Ο Εμμανουήλ

                                                           Ο Εμμανουήλ

Πρωτοπρεσβύτερος Σπυρίδων Λόντος, υπ. Διδάκτωρ Θεολογίας

22 Δεκεμβρίου 2024

Ο ευαγγελιστής Ματθαίος χρησιμοποίησε στο ευαγγέλιο του πολλούς τίτλους για το πρόσωπο του Ιησού που προέρχονται από την Παλαιά Διαθήκη: Χριστός, Υιός Δαβίδ, Υιός Αβραάμ, Εμμανουήλ, Βασιλέας, Κύριος, Υιός του ανθρώπου, Υιός του Θεού, Διδάσκαλος. Ετσι, απευθυνόμενος κυρίως σε χριστιανούς πουακολουθούσαν προηγουμένως την ιουδαϊκή πίστη,παρουσιάζει τον Ιησού ως την συνέχεια της Θείας παρουσίας στον κόσμο και την εκπλήρωση των μεσσιανικών προσδοκιών περί του ερχόμενου Βασιλέα της Παλαιάς Διαθήκης, του σωτήρα όλων των ανθρώπων.

Το μοναδικό χωρίο της Καινής Διαθήκης που αναφέρεται στον Εμμανουήλ βρίσκεται στο Ευαγγέλιο του: «Ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν, καὶ καλέσουσι τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ, ὅ ἐστιν μεθερμηνευόμενον ¨Μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός¨» (Ματθ. 1,23). Το χωρίο δανείζεται ο ευαγγελιστής απο τον προφήτη Ησαϊα: «Ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν, καὶ καλέσουσι τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ» (Ησ. 7,14). Ο προφήτης υπόσχεται την έλευση ενός χρισμένου απο το Θεό βασιλιά-ελευθερωτή του καταπιεσμένου λαού. Το παιδί που θα γεννηθεί απο μια παρθένο, θα εμφανιστεί σε μια περίοδο εθνικής συμφοράςκαι θα διαλύσει τα δύο βασίλεια. Στο μέλλον όμως θα λυτρώσει τον λαό και απο τις αμαρτίες του.Ο ιερός Χρυσόστομος ερμηνεύοντας το χωρίο αναφέρει ότι θα δούν τον Θεό οι άνθρωποι, Αυτόν που πάντοτε ήταν μαζί τους[1], ενώ ο Ευσέβειος Καισαρείας σημειώνει ότι στο χωρίο του Ησαϊα «σημειώνεται» ο μέλλων γεννηθείς Εμμανουήλ[2].

Η θεολογική ερμηνεία του χωρίου είναι ότι ο Εμμανουήλ-Ιησούς είναι ο Δαβιδικός Μεσσίας που ανέμενε ο λαός γιατη σωτηρία του. Η γενεαλογική καταγωγή του  Ιωσήφτουμνήστορος, νομιμοποιεί την καταγωγή του παιδίου απο τη βασιλική γενιά του Δαβίδ.Ο κατ’ εξοχήν βασιλικός οίκος στον Ισραήλ ήταν εκείνος του Δαβίδ και αργότερα η έκφραση «υιός Δαβίδ» γίνεται συνώνυμο του όρου «Μεσσίας».Ο αναµενόµενος ηγέτης θα κατάγεται από τη γενιά αυτή, ως «ράβδος ἐκ τῆς ρίζης ᾿Ιεσσαί» (Ησ. 11,1), θα καθοδηγείται από το Πνεύµα του Θεού, και θα επιβάλει τη δικαιοσύνη και την ειρήνη. O άγγελος Κυρίου διαβεβαιώνει τον Ιωσήφ ότι το παιδίον που θα γεννηθεί θα«σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν» (Ματθ. 1,21). Εδωσε πλέον ο Θεός το «σημεῖον».Ο Ιωσήφ πειθαρχεί στο θεϊκό σχέδιο και υιοθετεί το παιδί. Δια της ενανθρωπήσεως του Χριστού «παρῆλθεν ἡ σκιὰ τοῦ νόμου, τῆς χάριτος ἐλθούσης».Η υπόσχεση της Παλαιάς Διαθήκης γιαυτόν τον ερχόμενο Θείο βασιλιά εκπληρώθηκε στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού.

Ο Ματθαίος πλαισιώνει και να αναπτύσσει σκόπιμα το Ευαγγέλιό του γύρω από το όνομα Εμμανουήλ[3]. Ξεκινά και τελειώνει το ευαγγέλιό με την υπόσχεση της συνεχούς παρουσίας του Χριστού με το λαό του. Ο γεννηθείς Εμμανουήλ, το όνομα του οποίου σημαίνει «ο Θεός μαζί μας», ειναι ο ίδιος ο Θεός, που βρίσκεται μαζί μας «πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ.28,20). Ο Χριστός, που έχει κάθε «ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς» (Ματθ. 28,18)  αναθέτει αργότερα στους μαθητές την παγκόσμια ιεραποστολή και επαγγέλεται ότι θα είναι πάντα μαζί τους, μέχρι το εσχατολογικό τέλος του κόσμου[4]. Για τους πρώτους χριστιανούς ο Μεσσίας είναι ο Υιός του Θεού που συμπεριέβαλε στις σωτηριώδεις συνέπειες του θανάτου Του όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως εθνοφυλετικής προέλευσης, κοινωνικής τάξης, θρησκευτικής πίστης και ιδεολογικής ταυτότητας[5]. Ο ίδιος ο Θεός έρχεται στον κόσμο διά του σαρκωθέντος Λόγου και αναλαμβάνει την βασιλεία των λαών[6].Ο Εμμανουήλ είναι η «σκηνὴ τοῦ Θεοῦ μετὰ τῶν ἀνθρώπων» (Αποκ.21,3), αυτός που «σκήνωσε» ανάμεσά μας και εμείς γίναμε λαός Του.

Οι χριστιανοί, τα μέλη της Εκκλησίας Του, ας επιρρίψουμε κάθε μέριμνά μας στον Εμμανουήλ, γιατί Αυτός που είναι μαζί μας νοιάζεται για τα πάντα. Αυτός «καταρτίσει ὑμᾶς, στηρίξει, σθενώσει, θεμελιώσει» (Α΄Πετρ.5,10). Αυτός «ὁ Θεὸς τῆς εἰρήνης ἁγιάσαι ὑμᾶς ὁλοτελεῖς» (Α΄Θεσσ. 5,23).

                                                                                            Ευλογημένα Χριστούγεννα

 

Παραπομπές:

[1]P.G. 57,57.

[2] P.G. 24,135.

[3] D.D. KUPP, Matthew’s Emmanuel: Divine Presence and God’s People in the First

Gospel, Cambridge University Press, 1996, 219.

[4][4]Χ. Καρακόλης,«Η διήγηση της τελευταίας επιφάνειας του Ιησού στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (28,16-20). Μορφή, αφηγηματική λειτουργία και θεολογικές προεκτάσεις σε αναφορά προς τη διήγηση του περιπάτου του Ιησού επί της θαλάσσης», στοΑγία Γραφή και αρχαίος κόσμος. Τιμητικό αφιέρωμα στον ομότιμο καθηγητή Ιωάννη Λ. Γαλάνη. Εκδ. Πουρναράς, Θεσσ/κη2010, 226.

[5]Χ.Καρακόλης, «Το καινοφανές του πρωτοχριστιανικού Μεσσιανισμού», στο Η Μεσσιανική ιδέα και οι μεταμορφώσεις της, Πρακτικά Συνεδρίου Ιδρύματος Αρτος Ζωής, Αθήνα 26 και 27 Νοεμβρίου 2010,εκδ. Αρτος Ζωής, Αθήνα 2011, 56.

[6]‘ο.π.,71.