Παρασκευή 15 Απριλίου 2016

Ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος



Συναξάριον
τῆς ἱκετηρίου Ἀκολουθίας εἰς τόν Ἀκάθιστον Ὕμνον τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου
[ἐκ τοῦ ΙΓ΄ τόμου (Τριῴδιον) τοῦ Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀροδόξου Ἐκκλησίας]

Τῷ Σαββάτῳ τῆς Ε΄ Ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν ἑορτάζομεν τόν ΑΚΑΘΙΣΤΟΝ ΥΜΝΟΝ
 τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου
καί Ἀειπαρθένου ΜΑΡΙΑΣ, διά τήν παράδοξον
 ἐν Κωνσταντινουπόλει θαυματουργίαν Αὐτῆς.

Ὕμνοις ἀΰπνοις εὐχαρίστως ἡ Πόλις
Τήν ἐν μάχαις ἄγρυπνον ὑμνεῖ Προστάτιν.

       Πάντοτε μέν χρεωστοῦμεν, Πατέρες καί Ἀδελφοί καί εὐλογημένοι Χριστιανοί, νά ὑμνοῦμεν καί νά εὐχαριστοῦμεν τήν Δέσποιναν ἡμῶν Θεοτόκον, διά τήν εὐεργεσίαν, τήν ὁποίαν ἔκαμεν εἰς τό ἀνθρώπινον γένος, σωματώσασα τόν Θεόν Λόγον· ἐξαιρέτως δέ τήν σήμερον ἡμέραν, διά τό θαῦμα τό παράδοξον, ὅπερ ἐποίησεν εἰς τήν Κωνσταντινούπολιν. Πᾶσα Ἐκκλησία Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν ποιεῖ τήν ἑσπέραν ταύτην ὁλονύκτιον Ἀκολουθίαν καί εὐχαριστεῖ καί δέεται τῆς Παναγίας Θεοτόκου. Εὐχαριστεῖ μέν διά τήν εὐεργεσίαν, τήν ὁποίαν ἔκαμε τότε, δέεται δέ νά εἶναι ἕτοιμος βοηθός εἰς πάντας ἡμᾶς τούς Χριστιανούς. Ἀλλά πρέπον εἶναι νά διηγηθῶμεν πρῶτον πῶς ἔγινε τό τοιοῦτον παράδοξον θαῦμα παρά τῆς Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου εἰς τήν Κωνσταντινούπολιν καί δεύτερον διατί ὀνομάζεται ἡ Ἀκολουθία αὕτη Ἀκάθιστος, ἵνα γνωρίσωμεν καί ἡμεῖς, ὅτι πρέπει καί τώρα καί πάντοτε νά τήν ὑμνοῦμεν καί τήν εὐχαριστοῦμεν δι᾿ ὅλων ἡμῶν τῶν δυνάμεων.
       Κατά τούς χρόνους τοῦ βασιλέως τοῦ Βυζαντίου Ἡρακλείου (610-641), ὁ βασιλεύς τῶν Περσῶν Χοσρόης Β΄ (590-628) ἀπέστειλε στρατηγόν του τινά, ὀνόματι Σάρβαρον, μέ δύναμιν πολλήν καί στράτευμα ἱκανόν, ἵνα ὅλον τό Ἀνατολικόν μέρος, ὅσον ἦτο εἰς τήν ἐξουσίαν τῶν Χριστιανῶν, κυριεύσῃ καί αἰχμαλωτίσῃ καί ὡς ἀστραπή νά κατακαύσῃ καί ἀφανίσῃ. Διότι καί πρότερον οὗτος ὁ Χοσρόης ᾐχμαλώτισεν ἑκατόν χιλιάδας Χριστιανούς, τούς ὁποίους ἐξαγοράσαντες οἱ Ἑβραῖοι τούς ἐθανάτωσαν. Οὗτος λοιπόν ὁ Σάρβαρος εὑρών εὐκαιρίαν μεγάλην, λόγῳ τοῦ ὅτι κατά τόν καιρόν ἐκεῖνον ἡ δύναμις τῶν Χριστιανῶν ἦτο πολύ τεταπεινωμένη ἀπό τήν βαρυτάτην καί θηριώδη γνώμην τοῦ προβασιλεύσαντος τυράννου Φωκᾶ τοῦ ἀπό στρατιωτῶν (602-610), ἐπέδραμε κατά τῆς Ἀνατολικῆς αὐτοκρατορίας καί λεηλατῶν αὐτήν ἔσφαζεν  ὅσους Χριστιανούς εὕρισκεν ἔμπροσθέν του καί ούδείς ἠδύνατο νά ἀντιταχθῇ κατ᾿ αὐτοῦ. Τοιουτοτρόπως αἰχμαλωτίζων ὁ Σάρβαρος ἔφθασε καί εἰς Χρυσόπολιν, ἥτις καί Σκούταρι ὀνομάζεται καί ἔστησε τό στράτευμά του εἰς τήν πόλιν Χαλκηδόνα, ἥτις εἶναι κατέναντι τῆς Κωνσταντινουπόλεως, εἰς τό μέρος τῆς Ἀνατολῆς· ἡτοίμαζε δέ ὅσα εἶναι ἐπιτήδεια πρός πόλεμον, σκεπτόμενος νά ἀποκλείσῃ τούς ἀνθρώπους τῆς Κωνσταντινουπόλεως, διότι αὐτή ἦτο ἡ ἀπόφασίς του καί αὐτό ἐσπούδαζε κατά πάντα τρόπον, πῶς δηλαδή νά κυριεύσῃ τήν Κωνσταντινούπολιν.
       Βλέπων ταῦτα ὁ τότε βασιλεύς Ἡράκλειος, ὅστις πρό ὀλίγου χρόνου εἶχεν ἀναλάβει τήν βασιλείαν ἀπό τόν τύραννον Φωκᾶν καί μή δυνάμενος νά ἐναντιωθῇ εἰς τόν Σάρβαρον, διά τήν ὀλιγότητα τῶν στρατιωτῶν καί τοῦ βασιλικοῦ θησαυροῦ, ἔλαβε τά σκεύη τά χρυσᾶ καί ἀργυρᾶ, ὑποσχόμενος νά δώσῃ περισσότερα μετά τήν ἐπιστροφήν του. Ἔπειτα ἄφησε τά βασίλεια πολύ λυπούμενος καί ἐπῆγεν εἰς τά μέρη τοῦ Εὐξείνου Πόντου, ἤτοι τῆς Μαύρης Θαλάσσης. Ἐκεῖ λοιπόν συναθροίσας ὀλίγον στράτευμα τῶν Χριστιανῶν ὅσον εὑρίσκετο, αἴφνης χωρίς νά τό ἀντιληφθοῦν οἱ Πέρσαι, ἐπορεύθη εἰς τήν Περσίαν καί ἤρχισε νά καταλαμβάνῃ τούς τόπους τοῦ Χοσρόη, ἔχων κατά νοῦν, ὅτι θέλει φοβηθῇ ὁ Χοσρόης τόν πόλεμον τοῦ βασιλέως καί θέλει ἀνακαλέσει ὀπίσω τόν Σάρβαρον νά ἐπιστρέψῃ μέ τό στράτευμά του. Ὁ μέν λοιπόν βασιλεύς Ἡράκλειος τοιοῦτον ἔχων σκοπόν, κατέστρεφε τόν τόπον καί τάς χώρας τῆς Περσίας.
       δέ Ἡγεμών τῶν Μυσῶν (Βλάχων) καί Σκυθῶν (Τατάρων), Χαγάνος ὀνόματι, μαθών ὅτι ὁ βασιλεύς ἀπουσιάζει ἀπό τήν Κωνσταντινούπολιν καί ὅτι αὕτη εἶναι ἔρημος, ἔχων δέ καί πρότερον ἀπόφασιν νά τήν καταλάβῃ, ἠθέλησε καί αὐτός νά ἐκτελέσῃ τὀτε τό σχέδιόν  του. Ὅθεν παρευθύς τήν μέν ξηράν ἐπλήρωσε διά πεζῶν καί ἱππέων στρατιωτῶν, τήν δέ θάλασσαν διά πλοίων τοῦ τύπου ἐκείνου, τά ὁποῖα, μέ τό νά ἦσαν κατασκευασμένα ἀπό ἕν ξύλον μακρύ καί μεγάλον, τά ὠνόμαζον μονόξυλα. Ἐνώπιον ὅλων αὐτῶν τῶν φοβερῶν γεγονότων εὑρισκόμενος ὁ λαός τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἐπαρηγορεῖτο καί ἐστερεώνετο ἀπό τόν Πατριάρχην τοῦ καιροῦ ἐκείνου Σέργιον (610-638), ὅστις τούς ἐνουθέτει νά μή ἀπογινώσκωνται, οὐδέ νά φοβῶνται τόν κίνδυνον. Ἔλεγεν δέ οὗτος πρός αὐτούς· «Θαρρεῖτε, τέκνα, καί μόνον εἰς τόν  Θεόν ἄς ἔχωμεν τήν ἐλπίδα μας καί πρός αὐτόν τάς χεῖρας μας καί τούς ὀφθαλμούς μας ἐξ ὅλης ψυχῆς ἄς σηκώσωμεν, αὐτός δέ θέλει διαλύσει τά κακά, τά ὁποῖα μᾶς περιεκύκλωσαν καί ὅλα τά σχέδια τῶν βαρβάρων συντόμως θέλει διασκορπίσει». Μέ τούτους τούς λόγους λαβόντες θάρρος οἱ ἄνθρωποι τῆς Πόλεως καί ἀφήσαντες τήν ἐλπίδα των ὅλην πρός τήν Πανάχραντον Θεοτόκον καί πρός τόν ἐξ αὐτῆς ἀσπόρως γεννηθέντα Χριστόν τόν Θεόν ἡμῶν ἀνέμενον νά ἴδωσι τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, τό ὁποῖον τελευταῖον καί εἶδον καί δέν ἐψεύσθη ἡ ἐλπίς των.
       μέν λαός  λοιπόν οὕτως ἤλπιζεν· ὁ δέ πατρίκιος Βῶνος, τόν ὁποῖον εἶχεν ἀφήσει ὁ βασιλεύς ἀντιπρόσωπον, ἐνήργει καί αὐτός, ὅσον ἠδύνατο, πρός βοήθειαν τῆς Πόλεως καί δέν ἠμέλει, διότι θέλει καί ἡμᾶς ὁ Θεός, νά μή καθήμεθα ἄπρακτοι, ἀλλά νά ἐνεργῶμεν ὅτι δυνάμεθα δι᾿ ὅσα εἶναι πρός βοήθειάν μας, εἰς δέ τόν Θεόν νά ἔχωμεν ὅλην τήν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας μας. Τοιουτοτρόπως καί εἰς τόν παλαιόν καιρόν ὁ Θεός ἐπρόσταξε τόν Ἰησοῦν τοῦ Ναυῆ νά αἰχμαλωτίσῃ διά τῶν στρατευμάτων του τήν πόλιν  Γαί, ὡς εὑρίσκεται γεγραμμένον εἰς τό βιβλίον τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ (κεφ. ζ΄& η΄). Ὁμοίως καί τόν Γεδεών τόν ὥπλισε μέ ὑδρίας (στάμνες) καί λαμπάδας νά νικήσῃ τούς Μαδιανίτας, καθώς περιγράφεται τοῦτο εἰς τό βιβλίον, τό ὀνομαζόμενον Κριταί (ζ΄, 15-23).
μέν Βῶνος λοιπόν προπαρεσκευάζετο ἐνισχύων τήν ἄμυναν τῆς Πόλεως καί τά ἁρμόδια πρός πόλεμον διορθώνων· ὁ δέ Πατριάρχης Σέργιος, κρατῶν τήν ἁγίαν Εἰκόνα τῆς Θεομήτορος, εἰς τήν  ὁποίαν ἦτο ἐζωγραφημένος ὁ Χριστός ὡς Βρέφος κρατούμενον ἐν ταῖς ἀγκάλαις αὐτῆς, περιήρχετο λιτανεύων διά τῶν τειχῶν τῆς Πόλεως καί οὕτω τούς μέν ὑπερασπιστάς αὐτῶν ἐνεψύχωνε καί ἐνίσχυε, τούς δέ πολεμίους βαρβάρους κατεφόβιζε καί εἰς φυγήν προητοίμαζε· ἦτο δέ τότε Ἰούλιος τοῦ ἔτους χκστ΄ (626).
       Μετά τινας ἡμέρας, βλέπων ὁ Πατριάρχης τόν μέν Σάρβαρον μέ τούς Πέρσας ἀπό τό μέρος τῆς Χαλκηδόνος, θέτοντας πῦρ καί κατακαίοντας τά πέριξ χωρία καί φονεύοντας ἀγρίως ἤ αἰχμαλωτίζοντας τούς ἀνθρώπους, τόν δέ Χαγάνον καί τούς ἄλλους Σκύθας ἀπό τό ἄλλο μέρος τῆς Πόλεως  ποιοῦντας τά ὅμοια καί χειρότερα τούτων, ἔλαβεν εἰς τάς χεῖρας του τήν ἀχειροποίητον Εἰκόνα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἤτοι τό Ἅγιον Μανδήλιον καί τό τίμιον καί ζωοποιόν Ξύλον τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, προσέτι δέ καί τήν τιμίαν Ἐσθῆτα τῆς Θεομήτορος καί περιφέρων αὐτά εἰς τά τείχη προσηύχετο μετά δακρύων λέγων· «Ἐξεγέρθητι, Κύριε, ἵνα διασκορπισθῶσιν οἱ ἐχθροί σου καί διαλυθῶσιν ὡς καπνός καί ἀναλύσωσιν ὥσπερ κηρίον ἐνώπιον τοῦ πυρός» (Ψαλμ. ξζ΄, 2-3).
       Μετά τρεῖς ἡμέρας, ἀφ᾿ ἧς ἔθεσαν τό πῦρ καί κατέκαιον τά περίχωρα, ὁ Χαγάνος μέ ὅλον αὐτοῦ τό στράτευμα τῶν πολεμίων κατά τάξιν  ὡπλισμένον καί εἰς τό πλῆθος ἀναρίθμητον, ὥστε δέκα Σκύθαι ἀνελόγουν πρός ἕνα Χριστιανόν. Ἀλλ᾿ ὅμως ἡ Δέποινα Θεοτόκος, ἥτις προπολεμεῖ εἰς τούς κινδύνους τῶν Χριστιανῶν καί ἥτις ἔρχεται ταχέως βοηθός εἰς ἐκείνους, οἵτινες μετά πίστεως τήν ἐπικαλοῦνται, τί ᾠκονόμησεν; Ἔδωκε θάρρος εἴς τινας, οἱ ὁποῖοι ἦσαν ἐντός τῆς Πόλεως καί ἐξῆλθον εἰς τό Ἁγίασμα τῆς Χρυσοπηγῆς, τό ὁποῖον εὑρίσκεται εἰς τήν θύραν τῆς Σηλυβρίας καί τόσον ἐνίκησαν τό στράτευμα τοῦ Χαγάνου, ὥστε τοῦτο ἀπέβη ἀρραβών τῆς καταστροφῆς, τήν ὁποίαν ἔπαθον ὕστερον.
       πό τόν νίκην ταύτην ἔλαβον θάρρος οἱ Πολῖται καί καθ᾿ ἑκάστην ἡμέραν ἐξήρχοντο καί συνεκρούοντο μέ τούς Σκύθας· ἔχοντες δέ τήν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον βοηθόν καί ὑπέρμαχον, αὐτοί μέν ἐπέστρεφον νικηταί, οἱ δέ Σκύθαι ἐνικῶντο πάντοτε καί αἱ τέχναι των ἀπέβαινον εἰς τό ἐναντίον.
       νῷ δέ συνέβαινον ταῦτα, μέ γνώμην τοῦ λαοῦ ὅλου καί  τοῦ Πατριάρχου ἐπορεύθησαν ἀπεσταλμένοι ἄρχοντές τινες ἀπό τήν Πόλιν μέ δῶρα, νά διαπραγματευθῶσι τήν εἰρήνην μέ τόν Χαγάνον. Ἀλλά τό θηρίον ἐκεῖνο μᾶλλον καί ὄχι ἄνθρωπος Χαγάνος ὄχι μόνον δέν ἐδέχθη τούς λόγους των, ἀλλά καί τά δῶρα λαβών, τούς ἐδίωξεν ἀπράκτους, ταῦτα μόνον εἰπών· «Μή ἀπατᾶσθε πιστεύοντες εἰς τόν Θεόν σας, διότι ἐξάπαντος αὔριον θέλω καταλάβει καί ἐρημώσει τήν πόλιν σας...».
       Τούς λόγους αὐτούς ἀκούσαντες οἱ Πολῖται ἀπό τούς ἀπεσταλμένους καί στενάξαντες ἐκ βάθους καρδίας, ὕψωσαν τάς χεῖρας των εἰς τόν οὐρανόν καί ὑπό πολλῶν δακρύων καταβρεχόμενοι, ἐδέοντο τοῦ Θεοῦ λέγοντες: «Κύριε ὁ Θεός ἡμῶν, ὁ ἐν ἀνάγκαις ἀπροσμάχητος βοηθός, Σύ ὅστις ἐναντιοῦσαι τοῖς ὑπερηφάνοις, ὁ ἔχων δύναμιν ἀκαταμάχητον καί Βασιλείαν ἀκατάλυτον, Σύ ὅστις ἤκουσας τούς λόγους τοῦ βαρβάρου, ἀποκρούσαντος τήν εἰρήνην καί ὀνειδίσαντος Σέ τὀν πάντων Δεσπότην, λύτρωσον τήν Πόλιν Σου ταύτην καί τήν κληρονομίαν σου ...».
       λλά ταῦτα μέν καί τά τοιαῦτα ἐδέετο ὁ λαός τῆς Πόλεως· ὁ δέ Χαγάνος ἠβουλήθη νά ἑνωθῇ  μέ τόν Περσικόν στρατόν, ἵνα γίνουν ἰσχυρότεροι καί ἀπό κοινοῦ ἐπιτύχουν τήν ἐκπόρθησιν τῆς Πόλεως· Ὁ θεός ὅμως ἠμπόδισε τό κλίνημα τοῦτο, διότι ἐγερθεῖσαι τρικυμίαι μεγάλαι ἔπνιγον τούς Πέρσας, οἵτινες ἐπεχείρουν νά διέλθουν μέ περάματα πρός τό μέρος τῆς Πόλεως.
       δών τότε ὁ Χαγάνος, ὅτι καί ἀπό τό τέχνασμα αὐτό ἀπέτυχε, συνήθροισε τό στράτευμά του καί ἀπεφάσισεν, ἵνα τήν αὐτήν ἡμέραν ἐπιτεθῇ κατά τῆς Πόλεως ἀπό ξηρᾶς καί θαλάσσης. Κατά δέ τάς ἡμέρας κατά τάς ὁποίας ἡτοιμάζοντο οἱ στρατιῶται διά τόν πόλεμον, αὐτός, λαβών ὅσους εἶχεν ἱππεῖς ἐκλεκτούς, περιήρχετο τόν Γαλατᾶν καί τά παράλια, ἕως εἰς τήν Μαύρην Θάλασσαν, ἐπιδεικνύων  εἰς τούς Πέρσας τήν δύναμίν του καί τά στρατεύματά του, τά ὁποῖα εἶχεν. Ὁμοίως καί ὁ Σάρβαρος ἀπό τό ἄλλο μέρος τῆς Ἀνατολῆς, τό αὐτό ἐποίει. Μάλιστα δέ ὁ μέν Χαγάνος ἀπό τό μέρος τῆς Δύσεως, ὁ δέ Σάρβαρος ἀπό τό μέρος τῆς Ἀνατολῆς, ὡς θηρία ἄγρια καί ἀνήμερα ὡρύοντο κατά τῆς Πόλεως προσβλέποντες αὐτήν ὡς ἕτοιμον θήρευμα.
       λλά τίς λαλήσῃ τά θαυμάσια τοῦ Θεοῦ, τά ὁποῖα ἔγιναν τότε; Ποῖος δέ νά ἐξιστορήσῃ ἀξίως τήν βοήθειαν τῆς Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου, τήν ὁποίαν ἔλαβον οἱ Πολῖται; Διότι ὁ Χαγάνος κατέκλυσεν ἀπό μονόξυλα τόν Κεράτιον κόλπον, βουλόμενος ἀπό μέν τῆς θαλάσσης νά καταστρέψῃ τό ἕν μέρος τῆς Πόλεως, ἀπό δέ τῆς ξηρᾶς τό ἄλλο. Τόσον ὅμως πλῆθος Σκυθῶν εἰς ἕκαστον μέρος τῆς Πόλεως ἐφόνευσαν οἱ Χριστιανοί, ὥστε οἱ ζῶντες Σκύθαι δέν ἐπρολάμβανον νά θάπτωσι τούς φονευομένους. Τά μονόξυλα δέ, ὅσων ἐπολέμουν ἀπό θαλάσσης, λόγῳ ἐνσκυψάσης μεγάλης τρικυμίας καί ἰσχυροῦ ἀνεμοστροβίλου, ἐβυθίσθησαν ἅπαντα, ἔμπροσθεν τοῦ Ναοῦ τῆς Θεοτόκου τῶν Βλαχερνῶν. Ἀληθῶς μέγα καί παράδοξον θαῦμα ἐγένετο τότε· ἡ θάλασσα ὕψωνεν ὡς ὄρη τά κύματα αὐτῆς καί ὡς ἄγριον θηρίον  ἐδαιμονίζετο κατ᾿ ἐπάνω τῶν ἐχθρῶν τῆς Θεομήτορος καί μέ μανίαν μεγάλην ἐβύθισε ἀνηλεῶς τούς Σκύθας, ὅπως ποτέ ἡ Ἐρθρά θάλασσα τούς Αἰγυπτίους, διώκοντας τόν πάλαι Ἰσραήλ.
       Τοιουτοτρόπως ἡ Δέσποινα Θεοτόκος πολεμοῦσα καί ὑπερμαχοῦσα διά τήν Πόλιν της, ἐνίκησε καί ἀπό θαλάσσης ἄνευ μάχης τούς ἐχθρούς της. Τότε δέ καί αὐτός ὁ Χαγάνος καθήμενος ἐφ᾿ ὑψηλοῦ τόπου, βλέπων διά τῶν ἰδίων του ὀφθαλμῶν τήν ἀπώλειαν τῶν στρατιωτῶν του, ἔτυπτε τά στήθη του καί τό πρόσωπόν του. Οἱ δέ Χριστιανοί μόλις ἔμαθον τήν καταστροφήν τῶν βαρβάρων εἰς τήν θάλασσαν, παρευθύς μέ τήν δύναμιν τοῦ Θεοῦ ἰσχύν λαβόντες καί εἰς τήν βοήθειαν τῆς Παναγίας θαρρήσαντες, ἤνοιξαν τάς θύρας τῶν τειχῶν καί μέ βοήν καί ἀλαλαγμόν ἔδραμον κατ᾿ ἐπάνω τῶν ἐχθρῶν των. Τόση δέ χαρά καί δύναμις περιεχύθη τότε εἰς τούς Χριστιανούς, εἰς δέ τούς βαρβάρους δειλία, ὥστε καί γυναῖκες καί παιδία ὥρμησαν κατά τοῦ στρατεύματος τῶν Σκυθῶν.
       φοῦ δέ παρῆλθεν ἡ ἡμέρα ἐκείνη καί ἔγινε νύξ, συνήθροισαν οἱ ὑπολειφθέντες βάρβαροι ὅλα τά ξυλόκαστρα τά ὁποῖα εἶχον κάμει διά τόν πόλεμον τοῦ τείχους καί τά κατέκαυσαν  μόνοι των. Ὁ δέ πατριάρχης Σέργιος καί ὁ λοιπός λαός ἄραντες τάς χείρας των εἰς τόν οὐρανόν, ηὐχαρίστουν τόν Θεόν μετά δακρύων λέγοντες· «Ἡ δεξιά σου χείρ, Κύριε, ἔθραυσε τούς ἐχθρούς καί μέ τό πλῆθος τῆς δόξης σου συνέτριψας τούς ὑπεναντίους» (Ἔξ. ιε΄, 6-7). Καί ὁ μέν λαός οὕτω προσηύχετο, εὐχαριστῶν τόν Θεόν, οἱ δέ ἄπιστοι, Χαγάνος καί Σάρβαρος, ἔφυγον διά τούς τόπους των, κατησχυμμένοι.
       Τοιουτοτρόπως ἡ Παναγία, ἐποίησε τήν μεγάλην καί παράδοξον σωτηρίαν εἰς τούς ἐλπίσαντας ἐπ᾿ αὐτήν.
       Διά τήν εὐεργεσίαν ταύτην πρός ἐνθύμησιν ποιοῦμεν καί ἡμεῖς τήν παροῦσαν ἀγρυπνίαν. Ἐπειδή δέ οἱ  τότε πιστοί, ὄρθιοι ἰστάμενοι καθ᾿ ὅλην τήν νύκτα ηὐχαρίστουν τήν Παναγίαν Θεοτόκον, διά τοῦτο ὠνομάσθη ἡ τοιαύτη Ἀκολουθία Ἀκάθιστος. Ἐξαιρἐτως μάλιστα ἔψαλλον καθ᾿ ὅλην τήν νύκτα τούς εἴκοσι τέσσαρας Οἴκους τῆς Θεοτόκου, ἀπό τότε δέ ἐπικρατεῖ ἡ τοιαύτη Ἀκολουθία νά ψάλληται εἰς πᾶσαν πόλιν καί χώραν.
       θεν, ἀπονέμοντες καί ἡμεῖς  εὐχαριστίαν, σεβασμόν καί εὐγνωμοσύνην πρός τήν Πάναγνον Μαριάμ, διά τάς ἀπείρους εὐεργεσίας Της, ἄς ὑψώσωμεν τό ὄμμα καί τήν διάνοιαν ἐνώπιον τοῦ θρόνου Της καί ἄς ἀναβοήσωμεν: «Σύ μέν, ὦ Δέσποινα Θεοτόκε, τήν φιλανθρωπίαν ἐκ φύσεως ἔχουσα, δέν ἔλειψας ποτέ προνοουμένη διά τό γένος μας· ἀλλ᾿ ὡς Μήτηρ τοῦ γένους τῶν Χριστιανῶν φιλόπαις καί φιλόστοργος, οὕτω πάντοτε χαρίζεις εἰς ἡμᾶς τάς εὐεργεσίας καί διασῴζεις καί περισκέπεις καί φυλάττεις καί ἐλευθερώνεις ἡμᾶς ἐκ τῶν κινδύνων καί λυτρώνεις ἀπό μυρίους πειρασμούς. Ἡμεῖς δέ διά ταῦτα Σέ εὐχαριστοῦμεν, ψάλλομεν τάς χάριτάς Σου, δέν κρύπτομεν τάς εὐεργεσίας Σου, τήν πρόνοιάν σου μεγαλύνομεν, τήν προστασίαν Σου ὑμνοῦμεν, τήν βοήθειάν σου δοξολογοῦμεν καί τά θαύματά σου ἐνθυμούμενοι, ὅτι ἐκ μεγάλων  κινδύνων ἠλευθερώθημεν διά Σοῦ, ταύτην τήν εὐχαριστήριον ὑμνῳδίαν ὡς χρέος ἀποδίδομεν. Εἰς δέ τούς ἐνεστῶτας κινδύνους, παρακαλοῦντες τήν ὀξυτάτην Σου βοήθειαν, δεόμεθα τῆς εὐσπλαχνίας σου, ἀφάνισον τά ἐν μέσῳ ἡμῶν σκάνδαλα· διασκόρπισον τό νέφος τῆς ἁμαρτίας· παῦσον τούς πολέμους· καταπράυνον τήν καθ᾿ ἡμῶν κινουμένην δικαίαν ὀργήν τοῦ Θεοῦ· δός γαλήνην καί εἰρήνην εἰς τούς δούλους σου· πλήθυνον ὡς καί πρότερον τάς εὐεργεσίας Σου. Ταῦτα παρά Σοῦ δεόμεθα, ἵνα διαπαντός κηρύττωμεν καί δοξάζωμεν τά Σά θαυμάσια».

Γένοιτο!

«Ταῖς τῆς Σῆς Ὑπερμάχου τε
 καί Ἀπροσμάχου Μητρός πρεσβεῖες,
 Χριστέ ὁ Θεός, τῶν περικειμένων καί ἡμᾶς ἀπάλλαξον συμφορῶν καί ἐλέησον ἡμᾶς,
ὡς μόνος φιλάνθρωπος».
Ἀμήν
ΠΗΓΗ: Μ.Συναξαριστής + Ματθαίου Βίκτωρος 

 Σημείωση ἀπό τόν ΠΑΤΜΙΟ: Τό ἀνωτέρω "Συναξάριο"ἀναγινώσκεται στήν Ἱερά Μονή Πάτμου κατά τήν Ἀκολουθία τοῦ  Ἀκαθίστου, ὁ ὁποῖος τελεῖται μέ τό παλαιό Τυπικό καί μάλιστα οἱ Οἶκοι ἀναγινώσκονται ἐντός τοῦ  Ἱεροῦ Βήματος, ἔμπροσθεν τῆς Ἁγίας Τραπέζης ἐπί τῆς ὁποίας εἶναι τοποθετημένη ἡ Εἰκόνα τῆς Παναγίας (τοῦ Γραβᾶ).

 

Κυριακή 10 Απριλίου 2016

«Η Ρίζα του Ιεσσαί»



 Συμβολισμοί και Θαύματα της εικόνας

riza-toy-iessai
Ονομάζεται η εικόνα «Ρίζα του Ιεσσαί», διότι η Παναγία μας προέρχεται εκ του Ιεσσαί κατά σάρκα. Ο Ιεσσαί δε ήτο πατέρας του Προφητάνακτος Δαυίδ.
Εικονίζεται εις αυτήν την εικόνα η Υπεραγία Θεοτόκος ένθρονος, ενώ εκατέρωθεν Αυτής υπάρχουν οι κλάδοι ενός δένδρου. Εις το κάτω μέρος της εικόνος βλέπουμε τον Ιεσσαί εξαπλωμένον, ως να είναι η ρίζα του δένδρου, του οποίου βλέπουμε τους κλάδους, δεξιά και αριστερά του θρόνου της Παναγίας.
Εις το πρώτο σκαλί του θρόνου, και προς το κεφάλι του Ιεσσαί αναγράφεται η λέξις «Ιεσσαί» (ανορθόγραφα). Προς την μεριά δε των ποδών του Ιεσσαί αναγράφεται η χρονολογία 1790.
Εις τους κλάδους του δένδρου, κάθονται οι προφήται οι οποίοι έχουν προφητεύσει εις την Παλαιάν Διαθήκην για την Παναγία μας.
Ο κάθε δε προφήτης κρατάει ταυτόχρονα α) ειλητάριον, το οποίον περιέχει την προφητεία, την οποίαν εξανήγγειλε και β) ένα μικρό ομοίωμα, το οποίον παρουσιάζει εποπτικά την προφητεία του.
Έτσι λόγου χάριν:
Επάνω αριστερά, όπως βλέπουμε την εικόνα, έχουμε τον Προφήτη Μωϋσήν να κρατά ειλητάριον, το όποιον αναφέρει την προφητεία του. Ό πρ. Μωϋσης ως γνωστόν εκ της Παλαιάς Διαθήκης είδε δραμα εις το Όρος Σινά την βάτο, η όποία κατεφλέγετο, ένώ δεν κατεκαίετο· το όραμα δε αύτό προετύπωνε την Ύπεραγία Θεοτόκο, και την κατά σάρκα γέννηση τοϋ Κυρίου μας Ίησοϋ Χριστού.
Με το αριστερό του χέρι ό πρ. Μωϋσης κρατάει ενα μικρό ομοίωμα μιας βάτου καιομένης, και μη κατακαιομένης, σύμφωνα με την προφητεία. Κάτωθεν του πρ. Μωϋσέως, ευρίσκεται ο προφήτης Ααρών, του οποίου -κατά την Παλαιά Διαθήκη- εβλάστησε η ράβδος του. Δια τούτο και εικονίζεται ο πρ. Ααρών να κρατά ειλητάριον, το οποίον αναφέρει την προφητεία του, ταυτόχρονα δε κρατά και μία ράβδο η οποία εβλάστησε (κατά το περιεχόμενον της προφητείας του). Ούτω καθ” εξής και οι άλλοι προφήται.
Η εικόνα προέρχεται από την Καππαδοκία εκ του χωρίου Σούβερμεζ (Φλογητά). Έχει διαστάσεις 38 Χ 60 εκατοστά περίπου. Ήλθε εις την Ελλάδα περί τα μέσα της δεκαετίας του 1920, κατά την «ανταλλαγή». Την έφερε ο παππούς μου Αργύριος.
Θαύματα της Εικόνος (εξ όσων γνωρίζουμε)
α) «Κρατάει» νομίσματα κέρματα (άνευ τινός κολλητικής ουσίας, π.χ. κεριού)
β) Ευωδιάζει. Ευωδιάζουν και αντίτυπα της.
γ) Κατά την νύκτα που κοιμήθηκε ο παππούς μου (Αργύριος), η εικόνα έπεσε από τα εικονίσματα, όπου ήταν κρεμασμένη. Και ενώ κάτωθεν της εικόνος ευρισκόταν τα παιδιά του παππού μου (ο θείος μου Ιωάννης, και η θεία μου Δέσποινα, η μετέπειτα Δικαία μοναχή), όπου και εκοιμώντο, η εικόνα δεν έπεσε στα κεφάλια τους, αλλά έπεσε προς την πλευρά των ποδιών των παιδιών, σταθείσα μάλιστα εις ορθίαν θέσιν. Αυτό το γεγονός συνέβη το 1933.
δ) Η εικόνα εδάκρυζε τρεις ημέρες πριν εισβάλλουν οι Γερμανοί στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 1941. Η Παναγία μας συνέπασχε εις τα δεινά…
ε) Κάποιας κυρίας γειτόνισσάς μας, Φανής ονόματι, το παιδί ησθένησε· πήρε η εν λόγω κυρία την εικόνα μας σπίτι της για 40 ημέρες, και αφού παρεκάλεσε την Παναγία μας, με δεήσεις και ικεσίες να θεραπεύσει το παιδί της, πέτυχε του ποθουμένου της. Η Παναγία μας θεράπευσε το παιδί της.
στ) Γεννήθηκα από θαύμα αυτής της Εικόνος. Η μητέρα μου, μη μπορώντας να τεκνοποιήσει, προσέτρεξε εις την Παναγία μας -μέσω αυτής της εικόνος- και την παρεκάλεσε να της χαρίσει ένα παιδάκι, και κατόπιν να της το αφιερώσει. Η Παναγία μας δε εισήκουσε την δέηση της μητρός μου. (Το «παιδάκι» είναι ο υπογράφων…)
Έκτοτε και εις όλην μου την ζωή, συμβαίνει να έχω βαρύτατες και πολυχρόνιες ασθένειες, όμως χάρις εις την Παναγία μας ζω! Άλλες δε ασθένειές μου -κατά τους γιατρούς ανίατες- τις εθεράπευσε η Παναγία μου (μας). Με αξίωσε δε να γίνω και μοναχός, όπως μου έταξε η μητέρα μου, για να την υπηρετώ, και να την δοξάζω – Αμήν!
ζ) Θαυματούργησε πλαστικοποιημένο εικονάκι, αντίτυπο αυτής της εικόνος («Ρίζης του Ιεσσαί»). Ο πατέρας ενός γνωστού μου -ονόματι Αναστασίου- ευρίσκετο για 4 ημέρες σε αναισθησία (αφασία). Αυτός λοιπόν ο γνωστός μου Αναστάσιος, έβαλε εις το προσκεφάλι του ένα εικονάκι (αντίτυπο αυτής της εικόνος)· το αποτέλεσμα; Την επόμενη ημέρα σηκώθηκε ο πατέρας του.
πηγή: eikonia.gr

Γρηγόριος ο Ε´


Πατριάρχης Γρηγόριος Ε´

τοῦ Ἀριστοτέλη Βαλαωρίτη

Ἀναστηλώνεται ὁ Μωρηᾶς... Ἡ Ρούμελη μουγκρίζει
Ἱδρώνουν αἷμα τὰ βουνά, τὸ δάκρυ πλημμυρίζει
Παντοῦ παράπονο βαθὺ κι ἀλαλαγμοὶ καὶ θρῆνοι
Διαβαίνει μαύρ᾿ ἡ ἄνοιξη Τὰ ρόδα μας, οἱ κρίνοι.
Λησμονημένοι τήκονται καὶ τὰ πουλιὰ σκιασμένα.
Ἀφήνουν ἔρμη τὴ φωλιὰ καὶ φεύγουνε στὰ ξένα
Στοῦ Γερμανοῦ τὸ μέτωπο κρυφὰ γλυκοχαράζει
τοῦ Γένους τὸ ξημέρωμα πᾶσα ματιά του σφάζει
Διωγμέν᾿ ἀπὸ τὸν Κάλαμο, μὲ τὴν ψυχὴ ῾ς τὸ στόμα.
Χιλιάδες γυναικόπαιδα, δὲ βρίσκουν φούχτα χῶμα.
Νὰ μείνουν ἀκυνήγητα κι ὁ Χάρος δεκατίζει
Ρυάζεται ὁ Βάλτος, σὰ θεριὸ τὴ χαίτη του ἀνεμίζει
Φλόγα παντοῦ καὶ σίδερο δὲ θ᾿ ἀπομείνῃ λόθρα.
Στὴν Κιάφα νεκρανάσταση ῾ς τοῦ Πέτα καταβόθρα
Πέτρα δὲ μένει ἀσάλευτη κλαρὶ χωρὶς κρεμάλα
Κι ὅταν τὸ χέρι ἐχόρταινε κ᾿ ἔπεφτε στομωμένο
Νὰ ξανασάνει τὸ σπαθὶ ῾ς τὴ θήκη ξαπλωμένο.
Ἐφώναζε ὁ ἀντίλαλος «Χτυπᾶτε πολεμάρχοι!
Ἀπ᾿ ἄκρη ῾ς ἄκρη ὁ χαλασμός· Κρεμοῦν τὸν Πατριάρχη.»

Τὸ σχοινὶ τοῦ Πατριάρχη

Πῶς μᾶς θωρεῖς ἀκίνητος;
  ποῦ τρέχει ὁ λογισμός σου, τὰ φτερωτά σου τὰ ὄνειρα;
Γιατί στὸ μέτωπό σου
  νὰ μὴ φυτρώνουν, γέροντα, τόσες χρυσὲς ἀχτίδες,
ὅσες μᾶς δίδ᾿ ἡ ὄψη σου παρηγοριὲς κ᾿ ἐλπίδες;
Γιατί στὰ οὐράνια χείλη σου
  νὰ μὴ γλυκοχαράζει, πατέρα, ἕνα χαμόγελο;
Γιατί νὰ μὴ σπαράζει μέσα στὰ στήθη σου ἡ καρδιά,
καὶ πῶς στὸ βλέφαρό σου
  οὔτ᾿ ἕνα δάκρυ ἐπρόβαλε, οὔτ᾿ ἔλαμψε τὸ φῶς σου;

Ὁλόγυρά σου τὰ βουνὰ
  κ᾿ οἱ λόγγοι στολισμένοι τὸ λυτρωτή τους χαιρετοῦν.
Ἡ θάλασσ᾿ ἀγριωμένη
  ἀπὸ μακρὰ σ᾿ ἐγνώρισε καὶ μ᾿ ἀφρισμένο στόμα φιλεῖ,
πατέρα μου γλυκέ,
  τὸ ἐλεύθερο τὸ χῶμα, ποὺ σὲ κρατεῖ στὰ σπλάγχνα του.

Θυμᾶται τὴν ἡμέρα, πατέρα μου, σ᾿ ἐδέχτηκε.
Θυμᾶται στὸ λαιμό σου τὸ ματωμένο τὸ σχοινί,
καὶ στ᾿ ἅγιο πρόσωπό σου τ᾿ ἄτιμα τὰ ραπίσματα,
τὸ βόγγο, τὴ λαχτάρα, τοῦ κόσμου τὴν ποδοβολή.
Θυμᾶται τὴν ἀντάρα, τὴν πέτρα ποὺ σοῦ ἐκρέμασαν,
  τὴ γύμνια τοῦ νεκροῦ σου,
τὸ φοβερὸ τὸ ἀνέβασμα τοῦ καταποντισμοῦ σου.

Τὸ μάρμαρο μένει βουβὸ καὶ θὲ νὰ μείνει ἀκόμα,
ποιὸς ξέρει ὡς πότ᾿ ἀμίλητο τὸ νεκρικό σου στόμα.
Κοιμᾶται κι ὀνειρεύεται καὶ τότε θὰ ξυπνήσει,
ὅταν στὰ δάση, στὰ βουνά, στὰ πέλαγα,
  βροντήσει τὸ φοβερό μας κήρυγμα.
«Χτυπᾶτε, πολεμάρχοι!
  Μὴ λησμονεῖτε τὸ σχοινί, παιδιά, τοῦ πατριάρχη!»

ΠΗΓΗ:  http://users.uoa.gr/

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Ε΄ (10 Ἀπριλίου)



 Άγιος Γρηγόριος Ε' Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Ο Εθνομάρτυς Γρηγόριος ο Ε΄
ν γχόνη κν τέθνηκας Πατριάρχα,
μως γε ε ζς ν δμ τ θεί.
Τ
δεκάτ Πατριάρχης θμα γέγον’ ονεκα θνους.
Βιογραφία
Ο Άγιος Γρηγόριος, κατά κόσμο Γεώργιος Αγγελόπουλος, γεννήθηκε στη Δημητσάνα το έτος 1745 μ.Χ., από ευσεβείς και ενάρετους γονείς, τον Ιωάννη και την Ασημίνα. Το 1767 μ.Χ. μετέβη στη Σμύρνη, κοντά στον θείο του εκκλησιάρχη Μελέτιο, παρακολουθώντας μαθήματα στην Ευαγγελική Σχολή. Στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας στην Πάτμο από τον Δανιήλ Κεραμέα. Μετά τις σπουδές του ήλθε στην αυτοκρατορική μονή της Μεταμορφώσεως των Στροφάδων νήσων, όπου εκάρη μοναχός λαμβάνοντας το όνομα Γρηγόριος. Από εκεί τον κάλεσε ο Μητροπολίτης Σμύρνης Προκόπιος και τον χειροτόνησε αρχιδιάκονό του. Όταν αργότερα χειροτονήθηκε πρεσβύτερος, επέστρεψε στη Δημητσάνα και έδωσε 1.500 γρόσια για την στέγαση των απόρων φοιτητών.

Ο Άγιος Γρηγόριος μυήθηκε στην Φιλική εταιρεία από τον Ιωάννη Φαρμάκη περί τα μέσα του έτους 1818 μ.Χ. στο Άγιον Όρος. «
δειξεν εθς ζωηρότατον νθουσιασμν πρ το πνεύματος ατς» και «ηχήθη π καρδίας», για την επιτυχία του σκοπού της.

Στις 19 Αυγούστου 1785 μ.Χ. εκλέγεται οικουμενικός Πατριάρχης και παραμένει στον πατριαρχικό θρόνο μέχρι τον Δεκέμβριο του 1798 μ.Χ.. Κατά το έτος αυτό καθαιρείται από την Πύλη, διότι θεωρήθηκε ανίκανος να διατηρήσει την υποταγή των Χριστιανικών λαών κάτω από τον Τουρκικό ζυγό και εξορίζεται στο Άγιον Όρος. Το 1818 μ.Χ. κλήθηκε για τρίτη φορά στον Οικουμενικό θρόνο, στον οποίο και παρέμεινε μέχρι την ημέρα του μαρτυρικού του θανάτου.

Ο Κωνσταντίνος Κούμας αναφέρει ότι ο Άγιος Γρηγόριος δεν ήταν μόνο «σεμν
ς τ θος, λιτς τν δίαιταν, ταπεινς τν στολήν, ζηλωτς τς πίστεως, δραστηριότατος ες λα τ ργα του», αλλά ήταν και «καμπτος ες τς δέας του κα δν τν μελε δι κανν ναντίων, ταν πεφάσιζε τίποτε». Και ο Γρηγόριος αποφάσισε. Έταξε ως σκοπό στην ζωή του να υπηρετήσει πιστά το δούλο Γένος και να βοηθήσει με όλες τις δυνάμεις του και με την ζωή του στην απελευθέρωση από τον Τουρκικό ζυγό. Για την πραγματοποίηση του σκοπού του χρησιμοποιούσε όλη του τη διπλωματική δεξιοτεχνία.

Στην προσπάθειά του ο Εθνομάρτυρας να διασώσει τον Ελληνικό πληθυσμό από την σφαγή και συγχρόνως να παραπλανήσει τον Σουλτάνο και να δώσει την ευκαιρία στους αγωνιστές να εργάζονται ανενόχλητοι, αναγκάσθηκε να αφορίσει τους επαναστάτες.

Συντριπτική απάντηση στους κατήγορους του Γρηγορίου θα δώσει ο Αλέξανδρος Υψηλάντης με τις οδηγίες που έστειλε από το Κισνόβιο της Βεσσαραβίας στους αρχηγούς της Πελοποννήσου: «
μν Πατριάρχης βιαζόμενος παρ τς Πόρτας σς στέλλει φοριστικ κα ξάρχους, παρακινώντας σας ν νωθτε μ τν Πόρταν. σες μως ν θεωρτε τατα ς κυρα καθόσον γίνοντα μ βίαν κα δυναστείαν κα νευ θελήσεως το Πατριάρχου». «ς μν λησμονήσωμεν τι πάρχουν περιστάσεις καθ’ ς παιτονται θυσίαι μεγαλύτεραι κα ατς τς θυσίας τς ζως κα τι νίοτε μαρτυρικ ζω εναι πικρότερον λλ πλέον πιβεβλημένον καθκον κα ατο το μαρτυρικο θανάτου. Κα ατν τν πέρτατην θυσίαν προσέφερεν οίδιμος Πατριάρχης, στις συνησθάνθη συναίσθημα πικρότερον κα ατο το θανάτου, ταν θυσιάζων πάντα γωισμν κα ποβλέπων ες τ ληθινν συμφέρον, ναγκάσθη ν θέση τν πογραφν του κάτωθι γγράφου καταδικάζοντας τ κίνημα, πρ τς πιτυχίας το ποίου λοψύχως ηχετο κα εργάζετο. πογράφων, πεμάκρυνε τς πονοίας τς Πύλης περ συμμετοχς ες τ κίνημα πισήμων κύκλων, μ πογράφων, θ πεβεβαίου τς πονοίας, τε δειν πιπίπτουσα τιμωρία το τυράννου κατ τν βυσσοδομούντων, θ νέκρου τ κίνημα πρν κραγ. λλως οίδιμος Πατριάρχης μετ θαυμαστς γκαρτερήσεως πέστη τ μαρτύριον, ταν πέστη τ μαρτύριον, ταν πέστη ρα, καίτοι δύνατο ν σωθ δι τς φυγς».

Είναι χαρακτηριστική η επιστολή που έστειλε ο Άγιος Γρηγόριος στις 26 Δεκεμβρίου 1820 μ.Χ. στον Επίσκοπο Σαλώνων Ησαΐα και πολύτιμη από ιστορική άποψη, γιατί αποδεικνύει πως ο Εθνομάρτυς παρακολουθούσε όλα όσα συνέβαιναν στην Ελλάδα, σε όλες του τις λεπτομέρειες και τις προετοιμασίες για την επανάσταση: «
μφοτέρα τς τιμίας πιστολς, δι το γαθο Φοντα Γαλαξειδιώτου, σφαλς δεξάμην κα τος ν ατας τιμίους λόγους γνων. χεμυθείας, δελφέ, μεγίστη χρεία κα προφύλαξις περ πν διάβημα, ο γρ χρόνοι πονηρο εσι κα ν τας φιλοπατριώταις στι κα μοχθηρν ζύμη, φ’ ς ς π ψωραλέου προβάτου φυλάττεσθε. Κακν γρ πολλο μηχανώνται δι τ τς φιλοπλουτίας γκλημα. Δι τν γαθν μερίδα ξελέξω κοινολογν μοι μπιστευομένοις πατριώταις, τ χεμυθείας δεόμενα. Ο Γαλαξειδιώται, ος πιστέλλεις μοι συνεχς, πεφροντισμένως νεργούσι, κα φ’ ν γνω δύνατον ντ παντς τιμίου οδ’ λάχιστον λόγον ρκος δόντων φυγείν. Ο μόνον τ σά, λλ κα τ τν ν Μορέ δελφν γράμματα κομίζουσι μοι. το Παπανδρέα πρξις πατριωτικ μν τος γινώσκουσι τ μύχια, κατακρίνουσι δ ο μ εδότες τν νδρα. Κρυφ περασπίζου ατόν, ν φανερ δ γνοιαν ποκρίνου, στι δ’ τε κα πίκρινε τος θεοσεβέσιν δελφος κα λλοφύλοις. δα πράυνον τν Βεζύρην λόγοις κα πόσχεσιν, λλ μ παραδοθήτω ες λέοντος στόμα. σπασον ον τας μας εχας τος νδρείους δελφούς, προτρέπων ες κρυψίνοιαν δι τν φόβον τν ουδαίων. νδρωθήτωσαν σπερ λέοντες κα ελογία το Κυρίου κρατύνει ατούς, γγς δ’ στι το Σωτρος τ Πάσχα. Α εχα τς μς μετριότητος π τς κεφαλς σου, δελφέ μου ασαΐα. Γεωργο καμάτως κα λβια γεώργια δώσοι σοι Πανύψιστος».

Ο Άγιος Γρηγόριος συνιστούσε τον αγώνα για την ελευθερία και τον ενίσχυε με κάθε μέσο. Ήταν αποφασισμένος να θυσιασθεί για την Πατρίδα. «Χρεωστο
μεν», έλεγε, «ν ποιμαίνωμεν καλς τ ποίμνιά μας κα χρείας τυχούσης ν κάμωμεν, πως καμεν ησος δι’ μς δι ν μς σώση....».

Σε επιστολή που έστειλε προς τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, έγραφε: «Συλλειτουργ
ν Χριστ κα λίαν γαπητ δελφέ. λαβον τν π 20 πριλίου πιστολήν σου. πόφασίς μου περ μελετωμένης νορθώσεως «σχολς» τς φιλτάτης πατρίδος εναι τοιαύτη, ς δική σας. πως θέλς μάθει κα παρ το δίου. Τ κιβώτιον το λέους πρέπει ν μψυχωθ. Κα τν βουλν το Κυρίου νθρώπιναι δυνάμεις δν δύνανται ν τν μεταβάλουν. Γενηθήτω τ θέλημά Του».

Κάτω από την λέξη «σχολήν» υπονοούσαν την Ελληνική Επανάσταση. Οι Φιλικοί μάλιστα ονόμασαν επιστάτες της σχολής τον Οικουμενικό Πατριάρχη Γρηγόριο και τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Πολύκαρπο.

Όταν σε μια συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο Μητροπολίτης Δέρκων Γρηγόριος προέτρεψε τον Πατριάρχη να μεταβούν στην Πελοπόννησο για να τεθούν επικεφαλής της Επαναστάσεως, ο Γρηγόριος ο Ε' απάντησε: «Κα
γ ς κεφαλ το θνους κα μες ς Σύνοδος φείλομεν ν ποθάνωμεν δι τν κοινν σωτηρίαν. θάνατος μν θ δώση δικαίωμα ες τν Χριστιανοσύνην ν περασπίση τ θνος ναντίων το τυράννου. λλ’ ν πάγωμεν μες ν θαρρύνωμεν τν πανάστασιν, τότε θ δικαιώσωμεν τν Σουλτάνον ποφασίσαντα ν ξολοθρεύση λον τ θνος».

Όταν μερικοί προσπάθησαν να τον πείσουν να φύγει από την Κωνσταντινούπολη και να σώσει τον εαυτό του, ο καλός ποιμένας απάντησε: «Μ
προτρέπετε ες φυγήν. Μάχαιρα θ διέλθη τς ρύμας τς Κωνσταντινουπόλεως κα λοιπν πόλεων τν χριστιανικν παρχιν. μες πιθυμετε πως γ μεταμφιεζόμενος καταφύγω ες πλοον κλεισθ ν οκί οουδήποτε εεργετικο μν Πρεσβευτο, ν’ κούω δ κεθεν πς ο δήμιοι κατακρεουργούσι τν χηρεύοντα λαόν. Οχί! γ δι τοτο εμαι Πατριάρχης, πως σώσω τ θνος μου, οχ δ πως θ θεωρήσωσιν διαφόρως πς πίστις ατν ξυβρίσθη ν τ προσώπ μου. Ο λληνες, ο νδρες τς μάχης, θ μάχωνται μετ μεγαλυτέρας μανίας, περ συχνάκις δωρεται τν νίκην. Ες τοτο εμαι πεπεισμένος. Βλέπετε μεθ’ πομονς ες τι κα ν μο συμβ. Σήμερον (Κυριακ τν Βαΐων) θ φάγωμεν χθες, λλ μετ τίνας μέρας κα σως κα ταύτην τν βδομάδα ο χθες θ μς φάγωσιν… Ναί, ς μ γίνω χλεύασμα τν ζώντων. Δν θ νεχθ στε ες τς δος τς δησσο, τς Κερκύρας κα τς γκνος διερχόμενον ν μέσ τν γυιν ν μ δακτυλοδείκτωσι λέγοντες: “δο ρχεται φονες Πατριάρχης”. ν τ θνος μου σωθ κα θριαμβεύση, τότε πέποιθα θ μο ποδώση θυμίαμα παίνου κα τιμν, διότι ξεπλήρωσα τ χρέος μου… πάγω που μ καλε νος μου, μέγας κλρος το θνους κα Πατρ οράνιος, μάρτυς τν νθρωπίνων πράξεων».

Ο Γρηγόριος ο Ε', ο φλογερός αυτός Ιεράρχης, ακολούθησε τον δρόμο του. Σάρκωσε ολόκληρο το υπόδουλο Γένος. Επωμίσθηκε το σταυρό του. Ανέβηκε το Γολγοθά του. Δέχθηκε ραπίσματα, χλευασμούς, εμπτυσμούς και τέλος τον θάνατο με απαγχονισμό. Μπροστά στο Πατριαρχείο, την ημέρα του Πάσχα του 1821, οι Τούρκοι κρέμασαν τον Πατριάρχη.

Ο απαγχονισμός του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄Στο έγγραφο της καταδίκης του (τουρκιστί «γιαφτάς»), αναφέρεται η αιτία του απαγχονισμού του: «.…λλ’ πιστος πατριάρχης τν λλήνων… ξ ατίας τς διαφθορς τς καρδίας του, χι μόνον δν εδοποίησεν οδ’ παίδευσε τος πατηθέντας, λλ καθ’ λα τ φαινόμενα το κα ατός, ς ρχηγός, μυστικς συμμέτοχος τς παναστάσεως… ντ ν δαμάσ τος ποστάτας κα δώση πρτος τ παράδειγμα τς ες τ καθήκοντα πιστροφς τν, πιστος οτος γινεν πρωταίτιος λων τν νεφυεισν ταραχν.

Ε
μεθα πληροφορημένοι τι γεννήθη ν Πελοποννήσ κα τι εναι συνένοχος λως τν ταξιν, σας ο ποπλανηθέντες ραγιάδες πραξαν κατ τν παρχίαν Καλαβρύτων…

πειδ πανταχόθεν βεβαιώθημεν περ τς προδοσίας του χι μόνος ες βλάβην τς ψηλς Πύλης, λλ κα ες λεθρον ατο το θνους του, νάγκη το ν λείψη νθρωπος οτος π το προσώπου τς γς κα δι τοτο κρεμάσθη πρς σωφρονισμ τν λλων».

Ένα χρόνο μετά τον απαγχονισμό και την μεταφορά του τιμίου λειψάνου του από τον πλοίαρχο Μ. Σκλάβο στην Οδησσό της Ρωσίας, ο Ζακυνθινός ιερωμένος Οικονόμος Νικόλαος Κοκκίνης, μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Ζακύνθου, εφημέριος τότε του παλαίφατου ναού της Οδηγήτριας και φλογερότατος Φιλικός, ευαισθητοποιημένος από την θυσία του Πατριάρχη, συνθέτει Ακολουθία προς τιμήν του νέου Ιερομάρτυρα, κάτι που αποδεικνύει περίτρανα ότι ο Άγιος Γρηγόριος στη συνείδηση του Γένους κατέκτησε αμέσως με το τίμιο αίμα του θέση Αγίου.

Το 1871 μ.Χ. η Εκκλησία της Ελλάδος θεώρησε επιβεβλημένο να μετακομίσει το τίμιο λείψανό του από την Οδησσό στην απελεύθερη Αθήνα. Για τον σκοπό αυτό συστάθηκε Επιτροπή, στην οποία συμμετείχαν ο Αρχιεπίσκοπος Ζακύνθου Νικόλαος Β' ο Κατραμής και Αρχιμανδρίτης Αβέρκιος Λ. Λαμπίρης, Α' γραμματεύς της Ιεράς Συνόδου. Στην Οδησσό απεδόθησαν από τα μέλη της Επιτροπής και τους εκεί ομόδοξους τιμές Αγίου στο ιερό λείψανο του Αγίου Γρηγορίου. Κατά την Πανυχίδα μάλιστα, που τελέσθηκε εκεί κατά την ημέρα της μνήμης του, «ε
ξεφώνισεν π’ μβωνος, κατ’ πίμονον τν μογενν παίτησιν, λογύδριον Σεβασμιώτατος ρχιεπίσκοπος Ζακύνθου». Το ιερό λείψανο έφθασε στην Αθήνα την 25η Απριλίου 1871 μ.Χ., όπου οι Αθηναίοι του επεφύλαξαν πάνδημη υποδοχή. Με κατάνυξη και αγαλλίαση εναπετέθη στον Καθεδρικό Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, όπου φυλάσσεται μέχρι σήμερα σε περίβλεπτη λάρνακα.

Στις 10 Απριλίου 1921 μ.Χ. ανακηρύχθηκε Άγιος από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος.

πολυτκιον  χος α’. Τς ρήμου πολίτης.
Δημητσάνης τ
ν γόνον βυζαντίου τν πρόεδρον, κα Σχολς τς Πάτμου γέρας θεον κα καύχημα. Γρηγόριον τιμήσωμεν πιστοί, ς Μάρτυρα Χριστο πανευκλε, να λάβωμεν πταισμάτων τν λασμόν, παρ Θεο κραυγάζοντες. Δόξα τ δεδωκότι σου σχύν, δόξα τ σ στεφανώσαντι, δόξα τ ν εκλεί ορανν, δοξάσαντά σε γιε.

Κ
θισμαχος α'. Τν τάφον Σου Σωτρ.
Επέλαμψεν δο, γία μέρα, τς θείας ορτς, το σοφο Πατριάρχου, ρώων πόγονοι, εύσεβέστατοι λληνες, ταύτην σήμερον, περιχαρς μο πάντες, ορτάσωμεν, τς γρ μν σωτηρίας, πρόξενος γέγονε.
Μεγαλυν
ριον
Τ
ν ερομάρτυρα το Χριστο, κα τῆς Πατμιάδος, προσμάχητον βοηθν, φλακα κα ύστην, τν πικαλουμένων, Γρηγόριον τν νέον, πάντες μνήσωμεν.

ΠΗΓΗ: http://www.saint.gr/1301/saint.aspx