Κάλεσμα απ’
την άγρια φύση
Tα μαυρόφιδα, οι χελώνες, οι σκατζόχοιροι, τα κουνέλια
και τα βατράχια ήταν τακτικοί επισκέπτες στο σπίτι μας, όταν είχαμε τα παιδιά
μικρά. Μια χρονιά, το βράδυ της 4ης Ιουλίου, αντί για τα
πυροτεχνήματα της Εθνικής γιορτής, «αφήσαμε» στον κήπο μας καμιά δεκαριά
πυγολαμπίδες και παρακολουθούσαμε το θέαμα που δημιουργούσαν τα τρεμουλιαστά
τους φωτάκια. Ἡ ἐπαφή με ό,τι ανέγγιχτο απ’ τον ανθρώπινο σχεδιασμό εκτρέφουν
οι δυνάμεις της άγριας φύσης ἔχει ζωτική σημασία. Τα παιδιά το ξέρουν αυτό μ’
έναν τρόπο που οι μεγάλοι συχνά έχουμε ξεχάσει. Είμαστε ενσώματες ψυχές,
ένσαρκα όντα.
H γλυκόστιφη γεύση των βατόμουρων, στις παρυφές του
δάσους όπου κάναν τις εξερευνήσεις τους τα παιδιά μας, παραμένει ακόμη στη
μνήμη τους τώρα που μεγάλωσαν. Τώρα η γιαγιά και ο παππούς καλλιεργούν τέτοια
στην αυλή και ο δίχρονος εγγονός τους, ο Κόλλιν, ανακάλυψε ότι είναι πιο γλυκά
από κείνα που αγοράζουμε. Και έμαθε γρήγορα, μ’ ένα μικρό γελάκι, ότι τα μπλε
είναι λιγάκι πιο γλυκά από τα πράσινα και πολύ πιο δροσερά από ο,τιδήποτε
υπάρχει στο ψυγείο.
Όταν τα παιδιά ήταν μικρά είχαμε κοτόπουλα ελευθέρας
βοσκής, πηγαίναμε συχνά στη κοντινότερη αγροικία για να προμηθευτούμε κοπριά.
Στο παλιό ξυλουργείο του Χάρυ Κρός βρίσκαμε πριονίδι για τὸ δικό μας κομπόστ
του δικού μας κήπου. Ο συνδυασμὸς των απόβλητων με το φως του ήλιου έδιναν
πλούσιο τρυφερό σπανάκι ακόμη και με χιόνι. Η γη από κάτω ήταν τόσο θερμή που άχνιζε
ακόμη και τον χειμώνα. Στο γραφείο μου κρέμεται μια κορνίζα με τον δίχρονο γιό
μου να παρατηρεῖ όλος μάτια τον μπαμπά να πελεκάει και να στοιβάζει τα κλαδιά
της βελανιδιάς. Πολύ θα ήθελε να σηκώσει το παλιό σουηδέζικο τσεκούρι και να
μιμηθεί τον πατέρα του. Μάθαινε χωρίς εγώ να λέω λέξη, αντίθετα με τον λόγο του
Ιησού προς τους μαθητές Του για τους Φαρισαίους: «Να κάνετε ό,τι λένε ὄχι ό,τι
κάνουν». Ο γιος μου, στα χρόνια που ακολούθησαν, πολλές φορές θα έκανε ό,τι
έκανα και θα αντιστεκόταν σε ό,τι έλεγα. Εγώ μάθαινα αργά. Ο πραγματικός ρόλος
του γονιού δεν έγκειται στο τι διδάσκει, αλλά σ’ αυτό που συμβούλευε ο άγιος
Σεραφείμ του Σάρωφ όλους τους κάθε λογής επίδοξους ευαγγελιστές: «Απόκτησε
πρώτα το Άγιο Πνεύμα και την ειρήνη μέσα σου και χιλιάδες γύρω σου θα σωθούν»
-ανάμεσα σ’ αυτούς και τα παιδιά σου. Άλλαξε εσύ αν θέλεις να αλλάξεις τον
κόσμο. Αν θέλουμε τα παιδιά μας να αγαπήσουν την εκκλησία, να εξομολογούνται,
να προσεύχονται με δάκρυα και να ζητούν πρώτα απ’ όλα τον Χριστό, μαντέψτε: Τι
προειδοποίησε ο Ιησούς τους μαθητές του σχετικά με τους Φαρισαίους; «Κάντε αυτό
που λένε, όχι αυτό που κάνουν». Σωστά, γιατί ήθελε να τους προφυλάξει από την
υποκρισία, αλλά τα παιδιά που μας παρακολουθούν και ξέρουν ποιον και τι πραγματικά
αγαπάμε, μαθαίνουν γρήγορα το γιατί δεν είναι ανάγκη να ακούνε τι λέμε όταν δεν
συμφωνεί με αυτό που κάνουμε.
Μεγάλη πρόκληση, σίγουρα, να δίνουμε στα παιδιά μας
την ελευθερία ενώ εμείς βάζουμε στόχο τη δική μας μετάνοια, σύμφωνα με τὸν λόγο
του αγίου Σεραφείμ. Θυμάμαι ακόμη την κουβέντα πού είχαμε με την Κλώντια, δίπλα
στον Γκρέγκορυ που στεκόταν δίπλα στην αναμμένη ξυλόσομπα γοητευμένος από τὴν
λαμπερή ζεστασιά που ανάδινε και αγνοώντας τις προτροπές μας να προσέχει. Η
έγνοια μας ήταν πώς να τον προστατέψουμε από τη φωτιά (και άλλους κινδύνους)
ενώ ταυτόχρονα θα τον αφήσουμε να κάνει τα δικά του λάθη στην πορεία χωρίς να
τον φορτώνουμε με άχρηστη γονεϊκή ανησυχία και χωρίς να πάθει κάτι σοβαρό. Πώς
να είσαι και αρκετά κοντά, σε περίπτωση ανάγκης, και αρκετά μακριά, ώστε να μην
ανακόψεις τη φυσική του περιέργεια. Δύσκολη ισορροπία και περισσότερη δουλειά
για μας, αλλά γι’ αυτό δεν είναι οι γονείς;
Ο Γκρέγκορυ έμαθε να κολυμπά κάτω από έναν μικρό
καταρράκτη. Το ρεύμα τον παράσερνε, οι αφρισμένες ριπές και η αδρεναλίνη τον
κρατούσαν στην επιφάνεια και η μαμά τον περίμενε με ανοιχτή αγκαλιά λίγο
παρακάτω. Κι αυτός κι η αδελφή του σκαρφάλωναν στα δέντρα και, όπως μας
ενημέρωσε ο γείτονας που έτυχε να περνά, τουλάχιστον μία φορά τους είδε «πάνω
στη στέγη να τριγυρνούν χωρίς τα ρούχα τους». Ακόμη δεν είμαι σίγουρος τι τον
ανησύχησε περισσότερο, ότι περιδιάβαιναν τη στέγη ή ότι δεν φορούσαν το φύλλο
συκής.
Μη σας περάσει απ’ τον νου ότι δεν προσέχαμε τα παιδιά
μας. Τα παιδιά είναι σαν τη χλόη που ακόμη και στις πιο καλοκουρεμένες βραγιές
θα βρεί πάντα τρόπο να ξεμυτίσει από χαραμάδες του τσιμέντου. Μήπως και οι
Απόστολοι, έτσι δεν συμπεριφέρονταν κάποιες φορές στη ζωή τους με τον Ιησού; Η
ελευθερία είναι απαραίτητο συστατικό της πνευματικής ζωής και της ανατροφής των
παιδιών. Απ’ την αντίπερα ὄχθη, το Πνεύμα μάς γνέφει διαρκώς δημιουργώντας
αμέτρητες δυνατότητες συνάντησης με τον Θεό που περιμένουν να τις ανακαλύψουμε
εδώ και τώρα. Όπως και στον κήπο, χρειάζεται ισορροπία. Όταν τα πράγματα είναι
πολύ τακτοποιημένα, ελεγχόμενα και αφορούν όλα την εργασία και την
παραγωγικότητα, τότε ἡ διάθεση για παιχνίδι, η χαρά και η γοητεία της
καινούργιας ανακάλυψης γίνεται είδος υπό εξαφάνιση. Η δημιουργικότητα
στεγνώνει. Αν τα μόνα ζώα που βλέπει το παιδί είναι στην οθόνη του i pad, είναι
καιρός να φέρει ο μπαμπάς το τοπικό μαυρόφιδο στο σπίτι για να το παρατηρήσουν
από κοντά. (Ναι, το έκανα. Η Μαμά δεν ενθουσιάστηκε καθόλου. Αλλά για τα παιδιά
ήταν σαν να λέει ο διάκονος «Πρόσχωμεν!»)
Διαβάζαμε ιστορίες στα παιδιά μας κάθε βράδυ. Δεν
υπήρχαν τότε βιντεοπαιχνίδια ούτε τάμπλετ. Οι ιστορίες είναι ουσιαστική τροφή
και μάλιστα εκείνες από την Βίβλο εξακολουθούν να είναι από τις καλύτερες,
ειδικά δε αν δραματοποιηθούν και διανθιστούν με δημιουργικό ήχο και κινήσεις
–με τον δικό του μοναδικό τρόπο ο μπαμπάς, με τον δικό της μοναδικό τρόπο η
μαμά- στο μίγμα προστίθεται επιπλέον ζωτική τροφή. Η τελετουργία του
διαβάσματος την ώρα της βραδινής κατάκλισης πρέπει να περιλαμβάνεται μαζί με
τις βιταμίνες στο καθημερινό διατροφικό πρόγραμμα και αφορά και τους δύο γονείς.
Οι ιστορίες που διαλέγει ο μπαμπάς και ο τρόπος που τις ζωντανεύει είναι
αλλιώτικες από εκείνες της μαμάς. Είναι μεγάλη ευκαιρία να είσαι φίδι που
ανοίγει δρόμο στο χορτάρι, ελάφι, νάνος, δέντρο που μιλάει, Γολιάθ που απειλεί
ή οποιοδήποτε άλλο πλάσμα που δεν είναι εκεί για κανέναν άλλο λόγο παρά μόνο
για την αγνή χαρά μιας γνωριμίας που δεν έχει συμβεί ποτέ πριν, όσες φορές κι
αν έχει ειπωθεί η ιστορία. Η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη των παιδιών για τους
γονείς είναι ικανή να τους επιδαψιλεύσει τη δύναμη να μεταμορφωθούν σε
ο,τιδήποτε γνωστό ή άγνωστο προκειμένου να τα διασκεδάσουν και να τα βοηθήσουν
να μεγαλώσουν. Αυτό τα βοηθάει να προσεγγίσουν τον Θεό με την ίδια εμπιστοσύνη
και προσδοκία και όχι σαν ένα ακόμη «πρέπει». Απορούμε γιατί η πλειονότητα
των παιδιών μας εγκαταλείπουν την εκκλησία μόλις ξεφύγουν από την εμβέλεια των
γονέων;
Το παιχνίδι δεν είναι απλή διασκέδαση. Είναι συνάντηση
εν ελευθερία, παιδεία και θεολογία καί έχει επιπτώσεις στην υγεία τόσο των
παιδιών όσο και των γονέων: H μαγεία της διήγησης, το γέλιο και το παιχνίδι
επενεργούν θαυματουργικά πάνω στο άγχος και στα επίπεδα κορτιζόλης των
ενηλίκων. Ένα τρανταχτό γέλιο τονώνει το ανοσοποιητικό για πάνω από 48 ώρες. Ο
μπαμπάς μπορεί έτσι να διώξει από πάνω του το στρες από την ολοήμερη εργασία
πολύ πιο αποτελεσματικά απ’ ότι με ένα «Χanax» ἤ με πολύωρο ζάππινγκ μπροστά
στην Τηλεόραση –συνήθη πανάκεια, παντελώς άχρηστη για το ζωντάνεμα του
πνεύματος.
Τα παιδιά είναι κάλεσμα απ’ την άγρια φύση,
αγγελιαφόροι του Θεού. Μην τα χάσουμε!
Ο ζωγραφικός
πίνακας που πλαισιώνει τη σελίδα είναι έργο του, αμερικανού, Winslow Homer.
ΠΗΓΗ: https://antifono.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου