Πώς να μιλήσω στο παιδί μου
για τον θάνατο;
Ο βαθμός δυσκολίας που συναντά ένα παιδί όταν καλείται να κατανοήσει μια απώλεια ενός σημαντικού προσώπου που είχε συνηθίσει μέχρι τότε στη ζωή του είναι μεγάλος. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανάλογα με τις συνθήκες της απώλειας και την ηλικία του...
Κατά τη διάρκεια του πένθους τα παιδιά περνάνε από διαφορετικά συναισθηματικά στάδια μέχρι να μπορέσουν να αποδεχτούν το γεγονός και να συνεχίσουν ομαλά τη ζωή τους.
● Το συναισθηματικό μούδιασμα, μια περίοδος κατά την οποία δεν ξέρει πώς να εκφράσει αυτό που αισθάνεται.
● Το τρίτο συναίσθημα είναι ο θυμός. Όλη αυτή η εσωτερική πίεση που έχει συσσωρευτεί ξεσπάει και το παιδί θυμώνει, θυμώνει με τις συνθήκες, θυμώνει με τους γύρω του, θυμώνει με τη ζωή. Εκεί βρίσκουμε κρυμμένο και το φόβο. Το φόβο για το άγνωστο, για το μη συνηθισμένο. Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί έγκαιρα.
● Αφού το παιδί πενθήσει για την απώλεια, θα έρθει η στιγμή που θα πει το τελικό αντίο. Το τελικό αντίο δε σημαίνει ότι ξεχνάει αυτόν που έφυγε και ότι δε θα νιώσει ποτέ ξανά ένα αίσθημα θλίψης, αλλά ότι κατά κύριο λόγο θα θυμάται και θα κρατάει τις όμορφες αναμνήσεις.
Το παιδί θα εκφράσει
όλα αυτά τα συναισθήματα με το δικό του τρόπο
Να είστε σε επαγρύπνηση για δυσκολίες στον ύπνο του, αδυναμία να μείνει μόνο του στο δωμάτιο του και έντονο φόβο για το σκοτάδι. Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις το παιδί αρχίζει να έχει έντονο άγχος και φόβο εγκατάλειψης και συμπεριφέρεται με τρόπο που συμπεριφέρονται παιδιά σε αρκετά μικρότερες ηλικίες. Τείνει να αποζητάει περισσότερη προσοχή και φροντίδα. Πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτό δεν είναι κάτι ανησυχητικό.
Στην προσπάθειά τους, επίσης, να εξοικειωθούν με αυτό το φαινόμενο του θανάτου κάποια παιδιά θα παίξουν με αυτό με το να ξαπλώνουν και να μένουν ακίνητα και μετά να λένε χαριτολογώντας «νόμιζες ότι πέθανα, ε;». Άλλες φορές πιστεύουν ότι ακούν ή βλέπουν το χαμένο πρόσωπο, ότι τα συμβουλεύει ή ότι τα παρακολουθεί ενώ παίζουν. Όλα αυτά θεωρούνται συνηθισμένα και απολύτως φυσιολογικά σημάδια! Τα παραπάνω συναισθήματα όπως και οι συμπεριφορές που τα ακολουθούν μπορεί να διαρκέσουν έως και έξη μήνες μετά το γεγονός.
Σημαντικές ΣυμβουλέςΝα είστε σε επαγρύπνηση για δυσκολίες στον ύπνο του, αδυναμία να μείνει μόνο του στο δωμάτιο του και έντονο φόβο για το σκοτάδι. Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις το παιδί αρχίζει να έχει έντονο άγχος και φόβο εγκατάλειψης και συμπεριφέρεται με τρόπο που συμπεριφέρονται παιδιά σε αρκετά μικρότερες ηλικίες. Τείνει να αποζητάει περισσότερη προσοχή και φροντίδα. Πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτό δεν είναι κάτι ανησυχητικό.
Στην προσπάθειά τους, επίσης, να εξοικειωθούν με αυτό το φαινόμενο του θανάτου κάποια παιδιά θα παίξουν με αυτό με το να ξαπλώνουν και να μένουν ακίνητα και μετά να λένε χαριτολογώντας «νόμιζες ότι πέθανα, ε;». Άλλες φορές πιστεύουν ότι ακούν ή βλέπουν το χαμένο πρόσωπο, ότι τα συμβουλεύει ή ότι τα παρακολουθεί ενώ παίζουν. Όλα αυτά θεωρούνται συνηθισμένα και απολύτως φυσιολογικά σημάδια! Τα παραπάνω συναισθήματα όπως και οι συμπεριφορές που τα ακολουθούν μπορεί να διαρκέσουν έως και έξη μήνες μετά το γεγονός.
● Εξηγήστε στο παιδί (όσο επίπονο κι αν είναι) τι σημαίνει θάνατος και τι ακριβώς συνέβη στη ζωή σας. Αυτό θα γίνει με συγκεκριμένες λέξεις που θα χρησιμοποιηθούν για την κάθε ηλικία του παιδιού ώστε να γίνει κατανοητό. Μην το αφήσετε με αυταπάτες ότι π.χ. ο μπαμπάς πήγε ταξίδι για δουλειά κ.λ.π.
● Για πολλά παιδιά η ιδέα του παράδεισου και του ουρανού είναι πολύ καθησυχαστική. Φράσεις όπως «θα είναι στον Παράδεισο και θα μας στέλνει την αγάπη του από εκεί» είναι πολύ βοηθητικές.
● Αφήστε το να συμμετάσχει σε όποια διαδικασία επιθυμεί όπως κηδεία, μνημόσυνο, συλλογή αντικειμένων για όσο θελήσει. Μην πάρετε εσείς την απόφαση γι αυτό. Αφήστε το να επιλέξει (εκτός αν είναι πολύ μικρό).
● Λύστε του τις απορίες με υπομονή και σαφήνεια όσες φορές και αν σας ρωτήσει.
● Ρωτήστε το για τα συναισθήματα του.
● Μοιραστείτε και τα δικά σας συναισθήματα. Έτσι το βοηθάτε όχι μόνο να μη νοιώθει μόνο του αλλά και να μπορέσει να εξωτερικεύσει και τις δικές του σκέψεις και συναισθήματα.
● Προσπαθήστε να είστε μαζί του και να το φροντίσετε με αγάπη.
● Πείτε του ότι αυτά που σκέφτεται και αισθάνεται είναι φυσιολογικά και δε θα πρέπει να τα κρύβει.
● Προσπαθήστε να μη γίνουν επιπλέον δραστικές αλλαγές στην καθημερινότητα του. Αποφύγετε έντονες μετακομίσεις και αλλαγές στις συνήθειες και στο πρόγραμμα του.
● Βοηθήστε το να κρατήσει ζωντανή την ανάμνηση αυτού που χάθηκε, είτε με το να κοιτάζετε μαζί χαρούμενα βίντεο και φωτογραφίες ή να διατηρήσετε κάποιες ευχάριστες συνήθειες.
● Μην ξεχνάτε ότι είναι παιδιά και ακόμα χρειάζονται καθοδήγηση και οριοθέτηση, μπορείτε να είστε πιο ελαστικοί χωρίς όμως να τα κακομάθετε.
Το πιο σημαντικό είναι να δείχνουμε στο παιδί ότι θα υπάρχει πάντα κάποιος που θα το αγαπάει και θα το φροντίζει!!!
Δεν υπάρχει μια ίδια «συνταγή» για όλα τα παιδιά για αυτό και σε αυτό το άρθρο δόθηκαν κάποιες γενικές κατευθύνσεις.
Για οτιδήποτε πιο συγκεκριμένο σας απασχολεί απευθυνθείτε σε κάποιο ειδικό.
Ιωάννα Νικολάτου
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Κέντρο Ψυχοθεραπείας Παίδων - Εφήβων - Ενηλίκων
www.kentropsychotherapias.gr
ΠΗΓΗ:http://www.ygeiaonline.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=9303&catid=162Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Κέντρο Ψυχοθεραπείας Παίδων - Εφήβων - Ενηλίκων
www.kentropsychotherapias.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου