ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

Ο σχολικός εκφοβισμός (school bullying) είναι ένα φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας, που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου και αναφέρεται στη χρήση βίας μεταξύ μαθητών ή συνομηλίκων παιδιών, με στόχο να προκληθεί πόνος ή αναστάτωση.

ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ

1. ΣΩΜΑΤΙΚΟΣ
Κλωτσιές, σπρωξίματα, μπουνιές, χτυπήματα, χρήση «όπλων», αρπαγή της περιουσίας του άλλου, τράβηγμα μαλλιών, καταστροφή της περιουσίας του άλλου κ.λπ.

2. ΕΜΜΕΣΟΣ (ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ/ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΣ)
Διάδοση φημών, άσεμνα τηλεφωνήματα, αποστολή ανώνυμων επιστολών, αποκλεισμός από παρέες. Συναισθηματική επίθεση με σκόπιμη απομόνωση του παιδιού-θύματος, κρύψιμο βιβλίων, εκβιασμός για χρήματα κ.λπ.

3. ΛΕΚΤΙΚΟΣ (ΓΝΩΣΤΙΚΟΣ)
Πειράγματα, απειλές, προσβολές, εξευτελισμοί, χειρονομίες, απειλητικές ματιές, σεξουαλικός εκφοβισμός με ανεπιθύμητο άγγιγμα, απειλές, προσβλητικά μηνύματα, γράμματα και εικόνες, λεκτική παρενόχληση κ.λπ.

4. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ
Καινούριο φαινόμενο, αφορά μορφές εκφοβισμού που χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές συσκευές:

• Εκφοβισμός μέσω γραπτών μηνυμάτων με κακοποιητικό και απειλητικό περιεχόμενο. 
• Εκφοβισμός μέσω φωτογραφιών και βιντεοκλίπ (μέσω της κάμερας του κινητού τηλεφώνου) με σκοπό την απειλή και την ταπείνωση του παιδιού.
• Εκφοβισμός μέσω τηλεφώνου. 
• Εκφοβισμός μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). 
• Εκφοβισμός σε chat-rooms. 
• Εκφοβισμός μέσω ιστοσελίδων, πιο διαδεδομένος εκτός σχολείου.
  

ΠΙΘΑΝΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΟΤΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΘΥΜΑΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ

• Γίνεται επιθετικό, παράλογο, ανήσυχο.
• Εκφοβίζει ή θυματοποιεί άλλα παιδιά ή αδέρφια.
• Σταματά να τρώει.
• Φοβάται να χρησιμοποιήσει το κινητό ή το ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο. 
• Τρομάζει, φέρεται αμήχανα όταν λαμβάνει μήνυμα στο κινητό.
• Φοβάται να περπατήσει μόνο στο σχολείο.
• Δε θέλει να πάει σχολείο/ούτε να χρησιμοποιήσει το λεωφορείο.
• Εκλιπαρεί να το πάνε σχολείο με το αμάξι.
• Αλλάζει διαδρομή πηγαίνοντας προς το σχολείο. 
• Κάνει απουσίες/κοπάνες. 
• Αρχίζει να τραυλίζει.
• Απειλεί με αυτοκτονία. 
• Κλαίει πριν κοιμηθεί/έχει εφιάλτες.
• Το πρωί νιώθει άρρωστο/δε θέλει να πάει σχολείο.
• Πέφτει η σχολική του επίδοση. 
• Επιστρέφει με σχισμένα ρούχα, κατεστραμμένα βιβλία. 
• Του λείπουν πράγματα.
• Ζητά ή κλέβει χρήματα (για να τα δώσει στον θύτη-εκβιαστή).
• Χάνει συνέχεια το κολατσιό του ή τα χρήματά του/επιστρέφει πεινασμένο. 
• Έχει ανεξήγητες μελανιές-χτυπήματα. 
• Δίνει απίθανες εξηγήσεις για όλα τα παραπάνω.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΘΥΜΑ

• Κατ’ αρχάς, δε φταις εσύ!
• Πολλοί επιτυχημένοι άνθρωποι είχαν πέσει θύματα εκφοβισμού στο σχολείο. 
• Διατήρησε την ψυχραιμία και την αυτoπεποίθησή σου.
• Μην απαντάς στις κοροϊδίες, μη μπαίνεις σε διάλογο, κάνε ότι δεν τις ακούς.
• Κοίταξέ τους στα μάτια και πες τους καθαρά και σταθερά «ΣΤΑΜΑΤΑ».
• Φύγε όσο γρηγορότερα μπορείς.
• Πες αμέσως τι συνέβη στο δάσκαλό σου ή σε κάποιον άλλον ενήλικα.
• Αν φοβάσαι να το πεις σε κάποιον ενήλικα, πες το σε ένα φίλο και ζήτα του να είναι μαζί σου.
• Συνέχισε να το λες, ωσότου κάποιος σε βοηθήσει. 
• Αν σου έστειλαν απειλητικό sms ή e-mail κράτησέ το, μην το σβήσεις, θα χρειαστεί ως απόδειξη. 
• Αν σε εκφοβίζει ολόκληρη παρέα, πιάσε το πιο αδύναμο μέλος της και πες του ότι αυτό δεν είναι σωστό και αν θα του άρεσε να του φέρονταν εκείνου έτσι. 
• Αν μετά από αυτά δεν αλλάξει κάτι, άλλαξε σχολείο-ζήτησε από τους γονείς σου να βρουν ένα σχολείο που είναι φιλικό και ασφαλές. 
• Μην πιστεύεις αυτά που σου λένε οι εκφοβιστές, να επαινείς τον εαυτό σου και να θυμίζεις στον εαυτό σου κάθε μέρα τα καλά σου σημεία.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ

• Παρατηρήστε αν το παιδί σας δείχνει σημάδια ότι θυματοποιείται από άλλα παιδιά ή αν δρα ως θύτης. Μην το αμελήσετε. Επικοινωνήστε αμέσως με το σχολείο. 
• Αναπτύξτε μια ζεστή και φιλική σχέση με το παιδί. Να είστε κοντά του και να επιδιώκετε τη συζήτηση μαζί του. Από μόνο του μπορεί να μην σας αναφέρει τίποτα για το θέμα αυτό. 
• Διδάξτε του να κοιτά στα μάτια τον εκφοβιστή, να λέει δυνατά «ΑΣΕ ΜΕ ΗΣΥΧΟ» ή «ΚΟΙΤΑ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΣΟΥ», να φεύγει και να το λέει σε κάποιον ενήλικα. 
• Καθησυχάστε το παιδί ότι δε φταίει αυτό αν του επιτέθηκαν κι ότι δεν είναι δικό του λάθος.
• Μιλήστε με συγκεκριμένα περιστατικά, στο δάσκαλο, στο διευθυντή, στις αρμόδιες Διευθύνσεις Εκπαίδευσης.
• Διατηρήστε επικοινωνία με το παιδί και με το σχολείο, ώστε να επιβεβαιώνετε ότι δεν υπάρχουν επαναλήψεις των περιστατικών εκφοβισμού.
• Ζητήστε στήριξη από τον τοπικό συμβουλευτικό σταθμό νέων ή άλλες υπηρεσίες ψυχολογικής στήριξης στο παιδί σας. 
• Συμβουλεύστε το παιδί σας να προσέχει σε ποιoν δίνει τον αριθμό του κινητού του τηλεφώνου και τη διεύθυνση του e-mail του.
• Μην υποτιμάτε τις συνέπειες που μπορεί να έχει ο εκφοβισμός. 
• Οι μύθοι «ε! παιδιά είναι, πειράζονται μεταξύ τους», ή «έτσι θα σκληραγωγηθεί για να βγει στην κοινωνία», μπορεί να ζημιώσουν το παιδί σας και να το οδηγήσουν σε δυστυχία και απομόνωση. 
• Επαινείτε το παιδί, δώστε του ευκαιρίες να αναλάβει ευθύνες, εγγράψτε τα παιδί σε άλλες ομαδικές δραστηριότητες (αθλητισμό, προσκοπισμό, καλλιτεχνικά κ.λπ.), όπου δεν υπάρχουν εκφοβιστές και όπου έχει την ευκαιρία να κάνει νέες φιλίες και να αυξηθεί η αυτοπεποίθησή του. 
• Αν το παιδί τραυματιστεί από τους εκφοβιστές, ενημερώστε και την αστυνομία και γνωστοποιήστε στο σχολείο ότι έχετε ενημερώσει την αστυνομία.
• Απαιτήστε από το σχολείο να ενημερώσει τους γονείς του παιδιού-εκφοβιστή.
• Αν ο εκφοβισμός δεν αντιμετωπίζεται, αλλάξτε σχολείο. Μιλήστε με το νέο σχολείο και βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν ή δε γίνονται ανεκτοί εκεί οι εκφοβιστές.

ΑΝ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΕΚΦΟΒΙΖΕΙ ΑΛΛΑ ΠΑΙΔΙΑ

Σταματήστε το αμέσως μόλις παρατηρήσετε επιθετική συμπεριφορά του παιδιού σας προς άλλα παιδιά.

• Εξηγήστε του ότι η συμπεριφορά δεν είναι αποδεκτή και ότι το αντίκτυπο στα άλλα παιδιά είναι πολύ βαρύ.
• Διδάξτε στο παιδί σας τρόπους συμπεριφοράς για επίλυση συγκρούσεων που δεν περιλαμβάνουν βία. Επίσης, διδάξτε τους πώς να ζητούν αυτό που θέλουν με ευγενικό τρόπο. 
• Μην χτυπάτε τα παιδιά ως τιμωρία για την επιθετική τους συμπεριφορά. Τους διδάσκετε ακριβώς αυτό που θέλετε να σταματήσουν: τη βία. Προτιμήστε την αφαίρεση προνομίων ως τιμωρία. 
• Επικοινωνήστε με το σχολείο και συζητήστε με το δάσκαλο για την αντιμετώπιση της επιθετικής συμπεριφοράς του παιδιού σας. 
• Επαινείτε και ενισχύετε το παιδί σας κάθε φορά που επιδεικνύει συνεργατικές και φιλικές συμπεριφορές προς άλλα παιδιά.
• Ελέγχετε συχνά το παιδί σας για να βεβαιωθείτε ότι δεν έχει επιστρέψει σε επιθετικές συμπεριφορές.

ΠΗΓΗ: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ «ΟΜΠΡΕΛΑ»