Κρεμμύδι ....

.....ή Κρόμμυον

Το κρεμμύδι μαζί με το σκόρδο που φιλοξενήθηκε σε παλαιότερο τεύχος αποτέλεσαν για πολλές δεκαετίες μαζί με ένα κομμάτι ψωμί το ταπεινό προσφάι του Έλληνα φτωχού και του Έλληνα αγρότη.

Το φυτό αυτό που ανήκει στην βοτανική οικογένεια των Liliaceae και μας δίνει το υπόγειο μέρος του (βολβός) για αρτυματική χρήση, αλλά και το φύλλωμα του ως λαχανικά. Κατάγεται από την περιοχή της νότιας Σιβηρίας όπου συναντάται ως αυτοφυές. Οι Χαλδαίοι το καλλιέργησαν πρώτοι πριν και από την Ομηρική εποχή, και αργότερα διαδόθηκε ως ένα πολύ δημοφιλές λαχανικά στην Αίγυπτο.

Άνθος κρεμμυδιού.

Δείγμα του γεγονότος αυτού είναι και οι τοιχογραφίες στην μεγάλη Πυραμίδα όπως περιγράφει ο Ηρόδοτος, αλλά και η παρουσία βολβού στο χέρι ανακαλυφθείσας μούμιας, εξ ου συνάγεται και η πίστις των Αιγυπτίων ότι το κρεμμύδι είχε θεϊκές ιδιότητες.

Στη χώρα μας καλλιεργείται ευρύτατα ως λαχανοκομικό φυτό, τόσο από αγρότες όσο και από ερασιτέχνες κηπουρούς, για κατανάλωση είτε ως νωπού λαχανικού όσο και ως αποξηραμένου αρτύματος. Πολλά όμως είδη κρεμμυδιών χρησιμοποιούνται και ως κηποτεχνικά φυτά (παρτέρια βολβών), διότι οι σφαιρικές ταξιανθίες τους εμφανίζουν ποικιλία χρωματισμών.

Η καλλιέργεια των κρεμμυδιών στη χώρα μας είναι γνωστή από την εποχή του Ομήρου, ο οποίος το αναφέρει τόσο στην Ιλιάδα όσο και στην Οδύσσεια.

Ο πατέρας της Βοτανικής Θεόφραστος περιγράφει τα διάφορα είδη ανάλογα με τον τόπο καλλιέργειας τους, ενώ αναφέρονται και από τον Αριστοφάνη στις Θεσμοφοριάζουσες.

Η Μήλος, στην αρχαία εποχή, είχε την προσωνυμία «Κρομμυούσα» λόγω της μεγάλης ποσότητας κρεμμυδιών καλής ποιότητας που παρήγε.

Λευκά κρεμμύδια.

Οι παλαιοί πολεμιστές πριν από την μάχη έτρωγαν κρεμμύδια που θα τους καθιστούσαν περισσότερο αξιόμαχους αλλά και οι φιλόσοφοι κατανάλωναν πολλά κρεμμύδια στα συμπόσια στην προσπάθεια τους να διεγείρουν το πνεύμα τους.

Ήταν αγαπημένο φαγητό των Ισραηλιτών, αλλά και των Ινδών. Η καλλιέργεια τους αναφέρεται στις ιερές Βέδες, πριν από 5000 χρόνια.

Το κρεμμύδι, λόγω των συστατικών του, χρησιμοποιείται ως φαρμακευτικό φυτό, είτε σε μορφή επιθεμάτων για δερματικά νοσήματα, είτε σε μορφή διαφόρων παρασκευασμάτων αντιπυρετικής, καταπραϋντικής, καρδιοτονωτικής ή άλλης δράσεως. Χρησιμοποιείται επίσης ως αφέψημα, αλοιφή ή και βάμμα. Ακόμη και τα φύλλα του αποξηραμένου βολβού χρησιμοποιούνται ως βαφική ουσία για αυγά ή υφάσματα.

Οι Αιγύπτιοι είχαν αποδώσει στο κρεμμύδι θεϊκές ιδιότητες.

Συγγενικά είδη των κρεμμυδιών είναι το πράσο, το σχοινόπρασο που καταναλώνονται ως νωπό λαχανικά, κ.ά.

Η γνωστή κρεμμυδόσουπα θεωρείται από τα δημοφιλέστερα σκευάσματα της Γαλλικής κουζίνας.

Είναι άξιον απορίας γιατί ενώ το κρεμμύδι είναι είδος ευρύτατα διαδεδομένο σε όλο τον κόσμο, στα θεματικά γραμματόσημα δεν κατέχει ιδιαίτερη θέση αριθμού εκδόσεων.

Γιάννης Σπαντιδάκης
Κηποτέχνης

Δημοσιεύτηκε στη τριμηνιαία περιοδική έκδοση Θεματικός Φιλοτελιστής (τεύχος αρ. 72, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2017) που εκδίδει ο Πανελλήνιος Σύλλογος Θεματικού Φιλοτελισμού και Νεότητας (http://www.thematic-philatelist.gr)