Βυζαντινή Μουσική

Περί τοῦ ἱσοκρατήματος!

                                                         Χρήστου Τσακίρογλου

                                  Πρωτοψάλτου

Ὁ μουσικὸς χαρακτῆρας τῆς ἑλληνορθοδόξου λατρείας προβλέπει «Ἐν ἑνὶ στόματι» - τὸ ὁποῖο καὶ βοηθᾶ στὴν ἐπίτευξη τοῦ «ἐν μιᾷ καρδίᾳ»- τὴν ἐκτέλεση τῶν ψαλισμάτων της, φανερώνοντας ἔτσι μὲ ἕναν ἀκόμη τρόπο τὴν ἐκκλησιαστικότητα, καὶ τὴν ἑνότητα τῶν σχέσεων ποὺ χαρακτηρίζει τὴν ἴδια τὴν θεϊκὴ μορφή. Τὸ ἰσοκράτημα εἶναι μία παράλληλη μὲ τὸ μέλος ὑπόκρουση τῆς βάσεως τοῦ ἤχου ἢ ἔστω τοῦ 4χόρδου, ἡ ὁποῖα ὑφίσταται γιὰ νὰ θυμίζει στὸ ἀσυνείδητο μέρος τοῦ ἐγκεφάλου τοῦ ἀκροατὴ τὸν τόνο ἀναφορᾶς, καθὼς καὶ στοὺς ψάλλοντες τὸν τονικὸ «φάρο» γιὰ τὴν ἐπιστροφή τους ἀπὸ τὸ μοναχικὸ στὴν μονόφωνη μουσική μας ταξίδι τῆς σύνθεσης. Οἱ φυσικὲς ἁρμονίες ποὺ παρουσιάζονται ἀναπόφευκτα στὴν συνήχιση μέλους καὶ ἴσου, δὲν μετονομάζουν τὸ δεύτερο σὲ μία ἀκόμη φωνή μὲ ὅ,τι αὐτὸ συνεπάγεται κατὰ τὰ πρότυπα τῆς ἀρχαιοτάτης κατὰ τ’ ἄλλα πολυφωνίας, ἰδιαιτέρως τῆς ἐκ τῆς ἑσπερίας ποὺ τόσο ἔχει ἐπηρεάσει τὰ ἀκούσματα καὶ τὰ πρότυπά μας. Οἱ ἁρμονίες μέλους καὶ ἴσου εἶναι ἁπλὲς καὶ «εὔπεπτες» γιὰ κάθε ἀνθρώπινο αὐτί, παιδευμένο ἢ ὄχι, ἐνῶ παράλληλα δὲν μεταφέρουν τὴν προσοχὴ ἀπὸ τὸ ψαλλόμενο στὴν τεχνοτροπία ποὺ χρησιμοποιεῖται, κρατῶντας τὶς πολὺ λεπτὲς ἰσορροπίες μεταξὺ μέλους καὶ λόγου.

 ΠΗΓΗ: Νάξιοι Μελιστές