαν «αναγκαίο κακό», έντονο λουλακί ανακατεύτηκε με τον άγριο σοβά, ενώ το σανιδένιο ταβάνι και τα καφασωτά ντουλάπια βάφτηκαν λευκά. Για την κουζίνα, ο Χρίστος Βουγιουκλής, που έδωσε και τα σχέδια στο μαραγκό, επέλεξε μια απόχρωση του πράσινου μήλου, που συνδυάζεται όμορφα με το φυσικό ξύλο και το cotto. Η κουζίνα επικοινωνεί με την αυλή, όπου οι φίλοι πιάνουν «πρώτο τραπέζι» στη θέα, απολαμβάνοντας τα πρώτα απεριτίφ! Η μεγάλη πέργκολα, φτιαγμένη με καλάμια και στρογγύλια από τη Σάμο, κατασκευή της φίλης του Χρίστου, αρχιτέκτονος Ελεονόρας Πασπαλιάρη, δημιουργεί ένα σκιασμένο κομμάτι στην αυλή, απάνεμο και με απρόσκοπτη θέα στους Κήπους και τον Προφήτη Ηλία. Το τραπέζι, φτιαγμένο από φαρδιές τάβλες, είναι κατασκευή του Διονύση Δημητρόπουλου. Παρτέρια γεμάτα από τα φυτά που φέρνει ο ιδιοκτήτης αλλά και οι φίλοι από τα ταξίδια τους, δεντρολίβανα και αγγελικές, φραγκοσυκιές στις πεζούλες και γεράνια, κληματαριές και κάκτοι, χαϊδεύουν την γκρι ψυχράδα της πέτρας και κάνουν την αυλή να αλλάζει χρώματα και όψη όπως αλλάζουν οι εποχές και οι ώρες.